06-27-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Oluşumlarına Göre Taşlar
OLUŞUMLARINA GÖRE TAŞLAR
A VOLKANİK (PÜSKÜRÜK-MAĞMATİK-KATILAŞIM) TAŞLAR
Mağmanın yer kabuğunun yarıkları içinde veya yeryüzüne kadar çıkarak soğuması ile oluşan taşlardır
Soğumanın gerçekleştiği yere göre iç ve dış püskürük taşlar şeklinde gruplara ayrılır
İç püskürük taşlar: Mağmanın yer kabuğunun yarıkları içinde yavaş yavaş soğuması oluşan taşlardır Başlıcaları; Granit, siyanit, gabro ve diorit gibi
Dış püskürük taşlar: Mağmanın yeryüzüne kadar çıkarak soğuması ile oluşan taşlardır
Başlıcaları; Andezit, bazalt, volkan camı (obsidian), trakit, inci taşı, katrantaşı, sünger taşı gibi
B TORTUL (SEDİMENT) TAŞLAR
Dış kuvvetlerin etkisiyle fiziksel veya kimyasal çözülmeye uğrayan taşların çukur alanlarda çökelmesiyle oluşur
Bu taşların Ortak Özellikleri ; tabakalıdır ve fosil bulundururlar
1 MEKANİK (KIRINTILI) TORTUL KAYALAR
Akarsu, rüzgar , buzul gibi dış kuvvetlerin etkisiyle aşınarak çukur yerlerde biriken ve sonra da doğal bir çimentoyla birleşerek oluşan taşlardır
Başlıcaları: Kum taşı (gre), kil taşı (şist) ,çakıl taşı (konglomera) örnektir Çakıllar köşeli ise buna breş denir
2 KİMYASAL TORTUL TAŞLAR
Suda çözünebilen kayaların kimyasal yolla ayrışması ve tekrar çökelmesi ile oluşan taşlardır
Başlıcaları: Kalker ( kireç taşı), Jips (alçı taşı), kaya tuzu, dolamit, traverten , sarkıt ve dikitler örnektir
3 ORGANİK TORTUL TAŞLAR
Bitkisel ve hayvansal maddenin, havasız bir ortamda ve basınç altında değişerek çökelmesi olan taşlardır
Başlıcaları : Mercan kaya , kömür (antrasit , taşkömürü , linyit , turba) ve tebeşir buna örnektir
C BAŞKALAŞIM (METAMORFİK ) TAŞLAR
Tortul ve volkanik taşlar yerin derinliklerinde yüksek sıcaklık ve basıncın etkisiyle eski özelliklerini kaybederek yeni özellikler kazanırlar Bu şekilde oluşmuş taşlara başkalaşım taşları denir
|
|
|