Çocuklarda Nörolojik Gelişim Hakkında Bilgi

**Prof. Dr. Sinsi** · 06-25-2012

Büyüme ve gelişmenin seyrindeki sapmalar ciddi tıbbi bozuklukların önemli göstergeleri olabilir

Anne babalar bir sorundan kuşkulanmadıkları zaman bile sıklıkla birşeylerin yanlış olduğunu gösteren ilk ip uçlarını verirler

Her sağlam çocuk izlenmesinde doğru boy ve ağırlık ölçümleri yanı sıra yaşamın ilk yılında her muayenede baş çevresi ölçümleri yapılmalıdır

Düzenli ve birbirlerini izleyen ölçümler tek ölçümlerden çok daha yaralıdır çünkü belirli bir çocukta saptanan değerler normal sınırlar içinde olsa bile çocuğun kendine özgü büyüme grafiğinden sapmalar belirlenebilir

Çocukların boy tartı ve baş çevresi değerlerinin izlenmesiyle büyüme değerlendirilirken sosyal davranışların ve nörolojik ( sinir sistemi ile ilgili ) değişikliklerin takibi normal gelişme sürecinden sapmaları çok geç olmadan tespit etmek için yararlıdır

Buna göre büyüyen çocuğun değişik yaşlarda sergilediği kimi davranış ve becerilerin yaşa uygunluğu değerlendirilerek normalden sapmalar varsa daha ileri araştırmalar yapmak için harekete geçilmelidir

Aynı yaştaki çocukların tartı ve boy değerleri tıpatıp aynı olamayacağı gibi aynı nörolojik gelişim özelliklerini sergilemezler

Bu nedenle yaşa uygun beceriler değerlendirilirken her bir çocuğun istenen tüm hareketleri yapması beklenmez

1

Ay

Oturur durumdayken başını arasıra dik tutar

Yüzükoyun yatırıldığında başını kaldırabilir

Seslere tepki gösterir

2

Ay

Oturtulunca başını dik tutabilir

Yüzükoyun yatırılınca hem başını hem de omuzlarını kaldırabilir

Hareket eden cisimleri gözleriyle izleyebilir

Annesinin kendisiyle konuşmasına gülümser ve ses çıkararak yanıt verir

3

Ay

Yüzükoyun yatırıldığında kollarına dayanarak doğrulabilir

Hareket eden cisimleri başını çevirerek izler

Eline verilen çıngırakla oynayabilir ancak düşürürse alamaz

"A-gu" sesleri çıkarabilir

4

Ay

Elleriyle oynar

Elleriyle nesnelere uzanır ancak yakalayamaz

Eline verilen kalemi tutabilir

Çağrılınca dönüp sesin geldiği yöne bakar

Kahkaha ile güler

5

Ay

Yattığı yerde yuvarlanıp ters döner oturtulurken sağa sola sallanır

Eliyle uzandığı nesneleri yakalar

Ayağını ağzına götürebilir

Aynada kendisini görünce güler sevinir

6

Ay

Destekle oturabilir

Eline verilen kaşıkla masaya vurur

Sevdiği ve sevmediği yiyeceklere tepki gösterir

Yabancıları ayırt edebilir

"Cee !" yaparak oynar

7

Ay

İki elinde de birer nesne tutabilir

Nesneleri bir elinden diğerine aktarabilir

Verilen herşeyi ağzına götürür

Kendi kendine bisküvi yiyebilir

Aynadaki görüntüsünü tutmak ister

8

Ay

Kısa bir süre desteksiz oturabilir

Eşyaları yere atarak oynar

İki heceli sözcükler söyleyebilir

9

Ay

Uzun süre yalnız başına oturabilir

Bir yere tutnarak ayakta durabilir

Baş parmak ve işaret parmağı arasında küçük bir nesneyi tutabilir

"Anne baba" gibi iki sözcük söyleyebilir

10

Ay

Yatarken kendi kendine oturur duruma geçebilir

Yardımsız ayağa kalkabilir

El çırpar el sallar

Giyidirilirken yardımcı olur

Bardaktan su içebilir

İşittiği sözleri yinelemeye çalışır

11

Ay

Çeşitli nesneleri kaplar içine koyabilir

Basit emirleri anlamaya başlar

12

Ay

Elinden tutulunca yürüyebilir

Çevresindekileri güldüren davranışlarını tekrarlar

Kitaplardaki resimlere ilgi gösterir

İstenince öper

13

Ay

Kalemle çizgi çizebilir

Bir elinde iki ayrı nesne tutabilir

15

Ay

Yardımsız yürüyebilir

Elinden tutulduğunda merdiven çıkabilir

İki küpü üst üste koyabilir

Ayakkabılarını çıkarabilir

6-7 sözcük söyleyebilir

18

Ay

Sendeleyerek koşar

Kendi kendine sandalyeye çıkarak oturabilir

Üç küpü üst üste koyabilir

Kaşık kullanabilir

Bir kitabın sayfalarını karıştırabilir

8-10 sözcük söyleyebilir

Kakasını söylemeye başlar

21

Ay

Kendi kendine merdiven çıkabilir elinden tutulduğunda inebilir

5-6 küpü üst üste koyabilir

Bedeninin çeşitli parçalarını göstebilir

İki sözcüklü tümceler kurabilir

2 Yaş

Kendi kendine merdiven inebilir

Topu atabilir tekme vurabilir

7-8 küpü üst üste koyabilir

Çorap ve ayakkabılarını giyebilir

Çişini haber vermeye başlar

2,5 Yaş

Ayaklarını birer birer kullanarak merdiven inip çıkabilir

9 küp üst üste koyar

Kapalı şekil çizer

3 Yaş

Üç tekerlekli bisiklete biner

Daire şeklini kopya eder

Yaşını ve cinsini bilir

5 Yaş

Sek sek oynar

Üçgen çizer dört renk bilir

Ona kadar sayar

Giyinip soyunur

Çoğul ifadeler kullanabilir

6 kısımlı adam çizer

Sevgili anne ve babalar

Size sunduğum nörolojik gelişim basamakları listesinde belirtilen her beceriyi çocuğunuzun yapmasını beklemeyiniz

Ancak normalden sapmalar varsa doktorunuza başvurarak nörolojik durumunun değerlendirilmesini sağlayınız

06-25-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Çocuklarda Nörolojik Gelişim Hakkında Bilgi Büyüme ve gelişmenin seyrindeki sapmalar ciddi tıbbi bozuklukların önemli göstergeleri olabilir Anne babalar bir sorundan kuşkulanmadıkları zaman bile sıklıkla birşeylerin yanlış olduğunu gösteren ilk ip uçlarını verirler Her sağlam çocuk izlenmesinde doğru boy ve ağırlık ölçümleri yanı sıra yaşamın ilk yılında her muayenede baş çevresi ölçümleri yapılmalıdır Düzenli ve birbirlerini izleyen ölçümler tek ölçümlerden çok daha yaralıdır çünkü belirli bir çocukta saptanan değerler normal sınırlar içinde olsa bile çocuğun kendine özgü büyüme grafiğinden sapmalar belirlenebilir Çocukların boy tartı ve baş çevresi değerlerinin izlenmesiyle büyüme değerlendirilirken sosyal davranışların ve nörolojik ( sinir sistemi ile ilgili ) değişikliklerin takibi normal gelişme sürecinden sapmaları çok geç olmadan tespit etmek için yararlıdır Buna göre büyüyen çocuğun değişik yaşlarda sergilediği kimi davranış ve becerilerin yaşa uygunluğu değerlendirilerek normalden sapmalar varsa daha ileri araştırmalar yapmak için harekete geçilmelidir Aynı yaştaki çocukların tartı ve boy değerleri tıpatıp aynı olamayacağı gibi aynı nörolojik gelişim özelliklerini sergilemezler Bu nedenle yaşa uygun beceriler değerlendirilirken her bir çocuğun istenen tüm hareketleri yapması beklenmez 1 Ay Oturur durumdayken başını arasıra dik tutar Yüzükoyun yatırıldığında başını kaldırabilir Seslere tepki gösterir 2 Ay Oturtulunca başını dik tutabilir Yüzükoyun yatırılınca hem başını hem de omuzlarını kaldırabilir Hareket eden cisimleri gözleriyle izleyebilir Annesinin kendisiyle konuşmasına gülümser ve ses çıkararak yanıt verir 3 Ay Yüzükoyun yatırıldığında kollarına dayanarak doğrulabilir Hareket eden cisimleri başını çevirerek izler Eline verilen çıngırakla oynayabilir ancak düşürürse alamaz "A-gu" sesleri çıkarabilir 4 Ay Elleriyle oynar Elleriyle nesnelere uzanır ancak yakalayamaz Eline verilen kalemi tutabilir Çağrılınca dönüp sesin geldiği yöne bakar Kahkaha ile güler 5 Ay Yattığı yerde yuvarlanıp ters döner oturtulurken sağa sola sallanır Eliyle uzandığı nesneleri yakalar Ayağını ağzına götürebilir Aynada kendisini görünce güler sevinir 6 Ay Destekle oturabilir Eline verilen kaşıkla masaya vurur Sevdiği ve sevmediği yiyeceklere tepki gösterir Yabancıları ayırt edebilir "Cee !" yaparak oynar 7 Ay İki elinde de birer nesne tutabilir Nesneleri bir elinden diğerine aktarabilir Verilen herşeyi ağzına götürür Kendi kendine bisküvi yiyebilir Aynadaki görüntüsünü tutmak ister 8 Ay Kısa bir süre desteksiz oturabilir Eşyaları yere atarak oynar İki heceli sözcükler söyleyebilir 9 Ay Uzun süre yalnız başına oturabilir Bir yere tutnarak ayakta durabilir Baş parmak ve işaret parmağı arasında küçük bir nesneyi tutabilir "Anne baba" gibi iki sözcük söyleyebilir 10 Ay Yatarken kendi kendine oturur duruma geçebilir Yardımsız ayağa kalkabilir El çırpar el sallar Giyidirilirken yardımcı olur Bardaktan su içebilir İşittiği sözleri yinelemeye çalışır 11 Ay Çeşitli nesneleri kaplar içine koyabilir Basit emirleri anlamaya başlar 12 Ay Elinden tutulunca yürüyebilir Çevresindekileri güldüren davranışlarını tekrarlar Kitaplardaki resimlere ilgi gösterir İstenince öper 13 Ay Kalemle çizgi çizebilir Bir elinde iki ayrı nesne tutabilir 15 Ay Yardımsız yürüyebilir Elinden tutulduğunda merdiven çıkabilir İki küpü üst üste koyabilir Ayakkabılarını çıkarabilir 6-7 sözcük söyleyebilir 18 Ay Sendeleyerek koşar Kendi kendine sandalyeye çıkarak oturabilir Üç küpü üst üste koyabilir Kaşık kullanabilir Bir kitabın sayfalarını karıştırabilir 8-10 sözcük söyleyebilir Kakasını söylemeye başlar 21 Ay Kendi kendine merdiven çıkabilir elinden tutulduğunda inebilir 5-6 küpü üst üste koyabilir Bedeninin çeşitli parçalarını göstebilir İki sözcüklü tümceler kurabilir 2 Yaş Kendi kendine merdiven inebilir Topu atabilir tekme vurabilir 7-8 küpü üst üste koyabilir Çorap ve ayakkabılarını giyebilir Çişini haber vermeye başlar 2,5 Yaş Ayaklarını birer birer kullanarak merdiven inip çıkabilir 9 küp üst üste koyar Kapalı şekil çizer 3 Yaş Üç tekerlekli bisiklete biner Daire şeklini kopya eder Yaşını ve cinsini bilir 5 Yaş Sek sek oynar Üçgen çizer dört renk bilir Ona kadar sayar Giyinip soyunur Çoğul ifadeler kullanabilir 6 kısımlı adam çizer Sevgili anne ve babalar Size sunduğum nörolojik gelişim basamakları listesinde belirtilen her beceriyi çocuğunuzun yapmasını beklemeyiniz Ancak normalden sapmalar varsa doktorunuza başvurarak nörolojik durumunun değerlendirilmesini sağlayınız