Ülkeler Coğrafyası / Ülkeler Coğrafyası Hakkında bilgile

**Prof. Dr. Sinsi** · 06-26-2012

ÜLKELER COĞRAFYASI

AZERBAYCAN
• Ülkemize direk sınırı yokturNahcivan Özerk Bölgesi ile Türkiye’ye komşudur
• Kaynagını türkiyeden alan Aras ve Kura nehirleri Azerbaycan’dan geçerek hazar denizine dökülür
• Karasal ve subtropikal iklim görülür
• Petrol ve dogalgaz bakımından zengindir
• Havyar üretiminde dünyanın önde gelen ülkesidir
• 1991 yılından sonra Türkiye ile ilişkileri gelişmiştir

GÜRCİSTAN
• Türkiye’nin kuzey dogusunda yer alır
• En önemli dağları büyük ve küçük Kafkas dağlarıdır
• Kura ve Rioni en önemli nehirleridir
• Ilıman iklim özellikleri görülür
• Yer altı kaynakları bakımından fakirdir
• Tarıma dayalı sanayi gelişmiştir
• Nüfus ülkenin orta kesimlerinde toplanmıştır
• Sarp sınır kapısı ile Türkiye’ye bağlıdır

ERMENİSTAN
• Kafkas ülkeleri içinde yüzölçümü en küçük olandır
• Genel olarak dağlık ve platoluk bir ülkedir
• Küçük Kafkas dağları,Aras nehri,Razdan ırmağı ve Gökçe gölü en önemli yerşekilleridir
• Genelde karasal iklim şartları görülür
• En önenli ekonomik faliyet tarım ve hayvancılıktır
• Yer altı kaynakları bakımından fakirdir
• Ticaretini genelde Rusya ile yapar

İRAN
• Etrafı dağlarla çevrili ,orta kesimi platoluktur
• Elburz, Zagros ,Kopet ve Kuhistan en önemli dağlarıdır
• Kuzeyinde Deşti kebir ,güneyinde deşti lut çölü yer alır
• En büyük gölü kuzeyindeki Urmiye gölüdür
• Ülkede çöl,karasal ve ılıman iklim özellikleri görülür
• Tarım ve hayvancılık gelişmiştirKarakul koyunları ve İran halıları dünyaca ünlüdür
• Petrol ve doğal gaz bakımandan zengindirEkonomisi petrole dayanır
• Gürbulak ve Esendere sınır kapıları ile Türkiye’ye bağlıdır

KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYET
• En önemli yüzey şekillerini kuzeyindeki Beş parmak dağları ile güneyindeki İçova oluşturur
• Ülkede Akdeniz iklim özellikleri görülür
• Nüfus ülkenin güneyinde toplanmıştır
• Ekonomisi tarım ve turizme dayanır
• Bakır dışında önemli bir yer altı kaynağı yoktur
• Enerji ,hammadde ve sermaye yetersizliğinden sanayi gelişmemiştir

IRAK
• Ülkenin kuzeyi dağlık olup orta ve güney kesimleri ovalıktır
• Orta kesiminde Fırat ve Dicle nehirlerinin suladığı Mezopotamya ovası yer alır
• Ülkenin kuzeyinde karasal iklim,güneyinde sıcak ve kuru bir iklim görülür
• Hurma üretiminde dünyada birincidir
• En önemli yer altı kaynağı petroldür
• Nüfusun %25’i başkent Bağdat’ta yaşar
• Habur gümrük kapısından Türkiye ile ticaret yapar
SURİYE
• Genel olarak yüzey şekilleri sade ve düzdür
• Ensariye dağları, Fırat ve Asi nehirleri en önemli yerşekilleridir
• Ülkenin batısında Akdeniz , iç kesimlerde ise karasal iklim görülür
• En önemli ekonomik faliyet tarımdırTopraklarının ¾ ‘ünü tarımda kullanır
• En önemli yer altı kaynağı petrol ve fosfattır
• Nüfus artış hızı yüksektir
• Cilvegözü sınır kapısı ile Türkiye’ yle ticaret yapar
BULGARİSTAN
• Balkan dağları, Rodop dağları en önemli yerşekilleridir
• Tuna ve Meriç en önemli akarsularıdır
• Ülkede genel olarak karasal iklim özellikleri görülür
• Tarım ve hayvancılık gelişmiştir
• En önemli yer altı kaynagı linyittir
• Nüfusun %8,5 ini Türkler oluşturur
• Kapıkule,Pazarkule,Karaağaç sınır kapılarından Türkiye ile ticaret yapar
YUNANİSTAN
• Balkan yarımadası, Mora yarımadası ve pek çok adadan oluşur
• Dağlık bir ülke olan Yunanistan’da Pindus dağları veRodop dağları uzanır
• Meriç , Vardar, Nestos ırmakları ülke topraklarından denize dökülür
• Ülkede Akdeniz iklimi hakimdirOrman açısından fakirdir
• Nüfus artış hızı çok düşüktür ve nüfus dağılımı düzenli değildir
• Zeytinyağı üretiminde dünyada önemli ülkelerden biridir
• Balıkçılık ve sünger avcılığı önemlidir
• Turizm gelirleri yüksektirDünyanın üçüncü büyük deniz ticaret filosuna sahiptir
• Dış ticaret sürekli açık vermesine rağmen bu açığı turizm gelirleri, deniz taşımacılığı ve AB’den aldığı yardımlarla kapatır
ORTADOGU
AFGANİSTAN
• Çok dağlık bir ülkedirHindikuş dağları ülkeyi iki kısma böler
• En büyük akarsuyu Seyhun ve Ceyhun ‘dur Ülke ekonomisi tarıma dayanır
• Genel olarak karasal iklim görülürBitki örtüsü bozkırdır
• Küçükbaş hayvancılık gelişmiştirDünyaca meşhur karakul koyunları bu ülkede yetişir
• Yer altı kaynakları açısından zengindir ,ancak teknik yetersizlik ve sermaye yetersizliği nedeniyle
Yeterince işlenmez
LÜBNAN
• Lübnan dağları ,Asi ve Litani nehirleri ile Bekaa vadisi en önemli yerşekilleridir
• Akdeniz kıyılarında akdeniz , iç kesimlerde step iklimi görülür
• Şehirleşme oranı yüksektirNüfusun büyük bir kısmı başkent Beyrut’ta yaşar
• Ekonomisi tarıma dayanır
• Yer altı kaynakları bakımından fakir olup sanayisi gelişmemiştir
ÜRDÜN
• Ülkenin büyük bir bölümü platolukturGüneyinde ve dogusunda çöl alanları bulunur
• Ajlun ve Ram dağları ,Gor çukurluğu ,Şeria ve Zerka ırmakları ile Lut gölü en önemli
yüzey şekilleridir
• Ülkenin batısında Akdeniz iklimi ,diğer kesimlerde ise kurak iklim şartları görülür
• Ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayanırSanayisi gelişmemiştir
• En önemli yer altı kaynağı fosfat’tır
İSRAİL
• Ortadoğunun en zengin ülkelerindendir
• Ülkenin batısı ovalık ,orta kesimi tepelik olup güneyinde Necef çölü yeralır
• Lut ve Taberiye gölleri en önemli gölleridir
• Genel olarak ülkede Akdeniz iklimi görülür
• İntansif tarım ve hayvancılık, bunun yanında sanayide gelişmiştir
• İhracatının % 85 ini sanayi ürünleri oluşturur
• Yer altı kaynakları bakımından fakirdir
• Nüfusun büyük bir kısmı kentlerde yaşar
SUUDİ ARABİSTAN
• Arap yarım adasının en büyük ülkesidir
• Ülkenin doğusu dağlık orta kesimi platoluk batısı ise alçak ovalıktır
• Kuzeyinde Nüfud güneyinde Rubülhali çölü yer alır
• Ülkede düzenli akarsu yoktur En önemli tarım ürünü hurmadır
• Ülkenin büyük bölümünde çöl iklimi görülür
• Ekonomisi petrol ve doğalgaza bağlıdırİhracatının %98 ini bu ürünler oluşturur
• Dünya petrol rezervinin % 25 ine sahiptir
• Nüfus ülkenin batısında Hicaz ve doğusunda Basra körfezi kıyılarında toplanmıştır
• Önemli gelir kaynaklarından biride turizmdir

KUVEYT
• Küçük bir ülkedirÜlkenin büyük bölümü ovalıktırDoğudan batıya doğru yükselti artar
• Ülkede çöl iklimi görülür
• Nüfus Basra körfezi kıyılarında toplanmıştır
• Nüfusun yarıdan fazlasını yabancılar oluşturur
• Doğalgaz ve petrol bakımından zengindirDünya petrolünün % 10 una sahiptir
• Eğitim, sağlık, telefon hizmetleri ücretsizdir
BİRLEŞİK ARAP EMİRLİKLERİ
• Yedi ayrı emirlikten oluşmuştur
• Genelde düz bir ülke olup çöllerle kaplıdır
• Tarım çok sınırlı olup hayvancılık gelişmemiştir
• En önemli zenginliği petroldürBu sayede dünyanın en zengin ülkelerindendir
• Ülke hızla sanayileşme ve modernleşmektedir
• Nüfusun % 80 i kentlerde yaşarYabancı nüfus oranı yüksektir
• Son yıllarda turizmi gelişmiştir
MISIR
• Yüzey şekilleri sade ve düzdürBu yüzden çöl iklimi Akdeniz kıyılarına kadar etkilidir
• Ülkenin büyük bir bölümü çöllerle kaplıdır
• Ülkenin tek akarsuyu olan Nil nehri ülkeyi iki bölgeye ayırır
• Nüfusunun tamamına yakını Nil vadisi boyunca toplanmıştır
• Tarım Nil kıyılarında yapılırVerim yüksektirÖzellikle pamukta verim çok yüksektir
• Mısır’da kümes hayvancılığı, besicilik ve balıkçılıkta yapılır
• En önemli yer altı kaynağı petrol ,doğal gaz ve fosfattır
• Turizm geliri yüksek olan ülke Süveyş kanalındanda önemli bir gelir sağlar
LİBYA
• Kuzey Afrika’da yer alan ülke hemen hemen düzdür
• Kıyı bölgesinde Akdeniz, iç kesimlerde çöl iklimi görülür
• Nüfusun tamamına yakını Akdeniz kıyılarında toplanmıştır
• Tarımsal üretim yetersiz olup ülkenin kuzeyinde yapılır
• Ekonomisi petrol ürünlerine dayanan ülkenin en önemli madeni petrol,fosfat ve doğalgazdır
• Türkiye Libya ilişkilerinde siyasal alanda istikrarsızlık görülür

06-26-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Ülkeler Coğrafyası / Ülkeler Coğrafyası Hakkında bilgile ÜLKELER COĞRAFYASI AZERBAYCAN • Ülkemize direk sınırı yokturNahcivan Özerk Bölgesi ile Türkiye’ye komşudur • Kaynagını türkiyeden alan Aras ve Kura nehirleri Azerbaycan’dan geçerek hazar denizine dökülür • Karasal ve subtropikal iklim görülür • Petrol ve dogalgaz bakımından zengindir • Havyar üretiminde dünyanın önde gelen ülkesidir • 1991 yılından sonra Türkiye ile ilişkileri gelişmiştir GÜRCİSTAN • Türkiye’nin kuzey dogusunda yer alır • En önemli dağları büyük ve küçük Kafkas dağlarıdır • Kura ve Rioni en önemli nehirleridir • Ilıman iklim özellikleri görülür • Yer altı kaynakları bakımından fakirdir • Tarıma dayalı sanayi gelişmiştir • Nüfus ülkenin orta kesimlerinde toplanmıştır • Sarp sınır kapısı ile Türkiye’ye bağlıdır ERMENİSTAN • Kafkas ülkeleri içinde yüzölçümü en küçük olandır • Genel olarak dağlık ve platoluk bir ülkedir • Küçük Kafkas dağları,Aras nehri,Razdan ırmağı ve Gökçe gölü en önemli yerşekilleridir • Genelde karasal iklim şartları görülür • En önenli ekonomik faliyet tarım ve hayvancılıktır • Yer altı kaynakları bakımından fakirdir • Ticaretini genelde Rusya ile yapar İRAN • Etrafı dağlarla çevrili ,orta kesimi platoluktur • Elburz, Zagros ,Kopet ve Kuhistan en önemli dağlarıdır • Kuzeyinde Deşti kebir ,güneyinde deşti lut çölü yer alır • En büyük gölü kuzeyindeki Urmiye gölüdür • Ülkede çöl,karasal ve ılıman iklim özellikleri görülür • Tarım ve hayvancılık gelişmiştirKarakul koyunları ve İran halıları dünyaca ünlüdür • Petrol ve doğal gaz bakımandan zengindirEkonomisi petrole dayanır • Gürbulak ve Esendere sınır kapıları ile Türkiye’ye bağlıdır KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYET • En önemli yüzey şekillerini kuzeyindeki Beş parmak dağları ile güneyindeki İçova oluşturur • Ülkede Akdeniz iklim özellikleri görülür • Nüfus ülkenin güneyinde toplanmıştır • Ekonomisi tarım ve turizme dayanır • Bakır dışında önemli bir yer altı kaynağı yoktur • Enerji ,hammadde ve sermaye yetersizliğinden sanayi gelişmemiştir IRAK • Ülkenin kuzeyi dağlık olup orta ve güney kesimleri ovalıktır • Orta kesiminde Fırat ve Dicle nehirlerinin suladığı Mezopotamya ovası yer alır • Ülkenin kuzeyinde karasal iklim,güneyinde sıcak ve kuru bir iklim görülür • Hurma üretiminde dünyada birincidir • En önemli yer altı kaynağı petroldür • Nüfusun %25’i başkent Bağdat’ta yaşar • Habur gümrük kapısından Türkiye ile ticaret yapar SURİYE • Genel olarak yüzey şekilleri sade ve düzdür • Ensariye dağları, Fırat ve Asi nehirleri en önemli yerşekilleridir • Ülkenin batısında Akdeniz , iç kesimlerde ise karasal iklim görülür • En önemli ekonomik faliyet tarımdırTopraklarının ¾ ‘ünü tarımda kullanır • En önemli yer altı kaynağı petrol ve fosfattır • Nüfus artış hızı yüksektir • Cilvegözü sınır kapısı ile Türkiye’ yle ticaret yapar BULGARİSTAN • Balkan dağları, Rodop dağları en önemli yerşekilleridir • Tuna ve Meriç en önemli akarsularıdır • Ülkede genel olarak karasal iklim özellikleri görülür • Tarım ve hayvancılık gelişmiştir • En önemli yer altı kaynagı linyittir • Nüfusun %8,5 ini Türkler oluşturur • Kapıkule,Pazarkule,Karaağaç sınır kapılarından Türkiye ile ticaret yapar YUNANİSTAN • Balkan yarımadası, Mora yarımadası ve pek çok adadan oluşur • Dağlık bir ülke olan Yunanistan’da Pindus dağları veRodop dağları uzanır • Meriç , Vardar, Nestos ırmakları ülke topraklarından denize dökülür • Ülkede Akdeniz iklimi hakimdirOrman açısından fakirdir • Nüfus artış hızı çok düşüktür ve nüfus dağılımı düzenli değildir • Zeytinyağı üretiminde dünyada önemli ülkelerden biridir • Balıkçılık ve sünger avcılığı önemlidir • Turizm gelirleri yüksektirDünyanın üçüncü büyük deniz ticaret filosuna sahiptir • Dış ticaret sürekli açık vermesine rağmen bu açığı turizm gelirleri, deniz taşımacılığı ve AB’den aldığı yardımlarla kapatır ORTADOGU AFGANİSTAN • Çok dağlık bir ülkedirHindikuş dağları ülkeyi iki kısma böler • En büyük akarsuyu Seyhun ve Ceyhun ‘dur Ülke ekonomisi tarıma dayanır • Genel olarak karasal iklim görülürBitki örtüsü bozkırdır • Küçükbaş hayvancılık gelişmiştirDünyaca meşhur karakul koyunları bu ülkede yetişir • Yer altı kaynakları açısından zengindir ,ancak teknik yetersizlik ve sermaye yetersizliği nedeniyle Yeterince işlenmez LÜBNAN • Lübnan dağları ,Asi ve Litani nehirleri ile Bekaa vadisi en önemli yerşekilleridir • Akdeniz kıyılarında akdeniz , iç kesimlerde step iklimi görülür • Şehirleşme oranı yüksektirNüfusun büyük bir kısmı başkent Beyrut’ta yaşar • Ekonomisi tarıma dayanır • Yer altı kaynakları bakımından fakir olup sanayisi gelişmemiştir ÜRDÜN • Ülkenin büyük bir bölümü platolukturGüneyinde ve dogusunda çöl alanları bulunur • Ajlun ve Ram dağları ,Gor çukurluğu ,Şeria ve Zerka ırmakları ile Lut gölü en önemli yüzey şekilleridir • Ülkenin batısında Akdeniz iklimi ,diğer kesimlerde ise kurak iklim şartları görülür • Ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayanırSanayisi gelişmemiştir • En önemli yer altı kaynağı fosfat’tır İSRAİL • Ortadoğunun en zengin ülkelerindendir • Ülkenin batısı ovalık ,orta kesimi tepelik olup güneyinde Necef çölü yeralır • Lut ve Taberiye gölleri en önemli gölleridir • Genel olarak ülkede Akdeniz iklimi görülür • İntansif tarım ve hayvancılık, bunun yanında sanayide gelişmiştir • İhracatının % 85 ini sanayi ürünleri oluşturur • Yer altı kaynakları bakımından fakirdir • Nüfusun büyük bir kısmı kentlerde yaşar SUUDİ ARABİSTAN • Arap yarım adasının en büyük ülkesidir • Ülkenin doğusu dağlık orta kesimi platoluk batısı ise alçak ovalıktır • Kuzeyinde Nüfud güneyinde Rubülhali çölü yer alır • Ülkede düzenli akarsu yoktur En önemli tarım ürünü hurmadır • Ülkenin büyük bölümünde çöl iklimi görülür • Ekonomisi petrol ve doğalgaza bağlıdırİhracatının %98 ini bu ürünler oluşturur • Dünya petrol rezervinin % 25 ine sahiptir • Nüfus ülkenin batısında Hicaz ve doğusunda Basra körfezi kıyılarında toplanmıştır • Önemli gelir kaynaklarından biride turizmdir KUVEYT • Küçük bir ülkedirÜlkenin büyük bölümü ovalıktırDoğudan batıya doğru yükselti artar • Ülkede çöl iklimi görülür • Nüfus Basra körfezi kıyılarında toplanmıştır • Nüfusun yarıdan fazlasını yabancılar oluşturur • Doğalgaz ve petrol bakımından zengindirDünya petrolünün % 10 una sahiptir • Eğitim, sağlık, telefon hizmetleri ücretsizdir BİRLEŞİK ARAP EMİRLİKLERİ • Yedi ayrı emirlikten oluşmuştur • Genelde düz bir ülke olup çöllerle kaplıdır • Tarım çok sınırlı olup hayvancılık gelişmemiştir • En önemli zenginliği petroldürBu sayede dünyanın en zengin ülkelerindendir • Ülke hızla sanayileşme ve modernleşmektedir • Nüfusun % 80 i kentlerde yaşarYabancı nüfus oranı yüksektir • Son yıllarda turizmi gelişmiştir MISIR • Yüzey şekilleri sade ve düzdürBu yüzden çöl iklimi Akdeniz kıyılarına kadar etkilidir • Ülkenin büyük bir bölümü çöllerle kaplıdır • Ülkenin tek akarsuyu olan Nil nehri ülkeyi iki bölgeye ayırır • Nüfusunun tamamına yakını Nil vadisi boyunca toplanmıştır • Tarım Nil kıyılarında yapılırVerim yüksektirÖzellikle pamukta verim çok yüksektir • Mısır’da kümes hayvancılığı, besicilik ve balıkçılıkta yapılır • En önemli yer altı kaynağı petrol ,doğal gaz ve fosfattır • Turizm geliri yüksek olan ülke Süveyş kanalındanda önemli bir gelir sağlar LİBYA • Kuzey Afrika’da yer alan ülke hemen hemen düzdür • Kıyı bölgesinde Akdeniz, iç kesimlerde çöl iklimi görülür • Nüfusun tamamına yakını Akdeniz kıyılarında toplanmıştır • Tarımsal üretim yetersiz olup ülkenin kuzeyinde yapılır • Ekonomisi petrol ürünlerine dayanan ülkenin en önemli madeni petrol,fosfat ve doğalgazdır • Türkiye Libya ilişkilerinde siyasal alanda istikrarsızlık görülür