Kuva-yı Milliye

Mustafa Kemal'in İstanbul'a Gelişi



MKemal’in Mondros Antlaşması’nın hükümlerine karşı çıkması üzerine İstanbul Hükümeti, Yıldırım Orduları Komutanlığı’nı kaldırarak MKemal’i İstanbul’a çağırmıştır

MKemal, İstanbul’da işgalci devletlerin donanmasını görünce; “Geldikleri gibi giderler”, diyerek, kurtuluşa olan inancını belirtmiştir

MKemal, Ahmet İzzet Paşa’nın Kabinesi’nde Harbiye Nazırı (Savunma Bakanı) olmak için gayret gösterdiyse de bunda başarılı olamamıştır

MKemal, Sultan Vahdettin’e de düşüncelerini anlatmak istemiş, fakat Padişah’ın bir şey yapamayacağını anlamıştır

MKemal İstanbul’da kaldığı süre içerisinde arkadaşlarına Mondros’un hükümlerine uymamalarını söylemiştir

MKemal İstanbul’da yapılabilecek bir şey olmayınca Anadolu’ya geçmenin yollarını aramıştır



Mustafa Kemal'in Samsun'a Çıkışı



Samsun ve çevresinde Pontus Rum çeteleri Türkler’e saldırmıştır

İngilizler Avrupa kamuoyunu yanıltarak, saldırıların Türkler tarafından gerçekleştirildiğini bildirmiştir

İngiltere, Samsun ve çevresinin silahsızlandırılmasını, yoksa, bu bölgeyi işgal edeceğini söylemiştir

İngilizler’in baskıları sonucu Damat Ferit Paşa sadrazam olmuştur

MKemal Padişah iradesiyle 9Ordu Müfettişliği’ne atanmıştır (30 Nisan 1919)

MKemal, sivil yöneticilere de emir verme yetkisini istemiş ve bu yetkiyi almıştır

MKemal 16 Mayıs 1919’da yanındaki 17 kişi ile birlikte Samsun’a deniz yoluyla hareket etmiş ve 19 Mayıs 1919’da Samsun’a ulaşmıştır

MKemal, bölgede huzuru bozanların Rumlar olduğunu, İngilizler’in antlaşma hükümlerine uymadıklarını İstanbul Hükümeti’ne bir telgrafla bildirmiştir

MKemal, İstanbul Hükümeti’nin bir şey yapmaması üzerine millet ve orduyu bilinçlendirmek için daha güvenli olan Havza’ya geçmiştir (25 Mayıs 1919)



MKemal’in 9Ordu Müfettişliği’ne Atanmasını Sağlayan Etkenler



MKemal’in İttihat ve Terakki karşıtı olması

MKemal’in, Türk ordusunun Almanlar’ın kontrolüne verilmesine karşı çıkması

Padişah'ın veliahtlık döneminden itibaren MKemal’i yakından tanıyor olması

MKemal’in daha önceki başarıları



MKemal’in Samsun’daki Görevleri



Bölgede güvenliğin sağlanması

Asayişsizliğin çıkış nedenlerinin saptanması

Bölgedeki silah ve cephanenin toplanması

Halka silah dağıtan kuruluşların ortadan kaldırılması



MKemal Samsun’a Çıktığında Ülkeyi Kurtarmak İsteyenlerin Üç Gruba Ayrıldığını Görmüştür:



1 İngiliz mandasını isteyenler

2 Amerikan mandasını isteyenler

3 Bölgesel kurtuluş yollarını arayan cemiyetler

Not: MKemal’in Samsun'a çıkarken kurtuluş için düşündüğü tek çare; Milli egemenliğe dayalı, kayıtsız şartsız bağımsız yeni bir Türk Devleti kurmaktır



KURTULUŞ SAVAŞI (Hazırlık Dönemi)

GENELGELER


Havza Genelgesi (28-29 Mayıs 1919)

MKemal Havza’da hazırladığı bir genelgeyi ülkenin askeri ve mülki amirlerine bildirmek için telgraflar çekmiştir

Genelgenin içeriği şunlardır:

1 Büyük ve heyecanlı mitingler düzenlenecek ve işgaller protesto edilecek

2 İstanbul Hükümeti’ne protesto telgrafları çekilecek

3 Büyük devletlerin temsilcilerine uyarı mektupları ve telgrafları çekilecek

4 Mitinglerde hristiyan halka zarar verilmeyecek

Havza Genelgesi'nin Önemi:

Havza Genelgesi ile halkın milli mücadele için bilinçlenmesi sağlanmaya çalışılmıştır

Ülkenin pek çok yerinde işgalleri protesto mitingleri düzenlenmiştir

İtilaf Devletleri’nin baskısıyla Harbiye Nezareti MKemal’i İstanbul’a çağırmıştır (8 Haziran 1919)

MKemal çağrıya cevap vermemiş, ve Amasya’ya geçmiştir (12 Haziran 1919)



Amasya Genelgesi (22 Haziran 1919)



MKemal bazı arkadaşlarını gizli olarak Amasya’ya çağırmış ve işgaller hakkında görüşmüştür

Rauf Bey, Refet Paşa, Ali Fuat Paşa, Cemal Paşa ve Kazım Karabekir’in de onayıyla Amasya Genelgesi yayınlanmıştır



Genelgenin içeriği şunlardır:

1 Vatanın bütünlüğü, milletin bağımsızlığı tehlikededir (Gerekçe)

2 İstanbul Hükümeti, üzerine düşen görevi yerine getirememektedir Bu durum milletimizi yok durumuna düşürmektedir

3 Milletin geleceğini yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır (Amaç ve yöntem)

4 Her türlü etki ve denetimden uzak bir kurul oluşturulmalıdır (Temsil Kurulu)

5 Anadolu’nun en güvenilir yeri olan Sivas’ta milli bir kongre düzenlenmeli, bunun için de her bölgeden üç delege Sivas’ta olacak şekilde yola çıkmalıdır

6 Delegelerin seçimlerini Redd-i İlhak, Müdafaa-i Hukuk cemiyetleri ve belediyeler yapacaktır

7 Doğu illeri için 10 Temmuz’da Erzurum’da bir kongre toplanacaktır

8 Mevcut askeri ve milli örgütler kesinlikle dağıtılmayacak, komuta bırakılmayacak ve başkalarına teslim edilmeyecek

9 Bu genelge sır olarak tutulmalı ve delegeler kimliklerini gizli tutarak seyahat etmelidirler



Amasya Genelgesi'nin Önemi:

Türk İnkılabı’nın İhtilal Safhası başlamıştır

Kurtuluş Savaşı’nın gerekçesi, amacı ve yöntemi belirlenmiştir

İlk kez milli egemenliğe dayalı bir yönetimden bahsedilmiştir (3madde)

İstanbul Hükümeti ilk kez yok sayılmıştır (3madde)

Türk milleti hem İstanbul Hükümeti’ne hem de işgalci güçlere karşı mücadeleye çağrılmıştır

Kurtarıcı olarak görülen Padişah,Hilafet, manda ve himaye düşüncesinin yerini millet ve milliyetçilik düşünceleri almıştır

Üstü kapalı olarak Temsil Kurulu oluşturulmasından bahsedilmiştir (4madde)

MKemal, kendisine verilen yetkiyi aşmıştır



Amasya Genelgesi'nin Sonuçları:

Genelge yayınlandıktan sonra İngilizler’in baskısı sonucu İstanbul Hükümeti MKemal’i görevinden alarak İstanbul’a çağırmıştır

MKemal kendisinin “padişahın iradesiyle” atandığını bildirerek zaman kazanmaya çalışmıştır



Erzurum Kongresi (22 Temmuz-7 Ağustos 1919)



Padişah, MKemal’in görevden alındığına dair buyruk çıkarmıştır ( 8 Temmuz 1919 )

MKemal, İstanbul’a aynı gün, resmi görevinden ve askerlik mesleğinden istifa ettiğini bildirmiştir

Hiçbir yetkisi kalmayan MKemal’e Kazım Karabekir, Kolordusu ile emrinde olduğunu bildirmiştir

Doğuda Ermeniler’e karşı Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti mücadele veriyordu

Ermeni tehlikesine karşı nasıl hareket edileceği konusunu belirlemek için Erzurum’da Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti tarafından Erzurum Kongresi düzenlenmiştir

Kongrede Alınan Kararlar:

1 Milli sınırlar içinde vatan bir bütündür, asla parçalanamaz

2 İstanbul Hükümeti, vatanın bağımsızlığını koruyamadığı takdirde, geçici bir hükümet kurulacaktır

3 Manda ve himaye kabul edilemez

4 Azınlıklara egemenliğimize engel olabilecek ayrıcalıklar verilemez

5 Kuva-yı Millî’yi etkili ve milli iradeyi hakim kılmak esastır

6 Mebusan Meclisi derhal toplanmalı ve hükümetin çalışmaları meclis tarafından kontrol edilmelidir

Erzurum Kongresi’nin Önemi:

Kongre bölgesel yapılmasına karşılık, alınan kararlar yönüyle ulusal bir kongre özelliğine sahip olmuştur

Kongrenin 1maddesi, Misak-ı Millî’de de yer alan maddedir

Heyet-i Temsiliye (Temsil Kurulu) 9 kişiden oluşmuştur Başkanı MKemal olmuştur

Manda ve himaye ilk kez reddedilmiştir (İngiliz mandası)

İlk kez bir hükümet kurma fikrinden bahsedilmiştir

Doğu Anadolu’da kurulan milli cemiyetler, Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti çatısında birleştirildi

Kongrede alınan kararlar Milli Mücadele’nin temelini oluşturmuştur



Erzurum Kongresi’nin Sonuçları:

Kongrenin kararları tüm yurtta sevinçle karşılanmıştır

İstanbul Hükümeti kongrenin meşru olmadığını ilan etmiştir

İşgalci güçler, olayı geçici bir isyan hareketi olarak değerlendirmişlerdir



Birinci (28 Haziran 1919) ve İkinci Balıkesir Kongreleri ( 26-31 Temmuz 1919)



Batı Cephesi’nde Yunanlar’a karşı mücadele eden Kuva-yı Milliye’nin örgütlenmesi, sevk ve idaresi ile ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla yapılmıştır

Kongre, Hareket-i Milliye Redd-i İlhak adı altında toplanmıştır



Kongrede Alınan Kararlar:

1 Yunanlar’ın işgali devam ettikçe seferberlik sürecektir

2 Herkes askerlik göreviyle yükümlüdür

3 Askerden kaçanlar yakalanınca ya yurt dışına sürgüne gönderilecek ya da Yunanistan’a teslim edilecektir

4 Hareketi tek elden yönetmek için Merkez Heyeti kurulacaktır



Balıkesir Kongrelerinin Önemi:

Balıkesir Kongresi’nde işgalci güçlere telgraflar çekilmiştir

Kongre, padişaha bağlılığını bildirmiştir

Kongre, Sivas’a delege göndermekte çekingen davranmıştır

Kongre bağımsız hareket etmiştir



Alaşehir Kongresi (16-25 Ağustos 1919)
Balıkesir Kongresi kararlarını pekiştirmek, düzenli askeri örgütü geliştirmek amacıyla toplanmıştır



Kongrede Alınan Kararlar:

1 Yunanlar’a karşı mücadele devam edecektir

2 Asker ve silah ihtiyacı karşılanacaktır

3 Yunanlar’a karşı gerekirse İtilaf Devletleri’nden yardım istenecektir



Alaşehir Kongresi’nin Önemi:

Kongre, İstanbul Hükümeti’ne karşı çıkmıştır

Kongre, Sivas’a sembolik olarak katılma kararı almıştır

Kongre bağımsız hareket etmiştir

Balıkesir ve Alaşehir kongreleri Sivas Kongresi’nde örgütlenmeyi kolaylaştırmıştır



Sivas Kongresi ( 4-11 Eylül 1919)



İstanbul Hükümeti bu kongreyi engellemek için Galip Bey’i görevlendirmiş fakat başarılı olamamıştır

Sivas Kongresi 38 delegenin katılımı ile toplanmıştır

Kongrede MKemal başkan seçilmiştir

Kongrede Alınan Kararlar:

1 Erzurum Kongresi kararları aynen kabul edilmiştir

2 Tüm milli cemiyetler Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti adı altında birleştirilmiştir

3 Manda ve himaye fikri kesin olarak reddedilmiştir (ABD mandası)

4 Temsil Kurulu’nun yetkileri tüm yurdu temsil edecek şekilde genişletilmiştir

5 Devletin ve milletin bağımsızlığı zedelenmemek şartıyla borç alınabileceği kabul edilmiştir

6 Mebusan Meclisi’nin açılması için çalışmaların devam etmesi kararlaştırılmıştır

7 İrade-i Milliye adlı bir gazete çıkarılmasına karar verilmiştir



Sivas Kongresi’nin Önemi:

Her yönüyle ulusal bir kongredir

Sivas Kongresi, seçimle gelen delegelerden oluşmuştur

En çok tartışılan konu manda ve himaye olmuş, fakat kesin olarak reddedilmiştir

Misak-i Milli’nin esasları belirlenmiştir

Yürütme yetkisi Temsil Kurulu’na verilmiştir Ali Fuat Paşa Batı Anadolu’ya Kuva-yı Milliye Kumandanı olarak atanmıştır

Temsil Kurulu üye sayısı 15 olmuştur

Milli Mücadele, teşkilatını ve liderini bulmuştur


Sivas Kongresi’nin Sonuçları:

Temsil Kurulu, İstanbul Hükümeti ile posta ve telgraf haberleşmelerinin kesildiğini bildirmiştir

İstanbul yanlısı idareciler İstanbul’a geri gönderilmiştir

Damat Ferit Hükümeti baskılara dayanamayarak istifa etmiş, Ali Rıza Paşa Hükümeti kurulmuştur

Not : Damat Ferit Paşa Hükümeti’nin istifa etmesi, milli hareketin başarısının bir sonucudur