Yara ve Yaralanma Çeşitleri YARALANMA İLE İLGİLİ VERİLER Yaralanma 1-44 yaş grubund

**Prof. Dr. Sinsi** · 06-25-2012

Yara ve Yaralanma Çeşitleri

YARALANMA İLE İLGİLİ VERİLER

Yaralanma 1-44 yaş grubunda, en önemli (4

) ölüm nedenlerinden birisidir

Yaralanma sonucunda yılda ortalama binlerce kişi ölüyor; bu yaralanmaların üçte biri bakım verenlerin ?kuşkulanma? eksikliği sonucu meydana gelmektedir

Sağlık görevlilerinin, ?kuşkulanmamaları? nedeniyle, ihmal ettikleri yaralar gereksiz yere ölüme neden olabilmektedir

Örnek: kafadaki kanayan yaralanmayı görüp onunla ilgilenip, karna gelen darbeyi araştırmadığından göz ardı ettiği bu yaralanma hastayı şoka sokup öldürebilmektedir

KUŞKU, hastayı değerlendirirken olay yerini de değerlendirmeyi unutturmaz ve yaralanma sonucu oluşan kayıpları azaltır

Kazalar ağır maliyetlere neden olmaktadır

Bu maliyet, hem yaralanma/sakatlık/iş gücü hem de ekonomik kayıplar olarak karşımıza çıkar

Bu maliyetleri en aza indirmek hastane öncesi sağlık personelinin ?altın saat? olarak tabir edilen süreci anlamaları ve uygulamaları ile mümkündür

Altın Saat: en kısa zamanda, en etkin acil bakım verilerek, yaralının hastaneye ulaştırılması (genellikle, yaralanmalarda öngörülen süre en fazla 25 dakikadır)

YARALANMA VE FİZİK

Yaralanma, vücudun, herhangi bir enerji ile birden bire karşılaşmasıyla ortaya çıkan sonuçtur

Enerji: ISI, ELEKTRİK veya HAREKET şeklinde olabilir

Hareket (kinetik) enerjisi: İnsan vücudunda öldürücü olabilen ya da kalıcı izler bırakabilen bir enerji türüdür, yaralanmaların da en başta gelen nedenidir

Yaralanmada fiziğin yeri nedir?

·Yaralanmanın güç ve hareket sonucu oluştuğu sanılmaktadır

Bu güçler (ya da kuvvetler) fizik kanunları ile açıklanabilmektedir

·Hareket halinde iken, hareketi sağlayan enerjidir,

·Hareket durunca, hareket enerjisi ısıya dönüşür veya yapıları bozar

·Kinetik enerji/hareket enerjisi tamamen tükeninceye kadar dokuya zarar vermeye devam eder

·Dokular ancak orta derecedeki hasarları karşı kendilerini koruyabilirler

FİZİK KANUNLARI

Yaralanmada etkili olan diğer bir deyişle bedendeki yaralanmaya yol açan fizik kanunları:

·Kinetik enerji

·Newton?un birinci hareket kanunu (eylemsizlik ilkesi)

·Enerjinin korunumu kanunu

KİNETİK ENERJİ / HAREKET ENERJİSİ (HE)

Hareket eden cisimlerin sahip olduğu enerjidir

Hareket enerjisi arttıkça ortaya çıkan iş de artar

KİNETİK ENERJİ = mv2/2 = (Kütle x Hızın karesi) : 2 FHE = 1/2 kütle x hız2 FEkin=1/2 m v2

M = Kütle(ağırlık)

V = Hız

06-25-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Yara ve Yaralanma Çeşitleri YARALANMA İLE İLGİLİ VERİLER Yaralanma 1-44 yaş grubund Yara ve Yaralanma Çeşitleri YARALANMA İLE İLGİLİ VERİLER Yaralanma 1-44 yaş grubunda, en önemli (4) ölüm nedenlerinden birisidir Yaralanma sonucunda yılda ortalama binlerce kişi ölüyor; bu yaralanmaların üçte biri bakım verenlerin ?kuşkulanma? eksikliği sonucu meydana gelmektedir Sağlık görevlilerinin, ?kuşkulanmamaları? nedeniyle, ihmal ettikleri yaralar gereksiz yere ölüme neden olabilmektedir Örnek: kafadaki kanayan yaralanmayı görüp onunla ilgilenip, karna gelen darbeyi araştırmadığından göz ardı ettiği bu yaralanma hastayı şoka sokup öldürebilmektedir KUŞKU, hastayı değerlendirirken olay yerini de değerlendirmeyi unutturmaz ve yaralanma sonucu oluşan kayıpları azaltır Kazalar ağır maliyetlere neden olmaktadır Bu maliyet, hem yaralanma/sakatlık/iş gücü hem de ekonomik kayıplar olarak karşımıza çıkar Bu maliyetleri en aza indirmek hastane öncesi sağlık personelinin ?altın saat? olarak tabir edilen süreci anlamaları ve uygulamaları ile mümkündür Altın Saat: en kısa zamanda, en etkin acil bakım verilerek, yaralının hastaneye ulaştırılması (genellikle, yaralanmalarda öngörülen süre en fazla 25 dakikadır) YARALANMA VE FİZİK Yaralanma, vücudun, herhangi bir enerji ile birden bire karşılaşmasıyla ortaya çıkan sonuçtur Enerji: ISI, ELEKTRİK veya HAREKET şeklinde olabilir Hareket (kinetik) enerjisi: İnsan vücudunda öldürücü olabilen ya da kalıcı izler bırakabilen bir enerji türüdür, yaralanmaların da en başta gelen nedenidir Yaralanmada fiziğin yeri nedir? ·Yaralanmanın güç ve hareket sonucu oluştuğu sanılmaktadır Bu güçler (ya da kuvvetler) fizik kanunları ile açıklanabilmektedir ·Hareket halinde iken, hareketi sağlayan enerjidir, ·Hareket durunca, hareket enerjisi ısıya dönüşür veya yapıları bozar ·Kinetik enerji/hareket enerjisi tamamen tükeninceye kadar dokuya zarar vermeye devam eder ·Dokular ancak orta derecedeki hasarları karşı kendilerini koruyabilirler FİZİK KANUNLARI Yaralanmada etkili olan diğer bir deyişle bedendeki yaralanmaya yol açan fizik kanunları: ·Kinetik enerji ·Newton?un birinci hareket kanunu (eylemsizlik ilkesi) ·Enerjinin korunumu kanunu KİNETİK ENERJİ / HAREKET ENERJİSİ (HE) Hareket eden cisimlerin sahip olduğu enerjidir Hareket enerjisi arttıkça ortaya çıkan iş de artar KİNETİK ENERJİ = mv2/2 = (Kütle x Hızın karesi) : 2 FHE = 1/2 kütle x hız2 FEkin=1/2 m v2 M = Kütle(ağırlık) V = Hız