Çocuklarda 'Obezite' Nasıl Önlenir

**Prof. Dr. Sinsi** · 07-16-2012

Çocuklarda 'Obezite' nasıl önlenir

Çocuk (6-11 yaş) ve ergenlerdeki (12-17 yaş) obezite genellikle yetişkinlikte de devam eden, ciddi sağlık ve sosyal problemler doğuran bir konudur

Önleme programlarının uygulanması, ergen ve çocuk bireylerin konunun önemini iyi bir şekilde anlayabilmesi ,obezitenin toplum içindeki yaygınlığının azalması için çok önemlidir

ÇOCUKLUK ÇAĞI OBEZİTESİNİN NEDENLERİ

Çocukluk ve ergenlik dönemi obezitesine pek çok faktör katkıda bulunmaktadır

Bunların bir kısmı değiştirilebilir, bir kısmı ise değiştirilemezler

Değiştirilebilir nedenler şunlardır:

Fiziksel aktivite: Düzenli aktivite yoksunluğu, hareketsiz yaşam tarzı, çok fazla televizyon seyretme, bilgisayar kullanımı vb

Sosyo-ekonomik koşullar: Düşük aile geliri ve çalışmayan ebeveynler

Yeme alışkanlıkları: Yüksek kalori içeren yiyeceklerin aşırı tüketimi, aç olmadığı halde yemek, televizyon karşısında veya ders çalışırken atıştırmak

Çevresel faktörler; yüksek kalorili yiyeceklere yönelmeyi artıran reklamlar vb

Değiştirilemez nedenler şunlardır:

Genetik: Fazla kilolu ve obez ailelerin çocukları obezite için yüksek risk grubundadır

TANI

Yaşına ve cinsine göre 95

persentilin üzerinde olan çocuk ve ergenlerin bir çocuk doktoru tarafından obezite ve bağlantılı hastalıklar açısından değerlendirilmeleri çok önemlidir

Sağlık Riskleri

Kalp Hastalıkları Risk Faktörleri: Obez çocuklarda yapılan çalışmalar normalin üstünde tansiyon ve kalp hastalıklarına rastlandığını göstermektedir

Tip 2 Diyabet Risk Faktörleri: Obez çocuk ve ergenlerde tip '2 şeker hastalığında artış gözlenmektedir

Ortopedik Risk Faktörleri: Fazla kilolar kemik ve eklemlerde baskı yaratarak çocukların anormal gelişim özellikleri göstermelerine neden olabilir

Cilt Bozuklukları Risk Faktörleri: Cilt kızarıklıkları, kasıklarda ve koltuk altlarında renk değişimi

Psikolojik Risk Faktörleri: Düşük benlik saygısı, olumsuz benlik imajı, depresyon, içe kapanma ve sosyal ortamlardan uzaklaşma

4

Hareketsiz yaşam belirtileri: Fazla TV seyretme, düşük fiziksel aktivite

5

Yaşıtlarına göre daha uzun boy

6

Sigara kullanımı: Araştırmalar, erken yaşta sigaraya başlama nedeni olarak kilo kontrolü isteğini göstermektedir

TEDAVİ

Çocuk ve ergenlerde obezite tedavisinin en önemli parçalarından bir tanesi, anne babaların ve sağlık uzmanlarının duyarlı ve pozitif bir yaklaşım benimsemeleridir

Küçük ve başarılabilir hedefler seçilmelidir ki, normal gelişim sürecini etkilemeden ve cesaret kırmadan tedavi sürdürülebilsin

Obezite tedavisine ihtiyaç olduğu anlaşıldıktan sonra sağlık çalışanları bir veya daha fazla seçenek sunmaktadırlar

Bunlar:

1

Beslenme Tedavisi:

Çocukların ihtiyaçları konusunda uzmanlaşmış bir diyetisyen danışmanlığı obezite tedavisinin değerli bir parçasıdır

Tedavi sürecinde sağlıklı bir gelişim için beslenme uzmanları uygun besinler önerecektir

2

Fiziksel Aktivite:

Yapılan araştırmalar çocuklara günde en az 60 dakika orta dereceli fiziksel aktivite önermektedir

Spor kulüplerine üye olmak, yüzme,bisiklete binmek ,çeşitli oyunlar oynamak çok önemlidir

3

Davranış Tedavisi:

Davranış tedavisi, sağlıklı bir kiloya sahip olabilmek için gereken beslenme ve fiziksel alışkanlıkların yerleştirilmesini sağlar

Çocuk ve ergenlerle çalışan davranış tedavileri, genellikle aileleri de içermektedir

Çocuklar için kullanılan bazı davranışsal terapi yöntemleri şunlardır:

Kilo kaybını engelleyen nedenlerin belirlenmesi ve değerlendirilmesi

Beslenme ve egzersiz için günlük tutulması , bu sayede yeme alışkanlıkları ve fiziksel aktivite üzerinde kendini izleme davranışının oluşturulması

Yüksek risk durumlarının belirlenmesi örrneğin: evde yüksek kalori içeren yiyeceklerin bulunması, öğünlerde televizyon seyredilmesi veya sürekli televizyonun açık tutulması ve bilinçli olarak bunlardan kaçınılması

Aile ve çocuk tarafından karar verilen hedefler başarıldığında bunların ödüllendirilmesi, ödüllerin pozitif davranışları besleyecek şekilde seçilmesi

Örn: Spor malzemeleri ödül olarak verilerek fiziksel aktiviteyi arttırmayı teşvik etmek, Yiyeceği ödül olarak kullanmaktan kaçınılmasını öğretmek

Gerçekçi olmayan hedeflerin değiştirilmesi

Kilo kaybı ve beden imajı ile ilgili yanlış inançların düzeltilmesi, yerine pozitif ve gerçekçi olanların yerleştirilmesi

4

İlaç Tedavisi:

Obeziteye bağlı metabolik problemler eğer mevcut ise nedene yönelik bir takım ilaçlar kullanılabilmektedir

5

Ameliyat:

Mideye balon yerleştirme, kelepçe takma, gastrik byp

gibi cerrahi müdahaleler ergenlerde başarıyla uygulanmaktadır

Fakat cerrahi yöntemin gerekliliğine yalnızca ağır tıbbi şartlar altında karar verilmektedir

Uz

Dr

Metin Yıldız

Çocuk hastalıkları ve endokrinolojisi uzmanı

Denge sağlıklı yaşam kliniği

07-16-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Çocuklarda 'Obezite' Nasıl Önlenir Çocuklarda 'Obezite' nasıl önlenir Çocuk (6-11 yaş) ve ergenlerdeki (12-17 yaş) obezite genellikle yetişkinlikte de devam eden, ciddi sağlık ve sosyal problemler doğuran bir konudur Önleme programlarının uygulanması, ergen ve çocuk bireylerin konunun önemini iyi bir şekilde anlayabilmesi ,obezitenin toplum içindeki yaygınlığının azalması için çok önemlidir ÇOCUKLUK ÇAĞI OBEZİTESİNİN NEDENLERİ Çocukluk ve ergenlik dönemi obezitesine pek çok faktör katkıda bulunmaktadır Bunların bir kısmı değiştirilebilir, bir kısmı ise değiştirilemezler Değiştirilebilir nedenler şunlardır: Fiziksel aktivite: Düzenli aktivite yoksunluğu, hareketsiz yaşam tarzı, çok fazla televizyon seyretme, bilgisayar kullanımı vb Sosyo-ekonomik koşullar: Düşük aile geliri ve çalışmayan ebeveynler Yeme alışkanlıkları: Yüksek kalori içeren yiyeceklerin aşırı tüketimi, aç olmadığı halde yemek, televizyon karşısında veya ders çalışırken atıştırmak Çevresel faktörler; yüksek kalorili yiyeceklere yönelmeyi artıran reklamlar vb Değiştirilemez nedenler şunlardır: Genetik: Fazla kilolu ve obez ailelerin çocukları obezite için yüksek risk grubundadır TANI Yaşına ve cinsine göre 95 persentilin üzerinde olan çocuk ve ergenlerin bir çocuk doktoru tarafından obezite ve bağlantılı hastalıklar açısından değerlendirilmeleri çok önemlidir Sağlık Riskleri Kalp Hastalıkları Risk Faktörleri: Obez çocuklarda yapılan çalışmalar normalin üstünde tansiyon ve kalp hastalıklarına rastlandığını göstermektedir Tip 2 Diyabet Risk Faktörleri: Obez çocuk ve ergenlerde tip '2 şeker hastalığında artış gözlenmektedir Ortopedik Risk Faktörleri: Fazla kilolar kemik ve eklemlerde baskı yaratarak çocukların anormal gelişim özellikleri göstermelerine neden olabilir Cilt Bozuklukları Risk Faktörleri: Cilt kızarıklıkları, kasıklarda ve koltuk altlarında renk değişimi Psikolojik Risk Faktörleri: Düşük benlik saygısı, olumsuz benlik imajı, depresyon, içe kapanma ve sosyal ortamlardan uzaklaşma 4 Hareketsiz yaşam belirtileri: Fazla TV seyretme, düşük fiziksel aktivite 5 Yaşıtlarına göre daha uzun boy 6 Sigara kullanımı: Araştırmalar, erken yaşta sigaraya başlama nedeni olarak kilo kontrolü isteğini göstermektedir TEDAVİ Çocuk ve ergenlerde obezite tedavisinin en önemli parçalarından bir tanesi, anne babaların ve sağlık uzmanlarının duyarlı ve pozitif bir yaklaşım benimsemeleridir Küçük ve başarılabilir hedefler seçilmelidir ki, normal gelişim sürecini etkilemeden ve cesaret kırmadan tedavi sürdürülebilsin Obezite tedavisine ihtiyaç olduğu anlaşıldıktan sonra sağlık çalışanları bir veya daha fazla seçenek sunmaktadırlar Bunlar: 1 Beslenme Tedavisi: Çocukların ihtiyaçları konusunda uzmanlaşmış bir diyetisyen danışmanlığı obezite tedavisinin değerli bir parçasıdır Tedavi sürecinde sağlıklı bir gelişim için beslenme uzmanları uygun besinler önerecektir 2 Fiziksel Aktivite: Yapılan araştırmalar çocuklara günde en az 60 dakika orta dereceli fiziksel aktivite önermektedir Spor kulüplerine üye olmak, yüzme,bisiklete binmek ,çeşitli oyunlar oynamak çok önemlidir 3 Davranış Tedavisi: Davranış tedavisi, sağlıklı bir kiloya sahip olabilmek için gereken beslenme ve fiziksel alışkanlıkların yerleştirilmesini sağlar Çocuk ve ergenlerle çalışan davranış tedavileri, genellikle aileleri de içermektedir Çocuklar için kullanılan bazı davranışsal terapi yöntemleri şunlardır: Kilo kaybını engelleyen nedenlerin belirlenmesi ve değerlendirilmesi Beslenme ve egzersiz için günlük tutulması , bu sayede yeme alışkanlıkları ve fiziksel aktivite üzerinde kendini izleme davranışının oluşturulması Yüksek risk durumlarının belirlenmesi örrneğin: evde yüksek kalori içeren yiyeceklerin bulunması, öğünlerde televizyon seyredilmesi veya sürekli televizyonun açık tutulması ve bilinçli olarak bunlardan kaçınılması Aile ve çocuk tarafından karar verilen hedefler başarıldığında bunların ödüllendirilmesi, ödüllerin pozitif davranışları besleyecek şekilde seçilmesi Örn: Spor malzemeleri ödül olarak verilerek fiziksel aktiviteyi arttırmayı teşvik etmek, Yiyeceği ödül olarak kullanmaktan kaçınılmasını öğretmek Gerçekçi olmayan hedeflerin değiştirilmesi Kilo kaybı ve beden imajı ile ilgili yanlış inançların düzeltilmesi, yerine pozitif ve gerçekçi olanların yerleştirilmesi 4 İlaç Tedavisi: Obeziteye bağlı metabolik problemler eğer mevcut ise nedene yönelik bir takım ilaçlar kullanılabilmektedir 5 Ameliyat: Mideye balon yerleştirme, kelepçe takma, gastrik byp gibi cerrahi müdahaleler ergenlerde başarıyla uygulanmaktadır Fakat cerrahi yöntemin gerekliliğine yalnızca ağır tıbbi şartlar altında karar verilmektedir Uz Dr Metin Yıldız Çocuk hastalıkları ve endokrinolojisi uzmanı Denge sağlıklı yaşam kliniği