Osmanlı Devleti Gerileme Dönemi Başlangıcı...

**Prof. Dr. Sinsi** · 07-16-2012

Genel politika: Kaybedilen yerleri geri almak
III Ahmet Döneminde 1700 istanbul Antlaşması ile Rusya'ya verilen toprakları geri almak için Rusya'yla savaşıldı 1711 Prut Antlaşması yapıldı Bu antlaşmayla istanbul Antlaşması ile Rusya'ya verilen haklar geri alındı

Avusturya ile Pasarofça Antlaşması (1718) imzalandı

Bu antlaşma ile;
Osmanlı Devleti batı ile tarihinde uzun sayılabilecek bir barış dönemi yaşadı
+ Fetih savaşlarından vazgeçilerek eldeki toprakları savunma politikası uygulandı
Antlaşma'nın imzalanmasına vesile olan ingilizlerin daha önceki kapitülasyonları genişletilmiştir
En Önemli Özelliği: Osmanlı ilk kez Avrupa'nın gerisinde olduğunu kabul etmiştir Osmanlı bu antlaşma ile Lale Devri'ne girmiştir

Edirne Olayı (1703)
Karlofça Antlaşmasından sonra sultan II Mustafa'nın kaybedilen yerleri geri almak için yeterince uğraşmadığını düşünen Yeniçeriler isyan etmişlerdir Edirne'de bulunan II Mustafa'yı tahttan indirmişler yerine III Ahmet geçirilmiştir

Purut Savaşı (1711)
III Ahmet Döneminde 1700 İstanbul Antlaşması ile Rusya'ya verilen toprakları geri almak için Rusya'yla savaşıldı 1711 Prut Antlaşması yapıldı Bu antlaşmayla istanbul Antlaşması ile Rusya'ya verilen haklar geri alındı

Osmanlı - Venedik İlişkileri
Osmanlı kaybettiği yerleri geri almakta ümitlenince Venedik'e savaş açtı (1715) Osmanlı Karlofça'da verdiği Mora Yarımadasını geri almıştır Osmanlı'nın elde ettiği bu başarı Karlofça'nın garantörü olan Avusturya'yı harekete geçirmiştir Böylece Osmanlı ile Avusturya savaşları başlamıştır

Osmanlı - Avusturya İlişkileri
Osmanlı'nın Mora'yı ele geçirmesi üzerine Avusturya garantör olduğundan devreye girdi Osmanlı'nın Venedikle yaptığı savaşa dahil oldu

Gelişme: Osmanlı Avusturya'ya mağlup oldu Osmanlı Avusturya ile Pasarofça Antlaşması imzalandı Bu antlaşma ile Osmanlı Devleti batı ile tarihinde uzun sayılabilecek bir barış dönemi yaşadı Fetih savaşlarından vazgeçilerek eldeki toprakları savunma politikası uygulandı

Osmanlı - İran İlişkileri
Osmanlı Devleti Pasarofça Antlaşmasından sonra doğuya yönelmiştir Bu sırada İran'ın içindeki karışıklıktan yararlanmak isteyen Osmanlı karşısında Rusya'yı bulmuştur Çünkü, Rusya'nın da niyeti aynıdır Bu yüzden iki taraf arasındaki gerginlik İstanbul Antlaşmasıyla sona ermiştir

Bu Antlaşmayla İran'ın Kafkaslardaki toprakları Osmanlı ile Rusya arasında paylaştırılmıştır
Osmanlı - Rus ve Avusturya Savaşları (1736-1739)
Osmanlı Devleti iran ile savaşırken Rusya ve Avusturya ile Osmanlı topraklarıhı paylaşmak için ittifak kurmuştur Ruslar Azak kalesini ve Kırım'ı işgal edince Osmanlı Rusya'ya savaş açmıştır Kısa bir süre içinde Avusturya, Sırbistan ve Bosna Her-sek'i almak için Avusturya da Osmanlı'ya savaş açmıştır
Osmanlı ile Avusturya ve Rusya arasında Belgrad Antlaşmaları imzalanmıştır (1739) Bu Antlaşmaya göre;

Avusturya, Pasarofça ile aldığı yerleri geri verecekti
Azak kalesi yıkılmak şartıyla Rusya'ya bırakılacaktı

1768-1774 Osmanlı - Rus Savaşı
Sebebi: Rusya'nın Lehistan'ın içişlerine karışması, Leh milliyetçilerinin ayaklanıp, Osmanlı'dan yardım isteyerek topraklarımıza sığınması
Ruslar bunun üzerine sınırlarımıza girip bir çok Lehli'yi ve Osmanlı'yı öldürmüştür
Ruslar bu savaş sırasında Çeşme Limanı'nda donanmamızı yakmışlardır (1770)

Sonuç: Küçük Kaynarca Antlaşması (1774)'na Göre;
Kırım bağımsız olacak Kırım halkı dini bakımdan osmanlı halifesine bağlı kalacaktır

Ayvalıkavak Tenkihnamesi (1779)
Rusya Kırım'ı ele geçirmek amacıyla Kırım'ır içişlerine karışmıştır Kendine yakın olan Şahin Gi-ray'ı Kırım Hanı seçtirmek isteyince Osmanlı ile gerginlik yaşanmıştır Bunun üzerine Ruslar Kırım'ı işgal edince Osmanlı, Ruslar'ın geri çekilmesi şartıyla Şahin Giray'ı tanımıştır

1787-1792 Osmanlı - Rusya ve Avusturye Savaşı Sebebi:
Ruslar'ın Kırım'ı işgal etmesi
Osmanlı'nın Ruslar'ı durdurmak istemesi Rusya ve Avusturya'nın kendi aralarında Os manlı'yı paylaşıp Bizans'ı yeniden kurma plan lan
Gelişme: 1789'da Fransız ihtilali'nin çıkmasıy la yayılan Milliyetçilik fikir akımının ülkesine gir meşini engellemek isteyen Avusturya savaştan çe kilme kararı almıştır (1791)
Yaş Antlaşması (1792): Yalnız kalan Rusy; savaşa deval etmemiştir

Osmanlı - Fransız İlişkileri
Fransa 1798'de Mısır'ı işgal etmiştir
Sebebi: İngilizler Hindistan'a giden sömürg yollarını ele geçirme isteği
Gelişme: Osmanlı, İngiltere ve Rusya'dan ya dım istemiştir Bu iki devletin desteğiyle III Selim'in kuruğu Nizam-ı Cedit ordusu Napolyon'u ordusunu yenmiştir

Sonuç: El- Ariş Antlaşmasıyla Fransa Mısır terketmiş, Osmanlı'nın olduğunu kabul etmiştir

07-16-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Osmanlı Devleti Gerileme Dönemi Başlangıcı... Genel politika: Kaybedilen yerleri geri almak III Ahmet Döneminde 1700 istanbul Antlaşması ile Rusya'ya verilen toprakları geri almak için Rusya'yla savaşıldı 1711 Prut Antlaşması yapıldı Bu antlaşmayla istanbul Antlaşması ile Rusya'ya verilen haklar geri alındıAvusturya ile Pasarofça Antlaşması (1718) imzalandı Bu antlaşma ile; Osmanlı Devleti batı ile tarihinde uzun sayılabilecek bir barış dönemi yaşadı + Fetih savaşlarından vazgeçilerek eldeki toprakları savunma politikası uygulandı Antlaşma'nın imzalanmasına vesile olan ingilizlerin daha önceki kapitülasyonları genişletilmiştir En Önemli Özelliği: Osmanlı ilk kez Avrupa'nın gerisinde olduğunu kabul etmiştir Osmanlı bu antlaşma ile Lale Devri'ne girmiştir Edirne Olayı (1703) Karlofça Antlaşmasından sonra sultan II Mustafa'nın kaybedilen yerleri geri almak için yeterince uğraşmadığını düşünen Yeniçeriler isyan etmişlerdir Edirne'de bulunan II Mustafa'yı tahttan indirmişler yerine III Ahmet geçirilmiştir Purut Savaşı (1711) III Ahmet Döneminde 1700 İstanbul Antlaşması ile Rusya'ya verilen toprakları geri almak için Rusya'yla savaşıldı 1711 Prut Antlaşması yapıldı Bu antlaşmayla istanbul Antlaşması ile Rusya'ya verilen haklar geri alındı Osmanlı - Venedik İlişkileri Osmanlı kaybettiği yerleri geri almakta ümitlenince Venedik'e savaş açtı (1715) Osmanlı Karlofça'da verdiği Mora Yarımadasını geri almıştır Osmanlı'nın elde ettiği bu başarı Karlofça'nın garantörü olan Avusturya'yı harekete geçirmiştir Böylece Osmanlı ile Avusturya savaşları başlamıştır Osmanlı - Avusturya İlişkileri Osmanlı'nın Mora'yı ele geçirmesi üzerine Avusturya garantör olduğundan devreye girdi Osmanlı'nın Venedikle yaptığı savaşa dahil oldu Gelişme: Osmanlı Avusturya'ya mağlup oldu Osmanlı Avusturya ile Pasarofça Antlaşması imzalandı Bu antlaşma ile Osmanlı Devleti batı ile tarihinde uzun sayılabilecek bir barış dönemi yaşadı Fetih savaşlarından vazgeçilerek eldeki toprakları savunma politikası uygulandı Osmanlı - İran İlişkileri Osmanlı Devleti Pasarofça Antlaşmasından sonra doğuya yönelmiştir Bu sırada İran'ın içindeki karışıklıktan yararlanmak isteyen Osmanlı karşısında Rusya'yı bulmuştur Çünkü, Rusya'nın da niyeti aynıdır Bu yüzden iki taraf arasındaki gerginlik İstanbul Antlaşmasıyla sona ermiştir Bu Antlaşmayla İran'ın Kafkaslardaki toprakları Osmanlı ile Rusya arasında paylaştırılmıştır Osmanlı - Rus ve Avusturya Savaşları (1736-1739) Osmanlı Devleti iran ile savaşırken Rusya ve Avusturya ile Osmanlı topraklarıhı paylaşmak için ittifak kurmuştur Ruslar Azak kalesini ve Kırım'ı işgal edince Osmanlı Rusya'ya savaş açmıştır Kısa bir süre içinde Avusturya, Sırbistan ve Bosna Her-sek'i almak için Avusturya da Osmanlı'ya savaş açmıştır Osmanlı ile Avusturya ve Rusya arasında Belgrad Antlaşmaları imzalanmıştır (1739) Bu Antlaşmaya göre; Avusturya, Pasarofça ile aldığı yerleri geri verecekti Azak kalesi yıkılmak şartıyla Rusya'ya bırakılacaktı 1768-1774 Osmanlı - Rus Savaşı Sebebi: Rusya'nın Lehistan'ın içişlerine karışması, Leh milliyetçilerinin ayaklanıp, Osmanlı'dan yardım isteyerek topraklarımıza sığınması Ruslar bunun üzerine sınırlarımıza girip bir çok Lehli'yi ve Osmanlı'yı öldürmüştür Ruslar bu savaş sırasında Çeşme Limanı'nda donanmamızı yakmışlardır (1770) Sonuç: Küçük Kaynarca Antlaşması (1774)'na Göre; Kırım bağımsız olacak Kırım halkı dini bakımdan osmanlı halifesine bağlı kalacaktır Ayvalıkavak Tenkihnamesi (1779) Rusya Kırım'ı ele geçirmek amacıyla Kırım'ır içişlerine karışmıştır Kendine yakın olan Şahin Gi-ray'ı Kırım Hanı seçtirmek isteyince Osmanlı ile gerginlik yaşanmıştır Bunun üzerine Ruslar Kırım'ı işgal edince Osmanlı, Ruslar'ın geri çekilmesi şartıyla Şahin Giray'ı tanımıştır 1787-1792 Osmanlı - Rusya ve Avusturye Savaşı Sebebi: Ruslar'ın Kırım'ı işgal etmesi Osmanlı'nın Ruslar'ı durdurmak istemesi Rusya ve Avusturya'nın kendi aralarında Os manlı'yı paylaşıp Bizans'ı yeniden kurma plan lan Gelişme: 1789'da Fransız ihtilali'nin çıkmasıy la yayılan Milliyetçilik fikir akımının ülkesine gir meşini engellemek isteyen Avusturya savaştan çe kilme kararı almıştır (1791) Yaş Antlaşması (1792): Yalnız kalan Rusy; savaşa deval etmemiştir Osmanlı - Fransız İlişkileri Fransa 1798'de Mısır'ı işgal etmiştir Sebebi: İngilizler Hindistan'a giden sömürg yollarını ele geçirme isteği Gelişme: Osmanlı, İngiltere ve Rusya'dan ya dım istemiştir Bu iki devletin desteğiyle III Selim'in kuruğu Nizam-ı Cedit ordusu Napolyon'u ordusunu yenmiştir Sonuç: El- Ariş Antlaşmasıyla Fransa Mısır terketmiş, Osmanlı'nın olduğunu kabul etmiştir