Entellektüel Sermaye

ENTELLEKTÜEL SERMAYE
Cihan Alpay


Bir şirketin entellektüel sermayesi insan, yapısal ve müşteri sermayesinden oluşur İnsan sermayesi; çalışanların sahip olduğu bilgi, beceri ve davranışların toplamıdır Yapısal sermaye;çalışanların entellektüel çabalarının sonuçlarıdır Süreçler, rutin uygulamalar, bilgi sistemleri, patentler, kavramlar, modeller gibi Müşteri sermayesi; müşteri memnuniyeti, sadakat, şirket imajı, marka değeri gibi görünmeyen varlıklardır

Müşteri sermayesi günümüzde önemli bir güç kaymağı haline gelmiştir Enformasyonun güç halina gelmesi ise gücün mal akışı yönünde müşteriye kayması entellektüel sermayenin yönetilmesinde önemli bir ilke olmuştur Müşterilere yetki verilmesi, uzmanlıklarından yararlanılması, kazanımların paylaşılması ve onlarla birlikte şirketlerin eline ek değer geçişini sağlayacak özel ilişkiler yaratma fırsatları için işi, müşteriye göre özelleştirme önem kazanmaktadır Müşteri sermayesine yatırım yapmak marka değerinin artmasını sağlayacaktır

Şirketler ellerindeki entellektüel sermayeleri ile değer yaratarak ?Bilgi Yönetimi? sürecine geçmektedirler Yapısal sermayenin bir unsuru olan bilgi yönetimi için bilgi paylaşma kültürünün sağlanması böylece entellektüel sermayenin öğrenilmesi, oluşturulması ve kaldıraç olarak kullanılması mümkün olacaktır Bilginin entellektüel sermayeye dönüştürülmesinde İnsan Kaynaklarının rolü bulunmaktadır, çünkü yaratıcı güç insandadır İnsan kaynağını yapısal sermayeye dönüştürmek gerekir Bilgini tek bir kişinin kontrolünden çıkıp iletişim kaynaklarının açılmasıyla örgüt kültürüyle bütünleşme sağlanacaktır

Ayrıca bilgi paylaşımında kurumun stratejisi doğrultusunda yöntemler belirlenmelidir Akıllı firmalar, gizli (uzmanlık gerektiren) ve açık bilginin (herkesin istediğinde ulaşabileceği bilgi) gerçek değerini elde etmek için, çalışanlarına bilgi ve fikir paylaşımı konusunda ihtiyaç duyulan tüm fırsatları ve teknolojik araçları temin etmek zorundadırlar Bu aşamada İnsan Kaynakları öğrenmeyi, bilgi edinmeyi hızlandırma, firmanın stratejik hedeflerini karşılamak için insan sermayesini yaratmada rol oynamaktadır

Özellikle yeteneğin yakalanması, formüle edilmesi ve sermaeyye katılmasında baş rolde bulunacak olan ekiplerin kurulmasını teşvik edici çalışmalar yapmalıdır İnsan sermayesinin gelişimi, ölçümü için yapılar oluşturarak, işe alım, değerlendirme, ödüllendirmeden performans yönetimine kadar gerekli bilgi yönetiminin yönetilmesini sağlayan altyapılar oluşturulmaktadır Bireylerin eğitimine ve gelişimine olanak sağlayan bireysel ihtiyaçlar doğrultusunda öğrenmeye yatırım yapılmalıdır Örgütlerin değişik, karmaşık know-how uygulamalarını araştıran örgüt oluşumlarını desteklemelidir

İnsan Kaynakları Departmanı?nın bu saydığımız rolleri dışında en önemli görevleri arasında farklı seviyelerde bilgi yönetiminin alt yapısının sağlanması için çalışanlara düşen rollerin belirlenmesi, amaçlara ulaşılmasını sağlayan performans yönetimi yapıları geliştirmesi gereğidir Bilginin sadece IT çalışanlarından değil şirkette katma değer yaratan, kaliteyi etkileyen tüm personelden sağlanması, işletmenin stratejik yönetimi için yapılması gereken en değerli katkıyı oluşturacaktır

Enformasyon teknolojisinin, enformasyonu yönetmeye yardımcı olması yanında, yararlı bilginin bulunması, veri tabanlarında tutulması ve bilginin transferinin sağlanması da yapısal sermayenini yönetilmesinde önemli unsur olan çabuk bilgi paylaşımı, kollektif bilgi gelişimi, kısalmış geçiş süreleri ve daha üretken insanların oluşturulmasında önemli bir rol üstlenmektedir Bilginin özünde yaratıcılık ve insiyatif almak yatar

İnsan Kaynaklarıbölümünün, anlamve değer yaratmak, işletme ortamında iletişimi kurarak işbirliğinin oluşturulması için çalışan ve iş gruplarının ortak hedefleri ve amaçları ve bu hedeflere ulaşılmasını sağlayan know-how uygulamalarının paylaşılması ve inanılması için çalışmalar yapması gerekmektedir Yaptıkları işin değerini arttırıp rekabet üstünlüğü kazanacak olan firmalar; insan, müşteri ve yapısal sermayelerini birlikte işler hale getiren işletmeler olacaktır