06-27-2012
|
#7
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Kuva-yı Milliye
II İnönü Savaşı (23-31 Mart 1921)
Nedenleri:
Londra Konferansı tekliflerinin TBMM tarafından kabul edilmemesi
İngilizler'in Yunanlar'ı kışkırtması
Sevr Barış Antlaşması'nın TBMM'ye kabul ettirilmek istenmesi
Yunanlar'ın düzenli ordunun teşkilatlanmasına fırsat vermeden Ankara üzerine yürüyerek TBMM'yi dağıtmak istemesi
Gelişimi:
Yunan ordusu İnönü mevkiinde durdurulmuştur
Türk ordusu Aslıhan ve Dumlupınar'da çarpışmış, birliklerin aşırı yorulması ve fazla kayıp verilmesi ile istenilen sonuç tam olarak alınamamıştır
Bu durum Türk ordusunun tam olarak taarruz gücüne ulaşamadığını göstermiştir
İsmet İnönü
Sonuçları:
Düşman oyalanmış ve Kurtuluş Savaşı için zaman kazanılmıştır
Yunanlar Türk ordusunun gücünü kabul etmiştir
Halkın TBMM'ye olan güveni artmıştır
İtilaf Devletleri'nin İstanbul'daki yüksek komiserleri TBMM ile Yunanistan arasında taraf olmadıklarını açıklamışlardır
İtalyanlar, işgal ettikleri toprakları boşaltmışlardır (5 Temmuz 1921)
M Kemal, zafer sonunda İsmet Paşa'ya; "Siz yalnız düşmanı değil, milletin makus talihini de (ters alınyazısını da) yendiniz" diye telgraf çekmiştir
d) Eskişehir Ve Kütahya Savaşları
(10-24 Temmuz 1921)
Nedeni :
Yunanistan'ın, II İnönü Savaşı'nın yorgunluğu içinde olan Türk ordusunun toparlanmasına fırsat vermeden saldırıya geçmesi
Yunanistan'ın, II İnönü Savaşı'nın yorgunluğu içinde olan Türk ordusunun toparlanmasına fırsat vermeden saldırıya geçmesi
Gelişimi:
Yunanistan İnönü'den Afyon'a kadar geniş bir saha üzerinde saldırıya geçmiştir
M Kemal, İsmet Paşa'ya, Sakarya Nehri'nin doğusuna çekilmesini söylemiştir
Afyon, Eskişehir ve Kütahya Yunanlar'ın eline geçmiştir
Sonuçları :
TBMM'de bazı kişiler başarısızlığın suçunu M Kemal'e yüklemek istemiştir
M Kemal başarılı olabilmek için olağanüstü yetkiler istemiştir
Önemi :
Kurtuluş Savaşı’nda kaybedilen ilk ve tek savaş Eskişehir-Kütahya Savaşı’dır
M Kemal'e Başkomutanlık Yetkisinin Verilmesi :
TBMM, M Kemal’e üç ay süreyle Başkomutanlık yetkisini veren kanunu kabul etmiştir (5 Ağustos 1921)
Böylece:
M Kemal, yasama ve yürütme yetkisini doğrudan kullanmaya başlamıştır
M Kemal, İstiklal Mahkemeleri'nin de kendisine bağlanmasıyla yargı gücünü de kullanmıştır
Erzurum Kongresi'nde askerlik görevinden istifa eden M Kemal, milli irade ile başkomutan olmuştur
20 Temmuz 1922'de Başkomutanlık Kanunu sınırsız uzatılmış, M Kemal'in cumhurbaşkanı seçilmesine kadar kanun, geçerliliğini sürdürdü
Tekâlif-i Milliye Emirleri
(7-8 Ağustos 1921)
Ordunun ihtiyacını karşılamak ve Sakarya Savaşı'na hazırlanmak için M Kemal, Tekalif-i Milliye Emirleri'ni yayınlanmıştır
1 Her ilçede bir tane Tekalif-i Milliye Komisyonu kurulacak
2 Halk, elindeki silah ve cephaneyi 3 gün içinde orduya teslim edecek
3 Her aile bir askeri giydirecek
4 Yiyecek ve giyecek maddelerinin %40'ına el konacak ve bunların karşılığı daha sonra geri ödenecek
5 Ticaret adamlarının elindeki her türlü giyim eşyasının %40'ına el konacak ve bunların karşılığı daha sonra geri ödenecek
6 Her türlü makineli aracın %40'ına el konacak
7 Halkın elindeki binek hayvanlarının ve taşıt araçlarının %20'sine el konacak
8 Sahipsiz bütün mallara el konacak
9 Tüm demirci, dökümcü, nalbant, terzi ve marangoz gibi iş sahipleri ordunun emrinde çalışacak
10 Halkın elindeki araçlar aylık 100 km askeri ulaşım yapacaklar
Not : Çıkacak problemleri gidermek için beş ayrı yerde İstiklâl Mahkemeleri işleve sokulmuştur
|
|
|