Divan Edebiyatı

Bağdatlı Ruhî



Bağdatlı Ruhî, (?-1605) TürkDivan edebiyatı şairi Terkib-i Bend'i ile ünlüdür


Hayatı


Bağdat doğumlu olduğu bilinen şairin doğum tarihi bilinmemektedir Bağdat doğumlu olduğu için Bağdatlı Ruhî olarak anılmıştır Gerçek ismi Osman'dır Babası Osmanlıordusunda bir askerdi, kendisi de sipahi olmuştur Dönemin önemli, ünlü isimleriyle arkadaşlık kurmuştur Çeşitli savaşlara katılmıştır Eleştirel tarzı ve yalın üslubu ile ünlenmiştir Toplumun sorunlarına ilişkin yazmayı tercih etmiştir 1605 yılındaŞam'da öldüğü bilinmektedir


Çalışmaları


Bağdatlı Ruhi'nin en çok etkilendiği şair hiç kuşkusuz Fuzuli'dir, Fuzuli'nin oğlu Fazlı ile de arkadaşlık kurmuştur Revaçta olan aşk, kahramanlık gibi konular üzerine yazmaktansa yaşadığı bölgelerin idari sistemlerinin meseleleri, toplumun sorunlu ve eksik noktaları, yanlış din anlayışı gibi konularda, eleştirel bir stilde yazmıştır Hiç kuşkusuz Bağdatlı Ruhi'nin en ünlü ve önemli eseri Terkib-i Bend isimli manzumesidir 17 bendlik bu ünlü manzumeye Türk edebiyatının önemli isimleri (Şeyh Galip, Ziya Paşa gibi) nazireler yazmıştır

Eserlerinden örnek


Terkib-i Bend'in birinci bendi


Sanmam bizi kim şîre-i engûr ile mestüz

Biz ehl-i harabâtdanuz mest-i Elest’üz

Ter-dâmen olanlar bizi alûde sanur lîk

Biz mâil-i bûs-i leb-i câm ü kef-i destüz

Sadrın gözedüb neyleyelim bezm-i cihânın

Pâ’yi hum-i meydir yirimüz bâde-perestüz

Mâil değiliz kimsenin âzârına ammâ

Hâtır-şiken-i zâhid-i peymâne şikestüz

Erbâb-i garez bizden ırağ olduğu yeğdir

Düşmez yare zirâ okumuz sâhib-i şeştüz

Bu âlem-i fânîde ne mîr ü ne gedâyuz

A’lâlara a’lâlanuruz pest ile pestüz

Hem-kâse-i erbâb-ı dilüz arbedemiz yok

Mey-hânedeyüz gerçi velî ışk ile mestüz

Biz mest-i mey-i mey-kede-i âlem-i cânuz

Ser-halka-i cem’iyyet-i peymâne-keşânuz