Yetki Nedir - Yetki Türleri Nelerdir

**Prof. Dr. Sinsi** · 06-25-2012

YETKİ NEDİR?
Yetki, sorumluluğun eşi olarak tanımlanan ilkedir

Yani karar alma, çalışanları yönlendirme ve örgütün amaçlarına ulaşması için belli görevleri yerine getirme hakkı

Yetki sorumluluk ile bir bütündür, bunun sebebi, bireyin yetkileri dahilinde gerçekleştirdiği tüm faaliyetlerinden, başarılarından, başarısızlıklarından yada eksiklerinden sorumlu olmasıdır

Yetki konusunda daha başka tanımlarda vardır

Birkaç örnek verirsek:
Max Webber’e göre: Örgüt üyelerinin istekli ve şartsız olarak üstlerinin emirlerine uymalarıdır

H

Fayol’a göre: İtaat sağlama, ömür verme gücüdür

Güç ile yetki hep karıştırılan kavramlardır

Ancak kabul teorisine göre güç yetkiyi de kapsayan bir kavramdır

Başka deyişle yetki bir güç şeklidir

Biraz da yetkinin kaynağı üzerinde duracak olursak burada iki görüşün hakim olduğunu görürüz

Bunlardan birincisi yetkinin mülkiyetten doğduğudur

Buna göre yetki yukarıdan aşağı alt kademelere geçmektedir

Örneğin, işletme sahibinin mülkiyetten doğan bir yetkisi vardır

Diğer görüş ise kabul teorisine göre “Aşağıdan yukarı yetki” tezini savunur

Örneğin; yöneticinin yetkisi astların ona karar verme ve bu kararları uygulayabilme hakkından ileri gelmektedir

Yetki Devrinin Tanımı ve Türleri
Organizasyonları meydana getiren bireylerin etkili ve verimli bir biçimde çalıştırılmasında gerçekleştirilmesi gereken en önemli faktörlerden birisi kimin ne işle meşgul olacağını belirlemektir

Bilindiği gibi yetki devri de yöneticinin sahip olduğu karar verme hakkını kendisine bağlı olan astlara devretmesidir

Ancak burada unutulmaması gereken bir şey vardır

Yetkinin bir kısmını devretmek, ondan vazgeçmek değildir

Astların sahip olduğu şey belli sınırlar ölçüsünde davranma özgürlüğüdür

Temel yetkiler yine yöneticidedir

Yetki devri sonucunda yöneticilerle astlar daha uyumlu ve verimli çalışabilirler

Ayrıca kalifiye eleman olma yolunda astlara fırsat tanınmış olur

Günümüze kadar gelen yönetim organizasyon teorilerine göre üç tür yetki vardır

Komuta Yetkisi veya Hiyerarşik Yetki :
Bir işin yapılması veya yapılmaması konusunda üstün ast üzerinde doğrudan doğruya emir verebilme yetkisine denir

Komuta yetkisi yukarıdan aşağı doğru ilerler

Her üst kendinden bir kademe altına doğrudan doğruya daha altlara ise kendi altındaki astı aracılığı ile emretme yetkisine sahiptir

Kurmay (Danışma) Yetki:
Kurmay yetkiye sahip olan kişiler organizasyon bazındaki yöneticiye danışmanlık yaparlar veya diğer idari hizmetler bakımından yardımda bulunup, yöneticilerin koordinasyon yeteneğinin gelişmesini sağlar

Bu kişilerin hiyerarşik yöneticilere emir verme yetkisi yoktur

Örneğin; Gençler kurultayı, Ar-ge, Halkla İlişkiler, İnsan Kaynakları

Fonksiyonel Yetki:
Bu tarz yetkiye sahip kişilerin işletme belirli alanlarıyla ilgili faaliyet gösterme yetkileri vardır

Ancak; faaliyetleriyle ilgili aldıkları kararların bir üst makamca onaylanması gerekir

Redde edilebilir

Sonuç olarak bu yetki kaynağını bilgisel güçlerden ve mesleki tecrübeden alır

YETKİ DEVRİNİN İLKELERİ
Yetki devrinin üç tane ilkesi vardır

Sorumluluğun Denkliği İlkesi:
Yetki verilen kimse ancak yetkisini

Kaynak: Delinetciler Paylaşım Forumu yetki kavramı ve türleri

06-25-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Yetki Nedir - Yetki Türleri Nelerdir YETKİ NEDİR? Yetki, sorumluluğun eşi olarak tanımlanan ilkedir Yani karar alma, çalışanları yönlendirme ve örgütün amaçlarına ulaşması için belli görevleri yerine getirme hakkı Yetki sorumluluk ile bir bütündür, bunun sebebi, bireyin yetkileri dahilinde gerçekleştirdiği tüm faaliyetlerinden, başarılarından, başarısızlıklarından yada eksiklerinden sorumlu olmasıdır Yetki konusunda daha başka tanımlarda vardır Birkaç örnek verirsek: Max Webber’e göre: Örgüt üyelerinin istekli ve şartsız olarak üstlerinin emirlerine uymalarıdırH Fayol’a göre: İtaat sağlama, ömür verme gücüdür Güç ile yetki hep karıştırılan kavramlardır Ancak kabul teorisine göre güç yetkiyi de kapsayan bir kavramdır Başka deyişle yetki bir güç şeklidir Biraz da yetkinin kaynağı üzerinde duracak olursak burada iki görüşün hakim olduğunu görürüz Bunlardan birincisi yetkinin mülkiyetten doğduğudur Buna göre yetki yukarıdan aşağı alt kademelere geçmektedir Örneğin, işletme sahibinin mülkiyetten doğan bir yetkisi vardır Diğer görüş ise kabul teorisine göre “Aşağıdan yukarı yetki” tezini savunur Örneğin; yöneticinin yetkisi astların ona karar verme ve bu kararları uygulayabilme hakkından ileri gelmektedir Yetki Devrinin Tanımı ve Türleri Organizasyonları meydana getiren bireylerin etkili ve verimli bir biçimde çalıştırılmasında gerçekleştirilmesi gereken en önemli faktörlerden birisi kimin ne işle meşgul olacağını belirlemektir Bilindiği gibi yetki devri de yöneticinin sahip olduğu karar verme hakkını kendisine bağlı olan astlara devretmesidir Ancak burada unutulmaması gereken bir şey vardır Yetkinin bir kısmını devretmek, ondan vazgeçmek değildir Astların sahip olduğu şey belli sınırlar ölçüsünde davranma özgürlüğüdür Temel yetkiler yine yöneticidedir Yetki devri sonucunda yöneticilerle astlar daha uyumlu ve verimli çalışabilirler Ayrıca kalifiye eleman olma yolunda astlara fırsat tanınmış olur Günümüze kadar gelen yönetim organizasyon teorilerine göre üç tür yetki vardır Komuta Yetkisi veya Hiyerarşik Yetki : Bir işin yapılması veya yapılmaması konusunda üstün ast üzerinde doğrudan doğruya emir verebilme yetkisine denir Komuta yetkisi yukarıdan aşağı doğru ilerler Her üst kendinden bir kademe altına doğrudan doğruya daha altlara ise kendi altındaki astı aracılığı ile emretme yetkisine sahiptir Kurmay (Danışma) Yetki: Kurmay yetkiye sahip olan kişiler organizasyon bazındaki yöneticiye danışmanlık yaparlar veya diğer idari hizmetler bakımından yardımda bulunup, yöneticilerin koordinasyon yeteneğinin gelişmesini sağlar Bu kişilerin hiyerarşik yöneticilere emir verme yetkisi yoktur Örneğin; Gençler kurultayı, Ar-ge, Halkla İlişkiler, İnsan Kaynakları Fonksiyonel Yetki: Bu tarz yetkiye sahip kişilerin işletme belirli alanlarıyla ilgili faaliyet gösterme yetkileri vardır Ancak; faaliyetleriyle ilgili aldıkları kararların bir üst makamca onaylanması gerekir Redde edilebilir Sonuç olarak bu yetki kaynağını bilgisel güçlerden ve mesleki tecrübeden alır YETKİ DEVRİNİN İLKELERİ Yetki devrinin üç tane ilkesi vardır Sorumluluğun Denkliği İlkesi: Yetki verilen kimse ancak yetkisini Kaynak: Delinetciler Paylaşım Forumu yetki kavramı ve türleri