A-Z Hastalik Rehberi

Abse: Yçi cerahat dolu ?i?liklere verilen isimdir Vücudun her tarafynda ortaya çykabilir Nedeni vücuda giren mikroplardyr


Adale romatizmasy: Ço?unlukla, ?iddetli so?uk algynlyklaryndan sonra görülen ve hareket etmenin zorla?masyna neden olan bir çe?it romatizmadyr Typ dilinde Myalgia, Fibrozit denir Korunmak için terli çama?yrlary, en kysa zamanda de?i?tirmek ve ü?ütmemek gerekir


Adenit: Boyundaki lenf damarlarynyn ?i?mesi sonucu meydana gelen iltahaply ?i?li?e adenit denir


A?yz yaralary: A?yz yaralary, "basit" ve "derin" veya "sert kenarly" yaralar olmak üzere iki grupta toplanabilir Ço?unlukla, ü?ütme veya hazymsyzlyktan kaynaklanyr Yaralaryn etrafy, kyrmyzy bir çizgi ile çevrilidir Ba?langyçta, içi su dolu kabarcyklar halindedirler Sonradan patlayarak etrafa yayylyr ve sancyly a?rylara neden olurlar Çocuklarda; kyzamyk ve çiçek hastalyklary syrasynda da ayny yaralar meydana gelebilir


A?ryly ayba?y hali: Typ dilinde dysmenorrhoea/dismenore denilen bu hâl, özellikle ayba?y kanamasynyn ba?lady?y ilk gün görülür Bazy kimselerde, a?rylar ayba?y kanamasynyn ba?lamasyndan bir kaç gün önce ortaya çykar ve kanamanyn ba?lamasyyla kesilir Bir kysmynda da kanama ba?lamadan, kanama görülen günlerde ve sonraki birkaç gün içinde hissedilir Bu çe?it a?rylara, ço?unlukla 18-24 ya?lary arasyndaki kadynlarda rastlanyr A?ry, göbek altynda veya bacaklaryn üst kysmynda kasylmalar ?eklinde ba?lar Kusma görülebilir Yüz, sararyr ve terleme artar


Akrep sokmasy: Akrep; sycak ve nemli yerlerde ya?ayan, kyvryk ve kalkyk kuyru?uyla zehirli bir i?nesi olan böcektir Akrep soktu?unda yapylacak ilk i?; soktu?u yerin altyny ve üstünü sykyca ba?lamaktyr Sonra; i?nenin bulundu?u yer, iki parmak arasyna alynyp, kan akyncaya kadar sykylyr ve üzerine amonyak sürülür


Albüminüri: Ydrarda, albümin bulunmasyna; Typ dilinde Albüminüri; halk arasynda ise, aktutma denir Bir çok hastalyklarda, özellikle Böbrek hastalyklarynda, idrarda albümin görülür Mümkün oldu?u kadar süt içmeli, patates ha?lamasy ile muhallebiyi sofradan eksik etmemelidir Baharatly yiyecekler, biber, tur?u ve tuz kesinlikle terk edilmeli; kahve ve fazla miktarda su içilmemelidir


Alerji: Vücudun, bazy madde veya hava ?artlaryndan etkilenmesi yahut psikolojik etkenler sonucu ortaya çykan bir hastalyktyr Önce, alerjiye neden olan etkenleri bulmak gerekir Alerjinin belirtileri de; ?ahsa göre de?i?ir Kiminde ka?ynty, kiminde kurde?en, kiminde astym görülür Hasta, e?er bazy maddelerle temasyndan dolayy alerji oluyorsa, o maddenin uzakla?tyrylmasy ile mesele kendili?inden çözümlenmi? olur


Altyny yslatmak: Typ dilinde Enuresis denir Altyna ve yata?yna i?eyen çocuklar; genellikle anne ve babasyndan yeteri kadar sevgi ve ilgi görmeyen çocuklardyr Hastalyk, belli bir nedenden kaynaklanmyyorsa; yapylacak i?, çocu?a ihtiyacy olan sevgiyi vermektir; ancak altyny yslatmak, herhangi bir böbrek rahatsyzly?y veya ?eker hastaly?yndan da kaynaklanabilir Bu nedenle doktora gitmek gerekir


Anne sütünün azly?y: Anne sütünü artyrmak için bol bol sulu gydalar yemek, üzüntülerden syyrylyp bir süre dinlenmek faydalydyr


Anus ka?yntysy: Anus (?erç); yani sindirim kanalynyn do?ruba?yrsak denilen son kysmyndaki çyky? deli?i veya çevresinde (oturak yerinde) görülen ka?yntylaryn nedeni çe?itlidir Bunlar arasynda; kylkurtlary, sümüksü akynty, basur, çatlak, ishal veya kabyzlyk, egzama (mayasyl), sinir bozuklu?u veya yeteri kadar temizli?e dikkat edilmemesi sayylabilir


Apandisit: Körba?yrsa?yn iltahaplanmasy sonucu ortaya çykan bir hastalyktyr Müzmin apandisitte; kat’iyetle ilaç verilmez Ameliyat gerekir Had apandisit; karnyn ortasyndan ba?layyp, sa? alt kysma yerle?en bir a?ry ile kendini gösterir Hazymsyzlyk ve gazdan ?ikayet edilir Kusma görülebilir bazen de mi?de bulantysy olur


Ary sokmasy: Ary; bal ve balmumu yapan fakat, i?nesiyle sokan bir böcektir Hassas bünyeli kimseleri soktuklary zaman,onlaryn ?ok geçirmelerine neden olabilirler E?ek arylary ise; bal arylaryna nazaran daha tehlikelidir Ary sokmasynda yapylacak ilk i?; arynyn i?nesini, ucu yakylmy? bir i?ne ile çykarmaktyr Sonra arynyn soktu?u yerin alt ve üstünden sykyca bo?ulur Üzerine so?uk su dökülür


Arpacyk: Halk arasynda it dirse?i de denir Doktorlaryn Hordoleum dedikleri hastalyktyr Göz kapa?yndaki herhangi bir kylyn dibinde; içi dolu bir ?i?lik meydana gelir Acy ve zonklama vardyr Arpacykla, hiçbir ?ekilde oynamayyn, onu sykmayyn! Beslenmenize önem gösterin, üzüntülerinizi byrakyp biraz daha mutlu olmaya bakyn


Astym : Hasta, kriz geldi?i zaman soluk almakta zorluk çekti?ini zanneder, gerçekte nefes vermekte zorluk vardyr Bunun nedeni de, akci?erlerdeki küçük hava borularynyn daralmasydyr Buralardan geçen hava, ysly?a benzeyen bir ses çykaryr, ki buna hyrylty denir Astym, bir kaç grup nedenden kaynaklanyr Bunlaryn ba?ynda da bünye gelir Yani, bazy kimselerde ba? a?rysy ne kadar tabi bir ?eyse, di?erlerinde de astym o kadar do?aldyr Bazy kimseler, toz, kyl, yumurta, süt, aspirin, çiçek tozu ve benzeri ?eylere kar?y hassastyrlar Bu hassasiyet, astym krizleri ?eklinde kendini gösterir Tedavi için, hastayy etkileyecek bu unsurlaryn ortadan kaldyrylmasy yapylacak ilk i?tir A?yry heyecan veya korku da astym krizine yol açabilir Bu gibi durumlarda hastayy sakinle?tirmek yapylacak ilk i?tir Bazy kimselerde de, Had Bron?it sonucu astym krizi görülebilir Kalp yetmezli?i de astym krizine neden olabilir


Astigmatlyk: Göz yuvarla?y çaplarynyn düzensiz olmasy sonucu ortaya çykan bir çe?it göz bozuklu?udur Hasta; noktalary bir çizgi halinde görür Ço?unlukla do?u?tandyr Miyopluk veya hipermetroplukla beraber de görülebilir Bazy astigmatlar, ba? a?rylaryndan da ?ikayet ederler Tedavi için doktorun verece?i gözlü?ü kullanmak gerekir


A?yry ayba?y kanamasy: Ayba?y görme arasyndaki süre normaldir Fakat kanama çoktur ve normal süresinden fazla devam eder Nedenleri çe?itlidir: rahimde ur, rahim çarpykly?y, yorgunluk, sinir bozuklu?u, ate?li hastalyklar veya evlilik hayatyndaki uyu?mazlyklardan kaynaklanabilir


Ate?: Vücut sycakly?ynyn yükselmesine ate? denir Vücut sycakly?y bedenin her yerinde ayny de?ildir Örne?in; termometre a?yza konuldu?unda görülen ysy, koltuk altyna konuldu?unda gösterdi?i ysydan 0,5 derece daha dü?üktür Di?er taraftan, vücut ysysy gün boyunca da 0,5 derece oynar Sabahyn erken saatlerinde ysy dü?ük, ak?am saatlerinde yüksektir Vücut ysysy 36,2 - 37,5 arasynda ise normaldir Ate?le birlikte; ü?ütme, titreme, ba? a?rysy, bunalma, huzursuzluk, vücut kyrgynly?y, i?tahsyzlyk, kabyzlyk, sayyklama, havale veya koyu renkli idrar çykarmada görülebilir Ate?in nedeni, genellikle so?uk algynly?y, grip, bademcik iltihaby, bo?az a?rysy, bron?it, sinüzit, kulak iltihaby, ba?yrsak iltihaby veya böbrek hastalyklaryndan biri olabilir Bu nedenle tedaviden önce nedeni tespit etmek gerekir


Ayak a?rylary: Ço?unlukla yorgunluk, ba? yerlerinin burkulmasy, fazla kilo almak veya bazy hastalyklardan kaynaklanabilir Önemli bir hastalyktan kaynaklanmayan a?rylarda yapylacak masaj ve dinlenme çok faydaly olur


Ayak burkulmasy: Yürürken, ko?arken veya atlarken ayak kaslarynyn beklenmedik bir durumla kar?yla?masy sonucu görülür Burkulmadan hemen sonra a?ry, ?i?me ve morarma olabilir


Ayak çybany: Ayak derisindeki ter bezleri ve kyl keselerinin mikroplanmasy sonucu ortaya çykar Çyban yerinde, ilk önce sert ve kyrmyzy bir kabarty belirir A?ry vardyr Sonra iltihaplanyr Çybany sykmamak gerekir


Ayak ?i?mesi: Ayak ?i?mesi; uzun süre ayakta durma, dola?ym sisteminin yetersiz olmasy, gebelik, uzun süre hareketsiz kalma veya incinme, burkulma sonucu ortaya çykar


Ayak terlemesi: Ayaklaryn normalden fazla terlemesi genellikle ter bezlerinin a?yry derecede çaly?masyndan kaynaklanyr Di?er taraftan, kalyn çorap giymek, ate?li bir hastalyk veya normal vücut sycakly?ynyn dü?mesi de ayak terlemesine neden olabilir


Ayba?y düzensizli?i: Ayba?y kanamasy normal olarak 2-7 gün sürer Normal olarak 28 günde bir görülen ayba?y kanamasy, bazy hallerde vaktinden önce veya sonra da görülebilir Nedeni; asabi krizler, hormon dengesizli?i veya bünye zayyfly?y olabilir


Ayba?y kanamasy azly?y: Ayba?y kanynyn normal miktary; sa?lam kadynlarda 7-77 gram arasynda de?i?ir Ço?unda 27-75 gram arasyndadyr Ortalama miktar 50 gram kabul edilir Ayba?y kanynyn yukaryda belirtilen miktarlardan az olmasy, ço?unlukla ruhsal durumla veya kansyzlykla ilgilidir


Ayba?y kanamasynyn gecikmesi: Normal olarak zamany geldi?i halde ayba?y kanamasy ba?lamazsa; gebelik, kansyzlyk, tiroid veya karaci?er hastalyklary akla gelebilir Ayryca yorgunluk, sinirlilik veya adetten kesilme de dü?ünülebilir


Ayba?y kanamasynyn uzun sürmesi: Normal ayba?y kanamasy 2-7 gün devam eder Bazy kimselerde bu süre uzar O zaman rahimde ur veya kist oldu?undan, yumurtalyklaryn ü?ütülmü? olmasyndan, sinir veya kalp hastaly?yndan ?üphe edilir Tedaviye geçmeden önce esas nedeni bulmak gerekir Önemli bir durum yoksa a?a?ydaki reçetelerden arzu edilen uygulanyr


Ayba?y kanamasy yoklu?u: Genç bir kyz bulu? ça?yna geldi?i halde, ayba?y görmeye ba?lamamy?sa, ayba?y yoklu?undan söz edilir Bu durum karaci?er hastalyklaryndan, kansyzlyktan veya tiroit bezi bozuklu?undan kaynaklanabilir Öncelikle nedeni bulmak gerekir Normal ayba?y gören kadynyn da; kansyzlyk, karaci?er rahatsyzlyklary, beslenme bozukluklary veya tiroid bezi hastalyklary sonucu ayba?y kanamalary kesilebilir Öte yandan ayba?y yoklu?u, gebeli?in veya menapozun i?areti olabilir



[-b]

Bademcik iltihaby: Bademciklerin iltihaplanmasyna typ dilinde tonsilit denir Bademcikler ?i?, kyrmyzy ve ye?ilimtrak beyaz renkte cerahatly görünümdedir Yutkunma syrasynda a?ry yapar Hastada kyryklyk, ba? a?rysy ve vücut a?rylary vardyr Hastalyk birdenbire ü?ütme ve ate? ile ba?lar Gere?i gibi tedavi edilmezse orta kulak iltihaby, böbrek iltihaby, romatizma ve kalp hastalyklaryna neden olabilir


Ba?yrsak gazy: Ba?yrsaklarda hissedilen ?i?kinlik, ba?yrsak gazyndan kaynaklanyr Nedeni, ba?yrsaklary besleyen bezlerin yeteri kadar çaly?mamasy, yemek yerken fazla hava yutma veya sinir bozuklu?udur


Ba?yrsak iltihaby: Beslenme bozukluklary, so?uk veya sycak içecekler veya kullanylan bazy ilaçlar, hastaly?yn nedenleri arasyndadyr Typ dilinde kolit denir Tedavide rejim ve istirahat esastyr Yenmemesi gerekenler: Lahana, karnybahar, kabak, domates, ya?ly et sulary, ya?ly et ve balyklar, konserveler, av etleri, pastyrma, sucuk, salam, börek, taze ekmek, bütün baharatlar, alkol Yenilmesinde sakynca olmayanlar: un veya sebze çorbalary, ya?syz yzgara etler, yo?urt, patates püresi, pilav, beyaz peynir ve sebze yemekleri


Ba?yrsak kanamasy: Önemli bir hastaly?yn i?areti olabilir Önce kanamanyn nedenini tespit ettirmek gerekir Kysa sürede kesilmeyen kanamalarda mutlaka doktora ba?vurmak gerekir


Ba?yrsak solucanlary: Ba?yrsak solucanlary, insan vücudunda asalak olarak ya?arlar Bunlara ba?yrsak kurtlary da denir Genellikle 5 grupta toplanyrlar

- Yuvarlak kurtlar

- Kyl kurtlary

- Kamçy kurtlary

- Kancaly kurtlar

- ?erit


Balgam: Sümüksü, cerahatli veya kanly görünü?te bir maddedir Bron?itin i?areti olabilir


Basur: Son ba?yrsakta bulunan siyah kan damarlarynyn geni?leme, ?i?me ve kanamalaryna; halk arasynda basur, typ dilinde hemoroid denir Ba?ka bir hastaly?yn da belirtisi olabilir Kabyzlyk, hamilelik, ?i?manlyk, so?uk yerlerde fazla oturma, alkol aly?kanly?y ve son ba?yrsaklardaki bazy hastalyklar, basura neden olur Basurlar iç ve dy? olmak üzere ikiye ayrylyr Yç basur; makatyn içinde meydana gelen basurlara verilen isimdir Dy? basur; makatyn dy?ynda, küçük, yuvarlak, eflatuni renkte tümörlerdir Tedavide ilk ?art, kabyzly?y gidermektir


Ba? a?rylary: Ba? a?rylary çe?itli nedenlerden kaynaklanyr Bunlar; ?öyle syralanabilir

- A?yry yemekten sonra görülen veya açlyktan kaynaklanan ba? a?rylary

- Göz, kulak veya burun hastalyklaryndan kaynaklanan ba? a?rylary

- Ate?li hastalyklaryn neden oldu?u ba? a?rylary

- Alkol kullanmanyn neden oldu?u ba? a?rylary

- Kafa bölgesinde meydana gelen, kyryk, ezik, çatlak veya sarsyntylardan kaynaklanan ba? a?rylary

- Beyin urlarynyn neden oldu?u ba? a?rylary

- Kahve tiryakilerinde kahvesizlikten do?an ba? a?rylary

- Kabyzlyk çekenlerde görülen ba? a?rylary

- Saralylarda görülen ba? a?rylary

- Çikolata, sarymsak, lahana, ye?il biber, kuru yemi? yedikten sonra görülen, alerjik ba? a?rylary

- Menenjit hastaly?ynyn neden oldu?u ba? a?rylary

- Fazla miktarda ?ekerli yiyecek yemekten do?an ba? a?rylary

- Di? hastalyklarynyn neden oldu?u ba? a?rylary

- Fazla çaly?ma ve ruhi çöküntülerin neden oldu?u ba? a?rylary

Ba? a?rylarynyn gerçek nedenini bulabilmek için mutlaka doktora ba?vurulmalydyr


Ba?dönmeleri: Hasta, kendisinin veya etrafyndaki e?yanyn bo?lukta döndü?ünden ?ikayet eder Typ dilinde vertigo denen ba? dönmelerinin nedenleri çe?itlidir Bunlardan ba?lycalary ?unlardyr:

- Kulak a?rysy

- Araç tutmalary

- Ani hava de?i?imi

- Bazy göz hastalyklary

- Ylaç zehirlenmeleri

- Dü?ük veya yüksek tansiyon

- Damar sertli?i ve bazy kalp hastalyklary

- Kansyzlyk ve kan hastalyklary

- Mikrobik hastalyklar

- Beyin hastalyklary

- Sara ve bazy ruh hastalyklary

Tedaviye ba?lanmadan önce hastaly?yn gerçek nedeninin tespit edilmesi gerekir Ba? dönmelerine yapylacak ilk i?; hemen oturmak veya öne e?ilmek ve mümkünse hemen yatmaktyr Ba? dönmesi syk syk oluyorsa mutlaka bir doktora gitmek gerekir


Bayylmalar: Geçici olarak uyanyklyk halinin kaybolmasyna halk arasynda bayylma typ dilinde senkop denir Bu durumda beyin hücrelerine giden oksijen azalmy?tyr Bayylmanyn nedeni; yorgunluk, uzun süre ayakta kalmak, ani heyecanlar, tansiyon yüksekli?i, gebelik, kansyzlyk, damar sertli?i ve kalp hastalyklarydyr Bayylmadan önce baygynlyk hissi gelir Sonra yüz kül rengini alyr Arkasyndan da terleme, çarpynty, göz kararmasy ve ba? dönmesi görülür Bu gibi durumlarda yapylacak ilk i? hastayy hemen yatyrmak, elbise ve çama?yrlaryny gev?etmektir Sonra yüzüne su serpilir ve amonyak koklatylyr


Bel a?rysy: Esasly bir hastalyktan kaynaklanmayan bel a?rylary, ço?unlukla yorgunluk sonrasy görülür Dinlenmekle geçer Uzun süren bel a?rylarynda mutlaka doktora görünmek gerekir


Bel gev?ekli?i : Cinsel ili?ki syrasynda, meninin vaktinden önce bo?almasyna verilen isimdir Halk arasynda erken bo?alma Typ dilinde ise ejakulasyon denir Nedeni ço?unlukla ruhsaldyr Tedaviye sinirleri dinlendirmek, açyk havada dola?mak, sabah ak?am ylyk banyo yapmak ve hazmy kolay ?eyler yemekle ba?lanyr


Belso?uklu?u : Typ dilinde gonore denilen bir çe?it zührevi hastalyktyr Cinsi münasebetle bula?yr Ydrar yollarynda acyma, yanma, ?i?lik ve akynty ile belirir Akynty cerahatlydyr Bu cerehat ellere bula?acak ve eller de gözlere sürülecek olursa, körlü?e neden olabilir Kadynlarda da, beyazymtyrak cerahatly akynty, syk syk idrara gitme, idrar yaparken a?ry ve yanma ile kendini gösterir Üreme organlarynda akynty görüldü?ünde, mutlaka tedavi edilmesi gerekir Aksi halde kendisinde bel so?uklu?u görülen, bu hastaly?y cinsel ili?kide bulundu?u herkese bula?tyryr


Bo?az a?rysy : Havasyzlyktan, toz, sigara içmek, burun tykanykly?y, di?eti iltihaby gibi nedenlerden kaynaklanyr


Bo?az iltihaby : Typ dilinde farenjit veya anjin ady verilen bu hastaly?yn nedenleri; nezle ve grip gibi ate?li hastalyklarla, havadaki zararly maddeler, sinüzit, alkol veya sigaradyr Yapylacak ilk i?; istirahat etmektir Mümkün oldu?u kadar az konu?mak da yararlydyr


Bo?maca : Bula?ycy bir hastalyktyr Typtaki ady Pertussis'dir Ço?unlukla 1 ila 4 ya?lary arasyndaki çocuklarda çok görülür Ortalama olarak 4-6 hafta devam eder Hastanyn burnu akar, nöbet halinde gelen öksürük görülür Bazen kusmaya neden olur Tedavi için kesin yatak istirahati ?arttyr Hastaya syk syk fakat az miktarda yumu?ak yiyecekler verilmelidir


Boyun tutulmasy : So?uk almaktan, boynun çarpyk durumda bir süre kalmasyndan veya nezleden kaynaklanyr


Böbrek a?rysy : Böbrek a?rysynyn nedenleri çe?itlidir Bunlar arasynda: böbrek ta?y, böbreklerden idrar aky?ynyn tykanyklyk nedeniyle düzensizli?i, böbrek uru, böbreklerden çykan zehirli atyklary mesaneye ta?yyan borularda ta?, ur veya kan pyhtysy, böbrek apsesi olabilir A?rylar syrasynda terleme ve kusma da görülebilir


Böbrek iltihaby : Böbreklerin iç kysymlarynyn iltihaplanmasydyr Typ dilinde piyelonefrit ady verilir Yki çe?iti vardyr:

- Akut Böbrek Yltihaby : Ani olarak ortaya çykan, titreme, kaburga altlarynda ve yanlarynda ba?layyp, kasyklara kadar yayylan bir a?ry ile kendini gösterir Syk syk idrara gitmek ihtiyacy duyulur Ydrar çykarken de yanma ve a?ry hissedilir Ylk önlem olarak belin iki yanyna sycak su torbasy konur Bol su, limonata ve açyk çay içilir


- Kronik Böbrek Yltihaby : Akut böbrek iltihabynyn gere?i gibi tedavi edilmemi? olmasy, kronik böbrek iltihabynyn ba?lyca nedenidir Hastada i?tahsyzlyk, ate?, halsizlik, ba? a?rysy, a?ryly idrar etme ve bel a?rylary görülür Yapylacak ilk i?, bol bol meyva sulary içmek ve a?a?ydaki reçetelerden birini uygulamaktyr Ayryca tuz ve hayvani gydalar azaltylmalydyr


Böbrek kumu : Yeterince su içilmemesi, A vitamini eksikli?i, böbrek üstü bezlerinin fazla çaly?masy ve bazy böbrek hastalyklary, böbreklerde kum birikmesine neden olur


Böbrek ta?y : Ydrarda bulunan oksalat billurlarynyn meydana getirdi?i böbrek ta?lary, kum tanesi kadar olabildi?i gibi pinpon topu büyüklü?ünde de olabilir Ufak ta?lar böbrekten kolaylykla çykabilr Büyükler ise böbreklerden mesaneye giderken ?iddetli a?rylara neden olur Gö?sün yukary ve ön kysmynda, kaburgalaryn altynda, ani ve kyvrandyrycy a?ry hissedilir Terleme ve kusma da görülebilir Ydraryn rengi bulanyk ve bazen kanlydyr


Böcek sokmasy : Böce?in ysyrdy?y yerde ?iddetli ka?ynty, kyzaryklyk ve ?i?lik görülür Böce?in zehirli olabilece?ini dü?ünerek a?a?yda tarif edilen i?lem yapylyr Vakit kaybetmeden böce?in soktu?u yerin alt ve üstünden sykyca ba?lanyr Sonra böce?in soktu?u yer iki parmak arasyna alynyp, sykylyr ve zehirli kanyn akmasy sa?lanyr


Bron?it : Akci?erlere giden havayollarynyn iç yüzündeki zaryn iltihaplanmasydyr Akut ve kronik olarak iki gruba ayrylyr

- Akut Bron?it : Genellikle grip, kyzamyk, bo?maca veya tifo gibi hastalyklar syrasynda görülür Sisli ve so?uk havalarda çok rahatsyz olurlar Hastaly?yn ba?langycynda kuru ve a?ryly öksürük, az yapy?kan balgam, sonralary sümüksü cerahatli balgam ile hafif ate? ve halsizlik görülür Mutlaka tedavi edilmesi gerekir

- Kronik Bron?it : Bu çe?it bron?itte; havayollaryny ya?layan bezler büyümü?, iç yüzlerinde bulunan tüyler görevini yapamaz olmu?tur Mutlaka tedavi edilmesi gerekir

Her iki bron?itte de yapylacak ilk i? sigarayy byrakyp istirahat etmektir


Burkulmalar : El ve ayak bilekleri herhangi bir kaza sonucu burkulabilir Bu gibi durumlarda, bilekte a?ry ve ?i?me görülür Yapylacak ilk i?, burkulan yeri rahat bir duruma sokmaktyr


Burun ahtapotu : Burunda et büyümesinden kaynaklanan bu hastaly?a typ dilinde adenoid ve polip denir Hastanyn burnundan solumasy güçle?ir Daha çok a?zyndan nefes alyp verir


Burun akyntysy : Burun akyntysynyn nedeni; nezle, saman nezlesi, sinüzit, müzmin nezle, alerjik burun iltihaby veya burna herhangi bir?ey kaçmy? olmasydyr Ayryca kyzamyk ba?langycynda da görülür


Burun kanamasy : Çe?itli nedenlerden kaynaklanan burun kanamalaryna typ dilinde epistaksis denir Genç erkeklerde genellikle ergenlik dönemlerinde, genç kyzlarda ise, ço?unlukla ayba?y kanamalary syrasynda görülür Bir de; yüksek tansiyonun neden oldu?u burun kanamalary vardyr Gençlerde görülen ve önemli olmayan burun kanamalary çok kolay durdurulur ve korkulacak bir ?ey yoktur Tansiyon yüksekli?inden kaynaklanan ve genellikle orta ya?larda görülen burun kanamalaryny durdurmak ise biraz zordur Yapylacak ilk i? hastayy hemen oturtmak, ba?yny öne do?ru hafifçe e?ip, burnunun kanayan deli?ini on dakika kadar bastyrmak, bu syrada a?yzdan nefes almasyny ve yutkunmasyny söylemektir


Burun tykanykly?y : Saman nezlesi ve sinüzitte görüldü?ü gibi, ba?ka bir hastaly?yn da belirtisi olabilir


[C-Ç]


Cinsel so?ukluk : Tam manasyyla tatmin olamayan kadynyn cinsel ili?kiye gere?i gibi cevap vermemesine; typ dilinde firijidite denir Nedeni daha çok ruhsaldyr


Çarpynty : Typ dilinde palpitasyon denilen çarpyntynyn nedenleri çe?itlidir Bir kalp hastaly?y söz konusu de?ilse; fazla sigara içmek, alkol, yorgunluk, sinirlenmek, kansyzlyk, hazymsyzlyk, çay, kahve veya zehirlenmelerden kaynaklanabilir


Çybanlar : Derideki kyl keseleri veya bezlerinin hastalanmasy sonucu ortaya çykan syzyntyly, yslak kabarcyklara çyban denir Katiyetle sykylmamalary gerekir


Çykyklar : Kemiklerden herhangi birinin oynak yerinden kysmen veya tamamen ayrylmasyna çykyk denir Bu durumda yapylacak ilk i? doktora gitmektir


Çiçek hastaly?y : Typ dilinde variola denilen bula?ycy bir hastalyktyr Hastalyk ?iddetli titreme ve 41 derece ate?le ortaya çykar Hastalyk mikrobunun vücuda girmesiyle ortaya çykmasy arasynda geçen süre 10-14 gündür Hasta istirahat ettirilir , ba?kalary ile görü?mesi yasaklanyr Doktorun tavsiyelerine uyulur Bol su ve ?erbet içirilir


Çiller : Ço?unlukla beyaz tenli, kyrmyzy saçly kimselerde görülen çiller, yüze serpilmi? ufak lekeler halindedir Nedeni; cildin güne?e kar?y gösterdi?i tepkidir Olgunla?my? çillerin yok edilmesi mümkün de?ildir Ancak koruyucu önlemler alynyr Yüzünde çil olanlaryn güne?te fazla durmamalary ve yüzlerini syk syk yykmalary tavsiye edilir


Çocuk felci : Omurili?in ön kordonlarynyn iltihaplanmasy sonucu felçle neticelenen bir hastalyktyr Typ dilinde poliomelitis denir Bilhassa yaz ve sonbahar aylarynda görülür Nedeni bir çe?it virüstür La?ym sularynyn yiyeceklere bula?masy, sineklerin ta?ydy?y mikroplar, hastaly?a yakalanmy? ki?inin a?yz ve burnundan çykan damlacyklarla bula?yr Çocuk felcine küçükler yakalanabilece?i gibi büyükler de yakalanabilir Hastalyk mikrop kapyldyktan 7-21 gün içinde ortaya çykar Hastada ate?, ba? a?rysy, bo?az a?rysy, kusma, yorgunluk, boyunda kasylma, ve syrt a?rylary vardyr Hastaly?yn ilk günlerinde gerekli tedaviye ba?lanmazsa, özellikle kol ve bacaklarda felç görülür Hastaly?yn ba?langycynda hastayy di?er kimselerden ayyrmak ve yatyrmak gerekir Çocuk felcinden korunmak için Salk a?ysy veya Sabin a?ysy yaptyrmak gerekir Bu a?ynyn ilki çocuk 6 aylyk olmadan önce, ikincisi ilk a?ydan 2 ay sonra, üçüncüsü, ikinci a?ydan 6 ay sonra yapylyr 5 ve 15 ya?larynda da tekrarlanyr Tedavi için mutlaka doktora ba?vurm k gerekir


Çocuklarda geli?me bozukluklary : Çocuklarda görülen geli?me bozukluklarynyn ço?u kötü beslenmeden kaynaklanyr Bunun yany syra; geçirilen bir hastalyktan kaynaklanan veya irsi olarak da geli?me bozuklu?u görülebilir Nedeni test etmek için doktora ba?vurmak gerekir


Çok uyumak :1 ila 4 ya?lary arasyndaki çocuklaryn; geceleri 13, ö?leden sonra da 2 saat olmak üzere, günde 15 saat uyumalary, syhhatli büyümelerini sa?lar

5 ile 7 ya?lary arasyndaki çocuklara ise, geceleri 11-13 saat uyku yeterlidir

8-14 ya?lary arasynda 9-11 saat; 15 ya?yndan sonra da 8 saat uyku yeterli gelir

20 ya?yny geçenlere 6-8 saat gece uykusu yeterlidir


Çürükler : Cilt yyrtylmadan altyndaki bir kylcal damarda görülen kanama halk arasynda çürük denir Typ dilinde ise ekimoz denir Bu gibi durumlarda yapylacak ilk i?, çürü?ün üzerine so?uk su ile kompres yapmaktyr

__________________