06-27-2012
|
#8
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Ülkemize Genel Bakış
TÜRKİYE‘NİN OVALARI
Çevresine göre alçakta kalmış çoğu akarsuların biriktirmesiyle alüvyon dolgu alanı haline gelmiş geniş düzlüklerdir Çevrelerine göre alçakta olmalarına karşın denizden yükseklikleri farklıdır (Yüksekova 2000m , Adapazarı Ovası 17m gibi)
Oluşumlarına Göre Ovalar
Tektonik Ovalar: Çöküntü ovaları da denir Yerkabuğu hareketleri sonucu yükseltiler arasında çukurda kalan yada çöken sahaların zamanla alüvyonlarla dolmasıyla oluşmuşlardır ERZURUM, ERZİNCAN, B VE K MENDERES OVALARI
Delta Ovaları: Akarsuların taşıdığı malzemeyi denize döküldükleri sığ kıyılarda biriktirmesiyle oluşan kabaca üçgen şekilli ovalardır BAFRA, ÇARŞAMBA OVALARI
Gölyeri Ovaları: 3 Zamanda çok geniş alan kaplayan göllerin sularının çekilmesiyle ortaya çıkan geniş düzlüklerdir TUZ GÖLÜ, AKŞEHİR GÖLÜ, EBER GÖLÜ
Karstik Ovalar: Karstik arazilerde dolin ve uvalaların birleşip genişlemesiyle oluşmuş ovalardır Akdeniz Bölgesinde örnekleri görülür MUĞLA, ELMALI, KESTEL OVALARI
Dağ Eteği Ovaları: Dağların eteğinde dağdan inen akarsuların biriktirdiği alüvyonlarla oluşmuş az eğimli düzlüklerdir BURSA OVASI, NUR DAĞL ETEKLERİ (İSKENDERUN)
Bulundukları yere göre Ovalar
A) İç Ovalar: D Anadolu'daki gibi dağların arasındaki tektonik çukurlarda oluşmuş ovalardır Erzurum, Muş, Erzincan v s İç Anadolu'daki gibi platolar arasına gömülmüş ovalardır Konya , Aksaray ovaları gibi
Tektonik kökenli oldukları için fay hatları üzerindedirler ve deprem alanlarıdır Dolayısıyla fay kaynakları ve kaplıcalar sıkça görülür Bazı iç ovalar plato-ova arası bir geçiş şekline benzerler böyle şekillere HAVZA denir Ergene havzası, Diyarbakır, Malatya Havzası gibi Akdeniz'deki bazı iç ovalarda karstik ova şeklindedir
Bölgelere Göre Önemli İç Ovalar;
İç Anadolu: Konya, Kayseri, Ankara Ovaları
Marmara Bölgesi : Ergene, Bursa, Adapazarı, Balıkesir Ovaları
G Doğu Anadolu Bölgesi: Diyarbakır, Antep Ovaları
Akdeniz Bölgesi : Burdur, Amik, Isparta, Elmalı, Kestel (Karstik)
Ege Bölgesi : Bergama, Torbalı, Ödemiş, Salihli, Manisa, Afyon Ovaları
Doğu Anadolu Bölgesi : Erzurum, Malatya, Muş, Iğdır Ovaları
B) Kıyı Ovaları: Akarsuların kıyılarda oluşturduğu delta ovaları ve diğer kıyı şeridi düzlüklerdir
Başlıca Delta Ovaları; ÇARŞAMBA (Yeşilırmak), BAFRA (Kızılırmak), SAKARYA (Sakarya), SİLİFKE (Göksu Irmağı) ÇUKUROVA (Seyhan, Ceyhan), DİKİLİ (Bakırçay), B Ve K MENDERES OVALARI
Kıyı Şeridi Ovaları; Dalaman, Köyceğiz, Manavgat, Finike    
Ovaların Ekonomiye Etkileri
1 Tarımsal etkinlik sahalarıdır
2 Hayvancılığa Katkısı vardır
3 Ulaşıma elverişlidir
4 Yerleşmeye uygun alanlardır
5 Su kaynakları bakımından zengindirler (Artezyen, kuyu, göl v s )
Ovaların Sorunları
1 Sanayi kuruluşlarıyla dolmaktadırlar
2 Tuğla, Kiremit v s yapımı için toprak ihtiyacı ovalardan karşılanmakta buda toprak kaybına yol açmaktadır
3 Taban suyu yüksek yerler bataklığa dönüşmektedir
4 Sanayi atıklarınca kirletilmektedirler
|
|
|