Haydi Osmanlı Sefere...

Haydi Osmanlı Sefere


Yazar: HAKAN YILDIZ

Yayınevi: TÜRKİYE İŞ BANKASI KÜLTÜR YAYINLARI


Lojistik okumanın keyfi:
Haydi Osmanlı Sefere!
1711’deki Prut Seferi örneğinde Osmanlı seferlerinin ayrıntılı ve renkli bir panoramasını çiziyor

Osmanlı tarihine ait bilimsel çalışmalar yürüten Hakan Yıldız’ın kitabında, arşiv belgelerinin de yardımıyla, sefere katılan insanlar isimleriyle, eylemleriyle, hatta işledikleri hatalar ve aldıkları cezalarla hayat buluyor Ordunun sefer güzergahı, bugün bile izlenebilecek netlikte çizilirken, bu yolun etrafındaki hummalı faaliyetler gözler önüne seriliyor Bu önemli çalışma Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları tarafından büyük boy kuşe kağıda tamamen renkli olarak basılmış

Tarih kitapları, Osmanlı Devleti’nin yayılma süreci içinde çokça övünülen seferlerin arkasında hamasetle dolu gerekçeler sunarken, 1600’lü yıllardan sonra gittikçe ivme kazanan zayıflamanın altında ise, ya siyasi kavgalar, ya hıyanetler ya da hamasetle dolu mazeretler aradı

Oysa tarih kitaplarında ‘Osmanlı Devlet ve Ordu Yapısı’ başlığıyla birkaç sayfada geçiştirilen ‘lojistik’ yapının, savaşların kazanılmasında veya kaybedilmesinde yahut seferlerin sonuçsuz kalmasında ne derece etkin olduğunun üzerinde yeterince durulmadı



Türk okurunun/araştırmacısının önünde Osmanlı lojistik yönetimini inceleyen az sayıdaki çalışmanın neredeyse tamamı ise bilimsel bir dille yazıldığı ve akademik ortamdan genele yayılmadığı için, bilgilerin halka yansıması mümkün olmadı

Osmanlı askeri yapısı ve seferleri ile ilgili son 10 yıla kadar basılan kitaplara bakıldığında lojistik faktörünün kitabın sadece küçük bir bölümünü işgal ettiğini ağırlığın seferin askeri bölümüyle ve özellikle sonuçlarına verildiği ortaya çıkıyor

Son dönemde az da olsa bazı yayınevlerinin Avrupalı tarihçilerin silah ve denizcilik teknolojisi, strateji ve lojistik üzerine yazdığı makalelerin derlendiği kitapları yayımladığını görüyoruz

PRUT SEFERİ, BİLİNENLER VE BİLİNMEYENLER
1711’deki Prut Seferi, hakkında çok az şey bilinmesine rağmen üzerinde en çok konuşulan tarih konularından biridir Osmanlı ordusunun zaferinin ardından imzalanan Prut Antlaşması sırasında yaşandığı söylenen Baltacı Mehmet Paşa ile Rus Çariçesi Katerina’nın hayali buluşması, bu seferi çoğunlukla arkadaş sohbetlerinin çok bahsedilen tarihi olaylarından biri haline getirmiştir

Ancak aslında Prut Seferi Osmanlı ordusunun bir dönemki lojistik yapısı ile ilgili en önemli bilgileri barındıran son seferdir Hakan Yıldız’ın ‘Haydi Osmanlı Sefere’ adlı kitabı da bu bilgileri bize hem popüler bir dille hem de kapsamlı bir araştırmayla ortaya koyuyor

LOJİSTİĞİN ÖNEMİ
Savaşın ilanı… Yeniçerilerin şehir dışındaki Davutpaşa Sahrası’nda toplanması… Orduyu uğurlayan esnaf loncalarının düzenlediği görkemli tören alayı… Ordunun geçeceği yolları temizleyen ve onaran görevliler… Bugünkü yol levhalarına karşılık gelen tümsek üzeri işaret direklerinin dikilmesi…

Ordunun duraklayacağı her menzilde taze ekmek pişirilmesi için ambarlar yapılıp buğday depolanırken, bir yandan da fırınlar inşa edilmesi… Askerlerin soğuk içecek içebilmesi için buzcuların faaliyete geçip kar kuyularını doldurması… Eyaletlerden buluşma noktalarına akan askerler… Nehirlerde ve denizlerde hız kazanan insan, gıda ve silah trafiği… Ve tüm bunların organizasyonu…

Bu bilgiler ışığında baktığımızda Hakan Yıldız’ın ‘Haydi Osmanlı Sefere-1711 Prut Seferi Lojistik Yönetimi’ çalışması hem ele aldığı konuya bakışı hem de içeriğinin zenginliği ve dilinin yalınlığı itibarıyla büyük önem taşıyor

Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, büyük boy kuşe kağıda tamamen renkli olarak basılan bu sıradışı eseri dönemin minyatürleri, resimleri ve haritalarıyla sunuyor


alıntı