Fıkıh Nedir / Fıkıh Hakkında / Fıkıh

**Prof. Dr. Sinsi** · 06-25-2012

Fıkıh Nedir / Fıkıh Hakkında / Fıkıh

Fıkıh (Arapça: فقه) veya İslam hukuku, bir İslam dini terimidir

Şeriatin, ulema tarafından verilen fetvaların da katkılarıyla genişletilmesi ve Müslümanların hayatını düzenlemek amacıyla açıklanmasıdır

İslam hukuku (fıkıh) 4 ana kaynağa dayanır: Kur'an, Hadis, İcma, Kıyas

Bunların dışında istihsân, ıstıhlah, örf, maslahat uygulamaları vardır

Osmanlı imparatorluğu'nda uygulandıktan ve bu imparatorluk dağıldıktan sonra oluşan İslam dinine mensup ülkelerde uygulanmaktadır

Tanım

Fıkıh, Arapça kökenli bir sözcüktür

"Bir şeyin özünü ve inceliklerini kavramak" anlamındadır

İslam dininin kutsal kitabı olan Kur'an'da bir bilimden çok "ince anlayış, keskin idrak ve konuşanın amacını anlamak" anlamlarında kullanılmıştır

Bu nedenle genel açıdan fıkıh "bir şeyi özüne vakıf olarak anlamak ve deliliyle birlikte bilmek" anlamında kullanılır

Fakat fıkıh bir bilim olarak, İslam hukuku anlamında kullanılmıştır

Bu anlamda kullanımının farklı bilgin ve taraflarca yapılmış iki ana, farklı tanımı vardır

Biri fıkıh mezheplerinden Hanefilik mezhebinin tanımıdır ki "kişinin ameli bakımdan lehinde ve aleyhinde olanları maharetle bilmesi" şeklindedir

Diğer tanımsa yine bir fıkıh mezhebi olan Şafiilik mezhebinin tanımıdır ve "eylem ve şeriat hükümlerini, yani ibadet, muamelat ve cezaları (ceza hukukunu), açıklayıcı (tafsili) delillerden çıkararak bilmek, tanımak" şeklindedir

Delillerden hüküm çıkarma yetisine sahip kişiye fakîh yani hukukçu denir

Hükümleri çeşitli kaynaklardan öğrenen kişiye fakih denmese de bazen mecazen fakih dendiği olmuştur

Tarihçe

İslamiyetin ilk devirlerinde islam dini ile ilgili bütün çalışma ve tartışmalar fıkıh disiplini altında yapılmaktaydı

Daha sonra fıkıh, Hicri 1

asırda (Miladi 7

- 8

yüzyıllar) sadece ameli yani eylemsel konulara has kılınan, İslam hukuku olarak ayrı bir ilim haline geldi

Fıkhın metodolojisi anlamına gelen Fıkıh Usûlü müctehidin (yani dinde hüküm verebilecek şahsın) şer'î hükümleri tafsili (açıklayıcı) delillerinden çıkarmasına yarayan kurallar bütünüdür

Fıkıh usûlü açısından elimize ulaşan ilk eser hicri 2

yüzyılda İmam Şafii'nin Er-Risale fil-Usul adlı eseridir

06-25-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Fıkıh Nedir / Fıkıh Hakkında / Fıkıh Fıkıh Nedir / Fıkıh Hakkında / Fıkıh Fıkıh (Arapça: فقه) veya İslam hukuku, bir İslam dini terimidir Şeriatin, ulema tarafından verilen fetvaların da katkılarıyla genişletilmesi ve Müslümanların hayatını düzenlemek amacıyla açıklanmasıdır İslam hukuku (fıkıh) 4 ana kaynağa dayanır: Kur'an, Hadis, İcma, Kıyas Bunların dışında istihsân, ıstıhlah, örf, maslahat uygulamaları vardır Osmanlı imparatorluğu'nda uygulandıktan ve bu imparatorluk dağıldıktan sonra oluşan İslam dinine mensup ülkelerde uygulanmaktadır Tanım Fıkıh, Arapça kökenli bir sözcüktür "Bir şeyin özünü ve inceliklerini kavramak" anlamındadır İslam dininin kutsal kitabı olan Kur'an'da bir bilimden çok "ince anlayış, keskin idrak ve konuşanın amacını anlamak" anlamlarında kullanılmıştır Bu nedenle genel açıdan fıkıh "bir şeyi özüne vakıf olarak anlamak ve deliliyle birlikte bilmek" anlamında kullanılır Fakat fıkıh bir bilim olarak, İslam hukuku anlamında kullanılmıştır Bu anlamda kullanımının farklı bilgin ve taraflarca yapılmış iki ana, farklı tanımı vardır Biri fıkıh mezheplerinden Hanefilik mezhebinin tanımıdır ki "kişinin ameli bakımdan lehinde ve aleyhinde olanları maharetle bilmesi" şeklindedir Diğer tanımsa yine bir fıkıh mezhebi olan Şafiilik mezhebinin tanımıdır ve "eylem ve şeriat hükümlerini, yani ibadet, muamelat ve cezaları (ceza hukukunu), açıklayıcı (tafsili) delillerden çıkararak bilmek, tanımak" şeklindedir Delillerden hüküm çıkarma yetisine sahip kişiye fakîh yani hukukçu denir Hükümleri çeşitli kaynaklardan öğrenen kişiye fakih denmese de bazen mecazen fakih dendiği olmuştur Tarihçe İslamiyetin ilk devirlerinde islam dini ile ilgili bütün çalışma ve tartışmalar fıkıh disiplini altında yapılmaktaydı Daha sonra fıkıh, Hicri 1 asırda (Miladi 7- 8 yüzyıllar) sadece ameli yani eylemsel konulara has kılınan, İslam hukuku olarak ayrı bir ilim haline geldi Fıkhın metodolojisi anlamına gelen Fıkıh Usûlü müctehidin (yani dinde hüküm verebilecek şahsın) şer'î hükümleri tafsili (açıklayıcı) delillerinden çıkarmasına yarayan kurallar bütünüdür Fıkıh usûlü açısından elimize ulaşan ilk eser hicri 2 yüzyılda İmam Şafii'nin Er-Risale fil-Usul adlı eseridir