Dünyadaki En Büyük Ada Grönland

**Prof. Dr. Sinsi** · 07-13-2012

Dünyadaki adaların en büyüğü Grönland' dır

Grönland, Atlas

okyanusunun kuzey kesiminde, Kuzey Kutup Dairesi icinde 2 175 590 kilometrekarelik bir alanı kaplar

Bu alanın 1 934 720 kilometrekaresi buzlarla örtülüdür

Nüfusu ve doğal kaynakları az olan Grönland' ın coğrafi durumunun belirlediği stratejk bir önemi vardır

Adada Amerika Birleşik Devletlerine ait radar istasyonları

ve Thule gibi Amerikan hava üsleri bulunur

Danimarka' nın bir parcası olması nedeniyle Grönland, Nato' nun koruması altindadır

1951 yılında Danimarka ve Amerika Birleşik Devletleri arasında adanın

savunmasına ilişkin ortak bir anlaşma yapılmıstır

Yerleşme zorlukları:

Grönland' ın en kuzey noktası, Kanada Kutup takım adalarındaki Ellesmere' den sadece 40 km

uzaklıktadır

VIII

ve IX

yüzyıllarda Kuzey Amerikadan gelen Eskimolar Grönland' da

ilk yerleşme merkezlerini kurmuşlardır

Bugün belli başlı iki Eskimo yerleşim merkezi vardır

Avrupa' dan ilk göc X

yüzyılda Iskandinavya' dan olmuştur

1953 yılında Danimarka' nın bir bölgesi durumuna gecen adanın Danimarka

parlamentosunda 2 temsilcisi ve bunun yanı sıra demokratik bir secimle

oluşan kendi meclisi vardır

Ülkede Ingilizce ve Danca konuşulur

Büyük buz tabakası:

Coğrafya acısından Laurentian kalkanına dahil olan Grönland, genel olarak Kambriyum öncesi kayacların

( özellikle granit ) oluşturdugu bir plato görünümündedir

Bu plato, batı, kuzey ve doğuda yer yer 3 658m

' ye dek yükselen dağlarla cevrilidir

Derin fiyordlarla kaplı olan kıyılarda, 298 km

uzunluğundaki Scoresby Sound yörenin

en büyük fiyordudur

Adanın ic kısmını kaplayan buz tabakası

kuzey yarıkürenin en büyük

tabakası olup, kalınlığı Grönland' ın ortadoğu kesiminde 3 350 m

' yi bulur

Bu tabakadan denize sürüklenen buzullar arasında en belirgini, kuzey kıyısında

97 km

genişliğe ulaşan Humboldt buzuludur

Kutup iklimine sahip olan Grönland' da, sıcaklık, yılda ancak birkac ay 0°C ' nin altına düşer

Atlas okyanusu akıntısından etkilenen güney sahilinde, sıcaklık kış aylarında diğer yörelere göre daha yüksektir

Doğu sahilini yalayan Labrador akıntısı batıdakine oranla cok daha soğuktur

Güneybatıda bol olan yağış, diğer yörelerde azalır

Halk ve yaşam:

Grönland' ın 46 541 ' i bulan nüfusunun yalnızca 7 417' si göcmendir

Halkın büyük bir kısmının yaşadığı batı sahilindeki kentlerin en büyüğü 8 209 nüfuslu başkent Godthaab' dir

Grönlandıların coğu Danimarkalı - Eskimo karışımıdırlar

En fazla konuşulan dil olan

Eskimo dilinin yani sira, Danimarka dili de gittikce yaygınlaşmaktadır

Grönland halkı eskiden gemicilikle gecinirdi

Günümüzde ise başlıca gelir kaynağı balıkcılıktır

Godthaab ve Frederikshaab en önemli balık avı merkezleridir

Balıklar tuzlanır veya konserve haline getirilerek ihrac edilir

Adanın güneybatı kesiminde, tarıma elverisli dar bir kesim vardır

Bu kesimde ayrıca bir miktar hayvan da beslenir

Alüminyum ve seramik yapımında kulanılan doğal kriyolit madeninin

tek sahibi olan Grönland' da bu alandaki uğraşi 1965 yılından beri Ivigtut yakınlarında

devam etmektedir

1971 yilında Umanak dolaylarındaki kurşun ve cinko üretimi başlamıştır

Petrol ve diger madenlere verilen önem de zamanla artmaktadır

Kutup havayolları üzerinde bulunan Grönland, hava ve radyo istasyonları için

önemli bir merkezdir

Sondre Stromfjord havaalanı baslıca havalimanıdır

Kaynak : 14 Aralık 2007 Ansiklopediden bilgiler

~~~~~~~~~~~~

İddia, şok olarak nitelendirildi

Buna göre Kuzey Kutbu'nda bu

yaz bir ilk meydana gelecek

Amerikan Ulusal Kar ve Buz Verileri Merkezi'ne göre bu yaz Kuzey Kutbu'nda

buzlar sıfırlanabilir

Merkezin verilerine göre, kutuplardaki kalın buz tabakası,

küresel ısınmanın etkisiyle, yerini yüzde 70 oranında ince buz tabakasına bıraktı bile

Bu tabaka diğerinin aksine uzun yıllarda değil, sadece bir yıl içerisinde oluşuyor

İnce bir yapıya sahip olduğu için de kolayca eriyebiliyor

Bu yıl yaşanması beklenen erime, kutuplardaki buz seviyesini tarihin en düşük seviyesine getirmesinden korkuluyor

Ancak bu erime, sadece tarihin en büyük buz erimesi değil,

dünyada tehlikeli gidişin ne denli hızlandığını da gösterecek

İngiltere'nin önde gelen gazetelerinden The Independent,

durumun son derece dramatik olduğunu belirterek "Erime, yaz sonuna kadar sürerse kutup noktası deniz yoluyla

ulaşılabilir hale gelecek" ifadesine yer verdi

Verileri gören uzmanlar, durumun son derece ciddi olduğunu, yıllar sonra olabileceği tahmin edilen "kutupta sıfır buz"

olayının bu yaz meydana gelebilir olmasını "şok" olarak nitelediler

2008 / GZ

~~~~~

?

~~~~~

Grönland'da dev bir parça koptu

ABD'li araştırmacılar, Grönland'ın kuzeybatı kıyısında bulunan 260 km2 yüzölçümüne

sahip Petermann Buzulu'nun koptuğunu açıkladı

Delaware Üniversitesi'nden Profesör Andreas Muenchow'a göre bu,

1962 yılından bu yana kopan en büyük Arktik buzdağı

Kopmanın küresel ısınmadan kaynaklanıp kaynaklanmadığı netlik kazanmadı

Akşam / 08082010

07-13-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Dünyadaki En Büyük Ada Grönland Dünyadaki adaların en büyüğü Grönland' dır Grönland, Atlas okyanusunun kuzey kesiminde, Kuzey Kutup Dairesi icinde 2 175 590 kilometrekarelik bir alanı kaplar Bu alanın 1 934 720 kilometrekaresi buzlarla örtülüdür Nüfusu ve doğal kaynakları az olan Grönland' ın coğrafi durumunun belirlediği stratejk bir önemi vardır Adada Amerika Birleşik Devletlerine ait radar istasyonları ve Thule gibi Amerikan hava üsleri bulunur Danimarka' nın bir parcası olması nedeniyle Grönland, Nato' nun koruması altindadır 1951 yılında Danimarka ve Amerika Birleşik Devletleri arasında adanın savunmasına ilişkin ortak bir anlaşma yapılmıstır Yerleşme zorlukları: Grönland' ın en kuzey noktası, Kanada Kutup takım adalarındaki Ellesmere' den sadece 40 km uzaklıktadır VIII ve IX yüzyıllarda Kuzey Amerikadan gelen Eskimolar Grönland' da ilk yerleşme merkezlerini kurmuşlardır Bugün belli başlı iki Eskimo yerleşim merkezi vardır Avrupa' dan ilk göc X yüzyılda Iskandinavya' dan olmuştur 1953 yılında Danimarka' nın bir bölgesi durumuna gecen adanın Danimarka parlamentosunda 2 temsilcisi ve bunun yanı sıra demokratik bir secimle oluşan kendi meclisi vardır Ülkede Ingilizce ve Danca konuşulur Büyük buz tabakası: Coğrafya acısından Laurentian kalkanına dahil olan Grönland, genel olarak Kambriyum öncesi kayacların ( özellikle granit ) oluşturdugu bir plato görünümündedir Bu plato, batı, kuzey ve doğuda yer yer 3 658m ' ye dek yükselen dağlarla cevrilidir Derin fiyordlarla kaplı olan kıyılarda, 298 km uzunluğundaki Scoresby Sound yörenin en büyük fiyordudur Adanın ic kısmını kaplayan buz tabakasıkuzey yarıkürenin en büyük tabakası olup, kalınlığı Grönland' ın ortadoğu kesiminde 3 350 m ' yi bulur Bu tabakadan denize sürüklenen buzullar arasında en belirgini, kuzey kıyısında 97 km genişliğe ulaşan Humboldt buzuludur Kutup iklimine sahip olan Grönland' da, sıcaklık, yılda ancak birkac ay 0°C ' nin altına düşer Atlas okyanusu akıntısından etkilenen güney sahilinde, sıcaklık kış aylarında diğer yörelere göre daha yüksektir Doğu sahilini yalayan Labrador akıntısı batıdakine oranla cok daha soğuktur Güneybatıda bol olan yağış, diğer yörelerde azalır Halk ve yaşam: Grönland' ın 46 541 ' i bulan nüfusunun yalnızca 7 417' si göcmendir Halkın büyük bir kısmının yaşadığı batı sahilindeki kentlerin en büyüğü 8 209 nüfuslu başkent Godthaab' dir Grönlandıların coğu Danimarkalı - Eskimo karışımıdırlar En fazla konuşulan dil olan Eskimo dilinin yani sira, Danimarka dili de gittikce yaygınlaşmaktadır Grönland halkı eskiden gemicilikle gecinirdi Günümüzde ise başlıca gelir kaynağı balıkcılıktır Godthaab ve Frederikshaab en önemli balık avı merkezleridir Balıklar tuzlanır veya konserve haline getirilerek ihrac edilir Adanın güneybatı kesiminde, tarıma elverisli dar bir kesim vardır Bu kesimde ayrıca bir miktar hayvan da beslenir Alüminyum ve seramik yapımında kulanılan doğal kriyolit madeninin tek sahibi olan Grönland' da bu alandaki uğraşi 1965 yılından beri Ivigtut yakınlarında devam etmektedir 1971 yilında Umanak dolaylarındaki kurşun ve cinko üretimi başlamıştır Petrol ve diger madenlere verilen önem de zamanla artmaktadır Kutup havayolları üzerinde bulunan Grönland, hava ve radyo istasyonları için önemli bir merkezdir Sondre Stromfjord havaalanı baslıca havalimanıdır Kaynak : 14 Aralık 2007 Ansiklopediden bilgiler ~~~~~~~~~~~~ İddia, şok olarak nitelendirildi Buna göre Kuzey Kutbu'nda bu yaz bir ilk meydana gelecek Amerikan Ulusal Kar ve Buz Verileri Merkezi'ne göre bu yaz Kuzey Kutbu'nda buzlar sıfırlanabilir Merkezin verilerine göre, kutuplardaki kalın buz tabakası, küresel ısınmanın etkisiyle, yerini yüzde 70 oranında ince buz tabakasına bıraktı bile Bu tabaka diğerinin aksine uzun yıllarda değil, sadece bir yıl içerisinde oluşuyor İnce bir yapıya sahip olduğu için de kolayca eriyebiliyor Bu yıl yaşanması beklenen erime, kutuplardaki buz seviyesini tarihin en düşük seviyesine getirmesinden korkuluyor Ancak bu erime, sadece tarihin en büyük buz erimesi değil, dünyada tehlikeli gidişin ne denli hızlandığını da gösterecek İngiltere'nin önde gelen gazetelerinden The Independent, durumun son derece dramatik olduğunu belirterek "Erime, yaz sonuna kadar sürerse kutup noktası deniz yoluyla ulaşılabilir hale gelecek" ifadesine yer verdi Verileri gören uzmanlar, durumun son derece ciddi olduğunu, yıllar sonra olabileceği tahmin edilen "kutupta sıfır buz" olayının bu yaz meydana gelebilir olmasını "şok" olarak nitelediler 2008 / GZ ~~~~~ ? ~~~~~ Grönland'da dev bir parça koptu ABD'li araştırmacılar, Grönland'ın kuzeybatı kıyısında bulunan 260 km2 yüzölçümüne sahip Petermann Buzulu'nun koptuğunu açıkladı Delaware Üniversitesi'nden Profesör Andreas Muenchow'a göre bu, 1962 yılından bu yana kopan en büyük Arktik buzdağı Kopmanın küresel ısınmadan kaynaklanıp kaynaklanmadığı netlik kazanmadı Akşam / 08082010