Doğum kontrol hapının yan etkileri nelerdir

**Prof. Dr. Sinsi** · 06-26-2012

Doğum kontrol haplarının zararları,
Doğum kontrol haplarının yan etkisi varmı
Doğum kontrol haplarının içeriği

Doğum kontrol hapının içeriği:
Doğum kontrol hapları çok çeşitli markalarda kullanıma sunulmuş olup çoğu 21 tablet içerir

Markaların büyük kısmında her tablet sabit dozda bir östrojen ve progesteron hormonu türevi içerir

Kadın vücudunu nasıl etkiler
Doğum kontrol hapları içerdikleri yüksek doz östrojen ve progesteron hormonu türevlerinin etkileriyle yumurtlama sürecini geçici olarak durduran ve bu şekilde gebeliği önleyen ilaçlardır

Doğum kontrol hapları beyinde hipofiz ve hipotalamus bölgesinden salgılanan ve yumurtalıkları uyaran hormon salgısını engelleyerek etki ederler

Adet döngüsünü sağlayan mekanizma beynin bu bölgelerinden salgılanan hormonların yumurtalıklara etki etmesi sonucu folikül gelişimini ve yumurtlama olgusunun ortaya çıkmasını sağlamaktadır

Bu döngüde yumurtalıklardan salgılanan östrojen hormonu ve yumurtlama sonrasında devreye giren progesteron hormonu beyinden daha fazla hormon salgısını engeller

Adet kanaması olduktan sonra yumurtalıklardan hormon salgısı azaldığından beyinden hormon salgısı yeniden başlar ve adet döngüsü yeniden devreye girer

Yan etkileri nelerdir? Doktora ne zaman başvurulmalıdır?
Aşağıdaki belirtilerin ortaya çıkması durumunda en kısa zamanda doktora başvurması önerilir:

* ağrı kesicilere cevap vermeyen baş ağrısı;
* görme bozukluğu;
* göğüs ağrısı;
* bacaklarda şişme ve ağrı;
* karın ağrısı;
* ister hafif ister şiddetli olsun, normal olmadığı düşünülen herhangi bir belirtinin ortaya çıkması

Düzenli kullanıldığında görülen OLUMLU yan etkileri nelerdir

Düzenli kullanımda doğum kontrol hapları:

* Adet döngüsünün düzenli olmasını sağlarlar

* Adet kanamasının miktarını azaltarak gereksiz kan kaybını önlerler

* Adet öncesi gerginlik belirtilerini azaltırlar ve bu etkileriyle PMS hastalığında (adet öncesi gerginlik sendromu) tedavi amaçlı olarak kullanılırlar

* Adet sancısı, doğum kontrol hapı kullananlarda daha az sıklıkla görülür

* Hap kullanan kadınlarda akne (sivilce) ve tüylenme daha az sıklıkla görülür

* Uzun süreli doğum kontrol hapı kullanan kadınlarda rahim kanseri ve yumurtalık kanseri çok daha az sıklıkla görülür

* Gebelik oluşma riskinin azalması dış gebelik ortaya çıkma riskinin de azalmasını sağlar

* Yumurtlama süreci baskılandığından hap kullanan kadınlarda işlevsel yumurtalık kistleri de daha az görülür

Bu etki düşük doz doğum kontrol hapı kullanan kadınlarda çok güçlü değildir

* Hap kullanan kadınlarda fibrokistik meme sorunu daha az görülür

* Doğum kontrol hapları pelvik enfeksiyon gelişme riskini azaltırlar

Bir yıllık kullanımda pelvik enfeksiyon riski en az %50-60 oranında azalır ve bu durum hap kullanıldıkça devam eder

Bu etki muhtemelen doğum kontrol haplarının içerdiği progesteron hormonu türevi maddenin rahimağzı salgısını bakterilere karşı daha az geçirgen hale getirmesiyle ilgilidir

Bazı çalışmalar hap kullanımına bağlı olarak rahimağzında erozyon ("yara") geliştiğinde bölgede klamidya bakterilerinin daha kolay çoğalabildiğini göstermiş olsa da bu durum henüz kanıtlanmış değildir

* Hap kullanan kadınlarda mantara bağlı vajinit dışında kalan diğer vajinit türlerinin daha az sıklıkla görüldüğü saptanmıştır

* Doğum kontrol hapı kullanan kadınlarda endometriyozis daha az sıklıkla görülür ve endometriyozis hastalığı olan kadınlarda belirtiler daha hafif seyreder

* Doğum kontrol hapı kullanımının miyomlara karşı koruyucu olduğu belirlenmiştir

* Hap kullanımı romatoid artrit hastalığı ve ateroskleroz ("damar sertliği") gelişme riskini azaltır

* Hap kullanan kadınlarda kemik yoğunluğu daha yavaş azalır

Bu etki düşük doz doğum kontrol hapı kullanan kadınlarda çok güçlü değildir

Doğum Kontrol haplarının OLUMSUZ yan etkileri nelerdir
Damar Tıkanıklığı Gelişme Riskinin Artması

Doğum kontrol haplarının en korkulan yan etkileri kanın pıhtılaşmaya eğilimini artırmaları nedeniyle damar tıkanıklığına yol açabilmeleridir

Bu yan etki günümüzde kullanılan düşük doz ilaçlar sayesinde çok ender görülür hale gelmiştir

Bulantı ve Kusma

Hapların içeriğinde bulunan östrojen hormonu beyindeki bulantı merkezine direkt etkiyle bulantı ve bazen kusma şikayetinin ortaya çıkmasına neden olabilmektedir

Özellikle erken gebelik döneminde bulantı sorunu yaşayan kadınlarda bu yan etki daha sık gözlenir

Hipertansiyon ortaya çıkması

Bazı duyarlı bireylerde hap kullanımı tansiyon yükselmesine neden olabilir

Ender görülen bu yan etkinin ilaç kesildikten sonra ortadan kalkması 3-6 ayı bulabilir

Memelerde hassasiyet ortaya çıkması

Bazı durumlarda doğum kontrol hapı kullanımı memelerde dolgunluk ve hassasiyet ortaya çıkmasına neden olabilir

Genellikle günlük hayatı etkilemeyecek kadar hafif seyreden bu yan etki düşük dozlu doğum kontrol haplarında oldukça ender olarak ortaya çıkmaktadır

Laboratuvar değişiklikleri

Doğum kontrol hapı kullanan kadınlarda sedimantasyon, pıhtılaşma sistemini ölçen değerler ve diğer birçok değer yalancı değişiklikler gösterebilir

Doktorun laboratuvar sonuçlarını değerlendirirken bu durumu göz önünde bulundurmasının sağlanması açısından hap kullanımı doktora iletilmelidir

Rahimağzı Yarası gelişimi

Hormonların rahimağzına etkileri bazı kadınlarda rahimağzı yarası ortaya çıkmasına neden olabilir

Bu, genellikle selim bir durumdur ve gerekli durumlarda çok basit yöntemlerle tedavi edilebilir

Vajinada Mantar Enfeksiyonu Gelişimi

Düşük doz doğum kontrol haplarının çok ender görülen bir yan etkisidir

Ortaya çıktığında usulüne uygun olarak tedavi edilir

Yüz Cildinde Lekelenme Ortaya Çıkması

Düşük doz doğum kontrol haplarının çok ender görülen bir yan etkisidir

Ortaya çıktığında tedavi edilmesi zor olabilir ve ilk belirtiler görüldüğünde ilacın bırakılması faydalıdır

Sivilce (ve tüylenme) ortaya çıkması

Hapların içerdiği progesteron hormonu türevi maddenin erkeklik hormonu benzeri yan etkileri yüzde ve vücudun diğer hassas bölgelerinde sivilce ve ileri durumlarda tüylenme ortaya çıkmasına neden olabilir

Yeni jenerasyon doğum kontrol haplarının içerdiği progesteron hormonu türevi maddeler bu etkiden büyük oranda arındırılmış olduklarından modern haplarda bu yan etki çok ender olarak ortaya çıkar

Aksine sivilce ve tüylenme şikayeti olan kadınlarda yeni jenerasyon hapların bu şikayetleri azaltıcı etkileri olduğu bilinmektedir

Baş Ağrısı Ortaya Çıkması

Düşük doz doğum kontrol haplarının ender görülen bir yan etkisidir

Ortaya çıktığında mutlaka doktor haberdar edilmelidir

Ağrı kesicilere cevap vermeyen baş ağrısı ilacın hemen kesilmesini gerektirir

İlaç Bırakıldıktan Sonra Gebe Kalabilirliğin Gecikmesi

Doğum kontrol haplarının gebe kalabilirliği kalıcı olarak ortadan kaldırması teorik olarak mümkün değildir

Ancak hap kullanımı bırakıldıktan sonra yumurtlamanın devreye girmesi 3 aya kadar gecikebilir

Karaciğerde Selim Tabiyatlı Tümör Oluşumu

Düşük doz doğum kontrol haplarının oldukça ender görülen bir yan etkisidir

06-26-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Doğum kontrol hapının yan etkileri nelerdir Doğum kontrol haplarının zararları, Doğum kontrol haplarının yan etkisi varmı Doğum kontrol haplarının içeriği Doğum kontrol hapının içeriği: Doğum kontrol hapları çok çeşitli markalarda kullanıma sunulmuş olup çoğu 21 tablet içerir Markaların büyük kısmında her tablet sabit dozda bir östrojen ve progesteron hormonu türevi içerir Kadın vücudunu nasıl etkiler Doğum kontrol hapları içerdikleri yüksek doz östrojen ve progesteron hormonu türevlerinin etkileriyle yumurtlama sürecini geçici olarak durduran ve bu şekilde gebeliği önleyen ilaçlardır Doğum kontrol hapları beyinde hipofiz ve hipotalamus bölgesinden salgılanan ve yumurtalıkları uyaran hormon salgısını engelleyerek etki ederler Adet döngüsünü sağlayan mekanizma beynin bu bölgelerinden salgılanan hormonların yumurtalıklara etki etmesi sonucu folikül gelişimini ve yumurtlama olgusunun ortaya çıkmasını sağlamaktadır Bu döngüde yumurtalıklardan salgılanan östrojen hormonu ve yumurtlama sonrasında devreye giren progesteron hormonu beyinden daha fazla hormon salgısını engeller Adet kanaması olduktan sonra yumurtalıklardan hormon salgısı azaldığından beyinden hormon salgısı yeniden başlar ve adet döngüsü yeniden devreye girer Yan etkileri nelerdir? Doktora ne zaman başvurulmalıdır? Aşağıdaki belirtilerin ortaya çıkması durumunda en kısa zamanda doktora başvurması önerilir: * ağrı kesicilere cevap vermeyen baş ağrısı; * görme bozukluğu; * göğüs ağrısı; * bacaklarda şişme ve ağrı; * karın ağrısı; * ister hafif ister şiddetli olsun, normal olmadığı düşünülen herhangi bir belirtinin ortaya çıkması Düzenli kullanıldığında görülen OLUMLU yan etkileri nelerdir Düzenli kullanımda doğum kontrol hapları: * Adet döngüsünün düzenli olmasını sağlarlar * Adet kanamasının miktarını azaltarak gereksiz kan kaybını önlerler * Adet öncesi gerginlik belirtilerini azaltırlar ve bu etkileriyle PMS hastalığında (adet öncesi gerginlik sendromu) tedavi amaçlı olarak kullanılırlar * Adet sancısı, doğum kontrol hapı kullananlarda daha az sıklıkla görülür * Hap kullanan kadınlarda akne (sivilce) ve tüylenme daha az sıklıkla görülür * Uzun süreli doğum kontrol hapı kullanan kadınlarda rahim kanseri ve yumurtalık kanseri çok daha az sıklıkla görülür * Gebelik oluşma riskinin azalması dış gebelik ortaya çıkma riskinin de azalmasını sağlar * Yumurtlama süreci baskılandığından hap kullanan kadınlarda işlevsel yumurtalık kistleri de daha az görülür Bu etki düşük doz doğum kontrol hapı kullanan kadınlarda çok güçlü değildir * Hap kullanan kadınlarda fibrokistik meme sorunu daha az görülür * Doğum kontrol hapları pelvik enfeksiyon gelişme riskini azaltırlar Bir yıllık kullanımda pelvik enfeksiyon riski en az %50-60 oranında azalır ve bu durum hap kullanıldıkça devam eder Bu etki muhtemelen doğum kontrol haplarının içerdiği progesteron hormonu türevi maddenin rahimağzı salgısını bakterilere karşı daha az geçirgen hale getirmesiyle ilgilidir Bazı çalışmalar hap kullanımına bağlı olarak rahimağzında erozyon ("yara") geliştiğinde bölgede klamidya bakterilerinin daha kolay çoğalabildiğini göstermiş olsa da bu durum henüz kanıtlanmış değildir * Hap kullanan kadınlarda mantara bağlı vajinit dışında kalan diğer vajinit türlerinin daha az sıklıkla görüldüğü saptanmıştır * Doğum kontrol hapı kullanan kadınlarda endometriyozis daha az sıklıkla görülür ve endometriyozis hastalığı olan kadınlarda belirtiler daha hafif seyreder * Doğum kontrol hapı kullanımının miyomlara karşı koruyucu olduğu belirlenmiştir * Hap kullanımı romatoid artrit hastalığı ve ateroskleroz ("damar sertliği") gelişme riskini azaltır * Hap kullanan kadınlarda kemik yoğunluğu daha yavaş azalır Bu etki düşük doz doğum kontrol hapı kullanan kadınlarda çok güçlü değildir Doğum Kontrol haplarının OLUMSUZ yan etkileri nelerdir Damar Tıkanıklığı Gelişme Riskinin Artması Doğum kontrol haplarının en korkulan yan etkileri kanın pıhtılaşmaya eğilimini artırmaları nedeniyle damar tıkanıklığına yol açabilmeleridir Bu yan etki günümüzde kullanılan düşük doz ilaçlar sayesinde çok ender görülür hale gelmiştir Bulantı ve Kusma Hapların içeriğinde bulunan östrojen hormonu beyindeki bulantı merkezine direkt etkiyle bulantı ve bazen kusma şikayetinin ortaya çıkmasına neden olabilmektedir Özellikle erken gebelik döneminde bulantı sorunu yaşayan kadınlarda bu yan etki daha sık gözlenir Hipertansiyon ortaya çıkması Bazı duyarlı bireylerde hap kullanımı tansiyon yükselmesine neden olabilir Ender görülen bu yan etkinin ilaç kesildikten sonra ortadan kalkması 3-6 ayı bulabilir Memelerde hassasiyet ortaya çıkması Bazı durumlarda doğum kontrol hapı kullanımı memelerde dolgunluk ve hassasiyet ortaya çıkmasına neden olabilir Genellikle günlük hayatı etkilemeyecek kadar hafif seyreden bu yan etki düşük dozlu doğum kontrol haplarında oldukça ender olarak ortaya çıkmaktadır Laboratuvar değişiklikleri Doğum kontrol hapı kullanan kadınlarda sedimantasyon, pıhtılaşma sistemini ölçen değerler ve diğer birçok değer yalancı değişiklikler gösterebilir Doktorun laboratuvar sonuçlarını değerlendirirken bu durumu göz önünde bulundurmasının sağlanması açısından hap kullanımı doktora iletilmelidir Rahimağzı Yarası gelişimi Hormonların rahimağzına etkileri bazı kadınlarda rahimağzı yarası ortaya çıkmasına neden olabilir Bu, genellikle selim bir durumdur ve gerekli durumlarda çok basit yöntemlerle tedavi edilebilir Vajinada Mantar Enfeksiyonu Gelişimi Düşük doz doğum kontrol haplarının çok ender görülen bir yan etkisidir Ortaya çıktığında usulüne uygun olarak tedavi edilir Yüz Cildinde Lekelenme Ortaya Çıkması Düşük doz doğum kontrol haplarının çok ender görülen bir yan etkisidir Ortaya çıktığında tedavi edilmesi zor olabilir ve ilk belirtiler görüldüğünde ilacın bırakılması faydalıdır Sivilce (ve tüylenme) ortaya çıkması Hapların içerdiği progesteron hormonu türevi maddenin erkeklik hormonu benzeri yan etkileri yüzde ve vücudun diğer hassas bölgelerinde sivilce ve ileri durumlarda tüylenme ortaya çıkmasına neden olabilir Yeni jenerasyon doğum kontrol haplarının içerdiği progesteron hormonu türevi maddeler bu etkiden büyük oranda arındırılmış olduklarından modern haplarda bu yan etki çok ender olarak ortaya çıkar Aksine sivilce ve tüylenme şikayeti olan kadınlarda yeni jenerasyon hapların bu şikayetleri azaltıcı etkileri olduğu bilinmektedir Baş Ağrısı Ortaya Çıkması Düşük doz doğum kontrol haplarının ender görülen bir yan etkisidir Ortaya çıktığında mutlaka doktor haberdar edilmelidir Ağrı kesicilere cevap vermeyen baş ağrısı ilacın hemen kesilmesini gerektirir İlaç Bırakıldıktan Sonra Gebe Kalabilirliğin Gecikmesi Doğum kontrol haplarının gebe kalabilirliği kalıcı olarak ortadan kaldırması teorik olarak mümkün değildir Ancak hap kullanımı bırakıldıktan sonra yumurtlamanın devreye girmesi 3 aya kadar gecikebilir Karaciğerde Selim Tabiyatlı Tümör Oluşumu Düşük doz doğum kontrol haplarının oldukça ender görülen bir yan etkisidir