Tiroit Hastaliklarinin Te?hisi

TYROYT HASTALIKLARININ TE?HYSY

Tiroit hastalyklary nasyl te?his edilir?
Hastanyn verece?i öykü tanyda ilk adymdyr Yakynmalaryn nasyl ve ne zaman ba?lady?y nasyl seyretti?i hekime tam olarak anlatylmalydyr Ayryca daha önceden geçirilmi? sorunlar ayryntylary ile belirtilmeli ve ailede tiroit ile ilgili sorunu olan bireyler hatyrlanmalydyr Bu bilgilerden elde edilenler hekime isteyece?i tetkikler hakkynda fikir verece?i gibi gereksiz tetkiklerin de yapylmasyny bir ölçüde önleyecektir
Tanyda ikinci önemli adym hastanyn hekim tarafyndan muayenesidir Gerek tiroit bölgesinin gerekse di?er sistemlerin muayenesi hastalyk hakkynda önemli ipuçlary verecektir Böylece tiroitte büyüme olup olmady?y, varsa büyümenin ?ekli ve kanseri ça?ry?tyryp ça?ry?tyrmady?y belirlenir ve tiroidin çaly?masy hakkynda fikir sahibi olunabilir Bu bölümde de hasta ile hekim arasyndaki uyum olmasy önemlidir

Kan testleri

• Kanda TSH ve tiroit hormonlarynyn (T3 ve T4) düzeylerinin ölçülmesi: Tiroidin çaly?masy hakkynda önemli bilgiler verir Ba?langyçta öykü ve muayenede çaly?ma bozuklu?u belirlenememi?se tek ba?yna TSH'nyn ölçülmesi yeterli olabilir Duyarly bir sonuç elde edilebilmesi için TSH' ya sensitif ya da ultrasensitif yöntemle bakylmasy tercih edilir Üstünde önemle durulmasy gereken nokta: Bu tetkiklerin normal olmasy tiroidin çaly?masynyn normal oldu?unu gösterir Hastada guatr, tiroit kanseri gibi di?er hastalyklaryn olmady?yny belirlemez Bunlar için di?er tetkiklere gereksinim olabilir
• Ba?y?yklyk sistemini kontrol eden testler: Bunlar antitiroglobulin antikor ( ATA ), anti TPO antikor ( AMA ) ve Anti TSH-R ( TRAb ) gibi isimler almaktadyr Graves hastaly?y, Hashimoto hastaly?y ve bazy tip tiroiditlerin tanysynda yardymcy olurlar
• Tiroglobulin tayini: Bu test özellikle tiroit kanseri nedeniyle ameliyat olmu? hastalaryn izlenmesinde önemli ip uçlary vermektedir Ancak bu testin tam olarak de?er kazanabilmesi için bireyde gözle görülebilir tiroit dokusunun kalmamy? olmasy gerekmektedir
• Medüller kanserlerin tany ve tedavisinde kanda tirokalsitonin: ady verilen bir hormonun ölçülmesi faydaly bilgiler verirYine medüller kanser olan ailelerde di?er bireylerin taranmasy için ret genindeki mutasyonlary gösterecek genetik çaly?malar yapylabilir

TYROYT HASTALIKLARININ TE?HYSY

Tiroidin görüntülenmesi:
Tiroidin ?ekli, genel olarak büyüyüp büyümedi?i, nodül içerip içermedi?inin tam olarak belirlenebilmesi için ba?vurulan testlere görüntüleme yöntemleri denir
Hastaya küçük dozlarda, tiroit tarafyndan tutulabilen radyoaktif bir madde verildikten sonra özel bir kamera aracyly?yyla bu maddenin tiroit tarafyndan ne oranda ve nasyl tutuldu?u gösterilebilir Bu yönteme tiroit sintigrafisi ady verilmektedir Böylece tiroidin yapysy ve belli oranda çaly?ma ?ekli belirlenebilir Resim 9'da bu yöntemle yapylmy? bir tetkik görülmektedir

Resim 9a:Sintigrafide normal tiroit


Resim 9b: Sintigrafide nodül (beyaz ok)



Ultrason ise ses dalgalaryny kullanarak tiroidin yapysyny göstermeye yönelik bir tetkiktir Bu yöntemle ele gelmeyen çok küçük nodüller gösterilebilir Ayryca nodülün çok önemli olabilen iç yapysy hakkynda da fikir edinilir Resim 10 da görüldü?ü gibi tiroidin sol tarafynda bulunan bir nodülün içinin syvy ile dolu oldu?u ( kistik nodul ) belirlenmi?tir Bu bulgu büyük olasylykla bu nodülün kanser olmady?yny gösterir



Resim 10:Ultrasonda kistik nodül (Siyah yuvarlak alan, içinde syvy varly?yny göstermektedir) Çok özel durumlarda hekimin kararyna göre bilgisayarly tomografi (BT) ve/veya manyetik rezonans (MR) görüntüleme sistemlerine de gereksinim duyulabilir Ancak bu son iki yöntemin çok synyrly kullanym alany vardyr ve hastalar bu tetkikleri kendi inisiyatifleri ile yaptyrmamalydyr