Ozanlarımız - AŞIK ZÜLALİ (Yusuf KÖKTEN)

**Prof. Dr. Sinsi** · 06-23-2012

AŞIK ZÜLALİ (Yusuf KÖKTEN)

Aşık Zülali Kars ilimizin Posof ilçesinin Suskap köyünde bugünkü adı (Aşık Zülali Köyü) 1873 yılında doğdu

Üstün yetenekli bir aşık olan Zülali çocukluk yaşlarından itibaren aşıklık geleneğinin bütün gereklerini başarıyla yerine getirdi

Bu konuda bilgisini

görgüsünü geliştirdi

Aşık Zülali aynı zamanda badeli aşıklardandır

Kars 'ta ve çevrede usta aşıklardan usul, erkan, yol belledi

İlk ustası Aşık Abbas'dı

Aşık Şenlik, Aşık Sümmani gibi zamanın en usta iki aşığıyla görüştü, onlardan nasibini aldı ve mutluluğa erişti

Aşık Zülali, halk edebiyatının aşıklık geleneğinin bütün dallarında üstün örnekler verdi

Sözü kadar sazı da güçlüdür

Aşık Zülali, doğuda kısa zamanda büyük bir üne kavuştu

İstanbul'da o tarihlerde halk şairleri, sazlarıyla, sözleriyle büyük kahvelerde, köşklerde ilgiyle dinleniyor, teşvik ve takdir ediliyordu

Zülali İstanbul'da sanatını başarıyla sürdürdü, hem de medreseye devam etti

Sonra tekrar Kars'a döndü

Gel zaman, git zaman yine gurbetin yolunu tuttu

Afyon, Emirdağ derken, sonunda Eskişehir'in Çifteler ilçesini mesken tuttu

Sazlı, sözlü bir dünyada 1956 yılının 18 Aralıkta Allah'ın rahmetine kavuştu

DEDECAN
Tarih binüçyüz ondört'tü bir vakit
Vardım gurbeti diyara Dedecan

Felek vurdu ayağına götürdü
Çıldır'dadır ser Suhara Dedecan

Vardım Suharaya azmi geharlı
Dört yanı müzeyyen resmi şeherli
Bir ejderha gördüm zehmi zeherli
Vurdu yüreğime yara Dedecan

Yüreğin ki yandı ciğerim pişti,
Sohbete başladı aklım da şaştı

Ele bildim derya ummandı coştu,
Tacüp kaldım bu hünere Dedecan

Ele hüner olmaz hünkar beyinde,
Açıp bayrağını sancak öğünde,
Beşyüz pençe gördüm en küçüğünde,
Mansur dek çektiler dara Dedecan

Dar'aki çektiler halime baktı

O nece mühürdü kaddimi yaktı

Olunca metahım harice çıktı,
Giyindim eğnime kara Dedecan

Kara ki giyindim düştüm amana

Keşke gideydim Hind'e Yemen'e

Bir serçe neylesin murg-u Semen'e
Yel dokundu şem fenere Dedecan

Alıştı fenerim böyle yanarım,
Gittiğime pişman oldum dönerim

Kendi vatanımda öksüz sanarım,
Olmadı kimseden çare Dedecan

Çare ki olmadı derdime billah,
Böyle Aşıklara etmez eyvallah

Zülali'ye yardım eyledi Allah,
Düşürmedi imtihana Dedecan

OLUR
Bir kişi ki kemalini hıfzetse,
İrfan meclisinde piri nur olur

Şeriat babına kayım olmayan,
Daim onun altı üstü nar olur

Üç nedir ki üç kitapta yeri yok,
Ziya vermiş her eşyada nüru çok

Ol kimidi beygafilden deydi ok,
Mahşerde Resul'a iddakar olur

Bendi yok başının yüce seri var

Haktalanın hikmeti var, sırrı var
Ol nedir ki beş iklimde yeri var
Bunu bilmeyenin işi zar olur

Zülali derki zehnim bulanır,
Didelerim gam bahrinde sulanır
Ol nedir ki dağ başına dolanır?
Çıkar can cesetten rüzugar olur

GÖRÜNDÜ
Livana'dan çıktım Şavkat dağına,
Allah'ın lütfundan ihsan göründü,
Sanarsın ki düştüm cennet bağına,
İnsanları huri gılman göründü

Sevgim kaldı vatan gazilerinde,
Hasretim varıdı bazılarında

Bu dersim manevi yazılarımda,
Hubb'ül vatan, min-el iman göründü

Bu vatan'a ağlar idim ıraktan,
Gördüm de kurtuldum gamdan fıraktan

Açıldı gözümüz kudreti Hak'tan,
Güzel Çıldır, Kars, Ardahan göründü

Hicran köprüsünden geçti ordumuz,
Kalmadı kasavat, asla derdimiz,
Posof mekanımız suskap yurdumuz
Her taşı cevherden vatan göründü

Gönül der Zülali vatan'a eriş
Vatanı dostlardan sual et soruş
Aleme yaz geldi gönlüm neden kış
Yaylasında karla duman göründü

NELER VAR
Vücudun mülkünden yağmur, kar gitmez
Niçin gelmez baharımda neler var
Doğmaz tan yıldızı şafaklar atmaz
Güneş çalmaz seherinde neler var?

Yüz bin tellal hicranımı satarlar

Müşteriler ellerinden kaparlar

Dertten kale, gamdan saray yaparlar,
Gelin bakın şeherimde nereler var?

Ben gurbete çıktım yüzü ağ gibi,
Vatan tuttum bahçe gibi bağ gibi

Takdirime dayanırdım dağ gibi
Ben ne bilem kaderimde neler var?

Soran yok Zülali nedir bu suçun,
Hicran dağlarında hicranın göçün

Hançer ile kesin bağrımı açın,
Bir bakın ki ciğerimde neler var

06-23-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Ozanlarımız - AŞIK ZÜLALİ (Yusuf KÖKTEN) AŞIK ZÜLALİ (Yusuf KÖKTEN) Aşık Zülali Kars ilimizin Posof ilçesinin Suskap köyünde bugünkü adı (Aşık Zülali Köyü) 1873 yılında doğdu Üstün yetenekli bir aşık olan Zülali çocukluk yaşlarından itibaren aşıklık geleneğinin bütün gereklerini başarıyla yerine getirdi Bu konuda bilgisini görgüsünü geliştirdi Aşık Zülali aynı zamanda badeli aşıklardandır Kars 'ta ve çevrede usta aşıklardan usul, erkan, yol belledi İlk ustası Aşık Abbas'dı Aşık Şenlik, Aşık Sümmani gibi zamanın en usta iki aşığıyla görüştü, onlardan nasibini aldı ve mutluluğa erişti Aşık Zülali, halk edebiyatının aşıklık geleneğinin bütün dallarında üstün örnekler verdi Sözü kadar sazı da güçlüdür Aşık Zülali, doğuda kısa zamanda büyük bir üne kavuştu İstanbul'da o tarihlerde halk şairleri, sazlarıyla, sözleriyle büyük kahvelerde, köşklerde ilgiyle dinleniyor, teşvik ve takdir ediliyordu Zülali İstanbul'da sanatını başarıyla sürdürdü, hem de medreseye devam etti Sonra tekrar Kars'a döndü Gel zaman, git zaman yine gurbetin yolunu tuttu Afyon, Emirdağ derken, sonunda Eskişehir'in Çifteler ilçesini mesken tuttu Sazlı, sözlü bir dünyada 1956 yılının 18 Aralıkta Allah'ın rahmetine kavuştu DEDECAN Tarih binüçyüz ondört'tü bir vakit Vardım gurbeti diyara Dedecan Felek vurdu ayağına götürdü Çıldır'dadır ser Suhara Dedecan Vardım Suharaya azmi geharlı Dört yanı müzeyyen resmi şeherli Bir ejderha gördüm zehmi zeherli Vurdu yüreğime yara Dedecan Yüreğin ki yandı ciğerim pişti, Sohbete başladı aklım da şaştı Ele bildim derya ummandı coştu, Tacüp kaldım bu hünere Dedecan Ele hüner olmaz hünkar beyinde, Açıp bayrağını sancak öğünde, Beşyüz pençe gördüm en küçüğünde, Mansur dek çektiler dara Dedecan Dar'aki çektiler halime baktı O nece mühürdü kaddimi yaktı Olunca metahım harice çıktı, Giyindim eğnime kara Dedecan Kara ki giyindim düştüm amana Keşke gideydim Hind'e Yemen'e Bir serçe neylesin murg-u Semen'e Yel dokundu şem fenere Dedecan Alıştı fenerim böyle yanarım, Gittiğime pişman oldum dönerim Kendi vatanımda öksüz sanarım, Olmadı kimseden çare Dedecan Çare ki olmadı derdime billah, Böyle Aşıklara etmez eyvallah Zülali'ye yardım eyledi Allah, Düşürmedi imtihana Dedecan OLUR Bir kişi ki kemalini hıfzetse, İrfan meclisinde piri nur olur Şeriat babına kayım olmayan, Daim onun altı üstü nar olur Üç nedir ki üç kitapta yeri yok, Ziya vermiş her eşyada nüru çok Ol kimidi beygafilden deydi ok, Mahşerde Resul'a iddakar olur Bendi yok başının yüce seri var Haktalanın hikmeti var, sırrı var Ol nedir ki beş iklimde yeri var Bunu bilmeyenin işi zar olur Zülali derki zehnim bulanır, Didelerim gam bahrinde sulanır Ol nedir ki dağ başına dolanır? Çıkar can cesetten rüzugar olur GÖRÜNDÜ Livana'dan çıktım Şavkat dağına, Allah'ın lütfundan ihsan göründü, Sanarsın ki düştüm cennet bağına, İnsanları huri gılman göründü Sevgim kaldı vatan gazilerinde, Hasretim varıdı bazılarında Bu dersim manevi yazılarımda, Hubb'ül vatan, min-el iman göründü Bu vatan'a ağlar idim ıraktan, Gördüm de kurtuldum gamdan fıraktan Açıldı gözümüz kudreti Hak'tan, Güzel Çıldır, Kars, Ardahan göründü Hicran köprüsünden geçti ordumuz, Kalmadı kasavat, asla derdimiz, Posof mekanımız suskap yurdumuz Her taşı cevherden vatan göründü Gönül der Zülali vatan'a eriş Vatanı dostlardan sual et soruş Aleme yaz geldi gönlüm neden kış Yaylasında karla duman göründü NELER VAR Vücudun mülkünden yağmur, kar gitmez Niçin gelmez baharımda neler var Doğmaz tan yıldızı şafaklar atmaz Güneş çalmaz seherinde neler var? Yüz bin tellal hicranımı satarlar Müşteriler ellerinden kaparlar Dertten kale, gamdan saray yaparlar, Gelin bakın şeherimde nereler var? Ben gurbete çıktım yüzü ağ gibi, Vatan tuttum bahçe gibi bağ gibi Takdirime dayanırdım dağ gibi Ben ne bilem kaderimde neler var? Soran yok Zülali nedir bu suçun, Hicran dağlarında hicranın göçün Hançer ile kesin bağrımı açın, Bir bakın ki ciğerimde neler var