Terbiyede ilk kural saygıdır¸ saygılı olunuz

**Prof. Dr. Sinsi** · 06-22-2012

Sevme yeteneği¸ sevilerek kazanılır

Küçük demeyin¸ terbiye beşikten başlar

Çocuklar hiçbir zaman kötülenmez

Onlar yalancılıkla asla suçlanamaz

Kibirlenmesine göz yumulmaz

Başkalarına yardıma alıştırılır

Konuşmaktan ziyade yaşatılır

Samimi olduğunuza inandırılır

Çocukla arkadaş gibi olunur¸ ona değer verilir

Hayatın zorluğu öğretilir

Sabırlı olmaya alıştırılır

Her istediği yapılmaz

Başkalarının yanında azarlanmaz

Hata¸ kızarak değil¸ öğretilerek düzeltilir

Bir şey öğretilirken asla dayak atılmaz

Hiçbir zaman onlara yalan söylenmez

Çocuğa verilen sözden dönülmez

Kardeşler arasında ayırım yapılmaz

Aynı harekete bir iyi bir kötü denilmez

Düşünceler¸ inandırılarak benimsetilir

Kötü hareketine göz yumulmaz

Sırlar onların yanında açıklanmaz

Çok sertlik gibi¸ çok şefkat de zararlıdır

Kararlı olma¸ onu kötü hareketten alıkoyar

Hatalarını kabul etmesi öğretilir

Elemler ve kederler onlardan saklanır

Sözünden çok yaptığına değer verilmeli

Sevgili anne-babalar¸ çocuğumuzla çok ilgilenip onun ne yapacağına lütfen biz karar vermeyelim

Çocuğumu kurtarayım¸ ona yardım edeyim derken daha da kötü duruma düşürmeyelim

’Sev ama içinden sev¸ sakın sevgini belli etme

Eğer sevgini belli edersen¸ çocuğun şımarır’ diye size yapılan telkinlere sakın kulak vermeyin

Sevgiyi yaşamada çocukla aramızda bir sorun olmamalıdır

Zaman zaman ben çocuğumun yerinde olsaydım¸ ben anne ve babama nasıl davranırdım¸ neler isterdim diye kendi kendinize sorular sormayı ihmal etmeyin

Değerli veliler! Bunu çeşitlendirebiliriz

Baba olarak gazete okumaya¸ anne olarak televizyon izlemeye ayırdığımız vakit kadar çocuklarımıza da zaman ayırmalı¸ onlarla konuşup¸ onları dinlemeliyiz

Bazen çocuklar ilgi ve sevgisizlikten anne babasından intikam alırcasına davranışları tersine yaptıklarını da gözlemliyoruz

Başarısız olarak¸ onların üzülmesini istediklerine de şahit oluyoruz

Ahmet’i dinleyelim:

- Annem ve babam bana televizyon seyretmeyi yasaklıyor¸ beni ders çalışmam için odaya kapatıp¸ kendileri televizyonun karşısına geçiyorlar¸ sesini bile kısmıyorlar¸ benim aklım da hep filmlerde oluyor¸ kafama hiç ders girmiyor¸ diyor

Ayşe ne diyor:

- Bana oyun oynamayı yasaklayan babam kahveden çıkmıyor

Gece yarılarına kadar oyun oynuyor

Bazı akşamlar babam eve dönmeden biz uyumuş oluyoruz¸ sabahları da birbirimizi görmeden ben okula gidiyorum¸ o da işine gidiyor¸ diyor

Hatice’ye kulak verelim:

- Anne ve babalarımız anlayışlı olmayı hiç düşünmüyorlar¸ kızgınlıklarını ve öfkelerini çok rahat söylüyorlar¸ ama sevgiye gelince cimrilik yapıyorlar¸ diyor

Anne-Babalara Pulsuz Dilekçe *

Çocuk eğitimi alanında değerli eserleri olan bilim adamının çocuk ağzıyla anne-babalara yazdığı mektubu dikkatlice okumanızı rica ediyorum

Bu mektup sayfalarca okunacak yazıdan çok daha değerlidir

Yazıyı okuyarak dersler çıkarmaya çalışalım

" Sevgili Anneciğim¸ Babacığım!

Bütün duygu ve düşüncelerimi dile getirebilseydim¸ size şunları söylemek isterdim

Sürekli bir büyüme ve gelişme içindeyim

Sizin çocuğunuz olsam da¸ sizden ayrı bir kişilik geliştiriyorum

Beni tanımaya ve anlamaya çalışın

Deneme ile öğrenirim

Bana ayak uydurmakta güçlük çekebilirsiniz

Oyunda arkadaşlıkta ve uğraşlarımda özgürlük tanıyın

Beni her yerde her zaman koruyup kollamayın

Davranışlarımın sonuçlarını kendim görürsem daha iyi öğrenirim

Bırakın kendi işimi kendim yapayım

Büyüdüğümü başka nasıl anlarım

Büyümeyi çok istiyorsam da¸ ara sıra yaşımdan küçük davranmaktan kendimi alamıyorum

Bunu önemseyin

Ama siz beni şımartmayın

Hep çocuk kalmak isterim sonra

Her istediğimi elde edemeyeceğimi biliyorum

Ancak siz verdikçe almadan edemiyorum

Bana yerli yersiz söz vermeyin

Sözünüzü tutamayınca size olan güvenim azalıyor

Bana kesin ve kararlı davranmaktan çekinmeyin

Yoldan saptığımı görünce beni sınırlayın

Koyduğunuz kurallar ve yasakların hepsini beğendiğimi söyleyemem

Ancak¸ hiç kısıtlanmayınca ne yapacağımı şaşırıyorum

Tutarsız davrandığınızı görünce hem bocalıyor hem de bundan yararlanmadan edemiyorum

Öğütlerinizden çok davranışlarınızdan etkilendiğimi unutmayın

Beni eğitirken ara sıra yanlışlar yapabilirsiniz

Bunları çabuk unuturum

Ancak¸ birbirinize saygı ve sevginizin azaldığını görmek¸ beni yaralar ve sürekli tedirgin eder

Çok konuşup çok bağırmayın

Yüksek sesle söylenenleri pek duymam

Yumuşak ve kesin sözler bende daha iyi iz bırakır

"Ben senin yaşında iken" diye başlayan söylevleri hep kulak ardına atarım

Küçük yanılgılarımı büyük suçmuş gibi başıma kakmayın

Bana yanılma payı bırakın

Beni korkutup sindirerek suçluluk duygusu aşılayarak uslandırmaya çalışmayın

Yaramazlıklarım için beni kötü çocukmuşum gibi yargılamayın

Yanlış davranışlarım üzerinde durup düzeltin

Ceza vermeden önce beni dinleyin

Suçumu aşmadığı sürece cezama katlanabilirim

Beni dinleyin

Öğrenmeye en yatkın olduğum anlar¸ soru sorduğum anlardır

Açıklamalarınız kısa ve özlü olsun

Beni yeteneklerimin üstündeki işlere zorlamayın

Ama başarabileceğim işleri yapmamı bekleyin

Bana güvendiğinizi belli edin

Beni destekleyin¸ hiç değilse çabalarımı övün

Beni başkalarıyla kıyaslamayın

Umutsuzluğa kapılırım

Benden yaşımın üstünde olgunluk beklemeyin

Bütün kuralları birden öğretmeye kalkmayın¸ bana süre tanıyın

Yüzde yüz dürüst davranmadığımı görünce ürkmeyin

Beni köşeye sıkıştırmayın¸ yalana sığınmak zorunda kalırım

Sizi çok bunaltsam bile soğukkanlılığınızı yitirmeyin

Kızgınlığınızı haklı görebilirim

Ama beni aşağılamayın

Hele başkalarının yanında onurumu kırmayın

Unutmayın ki¸ ben de sizi yabancıların önünde güç durumlara düşürebilirim

Bana haksızlık ettiğinizi anlayınca açıklamaktan çekinmeyin

Özür dilemeniz size olan sevgimi azaltmaz; tersine¸ beni daha çok yakınlaştırır

Aslında ben sizleri olduğunuzdan daha iyi ve daha değerli görüyorum

Bana kendinizi yanılmaz ve erişilmez göstermeye çabalamayın

Yanıldığınızı görünce üzüntüm büyük olur

Biliyorum¸ ara sıra sizi üzüyor¸ belki düş kırıklığına uğratıyorum

Bana verdikleriniz yanında benden istediklerinizin çok olmadığını da biliyorum

Yukarıda sıraladığım istekler size çok geldiyse birçoğundan vazgeçebilirim; yeter ki beni ben olarak sevebileceğinize olan inancım sarsılmasın

Benden "Örnek Çocuk" olmamı istemezseniz¸ ben de sizden kusursuz anne- baba olmanızı beklemem

Sevecen ve anlayışlı olmanız bana yeter

Sizin çocuğunuz olarak doğmak elimde değildi¸ ama seçme hakkım olsaydı¸ sizden başka kimsenin çocuğu olmak istemezdim

Sevgiler

Çocuğunuz

"

* (Bkz: Çocuk ve Ruh Sağlığı¸ Prof

Dr

Atalay Yörükoğlu¸ Özgür Yayınları

İst

1997 )

06-22-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Terbiyede ilk kural saygıdır¸ saygılı olunuz Terbiyede ilk kural saygıdır¸ saygılı olunuz Sevme yeteneği¸ sevilerek kazanılır Küçük demeyin¸ terbiye beşikten başlar Çocuklar hiçbir zaman kötülenmez Onlar yalancılıkla asla suçlanamaz Kibirlenmesine göz yumulmaz Başkalarına yardıma alıştırılır Konuşmaktan ziyade yaşatılır Samimi olduğunuza inandırılır Çocukla arkadaş gibi olunur¸ ona değer verilir Hayatın zorluğu öğretilir Sabırlı olmaya alıştırılır Her istediği yapılmaz Başkalarının yanında azarlanmaz Hata¸ kızarak değil¸ öğretilerek düzeltilir Bir şey öğretilirken asla dayak atılmaz Hiçbir zaman onlara yalan söylenmez Çocuğa verilen sözden dönülmez Kardeşler arasında ayırım yapılmaz Aynı harekete bir iyi bir kötü denilmez Düşünceler¸ inandırılarak benimsetilir Kötü hareketine göz yumulmaz Sırlar onların yanında açıklanmaz Çok sertlik gibi¸ çok şefkat de zararlıdır Kararlı olma¸ onu kötü hareketten alıkoyar Hatalarını kabul etmesi öğretilir Elemler ve kederler onlardan saklanır Sözünden çok yaptığına değer verilmeli Sevgili anne-babalar¸ çocuğumuzla çok ilgilenip onun ne yapacağına lütfen biz karar vermeyelim Çocuğumu kurtarayım¸ ona yardım edeyim derken daha da kötü duruma düşürmeyelim ’Sev ama içinden sev¸ sakın sevgini belli etme Eğer sevgini belli edersen¸ çocuğun şımarır’ diye size yapılan telkinlere sakın kulak vermeyin Sevgiyi yaşamada çocukla aramızda bir sorun olmamalıdır Zaman zaman ben çocuğumun yerinde olsaydım¸ ben anne ve babama nasıl davranırdım¸ neler isterdim diye kendi kendinize sorular sormayı ihmal etmeyin Değerli veliler! Bunu çeşitlendirebiliriz Baba olarak gazete okumaya¸ anne olarak televizyon izlemeye ayırdığımız vakit kadar çocuklarımıza da zaman ayırmalı¸ onlarla konuşup¸ onları dinlemeliyiz Bazen çocuklar ilgi ve sevgisizlikten anne babasından intikam alırcasına davranışları tersine yaptıklarını da gözlemliyoruz Başarısız olarak¸ onların üzülmesini istediklerine de şahit oluyoruz Ahmet’i dinleyelim: - Annem ve babam bana televizyon seyretmeyi yasaklıyor¸ beni ders çalışmam için odaya kapatıp¸ kendileri televizyonun karşısına geçiyorlar¸ sesini bile kısmıyorlar¸ benim aklım da hep filmlerde oluyor¸ kafama hiç ders girmiyor¸ diyor Ayşe ne diyor: - Bana oyun oynamayı yasaklayan babam kahveden çıkmıyor Gece yarılarına kadar oyun oynuyor Bazı akşamlar babam eve dönmeden biz uyumuş oluyoruz¸ sabahları da birbirimizi görmeden ben okula gidiyorum¸ o da işine gidiyor¸ diyor Hatice’ye kulak verelim: - Anne ve babalarımız anlayışlı olmayı hiç düşünmüyorlar¸ kızgınlıklarını ve öfkelerini çok rahat söylüyorlar¸ ama sevgiye gelince cimrilik yapıyorlar¸ diyor Anne-Babalara Pulsuz Dilekçe * Çocuk eğitimi alanında değerli eserleri olan bilim adamının çocuk ağzıyla anne-babalara yazdığı mektubu dikkatlice okumanızı rica ediyorum Bu mektup sayfalarca okunacak yazıdan çok daha değerlidir Yazıyı okuyarak dersler çıkarmaya çalışalım " Sevgili Anneciğim¸ Babacığım! Bütün duygu ve düşüncelerimi dile getirebilseydim¸ size şunları söylemek isterdim Sürekli bir büyüme ve gelişme içindeyim Sizin çocuğunuz olsam da¸ sizden ayrı bir kişilik geliştiriyorum Beni tanımaya ve anlamaya çalışın Deneme ile öğrenirim Bana ayak uydurmakta güçlük çekebilirsiniz Oyunda arkadaşlıkta ve uğraşlarımda özgürlük tanıyın Beni her yerde her zaman koruyup kollamayın Davranışlarımın sonuçlarını kendim görürsem daha iyi öğrenirim Bırakın kendi işimi kendim yapayım Büyüdüğümü başka nasıl anlarım Büyümeyi çok istiyorsam da¸ ara sıra yaşımdan küçük davranmaktan kendimi alamıyorum Bunu önemseyin Ama siz beni şımartmayın Hep çocuk kalmak isterim sonra Her istediğimi elde edemeyeceğimi biliyorum Ancak siz verdikçe almadan edemiyorum Bana yerli yersiz söz vermeyin Sözünüzü tutamayınca size olan güvenim azalıyor Bana kesin ve kararlı davranmaktan çekinmeyin Yoldan saptığımı görünce beni sınırlayın Koyduğunuz kurallar ve yasakların hepsini beğendiğimi söyleyemem Ancak¸ hiç kısıtlanmayınca ne yapacağımı şaşırıyorum Tutarsız davrandığınızı görünce hem bocalıyor hem de bundan yararlanmadan edemiyorum Öğütlerinizden çok davranışlarınızdan etkilendiğimi unutmayın Beni eğitirken ara sıra yanlışlar yapabilirsiniz Bunları çabuk unuturum Ancak¸ birbirinize saygı ve sevginizin azaldığını görmek¸ beni yaralar ve sürekli tedirgin eder Çok konuşup çok bağırmayın Yüksek sesle söylenenleri pek duymam Yumuşak ve kesin sözler bende daha iyi iz bırakır "Ben senin yaşında iken" diye başlayan söylevleri hep kulak ardına atarım Küçük yanılgılarımı büyük suçmuş gibi başıma kakmayın Bana yanılma payı bırakın Beni korkutup sindirerek suçluluk duygusu aşılayarak uslandırmaya çalışmayın Yaramazlıklarım için beni kötü çocukmuşum gibi yargılamayın Yanlış davranışlarım üzerinde durup düzeltin Ceza vermeden önce beni dinleyin Suçumu aşmadığı sürece cezama katlanabilirim Beni dinleyin Öğrenmeye en yatkın olduğum anlar¸ soru sorduğum anlardır Açıklamalarınız kısa ve özlü olsun Beni yeteneklerimin üstündeki işlere zorlamayın Ama başarabileceğim işleri yapmamı bekleyin Bana güvendiğinizi belli edin Beni destekleyin¸ hiç değilse çabalarımı övün Beni başkalarıyla kıyaslamayın Umutsuzluğa kapılırım Benden yaşımın üstünde olgunluk beklemeyin Bütün kuralları birden öğretmeye kalkmayın¸ bana süre tanıyın Yüzde yüz dürüst davranmadığımı görünce ürkmeyin Beni köşeye sıkıştırmayın¸ yalana sığınmak zorunda kalırım Sizi çok bunaltsam bile soğukkanlılığınızı yitirmeyin Kızgınlığınızı haklı görebilirim Ama beni aşağılamayın Hele başkalarının yanında onurumu kırmayın Unutmayın ki¸ ben de sizi yabancıların önünde güç durumlara düşürebilirim Bana haksızlık ettiğinizi anlayınca açıklamaktan çekinmeyin Özür dilemeniz size olan sevgimi azaltmaz; tersine¸ beni daha çok yakınlaştırır Aslında ben sizleri olduğunuzdan daha iyi ve daha değerli görüyorum Bana kendinizi yanılmaz ve erişilmez göstermeye çabalamayın Yanıldığınızı görünce üzüntüm büyük olur Biliyorum¸ ara sıra sizi üzüyor¸ belki düş kırıklığına uğratıyorum Bana verdikleriniz yanında benden istediklerinizin çok olmadığını da biliyorum Yukarıda sıraladığım istekler size çok geldiyse birçoğundan vazgeçebilirim; yeter ki beni ben olarak sevebileceğinize olan inancım sarsılmasın Benden "Örnek Çocuk" olmamı istemezseniz¸ ben de sizden kusursuz anne- baba olmanızı beklemem Sevecen ve anlayışlı olmanız bana yeter Sizin çocuğunuz olarak doğmak elimde değildi¸ ama seçme hakkım olsaydı¸ sizden başka kimsenin çocuğu olmak istemezdim Sevgiler Çocuğunuz" * (Bkz: Çocuk ve Ruh Sağlığı¸ Prof Dr Atalay Yörükoğlu¸ Özgür Yayınları İst 1997 )