Genel İlk Yardım Bilgileri Herhangi bir kaza veya hayatı tehlikeye düşüren bir durum

**Prof. Dr. Sinsi** · 06-25-2012

Genel İlk Yardım Bilgileri

Herhangi bir kaza veya hayatı tehlikeye düşüren bir durum karşısında sağlık personelinin yardımı sağlanıncaya kadar hayatın kurtarılması yada durumun daha kötüye gitmesini önlemek amacıyla ilaçsız olarak yapılan uygulamalara ilkyardım denir

İlkyardımcı kişiler aldıkları eğitimlerle sağlık mesleğine mensup kişilerin yetki ve sorumluluklarını kazanmadıklarını bilmelidirler

İlkyardım eğitimi kişilere sağlık personelinin yetkisinde bulunan bazı uygulamaları yapabilme yetkisi vermeyecektir

İlkyardımcı uygulamalarda kesin karar verme yetkisinin sağlık personelinde olduğunu bilmelidir

Onun yardımcısı durumunda hareket etmeli ve tartışmamalıdır

Hasta en yakındaki sağlık kuruluşuna götürülmeli uzak hastanelere götürülmeye çalışılmamalıdır

İlkyardım yapan kişinin özellikleri:

Sakin olmalıdır, telaşa kapılmamalıdır

Hasta ile onu rahatlatacak tonda konuşmalıdır

Hiçbir zaman kendi can güvenliğini tehlikeye atmamalıdır

Kendi can güvenliğini aldıktan sonra müdahale etmelidir

Çevrede bulunanları organize etmeli (polis, itfaiye, ambulans çağırma konusunda) Hastaya müdahalede önem sırasını iyi bilmeli örneğin nefes almayan bir hastanın ayağında kanayan bir yara ile uğraşmamalıdır

İlkyardım ilkeleri ve öncelikler:

Öncelikli amaç yaralı kişinin hayatının korunması ve mevcut sağlık durumunun daha kötüleşmesini önlemektir

Kanaması olan bir hastanın kan kaybı devam ettikçe mevcut durumu da kötüleşecektir

Kanama durdurulursa mevcut durum korunmuş olur ve sıra iyileşmeyi kolaylaştırıcı önlemlere gelir

Örneğin yara su ve sabunla yıkanır ise enfeksiyon oluşma riski azalır ve iyileşme hızlanmış olur

Hastanın boynunu sıkan kravat düğme vs

gibi şeyler gevşetilir

Solunum kontrol edilir

Durmuş ise yapay solunum yapılır

Hastanın kalbi kontrol edilir

Eğer kalp atımı yok ise gecikmeden kalp masajı uygulanır

Kanama kontrolü yapılır kanama varsa daha sonra anlatılacak olan tekniklerle durdurulur

Çevredekilerin hastanın başına toplanıp onu huzursuz edecek biçimde konuşmaları engellenir

Kazazede kendine gelse, kendini iyi hissetse bile durumundan emin olunmadan ayağa kalkmasına izin verilmemelidir

Bilici kapalı hastalara ağızdan hiçbir yiyecek yada içecek verilmez

Hastanın üzerine bir battaniye örtülerek ısıtılması gereklidir

Kaza ortam koşullarına bağlı ise hemen ortamdan uzaklaştırılmalıdır (örneğin gaz zehirlenmesi) ancak böyle bir neden yoksa hastanın yerinden kıpırdatılmaması esastır

Kırık varsa kırık bölgesi hareketsiz bırakılır

Şok var ise şokla savaşılır

Bilinci açık ise sakinleştirilir

Hastanın ağzında toz toprak kırık diş vs

olabileceği akla getirilmeli ve temizlenmelidir

Hastaya turnike uygulanmış ise bu bildirilmelidir

İlkyardımcının kaza yerinde kalmasını gerektirecek bir neden yoksa hastaneye kadar yaralı ile birlikte gitmelidir

İlkyardımın A B C si:

A: Hava yolunun açılması

B: Solunumun düzenlenmesi

C: Dolaşımın sağlanması

Hastaya saplanmış herhangi bir şey varsa bunlar çıkartılmaz

çıkartıl maya çalışılırsa hasta ölebilir

Ameliyatla hastanede çıkartılır

Mümkünse kesilir veya sökülür

Elbiselerin çıkartılmasında hırpalayıcı hareketlerden kaçınılmalıdır

Önce sağlam kol ve bacak çıkartılır

Hırpalanma olacaksa kesilip çıkartılmalıdır

Yanık olan bölgelerde elbiseler kesinlikle sıyrılmamalı kesilip çıkartılmalıdır

Hastanın veya ilkyardımcının hayatını tehdit eden bir durum yoksa hastanın durumu kontrol altında değilse hareket ettirilmemelidir taşımaya en elverişi araç sedyedir

Bilinç Kaybı ve Koma:

Bilinç kapalı kişilerde 5 duyu ile algılama ortadan kalkar

İleri derecede komada ise ağrılı uyaranlara cevap veremez

bilinci kapalı kişiler

1- Yardım isteyemez

2- Dikkatli değerlendirilemez ise ölü sanılabilirler

3- Nedene yönelin tahmin hayat kurtarabilir

4- Kolayca zarar görebilirler

5- Solunum yolu tıkanmış olabilir

6- Hasta kusabilir kusmuk solunum yollarına kaçabilir

7- Refleksler ortadan kalkmıştır

En ileri bilinç kaybına koma denir

Çeşitli nedenlerle oluşabilir

İlk olarak hava yolu açılır

Soluk alıyor ise koma duruşuna getirilir

Soluk almıyor ise yapay solunum başlanır

Nabız kontrol edilir

Kalp durmuş ise yapay solunumla birlikte kalp masajı ile birlikte yapay solum devam ettirilir

Kalp ve solunum geri döndükten sonra koma duruşuna getirilerek hastaneye nakledilir

Kafa travmalarına bağlı komalar:

Beyin sarsıntısı, zedelenme, kanama koma nedeni olabilir

Kaza sonrası kulaktan veya burundan kan veya beyaz bir sıvı gelmesi kırık riskini ve ileri derecede beyin sarsıntısını gösterir

Kafa travmasına uğrayan kişinin muayenesi normal olsa bile 24 saat süre ile yalnız kalmamalıdır

Derin uykuya dalar ve uyanmazsa, fışkırır tarzda kusarsa en yakın hastaneye götürülmelidir

Bu süre içinde ağrı kesici ve uyku ilacı verilmemelidir

Alıntı

06-25-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Genel İlk Yardım Bilgileri Herhangi bir kaza veya hayatı tehlikeye düşüren bir durum Genel İlk Yardım Bilgileri Herhangi bir kaza veya hayatı tehlikeye düşüren bir durum karşısında sağlık personelinin yardımı sağlanıncaya kadar hayatın kurtarılması yada durumun daha kötüye gitmesini önlemek amacıyla ilaçsız olarak yapılan uygulamalara ilkyardım denir İlkyardımcı kişiler aldıkları eğitimlerle sağlık mesleğine mensup kişilerin yetki ve sorumluluklarını kazanmadıklarını bilmelidirler İlkyardım eğitimi kişilere sağlık personelinin yetkisinde bulunan bazı uygulamaları yapabilme yetkisi vermeyecektir İlkyardımcı uygulamalarda kesin karar verme yetkisinin sağlık personelinde olduğunu bilmelidir Onun yardımcısı durumunda hareket etmeli ve tartışmamalıdır Hasta en yakındaki sağlık kuruluşuna götürülmeli uzak hastanelere götürülmeye çalışılmamalıdır İlkyardım yapan kişinin özellikleri: Sakin olmalıdır, telaşa kapılmamalıdır Hasta ile onu rahatlatacak tonda konuşmalıdır Hiçbir zaman kendi can güvenliğini tehlikeye atmamalıdır Kendi can güvenliğini aldıktan sonra müdahale etmelidir Çevrede bulunanları organize etmeli (polis, itfaiye, ambulans çağırma konusunda) Hastaya müdahalede önem sırasını iyi bilmeli örneğin nefes almayan bir hastanın ayağında kanayan bir yara ile uğraşmamalıdır İlkyardım ilkeleri ve öncelikler: Öncelikli amaç yaralı kişinin hayatının korunması ve mevcut sağlık durumunun daha kötüleşmesini önlemektir Kanaması olan bir hastanın kan kaybı devam ettikçe mevcut durumu da kötüleşecektir Kanama durdurulursa mevcut durum korunmuş olur ve sıra iyileşmeyi kolaylaştırıcı önlemlere gelir Örneğin yara su ve sabunla yıkanır ise enfeksiyon oluşma riski azalır ve iyileşme hızlanmış olur Hastanın boynunu sıkan kravat düğme vs gibi şeyler gevşetilir Solunum kontrol edilir Durmuş ise yapay solunum yapılır Hastanın kalbi kontrol edilir Eğer kalp atımı yok ise gecikmeden kalp masajı uygulanır Kanama kontrolü yapılır kanama varsa daha sonra anlatılacak olan tekniklerle durdurulur Çevredekilerin hastanın başına toplanıp onu huzursuz edecek biçimde konuşmaları engellenir Kazazede kendine gelse, kendini iyi hissetse bile durumundan emin olunmadan ayağa kalkmasına izin verilmemelidir Bilici kapalı hastalara ağızdan hiçbir yiyecek yada içecek verilmez Hastanın üzerine bir battaniye örtülerek ısıtılması gereklidir Kaza ortam koşullarına bağlı ise hemen ortamdan uzaklaştırılmalıdır (örneğin gaz zehirlenmesi) ancak böyle bir neden yoksa hastanın yerinden kıpırdatılmaması esastır Kırık varsa kırık bölgesi hareketsiz bırakılır Şok var ise şokla savaşılır Bilinci açık ise sakinleştirilir Hastanın ağzında toz toprak kırık diş vs olabileceği akla getirilmeli ve temizlenmelidir Hastaya turnike uygulanmış ise bu bildirilmelidir İlkyardımcının kaza yerinde kalmasını gerektirecek bir neden yoksa hastaneye kadar yaralı ile birlikte gitmelidir İlkyardımın A B C si: A: Hava yolunun açılması B: Solunumun düzenlenmesi C: Dolaşımın sağlanması Hastaya saplanmış herhangi bir şey varsa bunlar çıkartılmazçıkartıl maya çalışılırsa hasta ölebilir Ameliyatla hastanede çıkartılır Mümkünse kesilir veya sökülür Elbiselerin çıkartılmasında hırpalayıcı hareketlerden kaçınılmalıdır Önce sağlam kol ve bacak çıkartılır Hırpalanma olacaksa kesilip çıkartılmalıdır Yanık olan bölgelerde elbiseler kesinlikle sıyrılmamalı kesilip çıkartılmalıdır Hastanın veya ilkyardımcının hayatını tehdit eden bir durum yoksa hastanın durumu kontrol altında değilse hareket ettirilmemelidir taşımaya en elverişi araç sedyedir Bilinç Kaybı ve Koma: Bilinç kapalı kişilerde 5 duyu ile algılama ortadan kalkar İleri derecede komada ise ağrılı uyaranlara cevap veremezbilinci kapalı kişiler 1- Yardım isteyemez 2- Dikkatli değerlendirilemez ise ölü sanılabilirler 3- Nedene yönelin tahmin hayat kurtarabilir 4- Kolayca zarar görebilirler 5- Solunum yolu tıkanmış olabilir 6- Hasta kusabilir kusmuk solunum yollarına kaçabilir 7- Refleksler ortadan kalkmıştır En ileri bilinç kaybına koma denir Çeşitli nedenlerle oluşabilir İlk olarak hava yolu açılır Soluk alıyor ise koma duruşuna getirilir Soluk almıyor ise yapay solunum başlanır Nabız kontrol edilir Kalp durmuş ise yapay solunumla birlikte kalp masajı ile birlikte yapay solum devam ettirilir Kalp ve solunum geri döndükten sonra koma duruşuna getirilerek hastaneye nakledilir Kafa travmalarına bağlı komalar: Beyin sarsıntısı, zedelenme, kanama koma nedeni olabilir Kaza sonrası kulaktan veya burundan kan veya beyaz bir sıvı gelmesi kırık riskini ve ileri derecede beyin sarsıntısını gösterir Kafa travmasına uğrayan kişinin muayenesi normal olsa bile 24 saat süre ile yalnız kalmamalıdır Derin uykuya dalar ve uyanmazsa, fışkırır tarzda kusarsa en yakın hastaneye götürülmelidir Bu süre içinde ağrı kesici ve uyku ilacı verilmemelidir Alıntı