Türk Büyükleri - Her Dalda

SULTAN IKINCI MURAD (1421 � 1451)


Babasi : Çelebi Mehmed
Annesi : Emine Hatun
Dogumu : 1402
Ölümü : 3 Subat 1451
Saltanati : 1421 - 1451
HAYATI

Sultan Ikinci Murad 1402 yilinda dogdu Babasi Mehmed Çelebi, annesi Dulkadirogullari beyliginden Emine Hatun'dur Uzun boylu, beyaz tenli, dogan burunlu ve güzel yüzlü bir padisahti Çok güzel konusurdu Kendisinin en büyük mutlulugu, Fatih Sultan Mehmed gibi esine az rastlanacak bir insanin babasi olmakti

Sultan Ikinci Murad sakin ve huzurlu bir hayat yasamayi arzu eden, fakat gerektigi takdirde çok hareketli, cesur ve hiçbir seyden yilmayan bir kisilige sahipti Otuz yillik saltanati süresince, ülkesini çok büyük bir san ve serefle idare ederek, emri altinda bulunan herkesin sevgisini kazandi

Dindar, adil ve lütufkar bir padisahti Çocuklugu Amasya'da geçen Sultan Ikinci Murad, tahta çiktiginda 19 yasindaydi

Erkek çocuklari: Fatih Sultan Mehmed, Ahmed,Alaaddin, Orhan, Hasan, Ahmed

Kiz çocuklari: Sehzade ve Fatma Hatun

DÜZMECE MUSTAFA OLAYI

Sultan Ikinci Murad'in tahta çikisindan yararlanmak isteyen Bizanslilar, Mehmed Çelebi zamaninda hapsettikleri Mustafa Çelebi'yi serbest birakip ayaklanmasi için desteklediler

Amaçlari Osmanli Devleti'nde taht kavgasi yaratmakti Anadolu beyliklerinden de Mustafa Çelebi'yi destekleyenler oldu Osmanli yönetimine küskün olan bir takim komutanlar ve askerler de Mustafa Çelebi'yi padisah olarak görmek istiyorlardi

Sultan Ikinci Murad'in üzerine gönderdigi birlikleri Rumeli taraflarinda yenen Sehzade Mustafa Çelebi, Edirne'ye gelerek hükümdarligini ilan etti Ancak daha sonra Ulubat civarinda karsilastigi Sultan Ikinci Murad'in ordusu karsisinda direnemedi ve kaçmaya çalisti Edirne'de yakalanan Mustafa Çelebi (Düzmece Mustafa) idam edildi

1421 yilinda Azeb ismiyle yeni bir askeri sinif kurduran Sultan Ikinci Murad, Mustafa Çelebi ayaklanmasinda bas rol oynayan Bizans'in üstüne yürüyerek Istanbul'u kusatti

BEYLIKLERLE MÜCADELE

Sultan Ikinci Murad, Bizans'in kiskirtmalari ve Anadolu beyliklerinin destekleriyle ayaklanan 13 yasindaki küçük kardesi Sehzade Mustafa'nin Bursa'yi kusattigi haberinin alinmasi üzerine, Istanbul kusatmasini kaldirarak Anadolu'ya geçti ve isyani bastirdi Yakalanan Sehzade Mustafa bogduruldu

Sultan Ikinci Murad, Sehzade Mustafa olayini da çözdükten sonra, devamli olarak Osmanli'ya karsi ayaklanan Anadolu Beyliklerini etkisiz hale getiremeye karar verdi

Sirasiyla Aydin, Mentese, Teke ve Germiyan beyliklerine son verildi

RUMELI FAALIYETLERI

Rumeli'de de bir çok faaliyette bulunan Sultan Ikinci Murad, Sirbistan üzerine sefere çikti Sirbistan vergiye baglandi Selanik, Makedonya, Teselya ve Yanya dolaylari Osmanli topraklarina katildi Arnavutluk Osmanli himayesini kabul etti Ayrica, ayaklanan Eflak Bey'i Vlad'in (Kazikli Voyvoda) üzerine kuvvet gönderildi ve Eflak Beyligi yeniden Osmanli'ya baglandi

Türklerin Balkanlar'daki bu basarilari Bizans ve Avrupa'yi telasa düsürmekteydi Avrupa'da haçli seferi hazirliklari yapiliyordu Balkanlar'da Erdel Bey'i Hünyadi Yanos'un Türkler'i pusuya düsürmesiyle 20 bin sehit verildi Bu basarilar Osmanli Devletine bagli bütün beylerin ayrilmalarina neden oldu

Osmanli Ordusu bu kötü gidise son vermek için çalistiysa da basarili olunamadi Ardi ardina alinan bu yenilgiler Haçlilari ümitlendirmisti Osmanli ordusu Rumeli'de ilk defa böyle bir maglubiyete ugramisti Haçli ordusu "Tabur cengi" denilen bir usül ile arabalara bagli top bataryalari kullaniyor, Osmanli ordusu üzerlerine geldiginde arabalari çember haline getirerek içine saklaniyor ve toplarla dört bir yana ates ederek Osmanli ordusuna agir darbe vuruyordu

SEGEDIN ANTLASMASI

Haçli kuvvetleri kazanilan her basari sonrasi daha da güçlü ve kuvvetli ittifaklar yaparak, Osmanli Devleti'ne saldirmaya devam etti Sirp, Eflak, Erdel, Macar kuvvetleri ilerlemeye devam ediyordu

Nis yakinlarinda yeniden büyük bir kayip verildi Haçli birlikleri Filibe'ye kadar geldiler Ancak soguklarin siddetlenmesi ilerlemelerine engel oldu

Balkanlarda ardi ardina ugranilan yenilgiler, Osmanli Devleti'ni zor duruma soktu Bizans'in Avrupa'da tahrikleri devam ediyordu

Bu sartlarda her ne pahasina olursa olsun anlasmaktan baska çikar yol yoktu Sultan Ikinci Murad, baris için girisimlerde bulunarak, 12 Haziran 1444'de Segedin Baris Antlasmasi'nin yapilmasini sagladi Barisin devamli olmasini saglamak için de antlasmaya taraf olan krallarin yemin vermesi sart kosulmustu

Bu antlasma ile Osmanlilar Balkanlar'da bir rahatlama saglayarak, yeniden toparlanmak için zaman kazanmislardi Ayrica ilk defa bir sinir kavrami ortaya çikmis ve Tuna nehri belirleyici olmustur

SEHZADE MEHMED

Sultan Ikinci Murad, Segedin antlasmasiyla birlikte tahttan çekildi ve Manisa'ya gitti Yerine henüz çocuk denebilecek yasta olan Sehzade Mehmed (Fatih Sultan Mehmed) tahta çikti

Sehzade Mehmed'in tahta çikmasi Osmanli Devleti içinde huzursuzluklara neden oldu

Avrupa'da yeni bir Haçli seferi hazirliklarinin baslamasi üzerine Sultan Ikinci Murad, oglu Sultan Ikinci Mehmed tarafindan bir mektupla Manisa'dan Edirne'ye davet edildi

Bu arada krallar yeminlerini bozarak antlasmaya aykiri hareket etmis ve yeni bir haçli seferi düzenlemislerdi

Sultan Ikinci Mehmed'in babasini ordunun basina davet eden meshur mektubu söyledir:

"Eger padisah iseniz, memleketin kötü bir zamaninda basta bulunmamaniz görevlerinize aykiri bir harekettir Silah basina geliniz Eger padisah ben isem, size itaat etmenizi hatirlatiyorum ve emrediyorum Silah basina geliniz"

VARNA SAVASI

Sultan Ikinci Murad büyük bir hizla Edirne'ye geldi Osmanli Ordusunun basina geçti Varna önlerine gelen Osmanli Ordusu, Haçlilara karsi saldiriya geçti Haçli Ordusunun Varna önlerinde bozguna ugratilmasiyla büyük bir zafer kazanildi (10 Kasim 1444)

Varna Savasi, Haçlilarin Istanbul'un Türkler tarafindan fethedilmesini engellemek için yaptiklari son girisim oldu

Bu savas, Osmanlilari Segedin Antlasmasina zorlayan sartlari tamamen degistirdi Sultan Ikinci Murad, bir müddet sonra tahti, yine ogluna birakarak çekildiyse de devlet adamlarinin israrlari sonucu tekrar tahtina döndü

II KOSOVA SAVASI

Varna Savasi'nin üzerinden dört yil geçmisti ki, Macar Krali Jan Hunyad; Macar, Eflak, Leh ve Almanlardan olusan ordusuyla Sirbistan'i isgal etti

Osmanli topraklarina girerek Kosova'ya kadar geldi Savas, Jan Hunyad'in saldirisiyla basladi Savasin üçüncü günü sahte bir geri çekilmeyle çember içine alinan Jan Hunyad ve ordusu, agir bir yenilgiye ugratildi (19 Ekim 1448)

Ikinci Kosova Savasi sonunda Balkanlar kesin olarak Türk yurdu haline geldi Haçlilar bir daha Osmanlilara saldirma cesareti gösteremediler

MIMARI ESERLER

Sultan Murad, memleketin bir çok yerinde, camiler, medreseler, saraylar ve köprüler yaptirdi Külliye binalari ile birlikte insa edilen Bursa Muradiye Camii ve Edirne Muradiye Camii kendi adini verdigi eserlerdir

Ayrica Edirne Gazi Mihal Camii, Amasya Yörgüç Pasa Camii, Filibe Sehabeddin Pasa Camii, Üsküp Alaca Ishak Bey Camii, Üsküp Sultan Murad Camii, Edirne Sah Melek Pasa Camii, Edirne Beylerbeyi Camii ve Karaca Bey Camii yine onun döneminde yapildi

Yine Sultan Ikinci Murad tarafindan insa ettirilen Edirne Üç Serefeli Camii'nin yaninda bir medrese ve fakirler için bir imarethane mevcuttur Bu camiin duvarlari ve mihrabi son derece güzel çinilerle süslenmistir Ergene Nehri üzerindeki

170 ayakli "Uzun Köprü"yü de Sultan Ikinci Murad yaptirdi

Sultan Ikinci Murad, Ankara civarinda Basikhisar nahiyesinin yakininda yaptirdigi büyük köprünün geçis ücretini Mekke'ye gönderilmek üzere ayirdi Her yil Surre-i Humayun denen özel memurlar ve hacilardan meydana gelen bir alayi Kabe'ye gönderiyor, mukaddes yerlerin bakim ve tamirini yaptiriyordu

Sultan Ikinci Murad kitaplar yazdirmis, baska dillerde yazili kitaplari Osmanli diline çevirtmistir