06-25-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Kereviz Kereviz Hakkında Bilgi
Kereviz, Sellerie, Apium graveolens
Familyası: Maydanozgillerden, Doldengewaechse, Apiaceae (Umbelliferae)
Drugları: Kereviz Meyvesi: Apii graveolentis fructus
Kereviz otu: Apii graeveolentis herba
Kereviz kökü: Apii graeveolentis radix
Kereviz yağı: Apii graveolentis aetheroleum
Kerevizin meyveleri (tohumları), otu ve kökünden istifade edilir Köklerinden yemek, yaprak ve sapalarından salata yapılır Fakat genelikle tohumları şifa maksadı ile kulanılır ve çay, tentür ve natürrel ilaç yapılır vede eteryağı eldeedilir
Giriş: Kerevizin bilinen 20 kadar alttürü mevcuttur ve bizi bunlardan sadece üç türü ilgi,lenmektedirir Bunlar yumru kereviz: ’’apium graveoles var rapeceum’’, Büyük gövdeli (dallı) kereviz: ’’apium graveoles var dulce’’ ve yabani (aroma) kereviz: ’’apium graveoles var secalanium’’u sayabiliriz
İlk zamanlar sadece yabani kerevizin var olduğu ve bunun kültür bitkisi olarak kulanılmaya başlanması ile birlikte çeşitli formlar oluşmuştur Kerevizin M Ö: 1000 yıllarından beri yani Firavunlar zamanından beri yetiştirildiği bilinmektedir
Botanik: Vatanının doğu Akdeniz ülkeleri olduğu tahmin edilen bitki günümüzde Avrupa, Asyanın Türkiye, Türkistan, Kafkaslar ve Ortadoğu gibi bölgelerinde yetişmektedir Yumru kereviz kökünün 10-20 cm çapında, çocuk kafası büyüklüğünde yuvarlak ve altkısmında yan köklerden oluşur Dış kısmı sarımsı beyaz, yeşilimsi beyaz veya esmerimsi beyaz, iç kısmı beyaz, yumşak ve bazende boşluklar bulununabilir
Büyük gövdeli kereviz genelikle İtalya, İspanya ve Fransa gibi ülkelerde taze yaprak ve yaprak saplarından salata yapmak için kulanılır Bu nedenle genelikle bu ülkelerde yetiştirilir Yabani kereviz kökleri ince bir pancar köküne veya iri bir havuça benzer bu tür diğerlerinden daha keskin kokuludur, bu sebeple aroma veya yabani kereviz diyede anılır
Kereviz iki yıllık bir bitki olup birinci yıl sadece uzun saplı rozet yapraklara sahiptir ve ikinci yıl gövdesi 1 metreye kadar ulaşabilir ve üst kısımları çatallaşır Roset ve alt yaprakları uzun saplı kanat şeklinde ve üsteki yaprak gövdeye oturmuştur Yaprakalar genelikle üçlü yaprakcıklardan oluşur ve bunların kenarları derin dişli ve koyu yeşil renklidir
Çiçekleri 3-6 mm büyüklüğünde, kalp şeklinde, beyaz, sarımsı beyaz veya yeşilimsi beyaz renkteki taç çiçeklere sahiptir Takriben 10-15 çiçek bir şemsiyeciği ve 8-16 şemsiyecikte bir şemsiyeyi oluşturur Meyveleri 1-2 mm büyüklüğünde üzerinde yay gibi üç çıkıntı bulunur, tüysüz, parlak, esmer renkli, özel kokulu, yastı ve köşeli veya yuvarlaktır
Yetiştirilmesi: Vatanı doğu Akdeniz ülkeleri olan kereviz Türkiyenin hemen her yöresinde yetiştirilebilir
Hasat zamanı: Dallı kereviz taze yaprak ve yaprak sapları Mayıstan Ekime kadar kesilerek kulanılılabilir Yumruları (kökleri) Ekimde sökülerek çıkarılır, yıkanır ve yemek yapmada kulanılır Tohumları Ekimden Kasıma kadar toplanır ve kurutulur vede kaldırılır
Birleşiminde:  
Tesirşekli:  
Kulanılması: a-) Üniversite kliniklerinde tedavi denemeleri ve araştırmalar yapılmamıştır Küçük çaplı araştırmalarda kereviz kökünün cinsel gücü artırdığı tesbitedilmiştir, fakat bunun klinik arştırmaları ile ispatı gerekmektedir Bu nedenle bugünkü bilgilere göre 2 sınıf bir şifalı bitkidir Kereviz tohumu yerine göre daha etkili olan başka bitkiler kulanılmalıdır Örneğin romatizmaya karşı Kagbüken-, Çitkökü-, Harpago-, Sögüt-,Isırgan preparatları veya Gökçek İksiri daha etkildir
b-) Halkarasında: Kereviztohumu romatizma, gut (nikris), böbrek ve mesane rahatsızlıkları, ödem, şişkinlik, iştahsızlık, zayıflama, sindirirm rahatsızlıklarına karşı ve kanı temizlemek için kulanılır Fakat henüz detaylı bir klinik araştırması yapılmamaıştır Kereviz yumrusu yemek yapımında kulanılı ve cinsel gücü artırdığı iddea edilmektedir Yaprak ve yaprak sapı ise salatalara katılır
Çay: Bir tatlı kaşığı kereviz tohumu demliğe konur ve üzerine 300-500 ml kaynarsu ilaveedilerek 5-10 dakika demelemeye bıraktıktan sonra süzülerek içilir
Kereviz Salatası: Kereviz ve Elma soyulduktan sonra ince ince doğranır ve kiprit çöpü gibi ince doradıktan sonra hemen kaymakla karıştırılır Aksi taktirde rengi buzulur ve sonra diğer maddeler katılır ve karıştırıldıktan sonra 2-3 saat buz dolabında kalması gerekir
2 Kereviz yumrusu
3 Elma
100 gram Ceviz içi
1 Limonsuyu
1 Tatlı kaşığı bal
1 Yemek kaşığı maydanoz
1 Yemek kaşığı mercan köştü
200 gram Kaymak
Yantesiri: Kereviz hamile kadınların kulanması mahzurludur Kereviz tohumu nadiren bazı insanlarda alerjiye sebep olabilir, o zaman kereviz yememeleri gerekir
Alıntıdır
|
|
|