Yavuz Sultan Selim'in Hikayesi

**Prof. Dr. Sinsi** · 07-16-2012

Tokadı Böyle Atacaksın

Sanma şâhım / herkesi sen / sâdıkâne / yâr olur
Herkesi sen / dost mu sandın / belki ol / ağyâr olur
Sâdıkâne / belki ol / bu âlemde / dildâr olur
Yâr olur / ağyâr olur / dildâr olur / serdâr olur

Şahım herkesi kendinize sadık dost,yoldaş sanmayın

Herkesi dost mu sanarsınız , belki de o(dost yoldaş sandığını) yabancıdır (düşmandır)

Belki de bu alemde tek sadık olan sevgilidir

Dost olur(vardır),düşman olur(vardır),sevgili olur(vardır),kumandan olur(vardır)

Yavuz Sultan Selim Han'a ait bir beyit

Yizelerin ilk kelimeleri yukarıdan aşağıya okunduğunda aynı dizeyi verir

Bu tarzda yazılan ilk beyit olduğu söylenmektedir

Divan edebiyatında bu özelliğe vezni aher denir

Yavuz Sultan Selim Han bu beyiti Şah İsmail'e yazmıştır

Hikayesi şöyledir:

Yavuz şiire, edebiyata ve satranç oynamaya meraklı biridir

Aynı şekilde Şah İsmail'de de bu özellikler vardır

Sarayında ünlü şairleri barındırır ve çok iyi satranç oynar

Bunu bilen Yavuz Şahın şahın bu özelliğinden yararlanmak ister

Tebdili kıyafetle (gezgin bir abdal kılığında) şahın ülkesine gider

Hanlarda , Kervansaraylarda satranç oynayarak önüne geleni yener

Haber şaha ulaşır

Şah der ki çağırın birde benimle oynasın

Yavuz Şah'ı da yener

Şah sinirlenir ve Yavuz'a der ki: " sen edep nedir bilmez misin? Hiç şahlar mat edilir mi?" Elinin tersiyle Yavuza bir tokat atar

Şahın kızdığını anlayan Yavuz onu yücelten şiirler okumaya başlar

İşte şahın huzurundan ayrılırkende bu şiiri okur

Ancak Şah İsmail hala onun Yavuz Sultan Selim olduğunu anlamamıştır

Yavuz yediği tokatın acısını unutmaz

Birkaç sene sonra Çaldıran'da Şah İsmail'i yener ve ona bir mektup gönderir

Mektupta o günkü tokadın acısını aldığını söyler ve ilave eder: " atacaksan tokadı böyle atacaksın

"
Aslında Yavuz bütün olanları şiirinde Şaha anlatmış ancak Şah anlamamıştır

Herkesin dost olmayacağını bir gün böyle kişilerin karşısına serdar olarakta çıkabileceğini söylemiştir

"(1481)
alıntıdır

07-16-2012	#2
Prof. Dr. Sinsi	Yavuz Sultan Selim'in Hikayesi Tokadı Böyle Atacaksın Sanma şâhım / herkesi sen / sâdıkâne / yâr olur Herkesi sen / dost mu sandın / belki ol / ağyâr olur Sâdıkâne / belki ol / bu âlemde / dildâr olur Yâr olur / ağyâr olur / dildâr olur / serdâr olur Şahım herkesi kendinize sadık dost,yoldaş sanmayın Herkesi dost mu sanarsınız , belki de o(dost yoldaş sandığını) yabancıdır (düşmandır) Belki de bu alemde tek sadık olan sevgilidir Dost olur(vardır),düşman olur(vardır),sevgili olur(vardır),kumandan olur(vardır) Yavuz Sultan Selim Han'a ait bir beyit Yizelerin ilk kelimeleri yukarıdan aşağıya okunduğunda aynı dizeyi verirBu tarzda yazılan ilk beyit olduğu söylenmektedir Divan edebiyatında bu özelliğe vezni aher denir Yavuz Sultan Selim Han bu beyiti Şah İsmail'e yazmıştır Hikayesi şöyledir: Yavuz şiire, edebiyata ve satranç oynamaya meraklı biridir Aynı şekilde Şah İsmail'de de bu özellikler vardır Sarayında ünlü şairleri barındırır ve çok iyi satranç oynar Bunu bilen Yavuz Şahın şahın bu özelliğinden yararlanmak ister Tebdili kıyafetle (gezgin bir abdal kılığında) şahın ülkesine gider Hanlarda , Kervansaraylarda satranç oynayarak önüne geleni yener Haber şaha ulaşır Şah der ki çağırın birde benimle oynasın Yavuz Şah'ı da yener Şah sinirlenir ve Yavuz'a der ki: " sen edep nedir bilmez misin? Hiç şahlar mat edilir mi?" Elinin tersiyle Yavuza bir tokat atar Şahın kızdığını anlayan Yavuz onu yücelten şiirler okumaya başlar İşte şahın huzurundan ayrılırkende bu şiiri okur Ancak Şah İsmail hala onun Yavuz Sultan Selim olduğunu anlamamıştır Yavuz yediği tokatın acısını unutmaz Birkaç sene sonra Çaldıran'da Şah İsmail'i yener ve ona bir mektup gönderir Mektupta o günkü tokadın acısını aldığını söyler ve ilave eder: " atacaksan tokadı böyle atacaksın " Aslında Yavuz bütün olanları şiirinde Şaha anlatmış ancak Şah anlamamıştır Herkesin dost olmayacağını bir gün böyle kişilerin karşısına serdar olarakta çıkabileceğini söylemiştir"(1481) alıntıdır