Prof. Dr. Sinsi
|
Ylk Yardym
Hasta yada yaraly ki?iye, hastalanmasy veya yaralanmasyndan hemen sonra doktor gelinceye kadar hayatyny kurtarmak için zamanynda ve yerinde yapylan yardyma denir
Önemi : Ya?amy boyunca insan ilk yardymy gerektiren durumlarla her zaman kar?yla?abilir Zamanynda yapylacak basit ve etkili bir ilk yardymla hasta veya yarylynyn hayaty kurtarylabilir
Kaza ve ani hastalyklarda, hasta yada yaralynyn doktora veya hastaneye sa? olarak götürülebilmesi, bilinçli ilk yardymyn anynda yapylmy? olmasyna ba?lydyr
?ofben kazalaryny tanymak için temel bilgiler
ü Elektrikle çaly?anlar daha çok termostat aryzasy nedeniyle kazan patlamalaryna sebep olmakta, hastalar sycak su yanyklary ile kar?yla?maktadyrlar üLPG ile çaly?an ?ofbenler de bazen kazalara sebep olmaktadyr Ancak bu kazalar, ortamdaki oksijenin yanma syrasynda tüketilmesine ba?lydyr üLPG zehirli de?ildir ancak 6 m2 den küçük, iyi havalandyrylmamy? mekanlarda ?ofben kullanyldy?ynda, ortamdaki oksijen süratle tükenmekte, kazazedeler bu yüzden kaybedilmektedir
Alynmasy Gereken Önlemler
ü?ofbeni iyi çeken bir bacaya ba?layyn
ü 6 m3 den küçük mekanlarda kullanmayyn
ü ?ofben / tüp arasy hortum 125 cm den az olmaly
ü Banyoya hava giri?i olmaly
ü Banyoyu içerden kilitlemeyin
ü Koku hissetti?inizde ?ofbeni kullanmayyn
ü Banyodan uzun süre çykmayan ki?iyi kontrol edin
ü Korsan tüp kullanmayyn
ü Gaz kaça?yny kibrit ve çakmakla kontrol etmeyin
Yapylmasy Gerekenler
PPani?e kapylmayyn
Gaz kaça?y olan mekanlarda 1 dakikadan uzun süre durmayyn
üPencereleri / kapylary açyn
üElektrik dü?mesine dokunmayyn
üAte? yakmayyn
üHastayy bulundu?u yerden çykaryn
üYardym isteyin
üZehirlenen ki?iyi syrtüstü yatyryn
üÇukur ve kuytu yerleri süpürerek gazy havalandyryn
Zehirlenme Belirtileri
BBa? a?rysy
ü Ba? dönmesi
üYüzde pembe renk
Terleme
üKulak çynlamasy
üBulanty / Kusma
üSolunum zorlu?u
üSiyanoz
üBayylma hissi
üTansiyon dü?üklü?ü
üKaslarda gev?eme
üHareket edememe
ü?uur kayby
üKoma
üÖlüm
YLKYARDIM
HHasta bulundu?u yerden temiz havaly yere ta?ynmaly
üHemen suni solunum yapylmaly
Vakit kaybetmeden oksijen verilmeli
YILDIRIMDAN KORUNMA YOLLARI
E?er Dy?arydaysanyz
Tek ba?yna uzun a?aç,bayrak direkleri, telefon direkleri gibi uzun objelerden güvenli bir uzakta durunuz
E?er açykta ve güvenli bir ortamda de?ilseniz bir grup a?acyn altynda az yer kaplayacak ?ekilde ayakta durun ya da ayaklarynyzy birle?tirerek oturun Kesinlikle yere yatmayynyz
Vadiler ve hendekler gibi alçak alanlarda barynak bulmaya çaly?yn Alandaki en yüksek obje olmayyn
Sudan uzak durun Denizdeyseniz birbirinizden en az 1,5 metre uzakta durmalysynyz
Traktörler, kazma-kürek metal çitler, çim biçme makinesi, motosikletler, bisikletler gibi elektrik üreten objelerden uzak durun
Açyk alanlarda ?emsiye açmayyn, ?emsiyenin tepesindeki metal çubuk, anten gibi yyldyryma davetiye çykarabilir
Yyldyrym esnasynda tamamen metal kaply arabanyn içerisinde güvendesiniz Tekerlekler lastik oldu?u için elektri?i topra?a iletmez Tekerlekler elektrik yükünü syfyrlar (Arabada bulunan akym iletebilecek herhangi bir metale dokunmayyn,arabanyn camlarynyn syky syky kapaly olmasyna dikkat edin Kauçuk tabanly ayakkaby ve lastik tekerlek çemberi yyldyrymdan korunmayy sa?lamaz )
Herhangi bir barynaktan uzak düz bir tarlada yakalanyrsanyz ve saçlarynyzyn dik durdu?unu hissediyorsanyz yyldyrym size çarpmak üzere olabilir Derhal ayaklarynyz birle?ik yere diz çökün, ellerinizi dizlerinizin üstüne koyun ve öne do?ru e?ilin Yüzü koyun yatmayyn
Ya?mur altynda yürürken cep telefonuyla konu?mak risk ta?yr Kapatyn veya çok kysa konu?un
Bir grupla dy?arydaysanyz, insanlary birbirinden oldukça uzak tutacak ?ekilde da?ylyn Toplu halde bulunmayyn
E?er Yçerideyseniz
Kesinlikle gerekli olmadykça dy?ary çykmayyn Bu havalarda en emniyetli yerler iç ortamlar yada büyük araçlaryn içidir
Evdeyseniz camlary kapatyn, pencere kenaryndan uzak durun Du? almayyn, bula?yk yykamayyn Su elektrik akymyny kolayca iletir
Balkona çykmak tehlikeli olabilir Özellikle çama?yr teline asyly ?eylere dokunmayyn Balkon demiri ve pervazlarda da elektrik yüklü olabilir Sizinle dy?arysy arasyna mümkün oldu?u kadar çok duvar koyun
Ylk Yardym
Hemen 112 ACYL YARDIMI arayyn Kendinizi tanytyp, yaralynyn bulundu?u adresi ve yaraly hakkynda istenen bilgileri do?ru olarak verin
Yyldyrym kurbanlary daima ölüm halinde de?illerdir E?er bir ki?i yyldyrym tarafyndan çarpylyrsa, o ki?i hiçbir elektrik yükü ta?ymaz ve bu nedenle ona dokunabilirsiniz O ki?i yyldyrym tarafyndan çarpylma neticesinde yanmy? ve ?iddetli bir elektrik ?oku almy? olacaktyr Usulüne uygun yapylacak bir ilkyardymla düzelebilecek bir kalp durmasy söz konusu olabilecektir
Yyldyrymdan etkilenip, ölmü? gibi görünen, fakat nefes alyp veren ço?u insana, e?er çabuk hareket edilerek do?ru ilkyardym yapylyrsa muhtemelen kendilerine geleceklerdir
Ylkyardym, beyinde geri dönülmez bir zarar olu?masyny önlemek için 4 ile 6 dakika içerisinde bu nefes alamayan ki?ilere verilmelidir Suni teneffüs, eri?kinlerde her be? saniyede bir; bebek ve küçük çocuklarda ise, her üç saniyede bir uygulanmalydyr E?er kurban nefes almyyorsa ve nabyz yoksa, kalbe ve akci?ere canlandyrma gereklidir Bu suni teneffüs ile harici kalp masajynyn bir kombinasyonudur Bu tybbi müdahale, iyi yeti?tirilmi? ki?ilerce uygulanmalydyr
Sadece sersemlemi? ve yaralanmamy? gibi görünen kurbanlar da ilgiye ihtiyaç duyabilirler Özellikle kyvrymlaryn ve mücevheratlaryn yakynlaryndaki el ve ayak parmaklaryny yanyklar için kontrol edin ?ok için ilkyardym verin (ayaklary 30 cm yukary kaldyryn) Kurbanyn yürümesine izin vermeyin
Donmada ilk Yardym
Deri so?uk soluk ve duyusuzdur
Vücut ysysy çok dü?erse ; kan damarlary çok gev?er ve cilt kyzaryr ; "yalancy kanlanma"
So?uk kan kalbe gider ve kalbin durmasyna yol açar
Özellikle ba?, yüz, el ve ayaklar iyi korunmalydyr
Hastayy kapaly ve ylyk yere ta?yyynyz
Islak ve donmu? elbiseyi çykarynyz, ba? dahil battaniyeye kundak gibi sarynyz
Masaj kesinlikle yapmayynyz
Bilinçsiz ise
Solunum ve kalp kontrol edilir, e?er alynamyyorsa kalp-akci?er canlandyrma yapylmalydyr
Bilinçsiz, fakat kalp ve solunum varsa ; kesinlikle a?yzdan bir?ey verilmemelidir
Bilinci yerinde ise
Moral verilmelidir
Kol ve bacaklaryny hareket ettirmesi söylenilmelidir
Altyn Kural ; alkollü içecek vermeyiniz
Sycak alkolsüz içecek veriniz
Uyutmayyn, konu?turunuz
20 derecelik ortama alynyz ve kademeli olarak ortamy ysytynyz
Donukta Ylk Yardym
Hafif donuklarda ilk yardym ;
hasta ylyk yere götürülür, ayakkaby, çorap çykartylyr, el ve ayak kurutulur, hohlayarak nefesle veya koltuk altyna sokularak ysytylyr
A?yr donukta ilk yardym ;
Donuk kysym sarymtyrak veya mavimtyrak renkte olur
Bekleme sürecinde donan el veya ayak 40 derece suda bekletilir
Kuru hava tatbiki uygulanmamalydyr
Zehirlenme de Yapylacaklar
Zehirlenmeye neden olan madde ö?renilmeye çaly?ylmaly, varsa ambalajy sa?lyk kurulu?una götürülmeli
Hastanyn bilinç durumu kontrol edilmeli
Hyzla; solunum yolu, nefes alyp verme, kalp atymy (A-B-C) yönünden de?erlendirme yapylmaly
Altyn kural : Asit ve alkali (tuzruhu, deterjan, benzin, gaz ya?y vb ) içilmesi durumunda hasta kesinlikle kusturulmamaly Asit ve alkali olmayan maddelerin içilmesi durumunda bilinç açyk ise kusturulmaly
Vücuda bula?my? bir ?ey varsa (elbise üzerinde ise soyduktan sonra) bol su ile yykanmaly
Gaz zehirlenmesi varsa açyk havaya çykarylmaly
En kysa zamanda sa?lyk kurulu?una ula?tyrylmaly
ZehYrlenme NedYr?
Herhangi bir kimyasal, organik veya fiziksel madde vücuda girdikten sonra özelli?ine göre yerel veya genel hasar meydana getirerek, ölüme neden olabiliyorsa bu maddeye ZEHYR, olaya ise ZEHYRLENME denir
Yerel belirtiler:
- Sokulan, ysyrylan, temas eden yerde kyzaryklyk, ?i?lik, gerginlik, a?ry ve ka?ynty
Genel belirtiler:
- Vücut ysysynyn yükselmesi (ate?),
- Tüm vücutta kyzaryklyk, döküntü, ka?ynty,
- Solunum sykyntysy, hyzly ve zayyf atan nabyz,
- Ba? a?rysy, kulak çynlamasy,
- Halsizlik, kendinden geçme, geli?en bilinç kayby,
- ?ok, ölüm
Zehir, vücuda bilerek (kasti) veya bilinmeden(kazara), dört yoldan alynabilir:
1-Sindirim, 2-Solunum, 3-Deri ve 4-Kan yoluyla, olmak üzere
SYndYrYm Yolu ZehYrlenmelerY
A?yz yoluyla alynan her türlü zehir etkisi yapan maddelerle meydana gelirler; bayat besinler, ilaçlar, alkol, korozif (yakycy, tahri? edici) maddeler ya da alerjik etki yapan maddeler vb
Ylkyardym:
* E?er zehrin alynmasy üzerinden henüz 30 dakika geçmemi?se, o zaman kusturulur
KUSTURMAK YÇYN:
- Tercih edilen ki?inin kendi parma?y ile küçük dilini dolayysyyla da ö?ürme refleksini uyararak kusmasyny sa?lamaktyr,
- Syca?a yakyn ylyk su içirerek de kusturma sa?lanabilir (ki?i barda?y kendisi tutarak içmelidir! ba?kasy tarafyndan içirilmemelidir!)
KUSTURULMAYACAK DURUMLAR:
- Asit veya bazik madde (korozif madde) içeren syvylar içilmi?se,
- Petrol ürünleri içilmi?se,
- Bilinci kapaly ise
* Kusturulduktan sonra so?uk veya sycak olmayan su içirilir, kusturulmayacak durumlarda da yine su içirilir
* Hastaneye götürülür, özellikle korozif madde içmi? ki?ilerin mutlaka hastane tedavisine gereksinimleri vardyr:
* Ne yapylaca?yna karar verilemeyen durumlarda mutlaka ZEHYR DANI?MA MERKEZY aranmalydyr Merkez aranmadan önce a?a?ydaki bilgiler toplanmalydyr:
- Zehirlenme ne ile meydana geldi, kutu veya prospektüs varsa yanynyzda olmaly,
- Kutudaki / ?i?edeki miktar ne kadar kalmy?, daha önce ne kadarmy?, çevreye saçylmy? my?
- Zehir ne zaman alynmy?, hastanyn durumu nasyl?
BESYN ZEHYRLENMELERY
Bakteri veya bakteri salgylary (toksinleri ) ile olu?an zehirlenmelerdir Bulanty-kusma, kramp ?eklinde karyn a?rysy ve ishal (diyare) ile seyrederler Bunlar:
SALMONELLA:
Kontamine (enfeksiyonla bula?my?) et, süt ve yumurta ile bula?yr Yendikten 12-24 saat sonra ani bulanty-kusma, karyn a?rysy, ishal ile kendini gösterir
Tedavi: Herhangi bir tedavisi yoktur 2-3 günde kendili?inden geçer Antibiyotik verilmez
* A?yry ishal ve kusmaya ba?ly olarak dehidratasyon geli?mi?se içecek ?eyler verilerek kaybedilen syvy yerine konur
* Yemek hazyrlanyrken kaplaryn temiz olmasyna dikkat edilir ve iyi pi?irilirse salmonella enfeksiyonu önlenebilir
STAFYLOKOK:
En syk rastlanan besin zehirlenmesidir Karbonhidratly, sütlü ve ?ekerli yiyeceklerin yenilmesi sonucu görülür Örne?in: muhallebi, dondurma, mayonez gibi Yendikten 2-6 saat sonra bulanty-kusma ile kendini gösterir (ishal nadiren görülür)
Tedavi: Herhangi bir tedavisi yoktur 4-6 saatte kendili?inden geçer
Önlenebilmesi için; özellikle sütlü tatlylar ve kaynatylmadan pi?irilen yemekler hazyrlandyktan sonra uzun süre, fyrynda veya ysytma tepsilerinde bekletilmemelidir
CLOSTRYDYUM PERFRYNGENS:
Büyük miktarda hazyrlanan yiyeceklerin oda ysysynda, etkisiz buharda bekletilmesi veya yeterince so?uk ortamda muhafaza edilmemesi sonucunda ürer Veya mikroorganizmanyn bula?ty?y balyklarla hastalyk ortaya çykar Yendikten 8-10 saat sonra bulanty, karynda kramp ?eklinde a?ry ve ishal ile kendini gösterir
Tedavi: 24 saate kadar kendili?inden iyile?ir
* Dehidratasyon kontrol altyna alynyr, hastaya, daha öncede bahsedildi?i gibi bol syvy ?eyler içirilir ve bu arada tuz ve elektrolit kaybyny yerine koymak için de bir bardak suya bir miktar tuz ve yemek karbonaty konarak içirilir Ya da bu amaçla kola, tuzlu ayran, meyve sulary, maden suyu içirilebilir Mümkün oldu?unca tüm syvy kayby bu içeceklerle kar?ylanmayyp suyla desteklenmelidir
YYY YIKANMAMI?, YEMEK KAZINTISI KALMI? KAPLAR GENELLYKLE BESYN
ZEHYRLENMESYNE YOL AÇAN EN ÖNEMLY FAKTÖRDÜR
Cl BOTULYNUM ( BOTULYSMUS ):
Genelllikle iyi konservelenmemi? yiyeceklerin yenilmesi sonucu görülen en tehlikeli (hatta ölümcül) olan besin zehirlenmesidir Yenildikten 24 saat sonra belirtiler görülebilir Yshal görülmez, kabyzlyk (konstipasyon) olabilir Botulismusta, sinirlerden kaslara giden uyarylar engellenmekte ve bunun sonucunda ?iddetli halsizlik, paralizi (kuvvet kayby) ve ölüm görülebilmektedir
Belirtileri:
- A?yz ve bo?az kuru ve a?rylydyr,
- Ki?i gözlerini odaklamada zorluk çeker (çift görme, bulanyk görme olabilir)
- Bitkinlik, yutma ve konu?ma güçlü?ü
-Halsizlik veya kuvvet kayby
- Göz hareketlerinde kysytlylyk, göz bebeklerinde geni?leme
- Solunum kaslarynda paralizi, solunum güçlü?ü
- Konu?amama, ba?yn ön kysmynda hissedilen ba? a?rysy
Ylkyardym:
* ABC kontrol edilir ve devamlyly?y sa?lanyr
* Olanak varsa oksijen verilir
* Gerekiyorsa suni solunum yapylyr
* Acilen hastaneye götürülmelidir Mutlaka antitoksin yapylmasy gerekir
DEHYDRATASYON: A?yry kusma ve ishal sonucu, vücuttan fazla miktarda syvy ve elektrolit kayby olur Buna ba?ly olarak cilt, dudaklar ve dil kurur Cildin kurulu?unu anlamak üzere el üzerindeki deri, ba? parmak ve i?aret parma?y arasynda tutulur, byrakyldy?ynda deri hemen eski halini alyyorsa o zaman sorun yoktur, e?er eski halini alma süresi uzuyorsa, o zaman fazla miktarda syvy kayby vardyr ve hemen tedavi edilmezse hipovolemik ?ok geli?ebilir
Solunum Yolu ZehYrlenmelerY
?ofben, Tüp gaz, egzoz gazy (karbonmonoksit), duman ve di?er zehirli gazlaryn solunmasy sonucunda görülür Özellikle renksiz ve kokusuz zehirli gazlarla meydana gelen zehirlenmelerde ki?ide görülen belirtilerin saptanmasy hayat kurtaracaktyr
Belirtileri:
-Ba? a?rysy, ba? dönmesi, kulak çynlamasy, kendinden geçme, bulanty-kusma, deride renk de?i?imi
Ylkyardym:
* Öncelikle kaynak kapatylyr, havalandyrma sa?lanyr, ki?i temiz havaya çykartylyr
* Yüzüne su serpilebilir, kollary açylyp kapatylabilir,
* Gerekiyorsa suni solunum ve kalp masajy yapylyr,
* Mutlaka hastaneye götürülür
Deri Yolu ZehYrlenmelerY
Kremler, tozlar, syvylar ile temas sonucu, ya da ysyrma, sokma, enjeksiyon ile meydana gelir Etkilenme durumuna göre yerel veya genel belirtiler görülebilir
Ylkyardym:
* Etken madde krem veya toz ?eklindeyse, bol akan su ile yykanyr; yara varsa üzeri steril gazly bezle kapatylyr
* Yerel belirtiler giderek yayylyyor ve genel belirtiler görülüyorsa, ki?i derhal bir sa?lyk kurulu?una götürülür (Ki?ide geli?mekte olan alerjik ?oka kar?y sa?lyk kurulu?unda semptomatik tedavi uygulanmalydyr, aksi halde ki?i kaybedilebilir Hastaneye götürürken bilinç kapanyrsa koma pozisyonu verilir veya ABC nin devamlyly?y sa?lanyr )
Kedi ve Köpek Isyrmalary: KUDUZ tehlikesi vardyr Bu gibi durumlarda ysyrylan yer ilk önce bol su ile sabunlanyp köpürtülerek en az 5 dakika yykanyr
A?y yaptyrylyr Mümkünse hayvan gözetim altynda tutulur, e?er 10 gün içinde ölürse a?yya devam edilir, 10 günü geçmesine ra?men hayvan ölmemi?se, a?yya gerek yoktur Hayvan bulunamamy?sa, a?y mutlaka yaptyrylmalydyr
Yylan Sokmasy: Yki derin di? izi yylanyn zehirli oldu?unu gösterir Bu durumda sokulan yerin altyndan ve üstünden venöz turnike yapylarak, zehrin dola?yma katylymy yava?latylyr A?zynda yara ve çürük di?i olmayan bir ki?i yara yerinden zehri emip tükürebilir Organ hareketsiz halde ve sarkytylarak tutulur Ki?i mümkün oldu?unca sakin tutulmaya çaly?ylmalydyr Hastaneye götürülmelidir ve tetanos a?ysy yaptyrylmalydyr
VENÖZ TURNYKE: Enli kuma? veya kravat, yylanyn soktu?u yerin hemen altyndan ve üstünden ba?lanyr Ancak dola?ym engellenmeyecek ?ekilde ba?lanmalydyr Bunun için bacakta ise ayak, kolda ise el parmaklaryna bakylyr morarma varsa, hemen gev?etilir
Akrep Sokmasy: Sokulan yere amonyak veya su ile bulamaç yapylmy? yemek karbonaty sürülebilir Venöz turnike uygulanabilir Hastaneye götürülmelidir
Ary Sokmasy: Sabunlu su ile yykanabilir veya antiseptik ile silinebilir Y?ne çykarylabilecek durumdaysa cymbyzla çykarylyr aksi halde, zorlanmaz
Yerel belirtiler genel belirtilere dönü?üyorsa, vakit kaybedilmeden hastaneye götürülmelidir
Deniz Kestanesi Batmasy: Bu durumda organ (genelde ayak), yanmayacak ?ekilde dayanabilece?i kadar (45° C) sycak su içine daldyrylarak, 20-30 dakika (a?ry dininceye) kadar bekletilir Sycak dikeni eritir
Denizanasy Temasy: Denizanasy ve deniz ?akayyklarynyn nematokist denilen vantuzlaryndaki çengellerle cilde tutunurlar, bunlaryn zarar verilmeden uzakla?tyrylmasy için: önce alkol (ya da sirke veya deniz suyu) ile yykanyr, sonra üzerine pudra ekilir, varsa çi? et konarak yumu?atylyr ve byça?yn tersi veya tahta çubukla deriden syyrylyr Ya da o kysym do?rudan musluk suyu ile yykanabilir; tatly su vantuzlary patlataca?yndan ki?i rahatlayacaktyr
DYKKATYNYZE:Yurt dy?ynda böcek sokmalary nedeniyle anaflaktik ?ok dedi?imiz alerjinin a?yr seyretti?i ki?ilerde bu seyri hafifletmek üzere yanlarynda ta?yyabilecekleri alerji kutusu (kiti, seti) vardyr Hekim tarafyndan önerilen ve yapabilme e?itimini alan ki?iler, böcek soktu?unda, hemen enjektördeki hazyr ilacy kendileri yaparak ve hapy alarak durumlarynyn kötüle?mesini önleyebiliyorlar
Bilinci kapaly olan ki?iye ilk yardym
Altyn Kural : Koma pozisyonu yapylabilmesi için kazazedenin
NABZI OLMALIDIR
SOLUNUMU OLMALIDIR
Sesli ve a?ryly uyaranla bilincin kapaly oldu?una karar verilmeli
Kendi kendine solunum yapty?y gözlenmeli
Nabyz kontrolu ile kalbin çaly?ty?y belirlenmeli
Ortam ko?ullary dikkate alynarak kazazedenin hangi tarafa döndürülece?ine karar verilmeli ve o tarafa geçerek diz çökülmeli
Kazazedenin kar?y taraftaki kolu gövdesinin üzerine konulmaly
Kazazedenin yakyn tarafyndaki kolu gövdesinin altyna yerle?tirilmeli
Kazazedenin kar?y taraftaki baca?y yakyn taraftaki baca?ynyn üzerine konulmaly
Bir el ile kazazedenin kar?y omuzundan di?er el ile de kar?y kalçasyndan kavrayarak yava?ça tek hareketle kendine do?ru çevirmeli
Kazazede yan yatar pozisyonda iken üstteki baca?yny kalça ve dizden bükerek öne do?ru destek yapmaly
Üsteki kolu öne getirerek elini kazazedenin yana?ynyn altyna yerle?tirmeli
Alttaki kol arkaya do?ru çykarylarak destek yapylmaly
Kazazedenin ba?y hafifçe a?a?yya do?ru e?ilmeli
Tybbi yardym gelinceye kadar yan pozisyonu korunmaly
Aralyklarla (3-5 dakika bir) solunum ve nabyz kontrol edilmeli
Yanyk Durumunda Yapylacaklar
Yanan bölge üzerine bol su dökülmeli
Yanan bölge üzerindeki elbiseler (giysiler) keserek, syyyrmadan çykarylmaly
Yanan bölge üzerindeki içi su dolu kabarcyklar patlatylmamaly
Yanan bölge üzerine, su dy?ynda (salça, di? macunu, yo?urt, patates vb ) herhangi madde sürülmemeli
|