|
Prof. Dr. Sinsi
|
Atatürk'ün Doğa Sevgisinin Bir Örneği:Yürüyen Köşk
21 Ağustos 1929 tarihinde Atatürk’ün talimatıyla yapımına hemen başlanan köşk, 12 Eylül 1929’da tamamlandı
Konuya Araştırmacı Yazar Ahmet Akyol’un yayınladığı Atatürk ve Yalova isimli kitaptaki anlatımıyla açıklık getirelim
13 Eylül 1929 tarihli Cumhuriyet Gazetesi’nde: “ Gazi Hazretleri’nin Yalova Millet Çiftliği’nde inşa edilen köşkü ikmal edilmiştir” şeklinde konuyla ilgili haber yer almaktadır
Bu habere göre köşk, Atatürk’ün yapılsın dediği 21 Ağustos’tan 22 gün sonra tamamlanmıştır
Ancak, bu köşkün tanınmasına sebep olan asıl olay, bulunduğu yerden biraz doğuya doğru kaydırılması oldu
Atatürk, 1930 yılında, (olasılıkla Haziran ayı içinde), bir gün köşke gittiğinde, orada çalışanlar, yandaki çınar ağacının dalının köşkün çatısına vurduğunu, çatı ve duvara zarar verdiğini söyleyerek, çınarın köşke doğru uzanan dalını kesmek için izin istediler
Atatürk ise, çınar ağacının dalının kesilmesi yerine, binanın tramvay rayları üzerinde biraz ileriye alınmasını emretti
Bu görev, İstanbul Belediyesi’ne verildi
O sıralarda, Belediye Fen işleri Müdürü Yusuf Ziya (Erdem) Bey’diOnun direktifleriyle, Fen İşleri Yollar Köprüler Şubesi sorumluluğu üstlendi Başmühendis Ali Galip (Alnar) Bey, yanına aldığı teknik elemanlarıyla Yalova’ya gelerek çalışmaya başladı
Önce, bina çevresindeki toprak büyük bir dikkatle kazılarak, temel seviyesine inildi İstanbul’dan getirilen tramvay rayları, binanın temeline yerleştirildiSantim santim yapılan çalışmalar sonunda bina, temelin altına sokulan raylar üzerine oturtuldu
Atatürk, zaman zaman bu çalışmaları izliyordu O günlerde, Paris Büyükelçisi olan Fethi (Okyar) Bey, kendisini ziyarete geldi Fethi Bey, hatıralarında bu ziyaret sırasında köşkte yapılan çalışmalarla ilgili olarak şunları anlatmıştır :
“24 Temmuz 1930 günü öğleden sonra Gazi, beni otomobille Yalova’daki çiftliklerini gezdirdi Araziyi, yapılan binaları ve altına kızaklar konarak bir küçük köşkün mevkiini beş on metre değiştirmek için nasıl çalışıldığını gördük Sonra köşkün yanında kurulmuş olan eski sultanlara ait iki güzel çadırın içinde istirahat ettik Çadırların her biri nefis sanat eseri idi Biraz istirahattan sonra, otomobil ile Yalova kaplıcalarına döndük”
Şehremaneti Fen Heyeti (Belediye Fen İşleri), 7 Ağustos 1929 Perşembe günü Yalova’ya bir gezi düzenledi Bu geziye İstanbul’da bulunan bütün mimar ve mühendisler davet edildi Köşkün yürütme çalışması, olasılıkla Atatürk’ün isteğiyle, mühendislerin önünde yapılacaktı
8 Ağustos 1930 Cuma günü öğleden sonra saat 15 00 civarında, yürütme çalışması başladı Bu çalışmayı Gazi Hz (Atatürk), kız kardeşi Makbule (Atadan ) Hanım, Vali Vekili Muhittin (Üstündağ) Bey, Emanet Fen Müdürü Yusuf Ziya (Erdem) Bey, İstanbul’dan gelen mühendisler ve gazeteciler izlediler
Köşkün yürütülme işlemi iki safhada yapıldı
8 Ağustos 1930 Cuma günü, öncelikle yapının teras bölümü ( toplantı salonu olarak kullanılan, üç yanı camlarla kaplı bölüm) kaydırıldı Geri kalan iki gün içinde de, ana binanın raylar üzerinde yürütülmesi işlemi tamamlandı ve bina, 5 metre kadar doğuya kaydırıldı
Böylelikle köşk yıkılmaktan, çınar ağacı kesilmekten kurtuldu
Gerçekte, burada önemli olan köşkün yürütülmesi değil, verilmek istenen mesajdı Atatürk, Yalova’daki bir çınar dalını bahane ederek tüm kamuoyuna bir mesaj vermek istemişti Yoksa, küçük bir binayı yıkıp, yerine yenisini yapmak çok daha kolaydı
alıntırdır
|