Çocuklarda Beslenme - Enerji İhtiyacı -Çocuklara Beslenme Önerileri

**Prof. Dr. Sinsi** · 06-25-2012

Memeyi Elle Sağma Teknikleri
· Sağmaya başlamadan önce;
· Ellerinizi mutlaka yıkayınız

· Sağılan sütü biriktirmek için temiz bir fincan yada geniş ağızlı kavanoz hazır bulundurun

· Sütü sağarken

yanınızda sütün hızlı fışkırdığı durumlarda ellerinizi silmek üzere temiz bir bez yada kağıt mendil bulundurun

· Eger bebeğinizden uzkta iseniz

sütünüzü sağarken bir fotoğrafına bakmak sağmayı kolaylaştırabilir

· Olabildiğince rahat olmaya çalışın
· Ortamın çok sıcak yada soğuk olmamasına dikkat edin

· Çalışan anneler sütlerini sağdıktan sonra

kapağı ve şişesi 5 dakika kaynatılarak mikroplardan arındırılmış cam kavanozlarda saklanmalıdırlar

Anne sütü oda ısısında 6 saat buzdolabı rafında 24 saat

derin dondurucuda 6 ay değerini kaybetmeden bekletilebilir

Saklanan anne sütü hiç bir zaman kaynatılmamalıdır

Bu sütler kullanılmadan önce kavanoz içinde sıcak suda bekletilerek ısıtılmalıdır

Sütün sağılması sırasında dikkat edilmesi gereken noktalar;
· Küçük parmak göğüs duvarına dayalı ve diğer parmaklar açık bir şekilde memeyi alttan destekleyerek meme ucuna doğru yerleştirilir

İşaret parmağı kahverengi kısmının altında tutulur

· Baş parmak

meme üzerinde kahverengi bölgenin hemen üstüne yerleştirilir

· Baş ve işaret parmaklar alttaki dokuyu hissedecek şekilde hafifçe bastırılır meme dokusundaki küçük kalınlaşmalar yada parmakların arasında üzüm salkımı gibi hissedilen yapılar(süt havuzcukları) bulunmaya çalışılmalıdır

Bunlar genellikle kahverengi halkanın sınırları içinde ve meme başının altındadır

· Süt havuzcuklarından sütü boşaltmak için parmaklar arasında sıkma ve serbest bırakma tekniği uygulanır

Bu hareket düzenli tekrarlanmalı

hızı

basıncı

ritmi anne istegine ğöre ayarlanmalıdır

· Yeterli sütü boşaltabilmek için parmaklar memenin kahverengi kısmının etrafında hareket ettirilmelidir

Bu şekilde memede hazır bulundurulan süt kolayca boşaltılır

· Meme çok hassas bir doku olduğu için

sıvama şeklinde hareketlerden ve sert el hareketlerinden çekinilmelidir

· Genellikle 80-90 ml süt elde etmek için sağma işlemi için 15-20 dakika gerekir

Sağma işleminin başlangıcında süt hemen gelmeyebilir

Bu durumda anneler endişelenmemeli

işleme devam etmelidirler

Sağma tekniğini mükemmelleştirecek bazı ek bilgiler;
· Sağma işleminden önce ılık bir duş alınması veya gögüse sıcak havlu konulması işlemi kolaylaştıracaktır

· Memeyi sıkıp bırakma tekniği uygulanırken

memenizin göğüs duvarına doğru nazikçe bastırınız

· Süt akışını arttırmak için

öne doğru eğilip

memeleri hafifçe sallamak size kolaylık sağlayacaktır

· Memenizi iki yandan hafifçe bastırınız

Bir elinizi düz olarak memenizin üzerine diğerini de yine düz olarak altına yerleştirip

ellerinizi hiç hareket ettirmeden

aynı anda sıkıştırma ve serbestleştirme tekniğini uygulayabilirsiniz

Parmaklarınızla memenin kenarından başlayarak meme ucuna doğru hafif dairesl hareketler yapmanız size yardımcı olacaktır

· Sıkıp bırakma tekniğini yukarıdaki hareketlerle beraber düzenli tekrarlayınız

· İki memedende gelen sütü eş zamanlı olarak ağzı geniş bir kaba sağabilirsiniz

Bunu yapmak için memelerinizi aşağıya doğru sarkıtmak

öne doğru eğilmek gerekiyor

Böylece memenin alt bölgelerinden de sütünüz boşalır

Sütün sağılacağı kabı dizlerinizin arasına koyun

Bu durumda ellerinizi daha rahatça kullanabilirsiniz
6-9 aylık bebekte beslenme:Yalnız anne sütü ile beslenen ek gıdalara en erken 4 aydan sonra başlanır

4-6 ay arasında bebek teterli kilo alıyorsa yanlız anne sütü ile beslemeye devam devam ediniz ve ek besinlere 6 aydan sonra başlayınız

Bu dönemde çocuğunuza verdiğiniz ek gıdalara anne sütünün tamamlayıcısı olduğunu unutmayınız

Ek gıdalara geçişte

özellikle katı gıdaların verilmeye başlandığı dönemde bebekler dilleri ile besinleri itebilir

Bebeklerin istem dışı yaptığı bu hareket genellikle 6 aydan sonra düzelir

Bebeğiniz ek gıdaları sevmedi diye endişelenmeyiniz

Çocukların beslenme durumu en iyi kilo alişları ile değerlendirilir

Bunun için çocuğunuzu düzenli olarak sağlık kontrollerine götürünüz

EK BESİNLER
Çocuğunuzu değişik tatlara ve kıvamlara alıştıran

ileri yaşlar için kolay yeme alışkanlığı kazandıran

besleyici değeri yüksek besimlerdir

Bu dönemde verilecek ek besinler

meyve püresi

sebze püresi

muhallebi

yoğurt

peynir

reçel

bisküvi

ekmek

yumurta gibi yiyecekleri içerir

Ek besinler kaşıkla veya bardakla az miktarda başlanarak verilir

daha sonra öğün haline getirilir

Yeni deneyeceğiniz yiyecekleri çocuk aç iken alışık olduğu yiyeceklerden önce veriniz

Ek besinlerin hepsine aynı hafta başlamayınız

Yeni besinleri en az birer hafta aralıklarla çocuğunuzun beslenme programına ekleyiniz

Yeni verilecek yiyeceklerin alerji yapıp yapmadığına dikkat ediniz

Şüphelenilen gıda çocuğa verilmediği zaman belirtilerin geçip geçmediğini kontrol ediniz

Bebeğinize şekere veya reçele batırılmış yalancı meme vermeyiniz

Çocuğunuzun hoşlanmadığı önemli yiyecekleri 2-3 haftalık aralıklarla zaman zaman tekrar vermeyi deneyiniz

Bebeğinize vereceğiniz tüm yiyeceklerin temiz ve taze pişmiş olmasına dikkt ediniz

Ek gıdalara başladıktan sonra öğün aralarında bebeğinize su verebilirsiniz

18

ayın sonuna kadar kaynatılmış su içiriniz

Meyve suyu ve püresi
Elma

şeftali

üzüm

mandalina gibi meyvaların sular

tercihen püreleri 1 – 2 tatlı kaşığından başlanarak verilir ve yaval yavaş arttırılır

Hazırlanışı: Çocuğa ilk verilecek meyva mevsimine ğöre elma ve şeftalidir

Meyvalar iyice yıkanır

kabukları soyulur

cam rendede rendelenir

Günde bir veya iki kez öğün aralarında olmak üzere yarım muz veya orta büyüklükte bir meyva verilebilir

Meyva suyu ve pürelerine şeker eklenmemelidir

Meyva püreleri yoğur ile karıştırılarak bir öğün olarak verilebilir

Muhallebi: Bebeğiniz 4 – 6 aylıkta başlanır

Genellikle akşam öğünü olarak 18:00- 20:00 saatleri arasında verilir

Muhallebi pastörüze süt yada hazır mamalarla hazırlanabilir

Hazırlanışı: 1 su bardağı pastörüze inek sütü

yaklaşık 3 tatlı kaşığı pirinç unu

2 tatlı kaşığı şeker ile yapılır

pirinç unu soğuk sütün bir kısmı ile iyice ezilir

Kalan süt eklenşr ve karıştırılarak pişirilir

İnmeye yakın şeker ilave edilir

Hazır mama (formül süt) ile hazırlanışı: 1 su bardağı su ve yaklaşık 3 tatlı kaşığı pirinç unu karıştırılarak su muhallebisi yapılır

Ateşten indirilir

hafif soğuduktan sonra 6 ölçek hazır mama toz halinde katılır

Gerekirse tel süzgeçten geçirilir

Sebze çorbası ve püresi
5-6 aylarda muhallebiye başladıktan 1-2 hafta sonra ancak iyi kilo alan bebeklerde muhallebiden önce genellikle öğle öğününde

1-2 tatlı kaşığından başlanarak yavaş yavaş arttırılarak verilir

hafta (sebze çorbası): 4 su bardağı su

2 orta boy havuç

1 orta boy patates

1 tatlı kaşığı pirinç konarak 45-50 dakika ağzı kapalı kapta pişirilir

Düdüklü tencerede pişireceksiniz 1 su bardağı su ile 15 dakika pişirmek yeterlidir

Tel süzgeç veya blenderden geçilir

Bu sulu çorba önce yarım çay bardağı ile başlanır

çocuğun isteğine göre yavaş yavaş arttırılarak verilir

Doyacak miktarda yiyebilene dek öğünler anne sütü ile tamamlanır

2

hafta(basit sebze püresi): Yukarıdaki gibi daha az su ile ve 1 tatlı kaşığı zeytinyağı konarak pişirilir

Hauvçlar patetesler tamamiyle ezilerek püre haline getirilir

3

hafta (karışık sebze püresi): Mevsim sebzeleri eklenerek içerik zenginleştirilir

Küçük kaplarda 1-2 gün buzdolabında saklanabilir

Ancak yeşil yapraklı sebzeler (ıspanak

maydonoz

pazı vBulletin

) günlük ilave edilmelidir

Yeşil yapraklı sebzeleri içeren çorbalar birkereden fazla ısıtılmamalıdır

Bebek 6-7 aylık olunca hazırlanan sebze püresine tepeleme bir çorba kaşığı kıyma (3 kez çekilmiş) eklenenebilir

YOĞURT
Genellikle ikindi öğününün ek gıdası olan yoğurt

muhallebi yerine de verilebilir

Hazırlanışı: Süt kaynatılır

elin dayanabileceği sıcaklığa (40 c) kadar soğutulur

Bir litre süte

1-2 çorba kaşığı süt içinde sulandırılmış bir çorba kaşığı yoğurt maya olarak eklenir ve yavaşça karıştırılır

Hareket ettirmeksizin sıcak bir yerde 4 saat bekletilir

Kahvaltı
Çocuk yukarıdaki besinlere alıştıktan sonra kahvaltıya başlanır

Hazırlanışı: Hazır mama (formül süt) veye pastörize inek sütü

peynir

reçel yada pekmez ile hazırlanır

Tuzu çıkarılmış peynir ve reçel süt içinde ezilir ve karışıma ekmek içi katılır

Önce 1-2 tatlı kaşığı olarak başlanır ve giderek arttırılır

Bir yaşından önce bal verilmemelidir

Kahvaltıya arzu edilirse 1 çay kaşığı tereyağı eklenebilir

Kavaltı yarım ince dilim ekmek yerine 2-3 bisküvi ilede hazırlanabilir

YUMURTA
Katı pişmiş bir yumurta sarısı çocuk kahvaltıya aliştırdıktan sonra (8

ayda) 1 çay kaşığı olarak beslenme programına eklenir

yavaş yavaş miktarı arttırılır

Bir hafta sonunda bebek tam bir yumurta sarısını yiyebilir

yumurta sarısı

alıştırma süresinde katı daha sonra kayısı kıvamına verilebilir

Alerjisi olmayan çocuklara yumurtanın beyazıda verilir

ET
7-8 aylarda tepeleme çorba kaşığı pişmiş kıyma veya orta boy ince bir biftek veya derisiz tavuk parçası sebze püresi hazırlanırken içine eklenir

TAHILLI ÇORBALAR
Çocuğa değişik tatları öğretmek açısından 8

mercimek

yoğurt yayla

acısız tarhana çorbaları verilebilir

Köfte: Baharatsız olarak hazırlanmış ızgara köfte veya terbiyeli sebzeli köfteler 8

ayda verilebilir

Pilav

makarna ve dolmalar: 8

aydan sonra bebeklerin hareketleri artar

Kalori ihtiyaçlarını karşılamak için 8

aydan sonra pilav

makarna verilebilir

Sebze püresi yerine dolma verilebilir

BALIK(kılçıksız)
8

ayda öğle öğünlerinde püre şeklinde et yerine değiştirilerek verilebilir

KARACİĞER
8

ayda öğle öğünlerinde et ile değiştirilerek 15 günde birkez olmak üzere verilebilir

Hazırlanışı: Kuzu

koyun veya dana ciğeri kullanılır

Karaciğer az tuzlu suda haşlanır zarı çıkarılır ve püre şeklinde sebze püresinin içine eklenir

06-25-2012	#2
Prof. Dr. Sinsi	Çocuklarda Beslenme - Enerji İhtiyacı -Çocuklara Beslenme Önerileri Memeyi Elle Sağma Teknikleri · Sağmaya başlamadan önce; · Ellerinizi mutlaka yıkayınız · Sağılan sütü biriktirmek için temiz bir fincan yada geniş ağızlı kavanoz hazır bulundurun · Sütü sağarken yanınızda sütün hızlı fışkırdığı durumlarda ellerinizi silmek üzere temiz bir bez yada kağıt mendil bulundurun · Eger bebeğinizden uzkta iseniz sütünüzü sağarken bir fotoğrafına bakmak sağmayı kolaylaştırabilir · Olabildiğince rahat olmaya çalışın · Ortamın çok sıcak yada soğuk olmamasına dikkat edin · Çalışan anneler sütlerini sağdıktan sonra kapağı ve şişesi 5 dakika kaynatılarak mikroplardan arındırılmış cam kavanozlarda saklanmalıdırlar Anne sütü oda ısısında 6 saat buzdolabı rafında 24 saat derin dondurucuda 6 ay değerini kaybetmeden bekletilebilir Saklanan anne sütü hiç bir zaman kaynatılmamalıdır Bu sütler kullanılmadan önce kavanoz içinde sıcak suda bekletilerek ısıtılmalıdır Sütün sağılması sırasında dikkat edilmesi gereken noktalar; · Küçük parmak göğüs duvarına dayalı ve diğer parmaklar açık bir şekilde memeyi alttan destekleyerek meme ucuna doğru yerleştirilir İşaret parmağı kahverengi kısmının altında tutulur · Baş parmak meme üzerinde kahverengi bölgenin hemen üstüne yerleştirilir · Baş ve işaret parmaklar alttaki dokuyu hissedecek şekilde hafifçe bastırılır meme dokusundaki küçük kalınlaşmalar yada parmakların arasında üzüm salkımı gibi hissedilen yapılar(süt havuzcukları) bulunmaya çalışılmalıdır Bunlar genellikle kahverengi halkanın sınırları içinde ve meme başının altındadır · Süt havuzcuklarından sütü boşaltmak için parmaklar arasında sıkma ve serbest bırakma tekniği uygulanır Bu hareket düzenli tekrarlanmalı hızı basıncı ritmi anne istegine ğöre ayarlanmalıdır · Yeterli sütü boşaltabilmek için parmaklar memenin kahverengi kısmının etrafında hareket ettirilmelidir Bu şekilde memede hazır bulundurulan süt kolayca boşaltılır · Meme çok hassas bir doku olduğu için sıvama şeklinde hareketlerden ve sert el hareketlerinden çekinilmelidir · Genellikle 80-90 ml süt elde etmek için sağma işlemi için 15-20 dakika gerekir Sağma işleminin başlangıcında süt hemen gelmeyebilir Bu durumda anneler endişelenmemeli işleme devam etmelidirler Sağma tekniğini mükemmelleştirecek bazı ek bilgiler; · Sağma işleminden önce ılık bir duş alınması veya gögüse sıcak havlu konulması işlemi kolaylaştıracaktır · Memeyi sıkıp bırakma tekniği uygulanırken memenizin göğüs duvarına doğru nazikçe bastırınız · Süt akışını arttırmak için öne doğru eğilip memeleri hafifçe sallamak size kolaylık sağlayacaktır · Memenizi iki yandan hafifçe bastırınız Bir elinizi düz olarak memenizin üzerine diğerini de yine düz olarak altına yerleştirip ellerinizi hiç hareket ettirmeden aynı anda sıkıştırma ve serbestleştirme tekniğini uygulayabilirsiniz Parmaklarınızla memenin kenarından başlayarak meme ucuna doğru hafif dairesl hareketler yapmanız size yardımcı olacaktır · Sıkıp bırakma tekniğini yukarıdaki hareketlerle beraber düzenli tekrarlayınız · İki memedende gelen sütü eş zamanlı olarak ağzı geniş bir kaba sağabilirsiniz Bunu yapmak için memelerinizi aşağıya doğru sarkıtmak öne doğru eğilmek gerekiyor Böylece memenin alt bölgelerinden de sütünüz boşalır Sütün sağılacağı kabı dizlerinizin arasına koyun Bu durumda ellerinizi daha rahatça kullanabilirsiniz 6-9 aylık bebekte beslenme:Yalnız anne sütü ile beslenen ek gıdalara en erken 4 aydan sonra başlanır 4-6 ay arasında bebek teterli kilo alıyorsa yanlız anne sütü ile beslemeye devam devam ediniz ve ek besinlere 6 aydan sonra başlayınız Bu dönemde çocuğunuza verdiğiniz ek gıdalara anne sütünün tamamlayıcısı olduğunu unutmayınız Ek gıdalara geçişte özellikle katı gıdaların verilmeye başlandığı dönemde bebekler dilleri ile besinleri itebilir Bebeklerin istem dışı yaptığı bu hareket genellikle 6 aydan sonra düzelir Bebeğiniz ek gıdaları sevmedi diye endişelenmeyiniz Çocukların beslenme durumu en iyi kilo alişları ile değerlendirilir Bunun için çocuğunuzu düzenli olarak sağlık kontrollerine götürünüz EK BESİNLER Çocuğunuzu değişik tatlara ve kıvamlara alıştıran ileri yaşlar için kolay yeme alışkanlığı kazandıran besleyici değeri yüksek besimlerdir Bu dönemde verilecek ek besinler meyve püresi sebze püresi muhallebi yoğurt peynir reçel bisküvi ekmek yumurta gibi yiyecekleri içerir Ek besinler kaşıkla veya bardakla az miktarda başlanarak verilir daha sonra öğün haline getirilir Yeni deneyeceğiniz yiyecekleri çocuk aç iken alışık olduğu yiyeceklerden önce veriniz Ek besinlerin hepsine aynı hafta başlamayınız Yeni besinleri en az birer hafta aralıklarla çocuğunuzun beslenme programına ekleyiniz Yeni verilecek yiyeceklerin alerji yapıp yapmadığına dikkat ediniz Şüphelenilen gıda çocuğa verilmediği zaman belirtilerin geçip geçmediğini kontrol ediniz Bebeğinize şekere veya reçele batırılmış yalancı meme vermeyiniz Çocuğunuzun hoşlanmadığı önemli yiyecekleri 2-3 haftalık aralıklarla zaman zaman tekrar vermeyi deneyiniz Bebeğinize vereceğiniz tüm yiyeceklerin temiz ve taze pişmiş olmasına dikkt ediniz Ek gıdalara başladıktan sonra öğün aralarında bebeğinize su verebilirsiniz 18 ayın sonuna kadar kaynatılmış su içiriniz Meyve suyu ve püresi Elma şeftali üzüm mandalina gibi meyvaların sular tercihen püreleri 1 – 2 tatlı kaşığından başlanarak verilir ve yaval yavaş arttırılır Hazırlanışı: Çocuğa ilk verilecek meyva mevsimine ğöre elma ve şeftalidir Meyvalar iyice yıkanır kabukları soyulur cam rendede rendelenir Günde bir veya iki kez öğün aralarında olmak üzere yarım muz veya orta büyüklükte bir meyva verilebilir Meyva suyu ve pürelerine şeker eklenmemelidir Meyva püreleri yoğur ile karıştırılarak bir öğün olarak verilebilir Muhallebi: Bebeğiniz 4 – 6 aylıkta başlanır Genellikle akşam öğünü olarak 18:00- 20:00 saatleri arasında verilir Muhallebi pastörüze süt yada hazır mamalarla hazırlanabilir Hazırlanışı: 1 su bardağı pastörüze inek sütü yaklaşık 3 tatlı kaşığı pirinç unu 2 tatlı kaşığı şeker ile yapılırpirinç unu soğuk sütün bir kısmı ile iyice ezilir Kalan süt eklenşr ve karıştırılarak pişirilir İnmeye yakın şeker ilave edilir Hazır mama (formül süt) ile hazırlanışı: 1 su bardağı su ve yaklaşık 3 tatlı kaşığı pirinç unu karıştırılarak su muhallebisi yapılır Ateşten indirilir hafif soğuduktan sonra 6 ölçek hazır mama toz halinde katılır Gerekirse tel süzgeçten geçirilir Sebze çorbası ve püresi 5-6 aylarda muhallebiye başladıktan 1-2 hafta sonra ancak iyi kilo alan bebeklerde muhallebiden önce genellikle öğle öğününde 1-2 tatlı kaşığından başlanarak yavaş yavaş arttırılarak verilir hafta (sebze çorbası): 4 su bardağı su 2 orta boy havuç 1 orta boy patates 1 tatlı kaşığı pirinç konarak 45-50 dakika ağzı kapalı kapta pişirilir Düdüklü tencerede pişireceksiniz 1 su bardağı su ile 15 dakika pişirmek yeterlidir Tel süzgeç veya blenderden geçilir Bu sulu çorba önce yarım çay bardağı ile başlanır çocuğun isteğine göre yavaş yavaş arttırılarak verilir Doyacak miktarda yiyebilene dek öğünler anne sütü ile tamamlanır 2 hafta(basit sebze püresi): Yukarıdaki gibi daha az su ile ve 1 tatlı kaşığı zeytinyağı konarak pişirilir Hauvçlar patetesler tamamiyle ezilerek püre haline getirilir 3 hafta (karışık sebze püresi): Mevsim sebzeleri eklenerek içerik zenginleştirilir Küçük kaplarda 1-2 gün buzdolabında saklanabilir Ancak yeşil yapraklı sebzeler (ıspanak maydonoz pazı vBulletin) günlük ilave edilmelidir Yeşil yapraklı sebzeleri içeren çorbalar birkereden fazla ısıtılmamalıdır Bebek 6-7 aylık olunca hazırlanan sebze püresine tepeleme bir çorba kaşığı kıyma (3 kez çekilmiş) eklenenebilir YOĞURT Genellikle ikindi öğününün ek gıdası olan yoğurt muhallebi yerine de verilebilir Hazırlanışı: Süt kaynatılır elin dayanabileceği sıcaklığa (40 c) kadar soğutulur Bir litre süte 1-2 çorba kaşığı süt içinde sulandırılmış bir çorba kaşığı yoğurt maya olarak eklenir ve yavaşça karıştırılır Hareket ettirmeksizin sıcak bir yerde 4 saat bekletilir Kahvaltı Çocuk yukarıdaki besinlere alıştıktan sonra kahvaltıya başlanır Hazırlanışı: Hazır mama (formül süt) veye pastörize inek sütü peynir reçel yada pekmez ile hazırlanır Tuzu çıkarılmış peynir ve reçel süt içinde ezilir ve karışıma ekmek içi katılır Önce 1-2 tatlı kaşığı olarak başlanır ve giderek arttırılır Bir yaşından önce bal verilmemelidir Kahvaltıya arzu edilirse 1 çay kaşığı tereyağı eklenebilir Kavaltı yarım ince dilim ekmek yerine 2-3 bisküvi ilede hazırlanabilir YUMURTA Katı pişmiş bir yumurta sarısı çocuk kahvaltıya aliştırdıktan sonra (8 ayda) 1 çay kaşığı olarak beslenme programına eklenir yavaş yavaş miktarı arttırılır Bir hafta sonunda bebek tam bir yumurta sarısını yiyebiliryumurta sarısı alıştırma süresinde katı daha sonra kayısı kıvamına verilebilir Alerjisi olmayan çocuklara yumurtanın beyazıda verilir ET 7-8 aylarda tepeleme çorba kaşığı pişmiş kıyma veya orta boy ince bir biftek veya derisiz tavuk parçası sebze püresi hazırlanırken içine eklenir TAHILLI ÇORBALAR Çocuğa değişik tatları öğretmek açısından 8 mercimek yoğurt yayla acısız tarhana çorbaları verilebilir Köfte: Baharatsız olarak hazırlanmış ızgara köfte veya terbiyeli sebzeli köfteler 8 ayda verilebilir Pilav makarna ve dolmalar: 8 aydan sonra bebeklerin hareketleri artar Kalori ihtiyaçlarını karşılamak için 8 aydan sonra pilav makarna verilebilir Sebze püresi yerine dolma verilebilir BALIK(kılçıksız) 8 ayda öğle öğünlerinde püre şeklinde et yerine değiştirilerek verilebilir KARACİĞER 8 ayda öğle öğünlerinde et ile değiştirilerek 15 günde birkez olmak üzere verilebilir Hazırlanışı: Kuzu koyun veya dana ciğeri kullanılır Karaciğer az tuzlu suda haşlanır zarı çıkarılır ve püre şeklinde sebze püresinin içine eklenir