Konu
:
Rüzgarlar
Yalnız Mesajı Göster
Rüzgarlar
06-27-2012
#
3
Prof. Dr. Sinsi
Rüzgarlar
RÜZGARLAR
Atmosfer basıncı ve sıcaklık değişimleri havanın iki şekilde hareket etmesine yol açar
1
Yükselen ve alçalan hava akımları
2
Yatay ( ufki ) hava akımı
Her iki akım ve aşağıdaki hareketler hava olaylarını etkiler
Bunlar
1
Okyanus ve kıtaların düzensiz dağılımı
2
Düzensiz arazi
3
Günlük sıcaklıktaki değişim
4
Mevsimsel değişiklikler
Kısaca hareket eden havaya rüzgar denir
Rüzgar bir doğrultuda ve yer seviyesine çok yakın olarak hareket eder
Şidetli rüzgar yer sathına sürtünmeden dolayı azalır
Rüzgarlar düzgün olmayan arazide düzgün esmezler bir birini takip eden değişik sürat ve istikamette hamleli türbülanslara neden olurlar
Bu tip rüzgarlarda etkinlik yapan dağcılar dikkatli olmalıdır
Rüzgar kara üzerinde 30 derecelik açıyla yayılır
Engebeli arazide daha büyük açılar meydana gelebilir kayalık ve dağlık alanlarda 90 derecelik sapmalarda görülebilir
Rüzgar çeşitleri :
1
Yerel rüzgarlar
2
Kara ve deniz meltemleri
3
Dağ ve vadi rüzgarları
4
Fön rüzgarları
5
Buzul rüzgarları
YEREL RÜZGAR
Genel rüzgar sistemlerine ek olarak yerel rüzgar sistemleri bulundukları bölgenin coğrafyasına göre oluşurlar
Yerel sistemler genellikle bölgenin ikliminde önemli değişikliklere yol açarlar
Rüzgar sistemlerinde � yerel � ifadesi , bu rüzgarlardan etkilenmiş kilometrelerce alanlarda yerel rüzgarların gelişmesi için uygun ,uzun ancak coğrafi açıdan ince bölgeleri anlatmak için kullanılır
her durumda yerel rüzgarların gelişim boyutunu , derecesini yerel coğrafi akımlar belirler
KARA VE DENİZ MELTEMLERİ
Güneşe maruz kalma ve araziye bağlı radyasyon yoluyla kara yüzeyleri su yüzeylerinden daha süratli ısınır ve soğur
Bu nedenle kara gündüzleri denizden daha sıcak geceleri daha soğuktur
Gün boyunca kara üzerindeki basınç soğuk su üzerinden daha düşüktür
Su üzerindeki soğuk hava alçak basınca doğru hareket edip kara üzerindeki sıcak havayı yukarı doğru zorlar bunun sonucu olan rüzgara � deniz meltemi � denir
Geceleyin bu sürkülasyon tersine döner ve hava hareketi karadan denize doğru gerçekleşir
Oluşan bu deniz yönlü rüzgara � kara meltemi � denir
Deniz meltemi genellikle kara melteminden daha güçlü olur
DAĞ VE VADİ RÜZGARLARI
GÜNDÜZ;
Dağlar güneşten radyasyon ( ısı ) alırken yerle temas yoluyla ısınır
Isınan hava vadilerdeki havadan daha sıcak hale gelir ve yoğunluğu düşer , çevredeki soğuk ve yoğun hava ;sıcak havayı yukarı doğru iterek sıcak havanın boşalttığı alana doğru yükselmeye başlar gündüz vadilerden yukarı doğru hareket eden bu hava akımına vadi rüzgarı denir
GECE :
Güneşin batmasıyla radyasyon kaybolur ve yüksek kesimler hızla soğumaya başlar basıç artar
Basıncı ve yoğunluğu artan hava hızla vadi tabanına doğru akmaya başlar
Vadiler ve alt kesimlerdeki ısınmış ve basıncı düşmüş havayı yukarı doğru harekete zorlar
gece tepelerden
vadi tabanına doğru hareket eden bu hava akımına dağ rüzgarı denir
Dağcılar yüksek dağlarda
çadır kurarken çadırın kapı / kapıları dağ ve vadi rüzgarları hareket yönüne bakmamalıdır
FÖN( CHINOK ) RÜZGARLARI
Fön rüzgarları ;
dağların güneş gören taraflarıyla güneş görmeyen kuzey tarafları arasında meydana gelir
Güneşin doğmasıyla ısınan ve yoğunluğu düşen hava dağın yüzeyinden doruklara doğru hareket ederken neminin bir kısmını ve her 200 metrede 1 derece ısısını kaybeder
Zirveye varan , ısısının bir kısmını kaybeden ve yoğunluğu düşen hava dağın kuzey yüzünden aşağı doğru akmaya başlar
Kendisiyle beraber taşıdığı bir miktar sıcak hava dağın soğuk yüzeyine çarparak nem bırakır
Dağın yapısına bağlı olarak ısısı bir miktar artabilir
BUZUL RÜZGARLARI
BUZLANMA :
İki atmosferik olayın aynı anda ortaya çıkmasından dolayı
1
Görülebilir su damlacıklarının 2
Harici hava sıcaklığının o derecenin altına buluşması buzlanmaya neden olur
Buzlanma dağlık bölgelerde diğer bölgelerde olduğundan daha şidetlidir
En şiddetli buzlanma yamaçların rüzgar yönü tarafında ve zirvelerde oluşur
BUZUL RÜZGARLARI :
Soğumanın Aşırı Olduğu Durumda Tehlikeli Boyutlara Kadar Gelişebilen Bayır Aşağı Rüzgarıdır
Soğuma Altta Yatan Buz Nedeniyle Oluştuğu İçin Rüzgarlar Gündüz Ve Gece Boyunca Bayır Aşağı Eser
BUZLANMA ÇEŞİTLERİ :
1
ŞEFFAF BUZLANMA :
0 derece ile -10 derece arasında meydana gelir
Hava ısısı �25 dereceye düşünceye kadar oluşumuna devam eder
Genellikle kaba ve şeffaf buz olarak aşırı soğumuş su damlalarının sıcaklığına ve iriliğine bağlıdır
Dağcılık etkinliği yapan sporcular için en tehlikeli olanıdır
Taşların üzeri gözükmeyen buzla kaplanır
2
KABA BUZLANMA :
-10 derece ile � 20 derece arasında çok görülür
Genellikle seyrek ve aşırı soğumuş su damlacıklarının satha temas etmesiyle ortaya çıkar �40 dereceye kadar hareketine devam eder ani soğuma ve donma yaptığından içerisinde baloncuklar oluşur
3
Kırağı :
Hava sıcaklığının 0 derecenin altında ve nemin satha temas etmesi sonucunda su buharı süplümleşerek kırağı buz halıne gelir
Prof. Dr. Sinsi
Kullanıcının Profilini Göster
Prof. Dr. Sinsi Kullanıcısının Web Sitesi
Prof. Dr. Sinsi tarafından gönderilmiş daha fazla mesaj bul