06-24-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Azerbaycan Kültürü
Azerbaycan Kültürü
Azerbaycan (Farsça: آذربایجان Āzārbāijān) ya da Güney Azerbaycan veya İran Azerbaycanı (Azerice: جنوبی آذربایجان Cənubi Azərbaycan), İran'ın kuzeybatısında yer alan bölge
Coğrafya
Azerbaycan Bölgesinin sınırı belli olmamakla birlikte Batı Azerbaycan, Doğu Azerbaycan, Erdebil eyaletlerini (Yüzölçümü 105 000 km² ve nüfusu 7,63 milyon) kapsadığı düşünülmektedir
Demografi
Azerbaycan Bölgesinde Azeriler, Kürtler, Farslar, Talişler gibi çeşitli etnik gruplar yaşamaktadır
Etimoloji
Azerbaycan'ın adı konusunda değişik görüşler bulunmaktadır Medya döneminde bugün İran'ın Doğu ve Batı Azerbaycan eyaletlerinin bulunduğu bölgede Atropates (Yunanca: Ατροπατης/Atropatēs) adlı savaşçı isyan çıkardıktan sonra Aturpatene (Ατροπατηνη/Atropatēnē) olarak hitap edildiği söylenmektedir
Pehlevice ve Partça'da Atropatenes, "Ādur (Ateş, Alev) koruyucusu" amlamına gelen "Ādur-pād", "Aturpatene" ise "Āturpādakān" ya da "Ādurbādagān" olarak telaffuz edilmiştir Sasani döneminde bölgede ateşgahlar bulunmuş ve Şiz ve "Ādur Gushāsp"ın Taht-ı Süleyman arkeolojik sitesi olduğu düşünülmektedir İslam dininin bölgeye girişinden sonra Arapça "آذربيجان Ādharbayjān" ve Pehlevice "آذرباذكان Ādhurbādhakān" olmak üzere iki ad kullanılmıştır
Tarih
Azerbaycan Milli Hükûmeti
1941'de İran Birleşik Krallık ve Sovyetler Birliği tarafından işgal edilip bölünmüştür 1946'da İran'ın Azerbaycan Bölgesinde Sovyetler Birliği Azerbaycan Milli Hükûmetini kurdurmuştur Fakat Sovyetlerin Doğu Avrupa'daki çıkarları karşılığında bölgeden geri çekilmesiyle Azerbaycan Milli Hükûmeti Batı Bloğu ve İran devletine teslim etmiştir Pehleviler Azerice ile eğitim veren okullar kapatmıştır
İran İslam Devrimi
İran İslam Devrimi de bu topraklardan başlayıp İran'ın diğer bölgelerine sıçradı Ancak Devrim sonrasında da beklentileri karşılanmayan Azeriler bir daha ayaklanmaya başladılar
Kültür
Edebiyet
Fuzûlî, Şehriyar, Nebati gibi şair bu bölgeden çıkmıştır Azerbaycan Bölgesi, İran hakimiyetinde olup Osmanlıyla da yakın olmasından dolayı çoğu yenilikler burdan İran'a getirildi İran'ın ilk okul, ilk gazete, ilk telgraf, ilk baskı makinesi burdandır
Din
Bölgenin başlıca dini Islam, yaygın mezhebi Şiilik'tir
|
|
|