Çocuklarda Beslenme - Enerji İhtiyacı -Çocuklara Beslenme Önerileri

**Prof. Dr. Sinsi** · 06-25-2012

Çocuklarda Beslenme

Genel bilgi

Bedensel ve ruhsal gelişme aşamasında beslenmenin çok önemli etkileri vardır

Örneğin

küçük yaşlarda uzun süreli yetersiz albümin ağırlıklı bir beslenme

önemli bedensel ve ruhsal yeteneklerin gelişimini aksatır

Gereğinden fazla beslenme ise bedensel ve ruhsal verimliliği arttırmaz

yalnızca yağdokunun aşırı gelişmesini sağlar

Tombul bir çocuk ince yapılı bir çocuktan daha sağlıklı değildir

Bir hastalık sırasında

yağdokuları gelişmiş tombul bir çocuğun daha fazla yedek güce sahip olacağı kanısı doğru değildir

İnce yapılı çocuklar daha dayanıklıdır ve genelde pek çok hastalığı daha kolay atlatabilirler

Çocukluktaki aşırıbesi alışkanlığı çoğunlukla yetişkinlikte de sürdürülür

Yetişkinlikte aşırıbesi ise hastalıklara yatkınlık ve kısa bir ömür anlamına gelir

Çocuğun gelişimindeki

bebekliği(1

yaşın sonuna kadar)

küçük çocukluğu (6

yaşın sonuna kadar) ve okul çocukluğu (7-15 yaş arası) aşamalarının dikkatle izlenmesi gerekir

Bu gelişme aşamalarının her birinin beslenmede ayrı bir özelliği vardır

Önemli: Küçük çocukların ve okul çocuklarının beslenmeleriyle ilgili ayrıntıları aşağıdaki bölümde bulabilirsiniz

Öğünler

Bir çocuğa değişik ve iştah açıcı biçimde hazırlanmış çok yönlü yemekler yedirilmelidir

Önemli olan

öğün saatlerinin belirli bir düzene oturtulmasıdır

Arada bir şeyler atıştırmak diye de bilinen zamansız beslenmek

çocuklarda iştahın oluşumunu önler

Yemekler sakin ve huzurlu bir ortamda yenilmelidir

Sağlıklı bir iştahın oluşması için başlıca şart

çocuğun dışarıda gönlünce koşup oynaması ve yeterince uyumasıdır

Enerji ihtiyacı

İnsan

tam bir bedensel ve zihinsel dinlenme sırasında bile

temel tüketim olarak adlandırılabilecek bir enerji harcar

Her tür hareketlilik ve gelişme için de ayrıca enerjiye ihtiyaç vardır

Bu enerjiyi

albümin

yağ ve karbonhidrat içerikli besinler sağlar

Bedenin her kilosunun günlük enerji ihtiyacı çocukluk yılları boyunca belirli bir azalma gösterir

Bunun nedeni

temel tüketim ve gelişme için gerekli olan enerji ihtiyacının azalmakta oluşudur

Buna karşın

günlük enerji tüketimi yaşın ilerlemesiyle paralel olarak artış gösterir

14-15 yaşındaki kızlar enerji tüketiminde günlük 2400-2700 kaloriye ulaşırlar

Oğlanlarda ise

enerji ihtiyacı ancak gençlik yıllarında

yani 15-18 yaşlarında artış göstererek

günlük 3000-3500 kaloriye kadar çıkar

Sıvı ihtiyacı

Bedende pek çok önemli işlevi olan su vazgeçilemez bir besin maddesidir

Dokuların gelişimi için suya ihtiyaç vardır

Metabolizma atıklarını ve tuzları dışkılamada görev yapan idrar

su olmadan oluşamaz

Bedenin her gün aldığı sıvı miktarının yarısı

solunum yolları ve deri üzerinden dışkılanır

Bağırsak yoluyla dışkılanan katı dışkının oluşabilmesi için de suya ihtiyaç vardır

Çocukların yaşlarının küçüklüğü oranında

beden ağırlığının her bir kilosu daha fazla sıvıya ihtiyaç duyar

Günlük sıvı ihtiyacının yarıya yakını su ve benzeri içeceklerle karşılanır

İhtiyaç duyulan toplam sıvı ihtiyacının öteki yarısı ise

tükettiğimiz besin maddelerinde mevcuttur

Katı yiyecekler olarak adlandırılan ekmek

et

peynir ve yumurtadaki sıvı miktarı %40-70 civarındadır

Patates

meyve ve sebze ise neredeyse %90 oranında su içerir

Albümin

Albümin

yaşamsal önemi olan bir besin ve yapıtaşıdır

1 gram albüminde 4

1 kalori vardır

Alınan günlük kalori miktarının %10-12 kadarlık bölümü albüminden oluşmalıdır

Dengeli bir besinin içindeki albüminin ise en azından yarısının hayvansal kökenli(süt

et

balık

peynir

yumurta)

öteki yarısının da bitkisel kökenli( ekmek

tahıl ürünleri

patates

baklagiller

sebze) olmasına özen gösterilmelidir

2-3 yaşındaki bir çocuğun günlük hayvansal albümin ihtiyacı

0

3 litre tam yağlı süt

50g yağsız et ve bir yumurtanın 1/3’i ile karşılanabilir

8-9 yaşındaki bir çocuğun hayvansal albümin ihtiyacı ise

0

4 litre tam yağlı süt

80g yağsız et ve 20g peynirle

12-14 yaşındaki bir çocuğun hayvansal albümin ihtiyacı ise

0

5 litre tam yağlı süt

100g et

40g peynir ve yarım yumurtayla karşılanabilir

06-25-2012	#5
Prof. Dr. Sinsi	Çocuklarda Beslenme - Enerji İhtiyacı -Çocuklara Beslenme Önerileri Çocuklarda Beslenme Genel bilgi Bedensel ve ruhsal gelişme aşamasında beslenmenin çok önemli etkileri vardır Örneğin küçük yaşlarda uzun süreli yetersiz albümin ağırlıklı bir beslenme önemli bedensel ve ruhsal yeteneklerin gelişimini aksatır Gereğinden fazla beslenme ise bedensel ve ruhsal verimliliği arttırmaz yalnızca yağdokunun aşırı gelişmesini sağlar Tombul bir çocuk ince yapılı bir çocuktan daha sağlıklı değildir Bir hastalık sırasında yağdokuları gelişmiş tombul bir çocuğun daha fazla yedek güce sahip olacağı kanısı doğru değildir İnce yapılı çocuklar daha dayanıklıdır ve genelde pek çok hastalığı daha kolay atlatabilirler Çocukluktaki aşırıbesi alışkanlığı çoğunlukla yetişkinlikte de sürdürülür Yetişkinlikte aşırıbesi ise hastalıklara yatkınlık ve kısa bir ömür anlamına gelir Çocuğun gelişimindeki bebekliği(1 yaşın sonuna kadar) küçük çocukluğu (6 yaşın sonuna kadar) ve okul çocukluğu (7-15 yaş arası) aşamalarının dikkatle izlenmesi gerekir Bu gelişme aşamalarının her birinin beslenmede ayrı bir özelliği vardır Önemli: Küçük çocukların ve okul çocuklarının beslenmeleriyle ilgili ayrıntıları aşağıdaki bölümde bulabilirsiniz Öğünler Bir çocuğa değişik ve iştah açıcı biçimde hazırlanmış çok yönlü yemekler yedirilmelidir Önemli olan öğün saatlerinin belirli bir düzene oturtulmasıdır Arada bir şeyler atıştırmak diye de bilinen zamansız beslenmek çocuklarda iştahın oluşumunu önler Yemekler sakin ve huzurlu bir ortamda yenilmelidir Sağlıklı bir iştahın oluşması için başlıca şart çocuğun dışarıda gönlünce koşup oynaması ve yeterince uyumasıdır Enerji ihtiyacı İnsan tam bir bedensel ve zihinsel dinlenme sırasında bile temel tüketim olarak adlandırılabilecek bir enerji harcar Her tür hareketlilik ve gelişme için de ayrıca enerjiye ihtiyaç vardır Bu enerjiyi albümin yağ ve karbonhidrat içerikli besinler sağlar Bedenin her kilosunun günlük enerji ihtiyacı çocukluk yılları boyunca belirli bir azalma gösterir Bunun nedeni temel tüketim ve gelişme için gerekli olan enerji ihtiyacının azalmakta oluşudur Buna karşın günlük enerji tüketimi yaşın ilerlemesiyle paralel olarak artış gösterir 14-15 yaşındaki kızlar enerji tüketiminde günlük 2400-2700 kaloriye ulaşırlar Oğlanlarda ise enerji ihtiyacı ancak gençlik yıllarında yani 15-18 yaşlarında artış göstererek günlük 3000-3500 kaloriye kadar çıkar Sıvı ihtiyacı Bedende pek çok önemli işlevi olan su vazgeçilemez bir besin maddesidir Dokuların gelişimi için suya ihtiyaç vardır Metabolizma atıklarını ve tuzları dışkılamada görev yapan idrar su olmadan oluşamaz Bedenin her gün aldığı sıvı miktarının yarısı solunum yolları ve deri üzerinden dışkılanır Bağırsak yoluyla dışkılanan katı dışkının oluşabilmesi için de suya ihtiyaç vardır Çocukların yaşlarının küçüklüğü oranında beden ağırlığının her bir kilosu daha fazla sıvıya ihtiyaç duyar Günlük sıvı ihtiyacının yarıya yakını su ve benzeri içeceklerle karşılanır İhtiyaç duyulan toplam sıvı ihtiyacının öteki yarısı ise tükettiğimiz besin maddelerinde mevcuttur Katı yiyecekler olarak adlandırılan ekmek et peynir ve yumurtadaki sıvı miktarı %40-70 civarındadır Patates meyve ve sebze ise neredeyse %90 oranında su içerir Albümin Albümin yaşamsal önemi olan bir besin ve yapıtaşıdır 1 gram albüminde 41 kalori vardır Alınan günlük kalori miktarının %10-12 kadarlık bölümü albüminden oluşmalıdır Dengeli bir besinin içindeki albüminin ise en azından yarısının hayvansal kökenli(süt et balık peynir yumurta) öteki yarısının da bitkisel kökenli( ekmek tahıl ürünleri patates baklagiller sebze) olmasına özen gösterilmelidir 2-3 yaşındaki bir çocuğun günlük hayvansal albümin ihtiyacı 03 litre tam yağlı süt 50g yağsız et ve bir yumurtanın 1/3’i ile karşılanabilir 8-9 yaşındaki bir çocuğun hayvansal albümin ihtiyacı ise 04 litre tam yağlı süt 80g yağsız et ve 20g peynirle 12-14 yaşındaki bir çocuğun hayvansal albümin ihtiyacı ise 05 litre tam yağlı süt 100g et 40g peynir ve yarım yumurtayla karşılanabilir