Çocuğu Anlamak...

İKİNCİ BÖLÜM

DAVRANIŞ BOZUKLUKLARI

Kardeşler Arasında Geçimsizlikler: Ailenin çocuklar arasında ayırım yapması çocukları geçimsizliğe ittiği görülmektedir Kardeşler birbirinden farklı karaktere sahip olabildiği gibi ailenin birini diğerinden üstün tutması ona farklı davranması diğerinde karakter bozukluğuna sebebiyet vermektedir Aralarındaki bir anlaşmazlığa kendi aralarında çözümlemeleri sağlanmalıdır

ÇOCUK VE KORKU:

Aile açısından kolay bir yol olduğu için kullanılan korku çocuğun geleceğini etkilemektedir Korkunun bazı belirtileri ise kalp ve nabız atışlarına artış, mide kasılması, nefes alıp verme düzensizleşir, kan deri yüzünden çekilir, yüz sararır

Çocuklar neden korkar?: Okul çağındaki çocuklar sınavdan korktuğu gibi, ana babanın hasta olmasından, vahşi hayvan, yangın, karanlık gibi sebepleri de sayabiliriz Korkuyu yenebilmek için en iyi çare onu doğrudan ele almaktır Hayvandan korkan çocuğu hayvanı sevdirmek gibi yollara başvurmaktır

ÇOCUK VE YALAN:

Çocuk doğuştan yalancı olmaz, yanında sık sık yalan söylenmesi ve baskı altında yalan söylemeğe sebebiyet vermemek, en iyisidir İslamiyet yalanı tasvip etmemiştir Çocuğun yalan söylemesinin önlenebilmesi çocuklara İslami bir terbiye vermekle mümkündür Onların yanında büyüklerin yalanlarını söylememeli ve yalan söyleyene mükafat kabilinden davranışlardan kaçınılmalıdır

SOLAKLIK ÖNLENEBİLİR Mİ:

Solaklığın sonradan edinilen bir alışkanlık olduğunu Dr A Blau Ana el kitabında bazı deliller ileri sürmüştür 1860 yılında Broca solaklığın beyin ile ilişkisi olduğunu beyan etmiştir İnsan beyninin iki yarım küreden ibaret olduğu, sağ taraftaki organları sol küreden idare edildiği söylenmektedir Sağ elle kullanma zorlanan çocukların geçici bir süre kekemelik gösterdiği görülmektedir Kazalarda sol eli kullananların daha fazla kaza yaptığı belirtilmektedir Solak çocuklara yardımcı olabilmek için sağ ellerini kullanmaları teşvik edilmelidir Sünnette de tavsiye edilen sağ eldir Hadisi şerifte bu konuya dikkat çekilerek peygamberimiz sağ elinizle yiyin ve içiniz demiştir

ÇOCUKLARDA ÖFKE NÖBETLERİ:

Çocukların öfke nöbetleri, ailelere bazı mesajlar vermektedir Öfke nöbetlerini işaret olarak kullanan çocuklar ailenin kendilerini yatıştıracağını bildikleri için öfkelenirler Çocuğun aç ve susuz yorgun olması fizyolojik ihtiyaçları karşılanmayan çocuklar bu durumu giderinceye kadar öfkelenirler, çocuklara sık sık cezalar ve gururunu rencide edici davranışlar çocuğun öfkelenmesine sebebiyet verir Öfke nöbetlerini önlemek için sıkıntı veren rahatsızlıklardan korunmak haksız yere ceza verilmemeli, arkadaşları arasında ayırım yapılmamalı, öfkenin zayıflık belirtisi olduğu kadar kuvvet belirtisi olduğunu da söylemek durumundayız Öfkeli çocuklar oyuna ve teskin edici durumlara yönlendirip kendine güven sağlanması sağlanmalıdır

ÇOCUKTA TUVALET TERBİYESİ

Çocuğa tuvalet terbiye verebilmek için en uygun zaman bir veya bir buçuk yaş arasıdır Bu dönem çocuğun yürümeye başladığı zamandır Çocuk bir yaşın altındayken tuvalet ihtiyacını farkedemez Çocuk tuvalet ihtiyacını hissettiği zaman bazen düşünceli, bazen de abdest mahallini tutarak belirtir bu zamanda çocuğa baskı yapmak sinirli olmasına yol açar Tuvalet eğitiminde önemli faktörlerden birisi de mesafe kontrolünün farklı dönemlerde edinilmesidir Bu konuda ebeveyne tavsiyeler ise çocuğa hem yemekten sonra ve yatmadan önce yataktan kalktıktan sonra çocuğa oturağa oturtulmalı ve oturak rahat olmalıdır Bu hususta baskı uygulanmamalıdır Kesinlikle azarlanmamalıdır, bu denemeler sonuç vermezse vaktin erken olduğu düşünülmelidir

BEBEKLER NİÇİN AĞLAR?:

Bebeğin ağlaması onun bir rahatsızlığını belli eder Bebekler 3-4 haftalık oluncaya kadar gözünden yaş gelmez ve sadece bağırır Ağlamasının veya bağırmasının sebepleri ise aç olması, altının ıslak olması, karnının ağrıması, hazımsızlık, yorgunluk, bir yerine iğne veya bir şeyin batması, karanlık, hareketlerini kısıtlayacak şekilde fazla giyinik olması, diş çıkarma döneminde bulunması gibi sebeplerden başka sevilmek arzusu bebeğin ağlama sebepleridir Bu durumda ağlama sebepleri araştırılıp, kucağa alınıp gerekli ilgi gösterilmelidir

BEBEKLER İÇİN KORUYUCU TESTLER:

Yeni doğmuş bebekler muhtemel bir hastalığa karşı doğumdan sonra yapılan muayenelerdir Doğumdan sonra 5-10 gün sonra muayene yapılmalıdır Doğuştan olma kalça çıkığı ve fenilketonri denilen zeka geriliği için Guthrie Deneyi yapılmalıdır Çocuğa yapılabilecek testlerden birisi de idrar muayenesidir Kanda aşırı derecede birikmiş bulunan oksijenin körlüğe sebebiyet verecek fibroplozi adı verilen durumunun önlenmesi gibi bir çok sıhhi testlerin uygulanması gereklidir

ÇOCUKLAR İÇİN KORUYUCU AŞILAR:

Çocuk sağlığı için gerekli bir aşı takvimi uygulanmalıdır Buna göre tüberküloz, boğmaca, difteri, tetanoz, çocuk felci, çiçek, kızamık, kızamıkcık, kabakulak ve tifo aşısını yaptırmalı ve çocuğun sağlığı için bütün tedbirler zamanında olmalıdır Hoşa gitmeyecek durumların meydana gelmemesi için üzerinde önemle durulmalıdır

AŞIRI HAREKETLİ ÇOCUKLAR:

Çocuğun aşırı hareketli olması, çocuğun yerinde duramaması bir sorunu var demektir Tıp dilinde bu çocuklara Hiperkinetik çocuk denilmektedir Bu çocuklarda zeka üstün orta ve geri olabilir Aşırı hareketlilik okulda ve evde bazı baskılara maruz kalması sebebiyle çocuğun hareketlilikle dışa vurmasıdır Aşırı hareketliliğin belirtileri saklanmak, kaçmak, asi olmak, kavga etmek, uyumsuz davranışlarda bulunmak gibi durumlardır Bu durumlar çevresini de rahatsız ederler Zeki olmalarına rağmen bazıları toplum dışına itilmektedir Araştırmalar neticesinde beyindeki bazı maddenin oranlarının değişik olması hareketliliği meydana getirmektedir Bunun tedavisi için, Hekim pedagog psikolog sosyal hizmet uzmanları ile aile ve öğretmenlerin de bu tedaviye katılmaları önemlidir İlaçla tedavi ise bir uzman tarafından yapılmalıdır

SIKILGANLIK ÇOCUĞUN BAŞARISINI ETKİLER:

Sıkılgan çocuklar çekingen davranırlar Cümle kurmakta zorlanır ve fazla duygusaldır Bildikleri bir şeyi söylemeğe cesaret edemezler Çocuğun sıkılgan olma sebepleri ise kendi başına iş yapmasına izin verilmeyişi, ölüm, boşanma gibi sebeplerle sevgine mahrum olması, sakatlık gibi bir şekil bozukluğu sıkılgan olma sebepleri, bunu önlemek için öncelikle çocuğunu kendine güven duymasını sağlamak, okumaya teşvik, kabiliyetine göre sorumluluk verilmesiyle önleme yoluna gidilebilir

ÇOCUKTAKİ SALDIRGAN DAVRANIŞLAR ÖNLENEBİLİR Mİ?:

Çocuğun saldırgan olup olmadığı davranışlarına bakılarak karar verilir ruhi sorun ve çevresiyle uyum sağlayamayan çocuklar saldırgandır Sebepleri ise; çocuğun üzerine fazla düşme, aile fertlerine saygısızlık, annenin rolünü az bulmaktır Ana okuluna, eşya kırma ilkokulda arkadaşlarına saldırma, serbest yetişmiş çocukla saldırgan olma sebeplerindendir Saldırgan davranışları önlemek için saldırganlığın hoş olmadığı anlatılmalı, her fırsatta eğitilmelidir Her isteği yerine getirilmemelidir Her isteği yerine getirilirse onu bir vasıta olarak kullanabilir:

BİR TÜR KONUŞMA BOZUKLUĞU: KEKEMELİK

Konuşma akışında telaffuz duraklaması şeklinde ortaya çıkan bozukluğu kekemelik diye tanımlayabiliriz kekemelik büyük oranda ruhi sebeplere dayanmaktadır Aşırı heyecanla ilgisi büyük önemli sebeplerden birisi de ailenin çocukla iletişimidir fazla baskı çocuğun konuşmasına izin vermeme gibi sebeplerdir Bu çocuğun kendine güvensizliğine, arkadaş ilişkilerinin bozulmasa okuldaki başarısızlığına sebep olabilir Bunun fiziksel bir özellikten mi, ruhi bir rahatsızlıktan mı kaynaklandığı belirlenmeli ve gereken yapılmalıdır

TİKLERİN YOK EDİLMESİ MÜMKÜN MÜ?:

Tik bir kas kümesinin katıldığı tepki ya da hareketi hiçbir amacı olmadan içten gelen zorlamalarla istek dışında yapılan harekettir Kanner´e göre belirgin özellikleri ise Huzursuz, Hassas, alıngan, bencil, yılgınlık ve kolayca yorgunluk gösterir Başlıca sebepleri sıkı disiplin uygulanan hareketini izin verilmeyen çocuklarda hem gözünü oynatışına gerilimden kurtulma isteğini belirtir Nasıl yok edebiliriz? Bunun için huzurlu bir ortam sağlamalı hareketlerinden dolayı baskı yapmamalı sorunlarına inilmeli ve gerekli endişeleri azaltılmalı, ilaç tedavisi ile hekim reçetesiyle uygulanmalıdır

ÇOCUK TIRNAKLARINI MI KEMİRİYOR

Tırnak yeme daha çok sinirli ve endişeli çocuklarda görülen ailenin baskısı ve sert öğretmenin etkisine kalan çocuklara görülür Önlenebilmesi için bu tırnak yemeye iten sebepler ortaya çıkarılmalıdır Buna göre çare ve tedavi uygulanmalıdır Tırnak yemenin kötü bir alışkanlık olduğu anlatılıp kendine inandırılmalıdır

ÇOCUKTA PARMAK EMME:

Çocuğun emme isteğinin çeşitli sebeplerle vaktin öne sona erdirilmesi çocuğun psikolojik ihtiyacı parmak emmekle giderdiği bir durumdur Emzirilen bebeklerde parmak emme isteği yeterince doyurulmayan bir çocukla başlangıçta görülen emme alışkanlığı zamanla başka hareketlerde eşlik edebilir Saçını çekebilir Lorenze göre parmak emme davranışı stres durumunda ortaya çıkan bir yer değiştirme hareketidir

Çocuğu parmak emmekten vazgeçirebilmek için en iyi tedavi yolu, çocuğun ilgisini başka yere çekmek ve kendisine telkinlerde bulunmak ve onun anlayabileceği bir şekilde anlatmak olacaktır

ÇOCUĞUNUZ OKULA GİTMEKTEN KORKUYOR MU:

Çocuğun okul korkusu bir endişe sebebiyle okula gitmeyi reddetmesi, bu konuda isteksiz görünmelidir Kimi çocuk okula gitmemek için evde oyalan bazen de bir hastalık uydurur Biz buna okul korkusu diyoruz Okul korkusunun sebepleri ise, evden uzakta olma, anne şefkatinden uzakta bulunma, öğretmen öğrenci ilişkisi başarılı olamıyorsa bu da okul korkusunun sebeplerindendir Çocuğun okuldan korktuğunun başlıca belirtileri okul korkusu olan çocukların mide bulandırıcı, karın veya baş ağrısı şeklindedir Elinden tutulup okula götürüldüğünde ağlayarak gider Evde kalan çocuk bir süre sonra yatışır Okul korkusu karşısında alınacak tedbirler ise aile çocuğa soğuk-kanlılıkla yaklaşmalıdır Dişi ağrıyan kimsenin dişçiye gitmekten korkması ne kadar yararlı olursa çocuğun evde kalması da aynı şekilde olur