Hoca Tahsin Efendi Kimdir - Hoca Tahsin Efendi ve Felsefe İle İlgili Bir Şiiri

**Prof. Dr. Sinsi** · 06-23-2012

Ünlü Düşünürlerden Hoca Tahsîn Efendi’nin Hazin Bir Eseridir
(Sadeleştirme)

1

Can kuşum yokluk âlemini terk etmek ister
Bu bedenle yetinmez; çünkü bu beden artık eski bir kafestir
2

Her şeyden soyunur ve Allah’a yönelir; sonsuzluk mülkünü arar
Lâhut Alemi’ne döner ve oraya yükselmek ister
3

Çünkü en son murâdı Allah’ın zâtına kavuşmaktır
Sonuçta, köhne elbisen cisminden ayrılır
4

Ömür halkam, sabah akşam neredeyse tükenecektir
Âcil deva “Ölümden önce tövbe etmektir”
5

Nefeslerimin akışı gibi vakitler darlaşmaktadır
Artık ruhum bu bedene sığmamaktadır
6

Saçlarım ve sakallarım yaşlılık karıyla aklaşmaktadır
Mehil arar her an, ecel ile pazarlık yapmaktadır
7

Artık Azrail’e teslim olmaya karar kılmaktadır
Âcilen ruhlar kervanına katılmaktadır
8

Eğer bu Dünya’ya gelmenin sır ve hikmeti irfan kazanmaksa,
En büyük hizmeti, Yaratıcı’yı anmak ve düşünmekse,
9

Bu seyahatin geri dönüşü çok çabuk olmalıdır
Vaktin uzunluğunun Âdem ömrü ile bir nisbeti var mıdır?
10

Dünya’da kalmanın sürati bir an gibidir
Nûh’un ömrü onun en az süresi olmalıdır
11

Gençlik döneminin çiçeklerini görmeden,
Hayat bağının meyvelerini dermeden,
12

Bu yaradılış sırlarının binde birini bilmeden,
Bu aleme düşüncelerini olgunlaştırmak için gelmemiş midir?
13

Yeniden doğuş için hazırlamış mı yârini,
Can insan oğlunun kısa ömrünü hesap etmez mi?
14

Bir taraftan ayrılık gamıyla acı çeker
Diğer taraftan bedenin bütün organları belli bir nisbetle titrer
15

Dâimâ Dünya’da kalmaya çalışır
Hastalık düşmanının savmak için mertçe uğraşır
16

Yaşlanınca gayret ile ten kalesini korur
Son nefeste hasret ile bedenden ayrılır
17

Bu durumu tasvir eden herkesin kendi vicdânıdır
Vicdân, cevherinde bütün karşıtları bulur ve hatırlatır
18

Bu sözleri söyleyen ve yazan o değil midir?
Birbiriyle çelişen eylemler yapan o değil midir?
19

Soran da, sorulan da, kusur eyleyen de kendidir
Dışarıdan karışan ve işlerini değiştiren var mıdır?
20

Aslının hafifliğinde bir dönüşüm vardır
Ağırlığını unsurların kirliliğinden mi almıştır?
21

Gurbette kalmanın süresi yoksa tenâsühten mi uzamıştır?
Ruh, geriye dönüş için bazen tereddüt bazen sürat gösterir
22

Belki bu örtü ruhun bedene sürgününden kaynaklanmıştır
Belki de sorgulanma korkusu ona acı vermektedir
23

Yaradılışında bulunur; kim günahtan masumdur?
Onun zâti cevheri, maddeden tamamen mahrûmdur
24

Bedenlere ilişmiştir; gerçeği malum değildir
Ancak bedeni etkilediği ve yönlendirdiği kesindir
25

Bedenin bütün âletleri hâdimdir , o şah ise bir mahdûmdur
Doğrusunu söylemek gerekirse, ruh Yaratıcı ve Yönetici’nin sadece bir sırrıdır

26

Filozoflar bu konuda muhtelif görüşler belirtmişlerdir
Bu sorun şu ana kadar çözülmemiştir
27

Felsefeye göre doğru olan söz, ruhun bir başkası tarafından yönetil-diğidir
Ruhun kendisi işlerinden habersiz olan bir akımdır
28

Ateş gücü gibi makinesini çalıştırır
Kimse olmazsa telgrafta çıkar mı bir eser?
29

Bu gerçek başka bir biçimde anlatılmaz
Ruh Hakk’ın nurunun bir ışığıdır; ebediyyen yok olmaz
30

Bu sözlere çok önem verin
Onun tam tanımı ise “De ki O Rabb’imin işlerinden biridir”
31

Kendisine ruhun ne olduğu sorulduğunda, bu sözü İnsanlığın Övünç Kaynağı söylemiştir
Bütün mütekellimler bu görüşü benimsemiştir
32

Bu garip sırdan ötürü akıllar şaşkındır
Zihinler bu gerçeği ortaya çıkarmaktan kesinlikle âcizdir
33

Gerçi vicdân ruhun bazı hallerini idrak etmektedir
Bu vücutta taht kurmuş bağımsız bir sultandır
34

İslâm Dini gereği borcumuz imândır
Tahsin’in amacı son nefeste güzel imanla ölmektir
35

Ömür halkam, sabah akşam neredeyse tükenecektir
Âcil deva “Ölümden önce tövbe etmektir”

Kaynak
Âdem Akın*
Remzi Demir**
*Dr

, A

Ü

İlâhiyat Fakültesi, Arap Dili ve Belâgati Anabilim Dalı

** Doç

Dr

, A

Ü

D

T

C

F

Felsefe Bölümü, Bilim Tarihi Anabilim Dalı

06-23-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Hoca Tahsin Efendi Kimdir - Hoca Tahsin Efendi ve Felsefe İle İlgili Bir Şiiri Ünlü Düşünürlerden Hoca Tahsîn Efendi’nin Hazin Bir Eseridir (Sadeleştirme) 1 Can kuşum yokluk âlemini terk etmek ister Bu bedenle yetinmez; çünkü bu beden artık eski bir kafestir 2 Her şeyden soyunur ve Allah’a yönelir; sonsuzluk mülkünü arar Lâhut Alemi’ne döner ve oraya yükselmek ister 3 Çünkü en son murâdı Allah’ın zâtına kavuşmaktır Sonuçta, köhne elbisen cisminden ayrılır 4 Ömür halkam, sabah akşam neredeyse tükenecektir Âcil deva “Ölümden önce tövbe etmektir” 5 Nefeslerimin akışı gibi vakitler darlaşmaktadır Artık ruhum bu bedene sığmamaktadır 6 Saçlarım ve sakallarım yaşlılık karıyla aklaşmaktadır Mehil arar her an, ecel ile pazarlık yapmaktadır 7 Artık Azrail’e teslim olmaya karar kılmaktadır Âcilen ruhlar kervanına katılmaktadır 8 Eğer bu Dünya’ya gelmenin sır ve hikmeti irfan kazanmaksa, En büyük hizmeti, Yaratıcı’yı anmak ve düşünmekse, 9 Bu seyahatin geri dönüşü çok çabuk olmalıdır Vaktin uzunluğunun Âdem ömrü ile bir nisbeti var mıdır? 10 Dünya’da kalmanın sürati bir an gibidir Nûh’un ömrü onun en az süresi olmalıdır 11 Gençlik döneminin çiçeklerini görmeden, Hayat bağının meyvelerini dermeden, 12 Bu yaradılış sırlarının binde birini bilmeden, Bu aleme düşüncelerini olgunlaştırmak için gelmemiş midir? 13 Yeniden doğuş için hazırlamış mı yârini, Can insan oğlunun kısa ömrünü hesap etmez mi? 14 Bir taraftan ayrılık gamıyla acı çeker Diğer taraftan bedenin bütün organları belli bir nisbetle titrer 15 Dâimâ Dünya’da kalmaya çalışır Hastalık düşmanının savmak için mertçe uğraşır 16 Yaşlanınca gayret ile ten kalesini korur Son nefeste hasret ile bedenden ayrılır 17 Bu durumu tasvir eden herkesin kendi vicdânıdır Vicdân, cevherinde bütün karşıtları bulur ve hatırlatır 18 Bu sözleri söyleyen ve yazan o değil midir? Birbiriyle çelişen eylemler yapan o değil midir? 19 Soran da, sorulan da, kusur eyleyen de kendidir Dışarıdan karışan ve işlerini değiştiren var mıdır? 20 Aslının hafifliğinde bir dönüşüm vardır Ağırlığını unsurların kirliliğinden mi almıştır? 21 Gurbette kalmanın süresi yoksa tenâsühten mi uzamıştır? Ruh, geriye dönüş için bazen tereddüt bazen sürat gösterir 22 Belki bu örtü ruhun bedene sürgününden kaynaklanmıştır Belki de sorgulanma korkusu ona acı vermektedir 23 Yaradılışında bulunur; kim günahtan masumdur? Onun zâti cevheri, maddeden tamamen mahrûmdur 24 Bedenlere ilişmiştir; gerçeği malum değildir Ancak bedeni etkilediği ve yönlendirdiği kesindir 25 Bedenin bütün âletleri hâdimdir , o şah ise bir mahdûmdur Doğrusunu söylemek gerekirse, ruh Yaratıcı ve Yönetici’nin sadece bir sırrıdır 26 Filozoflar bu konuda muhtelif görüşler belirtmişlerdir Bu sorun şu ana kadar çözülmemiştir 27 Felsefeye göre doğru olan söz, ruhun bir başkası tarafından yönetil-diğidir Ruhun kendisi işlerinden habersiz olan bir akımdır 28 Ateş gücü gibi makinesini çalıştırır Kimse olmazsa telgrafta çıkar mı bir eser? 29 Bu gerçek başka bir biçimde anlatılmaz Ruh Hakk’ın nurunun bir ışığıdır; ebediyyen yok olmaz 30 Bu sözlere çok önem verin Onun tam tanımı ise “De ki O Rabb’imin işlerinden biridir” 31 Kendisine ruhun ne olduğu sorulduğunda, bu sözü İnsanlığın Övünç Kaynağı söylemiştir Bütün mütekellimler bu görüşü benimsemiştir 32 Bu garip sırdan ötürü akıllar şaşkındır Zihinler bu gerçeği ortaya çıkarmaktan kesinlikle âcizdir 33 Gerçi vicdân ruhun bazı hallerini idrak etmektedir Bu vücutta taht kurmuş bağımsız bir sultandır 34 İslâm Dini gereği borcumuz imândır Tahsin’in amacı son nefeste güzel imanla ölmektir 35 Ömür halkam, sabah akşam neredeyse tükenecektir Âcil deva “Ölümden önce tövbe etmektir” Kaynak Âdem Akın* Remzi Demir** Dr, AÜ İlâhiyat Fakültesi, Arap Dili ve Belâgati Anabilim Dalı * DoçDr, AÜ D T CF Felsefe Bölümü, Bilim Tarihi Anabilim Dalı