Konu
:
TasavvufÎ ÜslÛbun ehemmİyetİ / tasavvufÎ ÜslÛbun ehemmİyetİ hakkinda
Yalnız Mesajı Göster
TasavvufÎ ÜslÛbun ehemmİyetİ / tasavvufÎ ÜslÛbun ehemmİyetİ hakkinda
06-23-2012
#
2
Prof. Dr. Sinsi
TasavvufÎ ÜslÛbun ehemmİyetİ / tasavvufÎ ÜslÛbun ehemmİyetİ hakkinda
TASAVVUFÎ ÜSLÛBUN EHEMMİYETİ
- Osman Nûri Topbaş
:: 1 ::
Ashab-ı kiramdan Ebû Derda Hazretleri Şam'da kadılık yapıyordu
Birgün halkın bir günahkâra sövüp saydıklarını işitti ve onlara:
"-Siz kuyuya düşmüş bir adam görseniz ne yaparsınız?" diye sordu
Oradakiler:
"-İp sarkıtıp çıkarmaya çalışırız
" deyince Ebû Derdâ Hazretleri bu defa:
"-Öyleyse günah kuyusuna düşmüş bu adama da niçin bir ip sarkıtıp onu kurtarmayı düşünmüyorsunuz?" diye sordu
Şaşırdılar:
"-Sen bu günahkâra düşmanlık duymaz mısın?" dediler
Ebû Derda Hazretleri de şu hikmetli cevabı verdi:
"-Ben onun kendisine ve şahsiyetine değil günahına düşmanım
"
Bu misâlde Ebû Derdâ Hazretleri'nin mü'min gönüllere yerleştirmek istediği pek derin hikmetler vardır
Bu hikmetler Cenâb-ı Hakk'ın emir ve rızası ile Hazret-i Peygamber -sallâllâhü aleyhi ve sellem-'in yüce ahlâkından ümmete yansıyan ulvî pırıltılardır ki bunlar İslâm tarihinde hep birer olgunluk düstûru olarak hidâyet sürûr ve nûruna vesile telakkî olunmuş ve amel-i sâlih toprağında kökleşerek tasavvufî bir üslûp hâline gelmiştir
Bu üslûp günahkârı günahı içinde boğmayıp onu müsamaha afv merhamet ve muhabbet ikliminde tevbe deryasında arındırma gayretidir
Hazret-i Peygamber -sallâllâhü aleyhi ve sellem- Ebû Cehil gibi müşriklerin en azgınına dahî böyle bir incelikle yaklaşmış ve muhatabının günah çukurlarını çomaklayıp rezaletleriyle uğraşmamış sadece ve sadece îmânın kurtuluş ve seadet deryasında tertemiz olmaya çağırmıştır
Nitekim Cenâb-ı Hakk'ın îmân ve tevbeye sarılan kimsenin evvelki günahlarını silmesi hiç işlememiş gibi muamele buyurması hatta samîmiyet ölçüsünde o günahların hepsini sevap defterine aktarması bu hususta bize yol gösteren büyük bir hikmet meş'alesidir
Âyet-i kerîmede buyurulur:
"Ancak tevbe ve îmân edip güzel ameller işleyenlerin işte Allâh onların kötülüklerini iyiliklere (günahlarını sevaplara) çevirir
Allâh çok bağışlayıcı engin merhamet sahibidir
"
(Furkân 70)
Bu yüce merhametten nasip alamayanlar hem kendilerinin hem de insanlığın düşmanıdırlar
Böylesi merhamet ve şefkat bilmeyen gâfillerilâhî nasiplerinin yollarını tıkayan zavallılardır
Ancak merhamet kaynağını elde eden Mevlânâlar ve Yûnuslar gibi Hakk dostları ise insanların da dostları olarak herkes tarafından hatta kurdu ve kuşuyla bütün bir kâinat tarafından sevilen nûr yüzlü mütebessim birer cennet gülleridir
Onlar dikenlerin üzerinde dahi âleme güzellik dağıtır ve gönül yaralarını tedavi ederler
İşte önemli olan budur; gül tabiatli olabilmek yâni bu dünyâ bahçesinde dikenleri görüp onlardan incinerek dikenleşmek değil araya kış gibi çileler de girse onları bahar iklîmleriyle kucaklayarak bütün âleme bir gül olabilmek
Hazret-i Mevlânâ ne güzel buyurur:
"Ay geceden ürkmediği karanlıklardan kaçmadığı içindir ki nûrlandıışık saçmaya başladı
Gül de o güzel kokuyu diken ile hoş geçindiği için kazandı
"
"Bu hakikati gülden de işit
Bak o ne diyor: Dikenle beraber bulunduğum için neden gama düşeyim neden kendimi kedere salayım? Ben ki gülmeyi o kötü huylu dikenin beraberliğine katlandığım için elde ettim
Onun vesilesiyle âleme güzellikler ve hoş kokular dağıtma imkânına kavuştum
"
Eşrefoğlu Rûmî Hazretleri bu hâle erişebilmek için zarûrî olan üslûbu bir beytinde şöyle hulâsa eder:
Ol dost için ağuları (zehirleri)
Şeker gibi yutmak gerek!
Merhûm Ramazanoğlu Mahmûd Sâmî -kuddise sirruh- Hazretleri'nin bir talebesi geçirdiği buhran dolayısıyla zaafa uğramış ve sarhoş bir vaziyette kapısına gelmişti
Kapıyı açan kişi:
"_Bu ne hâl! Hangi kapıya geldiğinin farkında mısın?" diye azarlayınca bitkin ve bîçâre adamcağız:
"_Beni merhametle kucaklayacak başka bir kapı var mı ki!
" dedi
Olup biteni içeriden işiten Hazret hemen kapıya geldi ve o gönlü zedelenmiş talebesini içeriye buyur ederek onu can sarayına aldı
Onun vîrâne olmuş gönlünü merhamet şefkat ve muhabbetle ihyâ etti
Bu gönül inceliği üslûbu ile irşâda mazhar olan o şahıs da bütün menfî hâllerinden kurtularak ileriki hayâtında sâlihler zümresine dâhil oldu
İşte insana mutasavvıfâne bir gözle bakmak onun günahlarla kirlenmiş durumundan ziyâde aslına itibar ve iltifât etmeyi gerektirir
Tasavvufî üslûbun -günâhı değil- günahkârı hoş görüp merhametle kucaklamasının derin bir hikmeti de işte budur
Gerçek bir mutasavvıf günahkâr insanı kanadı kırık bir kuş gibi şefkat ve alâkaya muhtaç bir varlık olarak telâkkî eder
Onun buhranlı rûhunu teskîn etmenin yeniden sıhhat ve huzûra kavuşturmanın endişesini sînesinde hisseder
Çünkü Hâlık için mahlûka gösterilecek şefkat ve müsâmaha mü'minleri kemâle ve fazîlete erdiren en kuvvetli bir müessirdir
Ashâbdan biri ceza vere vere artık bıktıkları bir içki mübtelâsı hakkında lânet etmişti
Bunu işiten Allâh Rasûlü -sallâllâhu aleyhi ve sellem- şöyle buyurdu:
"Ona lânet etmeyin
Allâh'a yeminle söylüyorum bu adam hakkında bildiğim bir şey varsa o da Allâh ve Rasûlü'nü sevmiş olmasıdır
" (Buhârî Hudûd 5)
Çünkü insan asıl gâyesinden ne kadar uzak kalırsa kalsın "insan" olmak haysiyetiyle yine de yüce bir şeref sâhibidir
Onun öz cevherindeki yücelikten habersiz olarak günah bataklığına saplanması tıpkı Kâbe-i Muazzama'nın duvarındaki Hacerü'l-Esved'in oradan yere düşüp kir pas içinde kalması gibidir
Bu hâle lâkayd kalarak feverân etmeyecek hiçbir mü'min vicdânı tasavvur olunamaz
Bu hâlde bile mü'minler Hacerü'l-Esved'e hürmetten vazgeçmezler
Onu derhal tozu toprağıyla kapar gözyaşları ve dilleriyle temizleyerek eski yüce ihtiram mevkiine koymak için birbirleriyle yarışırlar
Onun cennetten çıkmış bulunduğunu ve özündeki yüce değeri düşünürler
Halbuki insan da Hacerü'l-Esved gibi cennetten çıkmadır
İşlediği günahlarla ne derecede düşerse düşsün onun özündeki değer bâkîdir
Diğer taraftan hiçbir liyâkatli doktor hastasına kendisini niye hasta yaptığı yolunda kızmaz
Hastalık kişinin kusûruyla ilgili bir husus sebebiyle ortaya çıkmış olsa bile bunu hastanın fiil veya düşünce bakımından kaynaklanan acziyetinin doğurduğu bir netice olarak yorumlar
Böylece hastaya hasta olmasına sebep olacak hususlar dolayısıyla kızmak yerine onun çektiği ızdırap ve elemi göz önünde bulundurarak vakit geçirmeden büyük bir merhamet ve şefkatle tedâvîsine yönelir
Kendini bu tedâviyle mükellef görür
İşte mutasavvıf da cemiyet içinde hastahâne koğuşlarını gezen bir doktorun şu hissiyâtıyla yaşar
Davranışlara hâkim kılınan bu hissiyât da yoldan çıkmışlar için âdetâ bir can kurtaran simididir
Böyle bir can simidi uzatmak ve dînen günahkâr olan bir insanı içine düşmüş olduğu günah denizinden kurtarmak pek ulvî bir seadet vesilesidir
Hazret-i Peygamber -sallâllâhu aleyhi ve sellem-'in Hayber fethi esnasında harp meydanında Hazret-i Ali'ye yaptığı şu tenbih câlib-i dikkattir:
"_Yâ Alî! Bir kimsenin senin vâsıtanla hidâyete ermesi senin için üzerinde güneşin doğup battığı her şeye sahip olmandan daha hayırlıdır
"
Bu hakîkat âyet-i kerîmede şöyle buyurulur:
"
Kim onu (bir insanı) ihyâ ederse bütün insanları ihyâ etmiş gibi olur
"
(el-Mâide32)
Bu bir îmân meselesidir
Şüphesiz insana aid davranışların hatâ durumu en ağır olanı küfürdür
Bunun bile kurtulabilme şansı yumuşak bir üslûp ile daha fazla mümkün olduğundandır ki Cenâb-ı Hak Mûsâ -aleyhisselâm-'ı Firavun'a îmân telkîni için gönderdiğinde ona "kavl-i leyyin" yâni yumuşak sözle hitap etmesini emir buyurmuştur
Zîrâ hidayete davet edenin bundaki muvaffakiyeti yukarıda ifâde buyurulduğu üzere kazançların en büyüğüne köGoogle Page Rankingü olan bir amel-i sâlihtir
Allâh Teâlâ Firavun'un küfürdeki şiddetinden -hâşâ- gâfil değildi
Dolayısıyla muhatap küfürde Firavun derecesinde şiddetli olsa bile bizim telkîn üslûbumuzu asıp kesmek tehdit savurmak gibi his taşkınlıklarına değil yumuşak söz söylemenin vakarlı istikametine yönelten ilâhî talimatı doğru ve iyi kavramalıdır
Hazret-i Mevlânâ ne güzel buyurur:
"Allâh'ın: sözünü iyi anla!"
"Zîrâ kaynayan yağa su dökersen ocağı da harap edersin tencereyi de
"
Cenâb-ı Hakk'ın Hazret-i Peygamber -sallâllâhu aleyhi ve sellem-'in şahsında bütün ümmete ifade buyurduğu şu âyet-i kerîme de bu hakîkati beyan eyler:
"(Ey Rasûlüm!) O vakit Allâh'tan bir rahmet ile onlara yumuşak davrandın! Şâyet Sen kaba ve katı yürekli olsaydın hiç şüphesiz etrafından dağılıp giderlerdi
Şu hâlde onları afvet; bağışlanmaları için dua et
" (Âl-i İmrân 159)
Diğer bir âyet-i kerîmede de daha sarîh olarak şöyle buyurulmuştur
"(Resûlüm!) Sen Rabbinin yoluna hikmet ve güzel öğütle çağır!
"
(en-Nahl 125)
Bu üslûp sırf günahkâr ve kâfirler için değil belki en zirve noktalarda İslâm'ı yaşamakta olan insanlarda bile beşeriyet îcâbı görülebilecek birtakım zaaf ve kusurlara karşı da lüzûmludur
Zîrâ kusûru düzeltmeye çalışırken muhâtabı ezip onu rencide edecek sert ve kaba bir üslûp maksadın hilâfına ve belki de tam zıt istikâmette netîcelere sebep olabilir
Çünkü böyle bir üslûpla yapılan îkâzlarda bazen insanlar babalarına karşı bile tahammülsüz olabilmektedirler ki başkalarına tahammüllü olmaları mümkün değildir
Böyle durumlarda söylenen doğrular da gönüllere tırtıklı bir bıçak tesiri yapmakta; fayda ve cazibesini kaybetmektedir
Hazret-i Mevlânâ buyurur:
"Bir kabahatin dolayısıyla seni azarladığı zaman baban bile senin gözünde bir canavar gibi saldırıcı ve ısırıcı görünür
"
Prof. Dr. Sinsi
Kullanıcının Profilini Göster
Prof. Dr. Sinsi Kullanıcısının Web Sitesi
Prof. Dr. Sinsi tarafından gönderilmiş daha fazla mesaj bul