|
Prof. Dr. Sinsi
|
İlköğretim eğitsel oyunlar - Kurallı Oyunlar
b)- KOŞMACA OYUNLARI
1- Saklambaç Oyunu
Bir ebe seçilir Ebe oyun alanının önceden belirlenmiş bir yerinde durur, yumulur Burası ebenin kalesidir Çocuklar saklanırlar Ebe belirli bir sayıya kadar ( örneğin ona kadar ) sayar Sayma işlemi bitince "Önümdeki, arkamdaki, sağımdaki, solumdaki sobe" Der, gözlerini açar, saklanan arkadaşlarını arar, bulmaya çalışır Gördüğü arkadaşının adını söyleyerek kaleye döner, sobeler Sobelenen çocuk yanar
Ebe aramak için kaleden uzaklaştığında, saklanan çocuklar ortaya çıkıp, ebeden önce kaleye ulaşarak "sobe" yapmaya çalışırlar
Bu arada, yanan ve yanmayan çocuklar ( açığa çıkmış çocuklar ), öteki arkadaşlarına yardımcı olmak için "Elma dersem çık, armut dersem çıkma" gibi sözlerle kopya verirler Ebe kaleden uzaklaşınca "elma, elma" diye, ebe kaleye yaklaşınca "armut, armut"diye bağrışırlar
Ebe tarafından bulunarak yanmış olan çocuklar, oyunun bitiminde, kendi aralarında sayışarak yeni bir ebe seçerler Oyun yeni ebeyle sürer
Bu oyunun oynanışında, isteğe göre, şöyle bir kural da uygulanabilir ; saklananlar içinden son çocuk, ebeden önce sobe yaparsa , kendinden önce sobelenmiş çocukların tümü kurtulur Aynı ebe, yine ebe kalır, oyun yinelenir
Ebe yumulduktan sonra, 10'a kadar sayı sayabileceği gibi bu saymayı renkleri sayma, meyveleri sayma biçiminde de yapabilir İstenirse bu sayma, anne, baba, kardeş-ağabey, abla, teyze, dayı, hala, amca gibi aile ve akraba bireylerini sayma biçiminde de uygulanabilir
Ebenin sayması, öğretmen hangi konuyu pekiştirmek istiyorsa, o konuya ilişkin sözcük ve kavramlarla da yapılabilir
2- Köşe Kapmaca
Bu oyunu oynayacak çocukların sayısından bir eksik sayıda köşe saptanır ( köşe yoksa, yere tebeşirle aynı sayıda daire çizilir) Çocuklar sayışarak, aralarından bir ebe seçerler Ebe ortada durur, öteki çocuklar köşelerine geçerler Oyun başlayınca, çocuklar köşelerini ( yerlerini ebenin kapmasına olanak vermemeye çalışarak ) değiştirmeye çalışırlar Bu değiştirme sırasında ebe başka bir köşeye geçmek üzere olan çocuğun yerini kapmaya çalışır Kaparsa, yerini aldığı çocuk ebe olur Oyun böylece sürer
Köşe kapmaca oyununda, çocukların durdukları köşelere üniteye uygun adlar verilebilir Adların belirlenmesini, öğretmen çocuklara yaptırır Örneğin; Gün adları, mevsim adları, renk adları vBulletin
3- Kilitlenme Oyunu
Oyunun oynanacağı bir alan ( ya çizilerek, yada çocuklara "şuradan dışarı çıkılmayacak" denilerek ) belirlenir Çocuklar aralarından bir ebe seçerler Ebe kovalar, çocuklar kaçışırlar Ebe, yaklaştığı çocuğa eliyle dokunmaya çalışır Her çocuk ebe yaklaştığı zaman yere çömelir, iki elini başının üzerine ( parmaklarını iç içe geçirerek ) kilitler ve ağzını sıkıca kapatır Bu devinimleri, ebe kendisine dokunmadan yapabilen çocuk kurtulur, yapamayan çocuk yanar ve ebe olur Oyun böylece sürer
4- İpi Tutma Oyunu
Yaklaşık 10 m uzunluğunda, kalınca bir ip ( urgan yada halat ) bulunur İki ucu birleştirilerek düğümlenir, büyükçe bir halka yapılır Oynayacak çocuklar bu ipi elleriyle tutarlar ve halka oluşturacak biçimde dururlar Çocuklar ipin oluşturduğu halkanın içinde olurlar ve ellerini arkaya >ürerek ipi tutarlar Ayrıca, sırtlarını ipe dayayarak, ipin gergin durmasını sağlarlar
İçlerinden birisi ebe seçilir Ebe halkanın ortasında bekler İpi tutan çocuklar, zaman zaman ipi bırakarak ( ebenin arkasından yada yanından ) ortaya doğru yürürler, ebe ipi kim bırakıyorsa o çocuğu kovalar; ona dokunmaya çalışır Kovalanan çocuk, ebe kendisine dokunmadan ipi tekrar tutabilirse yanmaz Dokunursa, ebe olur Oyun böylece sürer
5- Bayrak Verme Oyunu
Üniteye uygun bir bayrak hazırlanır ( bayrağın üzerinde hayvan, bitki, giyecek vBulletin bir nesne yada bir renk bulunur ) Bir ebe seçilir Bir çocuk bayrağı alır, kaçar; ebe, bayrağı taşıyan çocuğu kovalar, ona dokunmaya çalışır Bayraklı çocuk, ebeye yakalanmadan bayrağı bir arkadaşına vermeye çalışır; başarırsa yanmaz Ebe bu kez, bayrağı alan öteki çocuğu kovalar Ebe, bayraklı çocuğa dokunabilirse, ebelikten kurtulur Dokunulan çocuk ebe olur Oyun böylece sürer
6- Kedi Atlama Oyunu
Bahçede yada salonda, birbirine koşut iki çizgi çizilir Çocuklara bunun "dere" olduğu söylenir "Siz de kedi olacaksınız, bu dereden atlayacaksınız" denir
Çocuklar iki kümeye ayrılırlar: birinci kümeye "Kara kediler", ikincisine de "Tekir kediler" denir
Önce kara kediler, birer birer, dereyi atlayarak geçmeye çalışırlar Atlayan kedinin ayağı, her iki taraftaki çizgilere basmamalıdır Bir yada iki ayağı çizgiye basan kedi yanar Sonra tekir kediler de aynı kurallarla dereden atlamaya çalışırlar Hangi kedi kümesinden daha az kişi yanarsa, oyunu o kedi kümesi kazanmış olur
Bu oyunun oynanması sırasında öğretmen, dere çizgilerinin arasındaki açıklığı, çocukların yaş durumlarına ve yeteneklerine göre saptar Çizgileri ona göre çizer Ayrıca, dereden atlama devinimi, önce ayaklar serbest olarak yaptırılır, sonra da iki ayak birleştirilerek yaptırılır İki dere çizgisinin birbirine yakınlık ölçüsü, ayakların bu durumu da göz önünde tutularak belirlenir Oyunda yitiren kediler, kazanan kedileri alkışlar
|