Auschwitz-Birkenau

Auschwitz-Birkenau , Nazi Almanyası tarafından II Dünya Savaşı döneminde kurulmuş en büyük toplama, zorunlu çalışma ve imha kampı
İlk kurulan ana kamp Auschwitz I Polonya'nın Krakow şehrinin 60 km batısında, küçük bir şehir olan O?wi?cim'in güneybatısında, Auschwitz IIO?wi?cim'in 3 km batısında Brzezinka?(Birkenau) köyünde, IG Farben, Krupp, Siemens gibi fabrikalar için yapılan Auschwitz III ise O?wi?cim doğusunda Monowice (Monowitz) köyünde inşa edilmiştir
Auschwitz-Birkenau'ya tüm Avrupa'dan 1,3 milyon insan yerleştirilmiştir Bunların, 1 milyonu Yahudi olmak üzere 1,1 milyonunun öldürüldüğü tahmin edilmektedir Yaklaşık 900000 kişi kampa geldikleri anda doğrudan gaz odalarına gönderilmiş ya da vurularak öldürülmüştür Kalan 200000 kişi, hastalık, eksik beslenme, kötü muamele, tıbbi deneyler nedeniyle ve daha sonra gönderildikleri gaz odalarında ölmüştür
Auschwitz ismi, Holokost sürecinde kurban olanların ve dolayısıyla II Dünya Savaşı'ndaki Nazi dehşetinin sembolü olmuştur Bu kamplarda, Yahudi,Roman, homoseksüeller gibi Nazilerin düşman ilan ettikleri gruplar başta olmak üzere 6 milyon kişi ölmüştür
1979 yılında UNESCO'nın İnsanlığın Kültür Mirası listesine eklenen bu iki kampın kalıntıları ve Yahudi mezarlığı, Auschwitz-Birkenau Devlet Müzesi ve Holokost anma mekânı olarak kamuya açılmıştır


Auschwitz-Birkenau Alman Nazi Toplama ve İmha Kampı (1940-1945)


Auschwitz I'in giriş kapısı ve ünlü slogan, "Arbeit macht frei" çeviri: "Çalışma insanı özgürleştirir

1940 yılında kurulan ilk kamp Auschwitz I'de tüm kampların yönetim merkezi de bulunuyordu Burada yaklaşık 70000 Polonyalı entelektüel ve Sovyet savaş esiri hayatını kaybetmiştir
Auschwitz-Birkenau çalışma ve imha kampı olarak düzenlenmiştir ve 6 gaz odası ile 4 ölü yakma tesisini barındırır Hemen gaz odasına gönderilmeyen yüzbinlerce tutuklu, tasavvur edilemeyecek kadar zor koşullar altında çalışmaya zorlanmış, işkence görmüş, soğukta bırakılmış, açlığa terkedilmiş, hastalıkları tedavi edilmemiş, tıbbi deneylerde kullanılmış ve sonunda da gaz odasında öldürülmüştür26 Eylül 1941'de Rudolf Höß, 100000 Rus savaş esiri için bir çalışma kampı kurulması yönünde emir alır Bu kamp Brzezinka 'da (Birkenau) KZ Auschwitz I 'in yaklaşık 3 km uzağında kurulur Naziler yöre halkını evlerini terk etmeye zorlar, inşaat malzemesi elde etmek üzere evleri yıkarlar
Kamp yaklaşık 5 km² alana kurulmuştur Bu geniş alan içinde farklı bölümleri olan kampın tamamı kuvvetli elektrik akımı verilmiş dikenli tellerle çevrilmiştir
Başlangıçta bu kampın, savaş esirlerinin ve tutukluların zorunlu olarak SS için çalışması amacıyla kurulduğu sanılıyordu Kampın asıl işlevi birkaç ay sonra ortaya çıktı 1941 sonlarında KZ Auschwitz I 'de denemeleri yapılan Zyklon B adı verilen zehirli gazla 1942 yazında gaz odasında ölümler başlatıldı Önce Rus komiserler ve çalışamayan tutuklular öldürüldüler Kısa süre sonra da anne ve çocuklar ve diğer çalışamayacak kişiler kampa getirildiklerinde hemen ayıklanarak gaz odalarına gönderilmeye başlandı
1942 Haziran'ından (ya da bazı belgelere göre Nisan'dan) itibaren toplu olarak kampa getirilen yüzlerce yahudi anında öldürülmüştür Böylece Auschwitz-Birkenau, bir imha kampı işlevi kazanmış, aynı zamanda, kötü koşullardaki bir çalışma ve toplama kampı olarak kullanılmaya da devam etmiştirKurbanlar kampa genellikle, hayvan taşımakta kullanılan vagonlardan oluşan trenlerle getiriliyor, Auschwitz Garı'na gelince doğrudan kampa götürülüyorlardı 1944 yılında peronlar kampın içine kadar uzatılır (ilk fotoğrafa bakınız) Bazen tamamı doğrudan gaz odalarına gönderiliyor, bazen de hasta, zayıf, yaşlı ve çalışamayacak durumda olanların ayıklanması süreci yaşanıyordu Bu ayıklama işlemini genellikle, caniliği ile tanınan kamp doktoru Josef Mengele yönetmiştir
Auschwitz-Birkenau'da altı binada gaz odası vardır Ancak bunların hepsini aynı anda kullanmak mümkün olmamıştır 1943 yılının ilk yarısında, gaz odalarının alt kısmı olan 100 m²'lik dört yakma kısmı devreye sokulur İnşaatta dört ayrı firma çalışmış, yakma fırınları J A Topf und Söhne firması tarafından imal edilmiş, montajı yapılmış, tamir ve bakımı üstlenilmiştirAyırma işlemi sonucunda hayatta kalanlar, kampın yakınındaki endüstri işletmelerinde çalışmak zorundaydılar Bunlardan biri IG Farben firması için sentetik benzin ve sentetik kauçuk üreten bir tesisti Diğer bir büyük Alman firması Krupp'un da Auschwitz'in hemen yakınında fabrikaları vardı Bu firmalar Nazi yöneticilere her işçi için kira ödüyor, dolayısıyla SS'ler esirler üzerinden gelir elde ediyorlardıKampın özel bir alanı kadınlar bölümüydü Kanada isminde bir başka alanda, Alman hükümetine iletilmek üzere, öldürülen tutukluların eşyaları toplanırdı; kıyafetler, ayakkabılar, bavullar ve insan saçlarından oluşan dağlarda, gözlük, oyuncak, yüzlerce kilo takma altın diş, mücevher, para, hisse senedi, banka defterleri vs bulunuyordu

17 Ocak ve 23 Ocak 1945 arasında 60000 kişi kamptan çıkartılarak batıya doğru bir nevi tehcire zorlanır Bu yürüyüşe katılamayan güçsüz ya da hasta 7500 tutuklu kamplarda ya da çevresinde kalır 300'den fazlası vurularak öldürülür Kızıl Ordu'nun hızlı ilerlemesinin planlanmış bir imha hareketini önlediği yönünde tahminler yürütülmüştür
27 Ocak 1945'de General Pawel Kurotschkin komutasındaki Sovyet 60 Ordu Ukrayna cephesi birlikleri öğleden önce Ausschwitz III Monowitz kampına gelirler Orada bırakılmış yaklaşık 600 ila 850 tutukludan 200'ü tıbbi yardıma rağmen takip eden günlerde güçsüzlükten ölür
Birlikler, 27 Ocak öğleden sonra ana kamp Auschwitz I ve Auschwitz-Birkenau kamplarına girerler Birkenau'da 4000'i kadın olmak üzere 5800 güçsüz ve hasta tutuklu geride bırakılmıştır Dezenfekte edilen barakalarda, enfeksiyonlu, eksik beslenmiş ve travmalı tutuklulara bakım yapılır
Bir kaç gün sonra dünya kamuoyu bu hunharca eylem konusunda bilgilendirilir Kamplarda, SS'in geride bıraktığı bir milyondan fazla giysi, yaklaşık 45000 çift ayakkabı ve 7 ton insan saçı bulunur


Auschwitz-Birkenau'da koğuş


Harabe haldeki gaz odaları