06-26-2012
|
#15
|
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Ülkelerin Kuruluşu - Ülkelerin Tarihi ve Kültürleri
Hollanda
On birinci yüzyılda Low Countries'te (bugünkü Belçika, Hollanda ve Lüksemburg'un üzerinde bulunduğu bölgede) kontluklar ve dükalıklar kuruldu On beşinci yüzyılın ortalarında Burgundy Dükalığı bölgeyi hakimiyeti altına aldı 1555'te İmparator İkinci Charles'in yerine geçen oğlu İspanya Kralı İkinci Philip bölgenin yeni hakimi oldu Bu olayların seyri esnasında Flemenkler ekonomilerini kurdular ve içte birliği sağladılar
1568'den itibaren 80 sene süren bağımsızlık savaşına başladılar 1568'de Hollanda ve Zeeland, 1579'da ise yine Hollanda ve Zeeland başta olmak üzere Utrecht, Groningen, Overissel, Gelderland ve Friesland dahil yedi bölge resmen isyan etti Birleşip Utrecht birliğini kurdular İki sene sonra da bağımsızlıklarını ilan ettiler 1648'de Westphalia Antlaşmasıyla Seksensene Savaşları sona erdi Bağımsızlıklarına kavuştular
On yedinci yüzyılda yeni yapılan keşiflerle zengin hammadde kaynakları bulundu Bunun etkisiyle Hollanda ekonomik bakımdan güçlendi Dünyanın sayılı bir ticaret merkezi ve deniz gücü haline geldi Bundan sonra denizlerdeki hakimiyetini uzun süre korumayı başardı On sekizinci asırda güneydeki toprakları İspanya ve Avusturya arasında birçok defa el değiştirdi 1795'te Fransızlar bu bölgeyi hakimiyetleri altına aldılar
1814'te Napolyon mağlub edilince Hollanda'nın yeni kurucuları tekrar faaliyete geçtiler Bunlar monarşiye karşı idiler fakat daha önceki yönetimde bulunanları mühim mevkilere getirmeksizin demokrasinin kurulup gelişemiyeceğini biliyorlardı Kral Birinci William devlet başkanlığına getirildi
1814'te Hollanda ve Belçika arasında yapılan antlaşmayla Hollanda Birleşik Krallığı altında topraklar birleştirildi 1830'da Belçika Krallığı kurulunca bu antlaşma sona erdi 1849'da liberal bir anayasa ilan edildi Üçüncü William demokratik bir düşünceyle 1863'te Batı Hindistan'daki sömürgelerinde köleliği kaldırdı
1873'te başlayan savaşlara ilaveten 1894'te Lombok'da bir isyan çıktı Bu yüzden Hollanda ordusu ciddi kayıplar verdi Ordunun dağılmasını önleyen General William Vetter, devlet otoritesini yeniden kurdu Bundan sonra ekonomik ve siyasi yönden zengin ve güçlü bir devlet oldu
Birinci Dünya Savaşında tarafsız kalan Hollanda, 1940'ta Nazi orduları tarafından muhtemel bir Fransız ve İngiliz işgalini önlemek maksadıyla işgal edildi Hollanda, Almanlara karşı savunmaya elverişsiz kuzey kesimi terk edip, batıda savunmaya geçti Fakat Almanlar bir hafta içinde bütün Hollanda topraklarını ele geçirdi Bu arada Londra'da deniz aşırı bölgeleri yönetmek için bir hükümet kuruldu Bu hükümet Japonların Endonezya'yı işgal etmesi üzerine Japonya'ya, bir gün sonra da İtalya'ya harp ilan etti
1942 Haziranında hükümet, tonajları toplamı 2750000 tona ulaşan ticaret gemilerini savaşın sona ermesinden 6 ay sonrasına kadar kullanmak üzere ABD ve İngiltere emrine verdi İşgal esnasında Almanlar bölgede birçok katliamlar yaptı Bunun yanında 200000 Hollandalıyı harp sanayiinde çalıştırmak üzere Almanya'ya götürdüler 4 Mayıs 1945'te Hollanda'daki Alman birlikleri komutanı teslim oldu Savaş sonunda yapılan istatistiklere ve 1938'deki para değerine göre Hollanda'da 15 milyar guldenlik maddi bir zarar vardı
İkinci Dünya Savaşından önce güttüğü tarafsızlık politikasından vazgeçerek, Belçika ve Lüksemburgla beraber Fransa ve İngiltere'yle Brussel antlaşmasını yaptı ve sonra NATO'ya girdi Ortak Pazara da üye oldu
İngiltere
İngiltere tarihi, 5 yüzyılda Britanya Adasına Anglosaksonların ayak basmasıyla başlar Anglosaksonlar kendi adını verdikleri adaya yerleşip, 6 ve 7 yüzyıllarda birbirine rakip küçük krallıklar kurdular Sekizinci yüzyılda Roma ve İrlanda'nın etkisiyle Hıristiyanlığı kabul eden Anglosaksonlar, Avrupa'yı da etkileyen bir medeniyet meydana getirdiler 795'te başlayan İskandinav istilası 11 yüzyılın başına kadar birkaç defa tekrarlandı Daha sonra Danimarkalı Büyük Knud, adayı tamamen fethetti
Anglosakson Hanedanından Edward (1042-1066) birliği tekrar kurdu Bunun ölümü üzerine tahta geçen Harold'u tanımayan NormandiyaDükü William, taht üzerinde hak iddia etti Normandiya kralları ve özellikle ilk Anjou'lu hükümdarlar Fransa'da geniş ve zengin toprakları olduğundan, Fransa'daki Capet Sülalesine bağımlıydılar Küçük İngiltere Krallığı bir süre Avrupa'da Somme Vadisinden Pirene Dağlarına kadar uzanan büyük bir mülkün bir uzantısı gibi yaşadı Avrupa ile ilişkiler İngiltere Krallığı ile Fransa Krallığını sonu gelmez savaşlara sürükledi Bunların başlıcası 1337-1453 seneleri arasında süren Yüzyıl Savaşlarıdır
Üçüncü Henry, Galler ülkesinde uç beyliklerinin gelişmesini destekledi ve 1170 yılında İrlanda'da "Pale" sömürgeleri kuruldu Birinci Edward, Galler ülkesini fethetti Etkisini İskoçya'ya kabul ettirmeyi denedi Daha sonra 14 ve 15 yüzyıllarda İngiltere Krallığı birtakım sosyal, dini, siyasi karışıklıklara sahne oldu Monarşi otoritesini parlamento aracılığıyla millete kabul ettiren Yedinci Henry ve Sekizinci Henry (1458-1541) düzen ve birliği sağlamlaştırdılar
Birinci Elizabeth'in uzun ve başarılı saltanatında İskoçya'da İngiliz etkisinde farklılık görülmeye başlandı İngiltere Tudorlarıyla, İskoçya Stuartları arasındaki evlenmeler, iki geleneksel düşmanı birbirine yaklaştırdı Daha sonra İskoçya Kralı Birinci James İngiltere kralı oldu 1707 yılında iki krallığı birleştiren bir antlaşma imzalandı Bu tarihten sonra Büyük Britanya tarihi başlar
On sekizinci ve on dokuzuncu yüzyıllarda Britanya büyük bir sanayi devleti olarak ortaya çıktı Bunun yanında çeşitli yerlerde kurdukları sömürge devletleri ülke ekonomisinin gelişmesinde çok faydalı oluyordu On dokuzuncu yüzyılın başlarında Avustralya, Kanada, Hindistan,Afrika'da bazı devletler, Karayib Adaları ve Hong Kong gibi dünyanın büyük bir kısmına yayılan dev bir sömürge imparatorluğu vardı Bu sömürgelerin bir kısmı 19 yüzyılın sonlarında ve 20 yüzyılın başlarında ayaklanmalarla yavaş yavaş bağımsızlığını ilan ettiler
Yirminci yüzyılın başlarında çıkan Birinci Dünya Savaşına giren İngiltere, savaşın sonunda imparatorluğun en geniş sınırlarına ulaştı 1929-1930 dünya ekonomik buhranı büyük ölçüde İngiltere'yi de etkisi altına aldı 1922 yılında bir ayaklanmayla İrlanda, Birleşik Krallıktan ayrıldı ve 1949'da İrlanda Cumhuriyeti kuruldu İrlanda Adasının kuzeydoğusunda kalan kısmı Birleşik Krallığa kaldı
İkinci Dünya Savaşına katılan İngiltere galip bir devlet olarak savaştan çıktıysa da, süper devlet olma niteliğini kaybetmeye başladı İngiltere'de İkinci Dünya Savaşından sonra günümüze kadar pek çok hükümet değişikliği oldu Muhafazakar ile işçi partileri arasında iktidar el değiştirmektedir Britanya, Birleşmiş Milletlerin, NATO'nun ve AET'nin aktif bir üyesidir
|
|
|
|