Prof. Dr. Sinsi
|
Şerbet Nasıl Yapılır
şerbet nedir - tatlı şerbeti nasıl yapılır - şerbet çeşitleri - şerbetin tarihçesi - şerbetin kökeni - Osmanlı'da şerbet - Osmanlı şerbet geleneği - günümüzdeki şerbetlerŞerbet, şekerli, ballı, güllü, baharatlı veya meyve aromalı ferahlatıcı içecek veya tatlı yapımında kullanılan şekerli sıvı
Şurup sözcüğü de sık sık şerbet ile aynı anlamda kullanılır Şurup, kaynatılarak yoğunluğu artırılmış içecektir Şuruplar suyla inceltilerek şerbet haline getirilirler
Kökenbilim
Şerbet kelimesi, içmek anlamına gelen Arapça Şariba kelimesinden gelir Şerbet, şarap ve şurup, Arapça aynı kökenden gelen kelimelerdir Batılı dillerde kullanılan şerbet kelimesi Türkçe'den geçmedir 
Tarihçe
Yüzlerce çeşidi olan şerbet, modern içeceklerin keşfinden önce, özellikle sıcak doğu medeniyetlerinde ferahlatıcı olarak yüzlerce yıldır içilegelmiştir Başlıca Osmanlı İmparatorluğu döneminde, batı medeniyetlerine de ulaşmıştır Günümüzde batı medeniyetlerinde şerbet (İngilizce: sherbet) olarak bilinen içecek veya toz tatlı ile "sorbet" olarak bilinen "şekerli buz", şerbetin türevleridir
Osmanlı devrinde padişah çocuklarının doğumlarında, doğumdan sonra ziyarete gelenlere şerbet dağıtılırdı Özellikle doğumun üçüncü günü sadrazama şerbet gönderme adeti vardı Türlü malzemelerden yapılan şerbetler, altın, gümüş ya da billur kaplara konur, çocuğu ziyarete gelenlere o dairede hizmet eden güzel cariyeler tarafından sunulurdu Bunun yanı sıra, yakın bir geçmişe kadar nişan törenlerinde şerbet sunumu için ayaklı özel taslar bulunur, varlıklı ailelerin evlerinde bu taslar gümüş olurdu
Günümüzde bazı yörelerde çiftlere söz kesildiğinde şerbet içilir, şerbet içme törenleri yapılır Bu törenlerde sohbetlere, geleneksel olarak “Şerbetleri ez getir, sofralara tez getir” diyerek başlanır Bazı yörelerimizde de nişanın ertesi günü kız tarafı haberci çıkararak ailenin yakınlarını ve hatırlı komşularını şerbet içmeye davet eder Hatta nikah sonrası, sünnet sonrası şerbet ikram etme geleneğimizi sürdüren yörelerimiz de vardır
Osmanlı döneminde pazar yerleri ve panayırların vazgeçilmezi olan ibrikli seyyar şerbetçiler günümüzde de turistik bir öğe olarak yaşatılmaya çalışılmaktadır
Şerbet çeşitleri
Şerbet kültürü çok geniş bir coğrafyaya yayıldığı için yüzlerce çeşidi türetilmiştir Şerbet yapımında bal, gül yaprakları, meyveler, baharatlar, kuruyemişler ve bunların karışımları yaygın olarak kullanılmaktadır
Günümüze kadar üretilen şerbetlerden bazıları şöyle sıralanabilir: mevlid şerbeti, düğün ve loğusa şerbeti, böğürtlen, çilek, kızılcık, kayısı, ağaç çileği, portakal, mandalina, şeftali, turunç, gül, amber, fulya çiçeği, menekşe, yasemin çiçeği, demirhindi, keçiboynuzu ve
Antep fıstığı şerbeti
Kaynatılarak yoğunluğu arttırılan şuruplar suyla inceltilerek şerbet haline getirilir Bu şurup türlerinden bazıları; böğürtlen, ravent, dut, Frenk üzümü, koruk, kızılcık, mandalina, nar, yasemin, zambak, demirhindi, badem, kuşburnu ve şerbetçi üzümü şuruplarıdır
Tatlı şerbeti
Şerbet, başta baklava olmak üzere birçok hamur tatlısında tatlandırıcı olarak kullanılır Tatlı şerbetleri çoğunlukla kaynatılmış su ve şeker ile yapılır
alıntı
|