Şafii mezhebine göre, kaza orucu borcu olan kimse, nafile oruç tutabilir mi?
Üzerinde kaza orucu bulunan kişinin, zimmetten kurtulmak için bu kaza oruçlarını tutmakta acele etmesi ve başladıktan sonra da peş peşe sürdürme-si müstehap olur
Böyle yapmaz da kaza oruçlarını tutmayı geciktirir veya peş peşe değil de aralıklı olarak tutarsa, sahih olmakla birlikte menduba muhale-fet etmiş olur
Hanefi mezhebine göre ramazanın tutulmayan veya bozulan orucunu, belli bir vakte bağlı olmaksızın geniş zaman içinde kaza etmek vaciptir Kaza-ları ikinci ramazanın girişine kadar erteleyen kişi günahkâr olmaz
Yalnız meşru mazereti olmaksızın ramazan orucunu kasten bozan kişi-nin bunu acilen kaza etmesi vaciptir Ayrıca bir sonraki ramazana, geçen ramazandan kazaya kalmış günler sayısınca yaklaşılmış ise, bu takdirde kaza-ya kalan oruçları acilen tutmak da vacip olur (Şirbînî, Mugni'l-Muhtâc, 2/187)
Zimmetinde ramazan orucunun kazası bulunan kişinin bu orucunu kaza etmeden nafile oruç tutması mekruhtur
Bir kişi zimmetinde bulunan kaza oruçlarını tutmaz da ikinci ramazan ayı girerse, bu durumda kazaya ek olarak fidye vermesi de gerekir Fidye, her bir günün orucu için bir fakire yemek yedirmektir
Hanefi mezhebine göre bir sonraki ramazan ayı girinceye kadar kaza oruçlarını tutmamış olan kişinin fidye vermesi gerekmez
Bu geciktirme bir mazeretten ötürü olsa da olmasa da aynı hükme tâbidir
Fidye ancak ikinci ramazanın girişinden önce kaza etme imkânı bulup da kaza etmeyen kişinin üzerine vacip olur Kaza etme imkânını bulmadan bir sonraki ramazan ayına girilse bile fidye vermek gerekmez Kaza oruçlarını tu-tamamış olan kişinin fidye borcu, yılların tekerrürü ile katlanarak artar
Mehmet Keskin, Büyük Şafii İlmihali, s 328
|