Divan Edebiyatı

a Biçimlerine göre


Tesbi


Bir başka şairin bir gazelin her beytinin matlasına 5 dize daha eklenerek yedili beyitler haline getirilmesiyle kurulur Tahmis ve tesdis türünde olduğu gibi genellikle eksik gazellere uygulanır Tesbi de eklenen dizelerin kafiyesi, mevcut dizelerle aynıdır



Taşir


İkili dizelerler yazılmış bir gazelin her beytine 8 dize daha ekleyerek 10'lu beyitler haline getirilmiş gazel türüdür Tahmis ve tesdis türlerinde olduğu gibi genellikle eksik gazellere uygulanır
ÖRNEK Taşir Taşlıcalı Yahyâ Bey


Tezmin


İkili dizelerler yazılmış bir gazelin her beytine 6 dize daha ekleyerek 8’li beyitler haline getirilmesidir Tahmis ve tesdis türlerinde olduğu gibi genellikle eksik gazellere uygulanır


Muaşşer


Aynı ölçüde onar dizelik bendlerden oluşan nazım biçimidir İlk bendin on dizesi birbirleriyle, sonraki bendlerin ise ilk iki dizesi ilk bend ile uyaklıdır İlk beytin son bendinin her bendin sonunda aynen yinelendiği muaşşerlere "mütekerrir muaşşer" denir Bendlerin son beytinin ilk bendin uyağına uygun olarak her bendde değişmesiyle yazılan muaşşerler ise "müzdeviç muaşşer" adıyla tanımlanır


Muhammes


Aynı ölçüdeki beşer dizelik bendlerden oluşa nazım biçimi İlk bendin 5 dizesi birbirleriyle, sonraki bendlerin son bir ya da iki dizesi ilk bend ile uyaklıdır Son bir ya da iki dize, her bendin sonunda aynen tekrarlanıyorsa bu muhammese "mütekerrir muhammes", bu dizelerin ilk bend ile yalnızca uyak yönünden uyuştuğu muhammeslere ise "müzdeviç muhammes" adı verilir Bend sayısı 4-8 arasında değişir Muhammeslerde çoğunlukla felsefi düşünceler, tasavvuf konuları ele alınır