Böbrek Ve İdrar Yolları Taşları « Böbrekler ve İdrar Yolları Hakkında

**Prof. Dr. Sinsi** · 06-24-2012

Böbrek Ve İdrar Yolları Taşları « Böbrekler ve İdrar Yolları

Böbrek taşları nasıl meydana gelir?
Bunlar kalsiyum fosfat amonyum gibi inorganik tuzların bir bil simidir

İçinde ürik asit veya amino asitlerin bulunduğu organ karışımlardan da meydana gelebilir

Böbrek taşlarının meydana gelmelerinin sebepleri nelerdir?
Bazı hallerde esas nedenler bilinmektedir

Mesela gut hastalığı da böbrek ifrazatında yüksek bir kan-ürik asit konsantrasyonu ayrıca yüksek ürik asit konsantrasyonu bulunmaktadır

Bunlar ürik asit türü taşlarının meydana gelmesine yol açmaktadır

Yine bunun benzeri olarak kalsiyum metabolizma bozukluklarında idrar ve böbreklerde kalsiyum türü taşlar meydana gelmektedir

Ancak vakaların çoğunluğunda bunun asıl mekanizması bilinmemektedir

Bununla beraber taşların meydana gelmelerinin çeşitli nedenleri vardır:
a

Düzensiz gıda alımı

b

İdrarda kimyasal dengesizlikler (bunların nedeni bilinmemektedir)

c

İç salgı bezlerinin düzensiz işlemesi özellikle boyundaki para-tiroid bezleri

d

Vitamin eksiklikleri

e

Böbrekte iltihap

f

İdrar yolunun bir veya birkaç tarafında yetersiz drenaj kudreti

Böbrek taşları erkek ve kadınlar arasında aynı oranda mı olur?
Hayır

Erkeklerde olma oranı biraz daha fazladır

Böbrek taşları herhangi bir yaşta mı meydana gelebilir?
Evet

Bunlar çoğunlukla kırk elli ve altmış yaşlarında olanlarda rastlanmaktadır

Çocuklarda böbrek taşlarına çok az rastlanır

Böbrek taşları ne gibi belirtiler gösterir?
Bazı hallerde taşlar hareketsizdir ve belirti göstermezler

Bu tür taşlar ancak kazara meydana çıkabilir

Genellikle taşlar idrarda sancı durumu cerahat hücreleri kan belirtileri gösterir ve çok kez de böbrek fonksiyonunda arıza yaparlar

Böbrek taşları tek mi veya birden fazla mı olur?
Genellikle tek olur

Ancak birden fazla da olabilirler

Birden fazla oldukları hallerde iki böbrekte de bulunabilirler

Böbrek taşlarının büyüklüğünde büyük farklar olabilir mi?
Evet

Bunlar kum tanesi boyunda mikroskobik taşlardan mercan veya geyik boynuzu biçiminde böbreğin biçimini almış olan çok büyük taşlar olabilir

Bütün böbrek taşlarının cerrahi müdahale ile alınması gerekli midir?
Hayır

Bunların birçoğu kendiliklerinden kaybolur

Bunların bazıları hareketsizdir ve sancıya neden olmazlar enfeksiyon yapmazlar ve böbrek fonksiyonlarını bozmazlar

Bu gibi taşlar kendi hallerinde bırakılmalıdır

Ameliyatla alınması gereken taşlar geçit vermeyecek ölçüde büyük olanlar tıkama ve enfeksiyonlara devamlı sancıya ve periyodik şiddetli sancıya neden olanlar böbrek fonksiyonunu artıcı surette zedelemekte olanlardır

Böbrek taşlarını dağıtabilecek ilaçlar var mıdır?
Hayır

Bununla beraber az fosforlu diyet kalevi (alkalik) diyet gibi rejimlerle taşın büyümesi bazen önlenebilinmekte veya yeni taşların meydana gelmesine imkan verilmemektedir

Aynı görevi yapan bazı ilaçlarda vardır: (Basalgel asitli tuzlar alkalik tuzlar)

Taşları dağıtabilecek solüsyonlar var mıdır?
Taşları ufaltabilecek solüsyonlar vardır ve bunlar bazı hallerde taşları dağıtmaya bile yararlı olmaktadır

Fakat bu solüsyonların yararlı olabilmesi için taşlarla yeterli bir süre direkt temasta kalmaları gerekmektedir

Bu demektir ki eğer taş böbrek içerisindeyse bu böbreğe bir sonra indirilmeli ve birkaç gün süreyle orada bırakılmalıdır

Bu metot her zaman kullanılamaz ve belli bir tedavi metodu olarak kabul edilemez

Üstelik bu metodun hatalı kullanılması yüzünden ölümle sonuçlanan vakalara rastlanmıştır

Böbrek taşları kendiliklerinden dağıldıktan veya cerrahi müdahale ile çıkarıldıktan sonra tekerrür eder mi?
Evet

Ancak rejime riayet edilmesiyle fazla sıvı ve bazı ilaçların alınmasıyla idrar yolunda enfeksiyon ve tıkanmalara meydan vermemekle bunların yenilenmesinin önlenmesine yardımcı olunur

Bütün bu tedbirlere rağmen bazı hallerde taşlar az bir oranda bile olsa yeniden tekerrür edebilir

İdrar yolundaki taşlar nedir?
İdrar yolu (ureter) böbreği sidik torbası ile bağlayan boru biçimindeki bir yapıdır

Taşlar nadiren ilk olarak idrar yolunda teşekkül ederler ve genellikle böbrekte teşekkül eden taşlar oradan geçerken saplanıp kalırlar

Orada teşhis edildikleri zaman bunlara mesane yolları taşları adı verilmektedir

İdrar yolundaki taşlarda ne gibi belirtilere rastlanılır?
Başlıca belirti kolik tipi şiddetli bir sancıdır

Bu sancı o kadar şiddetli olabilir ki en kuvvetli narkotik ilaç bile tesirsiz kalabilir

Eğer taş böbrekten idrar akımını engellerse hastanın ateşi yükselebilir

Eğer gelen idrar enfekte olmuşsa ateş çok yükselebilir ve üşümeden ileri gelen ciddi titremeler de olabilir

Baş dönmesi kusma ve kabızlık da yaygın belirtilerdir

Devamlı idrar ve idrar etmekte güçlüğe de rastlanmaktadır

Vakaların çoğunluğunda idrarda kan görülür

İdrar yolundaki taşların tedavisi nasıl yapılır?
İlk önce sancı kontrol altına alınmalıdır

Ondan sonra eğer enfeksiyon varsa antibiyotik veya sulfamitli ilaçlar ile tedaviye girişilmelidir

Eğer sancı ve enfeksiyon bu yollarla kontrol altına alınamamışsa c zaman böbreklerin drenaj usulüyle temizlenmesi gerekecektir

Bu ameliye taşın etrafından bir sistoskop içerisinden bir sondanın geçirilmesiyle yapılmaktadır

Eğer sonra taşın etrafından yerleştirilemezse o zaman cerrahi müdahale gerekir

İdrar yolunda taş bulunduğu zamanlarda cerrahi müdahale her zaman gerekir mi?
Hayır

Bu gibi taşlar genellikle kendiliklerinden kaybolur

Eğer araya bir enfeksiyon girmediği takdirde sancı yenilenmezse ve idrar akışı engellenmemişse o zaman taşın kendiliğinden kaybolmasının beklenmesi tavsiye edilir

Bu durum birkaç gün veya birkaç hafta içerisinde meydana gelebilir

İdrar yolunda taş bulunduğu hallerde ne zamanlar cerrahi müdahale gerekmektedir?
a

Taş kendiliğinden geçemeyecek kadar büyükse

b

İdrar akımı uzun zaman engellenmişse

c

Şiddetli sancılar sık sık tekrarlanmaktaysa

d

Enfeksiyon inatçıysa

e

Böbreklerin çalışması bozulmuşsa

Taş sistoskop içerisinden geçirilen bir aletle kavranılabilinir mi?
Evet

Taş kavrayıcı aygıtlar vardır ve bunlarla bazı hallerde taş idrar yolundan geçirilebilinir

Bütün bu metotlar başarısız olursa o zaman cerrahi müdahale gerekir

İdrar yolundan bir taşın ameliyatla çıkarılması ciddi bir cerrahi müdahale sayılır mı?
Ciddi bir müdahale olmakla beraber ölüm tehlikesi yok denebilecek derecede azdır

İdrar yolundan taş çıkarılması için yapılan bir ameliyattan sonra hastanın ne kadar süre hastanede kalması gereklidir?
On ila on iki gün

İdrar yolundan ameliyatla taş çıkartılan bir hasta ameliyat sonrası normal bir hayat sürdürebilecek midir?
Evet

Böbrek taşından bir kez mustarip olan bir hasta periyodik olarak doktoru tarafından muayene edilmeli midir?
Evet

Üstelik taşın yenilenmesine engel olabilmek için yukarıda gösterilen ön tedbirleri alması da gerekecektir

06-24-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Böbrek Ve İdrar Yolları Taşları « Böbrekler ve İdrar Yolları Hakkında Böbrek Ve İdrar Yolları Taşları « Böbrekler ve İdrar Yolları Böbrek taşları nasıl meydana gelir? Bunlar kalsiyum fosfat amonyum gibi inorganik tuzların bir bil simidir İçinde ürik asit veya amino asitlerin bulunduğu organ karışımlardan da meydana gelebilir Böbrek taşlarının meydana gelmelerinin sebepleri nelerdir? Bazı hallerde esas nedenler bilinmektedir Mesela gut hastalığı da böbrek ifrazatında yüksek bir kan-ürik asit konsantrasyonu ayrıca yüksek ürik asit konsantrasyonu bulunmaktadır Bunlar ürik asit türü taşlarının meydana gelmesine yol açmaktadır Yine bunun benzeri olarak kalsiyum metabolizma bozukluklarında idrar ve böbreklerde kalsiyum türü taşlar meydana gelmektedir Ancak vakaların çoğunluğunda bunun asıl mekanizması bilinmemektedir Bununla beraber taşların meydana gelmelerinin çeşitli nedenleri vardır: a Düzensiz gıda alımı b İdrarda kimyasal dengesizlikler (bunların nedeni bilinmemektedir) c İç salgı bezlerinin düzensiz işlemesi özellikle boyundaki para-tiroid bezleri d Vitamin eksiklikleri e Böbrekte iltihap f İdrar yolunun bir veya birkaç tarafında yetersiz drenaj kudreti Böbrek taşları erkek ve kadınlar arasında aynı oranda mı olur? Hayır Erkeklerde olma oranı biraz daha fazladır Böbrek taşları herhangi bir yaşta mı meydana gelebilir? Evet Bunlar çoğunlukla kırk elli ve altmış yaşlarında olanlarda rastlanmaktadır Çocuklarda böbrek taşlarına çok az rastlanır Böbrek taşları ne gibi belirtiler gösterir? Bazı hallerde taşlar hareketsizdir ve belirti göstermezler Bu tür taşlar ancak kazara meydana çıkabilir Genellikle taşlar idrarda sancı durumu cerahat hücreleri kan belirtileri gösterir ve çok kez de böbrek fonksiyonunda arıza yaparlar Böbrek taşları tek mi veya birden fazla mı olur? Genellikle tek olur Ancak birden fazla da olabilirler Birden fazla oldukları hallerde iki böbrekte de bulunabilirler Böbrek taşlarının büyüklüğünde büyük farklar olabilir mi? Evet Bunlar kum tanesi boyunda mikroskobik taşlardan mercan veya geyik boynuzu biçiminde böbreğin biçimini almış olan çok büyük taşlar olabilir Bütün böbrek taşlarının cerrahi müdahale ile alınması gerekli midir? Hayır Bunların birçoğu kendiliklerinden kaybolur Bunların bazıları hareketsizdir ve sancıya neden olmazlar enfeksiyon yapmazlar ve böbrek fonksiyonlarını bozmazlar Bu gibi taşlar kendi hallerinde bırakılmalıdır Ameliyatla alınması gereken taşlar geçit vermeyecek ölçüde büyük olanlar tıkama ve enfeksiyonlara devamlı sancıya ve periyodik şiddetli sancıya neden olanlar böbrek fonksiyonunu artıcı surette zedelemekte olanlardır Böbrek taşlarını dağıtabilecek ilaçlar var mıdır? Hayır Bununla beraber az fosforlu diyet kalevi (alkalik) diyet gibi rejimlerle taşın büyümesi bazen önlenebilinmekte veya yeni taşların meydana gelmesine imkan verilmemektedir Aynı görevi yapan bazı ilaçlarda vardır: (Basalgel asitli tuzlar alkalik tuzlar) Taşları dağıtabilecek solüsyonlar var mıdır? Taşları ufaltabilecek solüsyonlar vardır ve bunlar bazı hallerde taşları dağıtmaya bile yararlı olmaktadır Fakat bu solüsyonların yararlı olabilmesi için taşlarla yeterli bir süre direkt temasta kalmaları gerekmektedir Bu demektir ki eğer taş böbrek içerisindeyse bu böbreğe bir sonra indirilmeli ve birkaç gün süreyle orada bırakılmalıdır Bu metot her zaman kullanılamaz ve belli bir tedavi metodu olarak kabul edilemez Üstelik bu metodun hatalı kullanılması yüzünden ölümle sonuçlanan vakalara rastlanmıştır Böbrek taşları kendiliklerinden dağıldıktan veya cerrahi müdahale ile çıkarıldıktan sonra tekerrür eder mi? Evet Ancak rejime riayet edilmesiyle fazla sıvı ve bazı ilaçların alınmasıyla idrar yolunda enfeksiyon ve tıkanmalara meydan vermemekle bunların yenilenmesinin önlenmesine yardımcı olunur Bütün bu tedbirlere rağmen bazı hallerde taşlar az bir oranda bile olsa yeniden tekerrür edebilir İdrar yolundaki taşlar nedir? İdrar yolu (ureter) böbreği sidik torbası ile bağlayan boru biçimindeki bir yapıdır Taşlar nadiren ilk olarak idrar yolunda teşekkül ederler ve genellikle böbrekte teşekkül eden taşlar oradan geçerken saplanıp kalırlar Orada teşhis edildikleri zaman bunlara mesane yolları taşları adı verilmektedir İdrar yolundaki taşlarda ne gibi belirtilere rastlanılır? Başlıca belirti kolik tipi şiddetli bir sancıdır Bu sancı o kadar şiddetli olabilir ki en kuvvetli narkotik ilaç bile tesirsiz kalabilir Eğer taş böbrekten idrar akımını engellerse hastanın ateşi yükselebilir Eğer gelen idrar enfekte olmuşsa ateş çok yükselebilir ve üşümeden ileri gelen ciddi titremeler de olabilir Baş dönmesi kusma ve kabızlık da yaygın belirtilerdir Devamlı idrar ve idrar etmekte güçlüğe de rastlanmaktadır Vakaların çoğunluğunda idrarda kan görülür İdrar yolundaki taşların tedavisi nasıl yapılır? İlk önce sancı kontrol altına alınmalıdır Ondan sonra eğer enfeksiyon varsa antibiyotik veya sulfamitli ilaçlar ile tedaviye girişilmelidir Eğer sancı ve enfeksiyon bu yollarla kontrol altına alınamamışsa c zaman böbreklerin drenaj usulüyle temizlenmesi gerekecektir Bu ameliye taşın etrafından bir sistoskop içerisinden bir sondanın geçirilmesiyle yapılmaktadır Eğer sonra taşın etrafından yerleştirilemezse o zaman cerrahi müdahale gerekir İdrar yolunda taş bulunduğu zamanlarda cerrahi müdahale her zaman gerekir mi? Hayır Bu gibi taşlar genellikle kendiliklerinden kaybolur Eğer araya bir enfeksiyon girmediği takdirde sancı yenilenmezse ve idrar akışı engellenmemişse o zaman taşın kendiliğinden kaybolmasının beklenmesi tavsiye edilir Bu durum birkaç gün veya birkaç hafta içerisinde meydana gelebilir İdrar yolunda taş bulunduğu hallerde ne zamanlar cerrahi müdahale gerekmektedir? a Taş kendiliğinden geçemeyecek kadar büyükse b İdrar akımı uzun zaman engellenmişse c Şiddetli sancılar sık sık tekrarlanmaktaysa d Enfeksiyon inatçıysa e Böbreklerin çalışması bozulmuşsa Taş sistoskop içerisinden geçirilen bir aletle kavranılabilinir mi? Evet Taş kavrayıcı aygıtlar vardır ve bunlarla bazı hallerde taş idrar yolundan geçirilebilinir Bütün bu metotlar başarısız olursa o zaman cerrahi müdahale gerekir İdrar yolundan bir taşın ameliyatla çıkarılması ciddi bir cerrahi müdahale sayılır mı? Ciddi bir müdahale olmakla beraber ölüm tehlikesi yok denebilecek derecede azdır İdrar yolundan taş çıkarılması için yapılan bir ameliyattan sonra hastanın ne kadar süre hastanede kalması gereklidir? On ila on iki gün İdrar yolundan ameliyatla taş çıkartılan bir hasta ameliyat sonrası normal bir hayat sürdürebilecek midir? Evet Böbrek taşından bir kez mustarip olan bir hasta periyodik olarak doktoru tarafından muayene edilmeli midir? Evet Üstelik taşın yenilenmesine engel olabilmek için yukarıda gösterilen ön tedbirleri alması da gerekecektir