Balkan Şehirleri

Saraybosna



Köprülerinin altından, cıvıl cıvıl, hep gülen, güzel insanların dolandığı, sokak taşlarına çarpa çarpa; leziz bir sevdalinka tadında miljacka nehrinin akıp gittiği bosna hersek'in başkenti, boşnakların sarajevo'sudur sniper'ların lanet hatırasını, katliamların zihne kazınan acılarını söküp çekmeye çalışır şehrin tozlu yollarından bu soğuk su ferhadija'da oluk oluk umut vardır


Direnişin, her şeye rağmen karşı koymanın başkentidir saraybosna
bir başkenttir bosna hersek'in, bağımsızlığın başkentidir
her şeye rağmen!





Şehrin bulunduğu bölgedeki yerleşim, Neolitik Çağ'a dek geri gider Bu bölgede 19 yüzyılın sonlarında Butmir kültürü'ne ait benzer desenli seramik eşya ve çanaklar bulunmuştur

Saraybosna bölgesi, Roma egemenliğinden önce İliryalıların egemenliğinde kalmış ve Romalılar, ancak MS 9 yılında uzun süren bir direnişin ardından ele geçmiştir Romalılar döneminde Dalmaçya eyâletine bağlanan bölgede bugünkü İliđža banliyösünün bulunduğu yerde Aquae Sulphurae (Türkçesi: Kükürtlü termal su) kentini kurmuşlardır

Roma İmparatorluğu, MS 395'te ikiye bölününce Batı Roma İmparatorluğu'nun parçası olan ve 420'lerde Avrupa Hunları'nın ele geçirdiği bölge, 455 yılında Ostrogotların eline geçti 6 yüzyılın ilk yarısının sonlarına doğru Doğu Roma İmparatorluğu'nun eline geçen bölgeye 7 yüzyılın başlarında Avrupa Avarlarının egemenliğindeki Slavlar gelmeye başladı ve bölge, Avarların eline geçti



Avarlar devletinin 805'te Franklar tarafından yıkılmasının ardından Frankların süzerenliğini tanıdı ve Doğu Romalı misyonerler tarafından bölge, tamamanen Hristiyanlaştırıldı Önce Sırp Raşka Krallığı'nın, 863'te Hırvat Düklüğü'nün (sonradan krallık) eline geçti 870'lerde Sırpların geri aldığı bölge, 9 yüzyılın sonlarına doğru 1 Bulgar İmparatorluğu'nun eline geçti 927'de Bulgarlardan bağımsızlığını îlân eden Sırp Kralı Časlav Klonimirovič'in eline geçti Çaslav'ın 950 yılında Macarlara karşı savaşırken ölmesi üzerine Bosna'daki derebeyler, Sırbistan'dan bağımsızlıklarını ilan ettiler ve Doğu Roma'nın hükümranlığını tanıdılar Ancak bölge 998'de 1 Bulgaristan İmparatorluğu Çarı 1 Samuel'in eline geçti Ancak Doğu Roma İmparatoru II Basileus, 1018'de bölgeyi geri aldı Bölgenin güneyi, 1060'larda Doğu Roma'ya bağlı hüküm süren Hırvat Kralı IV Petar'ın eline geçti Ancak bölge, 1082-1085 arasında Sırpların kurduğu Duklja Krallığı'nca fethedildi 1103 yılından itibaren Bosna Sırplardan koptu ve Macaristan Krallığı'nın egemenliğini tanıyan Banların eline geçti Ayrıca Macaristan Kralı II Bela, 1137'de Bosna Dükü oldu Bölge, 1163-1183 yılları arasında yeniden Doğu Roma İmparatorluğu'nun parçası oldu Daha sonra yeniden Macaristan Krallığı'na bağlı Banlar tarafından yönetildi 1230'lardan itibaren bölge halkının çoğu, Manicilik'ten etkilenen dualist Hristiyan tarikatı olan Bogomillik'e geçti Bosna, 1377'ye kadar Macaristan'a bağlı banlar tarafından yönetildi Bu târihte Bosna Banı Tvrtko Kotromanoviç (sonradan I Tvrtko), kendini Bosna, Sırbistan ve Dalmaçya kralı ilan etti Krallığı'nın sınırları bugünkü Karadağ'ın batısından bugünkü Hırvatistan'ın Graçaç kentinin batısına kadar uzanıyor ve bazı Dalmaçya adalarını da kapsıyordu

1463 yılında Osmanlı Sultanı II Mehmet, bütün Bosna'yı fethetti Ancak Macaristan Kralı I Matyas, Saraybosna'nın bulunduğu bölgeyi geri aldı Ancak Osmanlılar, 1492'de bölgeyi yeniden ele geçirdiler

Bugünkü Sarabosna'nın yerinde 14 yüzyılın başlarında Boşnak soylularının şatoları vardı 1492 yılında burayı alan Osmanlılar, şehrin ilk çekirdeğini kurmuşlardır Saraybosna, önemli ulaşım yolları kavşağı olması nedeniyle kısa sürede ticari ve idari merkez olmuştur

Bölge, Osmanlılarca öncelikle Saraybosna'nın merkez olduğu Bosna Sancağı olarak Rumeli Eyâleti'ne bağlanmış, 1585 yılında 1483'te fethedilen Hersek bölgesiyle birlikte Bosna Eyâleti'ne bağlanmıştır 1583-1686 arasında Banyaluka'nın, 1686-1851 arası Travnik'in merkez olduğu dönemler hariç hep eyaletin merkezi Saraybosna olmuştur 1697'deki kısa süreli Venedik işgalinden zarar gören şehir, derhal onarıldı

Saraybosna, Türklerin Avrupa'da kurduğu en büyük kent olarak kabul edilir

1878 yılına kadar Osmanlılar'a bağlı kalan şehir, bu yıl imzalanan Berlin Anlaşması'yla Avusturya-Macaristan yönetimine bırakıldı Ancak buranın yönetimi konusunda yönetim ortakları arasında anlaşmazlık çıkınca doğrudan doğruya Viyana'dan yönetilen Bosna-Hersek'in merkezi oldu 1918'de sonradan Yugoslavya Krallığı'na dönüşecek olan Sırp-Hırvat-Sloven Krallığı'na geçti ve Sırbistan'a bağlandı 1929 yılında ülke, idari olarak banlıklara bölündüğünde, Drina Banlığı'nın merkezi oldu [[II Dünya Savaşı|II Dünyâ Savaşı]'nda 1941-1945 arasında Alman uydusu Bağımsız Hırvatistan Devleti'nin işgalinde kaldı