Osmanlı Dönemi İstanbul Çeşmeleri

**Prof. Dr. Sinsi** · 06-22-2012

Selâmi Çeşme
Yaptıran : Çeşmenin yerinde daha önce çok harap, banisi belli olmayan bir çeşme varken, H 1215 / M 1800 yılında Şuhi Kadın'ın Kethüdası tarafından tümüyle yenilenmiştir

H 1254 / M 1838-39 tarihinde ise Sultan II

Mahmud, Hazinedarı'na çeşmenin tamir edilmesini emretmiştir

Yapım Yılı : H 1215 / M 1800
Yeri : Bağdat Caddesi üzerindedir

Tipi : Tek yüzlü menzil / namazgâh çeşmesi

III

Selim Han Çeşmesi (Çiçekçi Çeşmesi)
Yaptıran : Sultan III

Selim

Yapım Yılı : H 1217 / M 1802
Yeri : Üsküdar Çiçekçi'de, Harem İskelesi Sokağı'nın köşesindedir

Tipi : Tek yüzlü, hazneli köşe çeşmesi

Mihrişah Valide Sultan Çeşmesi - Yeniköy
Yaptıran : Mihrişah Valide Sultan

Yapım Yılı : H 1220 / M 1805
Yeri : Yeniköy'de, eski Köybaşı Caddesi üzerinde yeni düzenlenen parkın önündedir

Tipi : Tek yüzlü duvar çeşmesi

II

Mahmud Han Çeşmesi
Yaptıran : Sultan II

Mahmud
Yapım Yılı : H 1226 / M 1811
Yeri : Beylerbeyi'nde deniz kenarındadır

Tipi : Tek yüzlü meydan çeşmesi

Ahmed Kâmili Efendi Çeşmesi
Yaptıran : Rumeli Elhac Hafız Ahmed Kâmili Efendi

Yapım Yılı : H 1228 / M 1813
Yeri : Sarıyer'de Balıkçılar Çarşısı'nın içinde iken, 1962 yılında çarşının kaldırılması ile meydan çeşmesi konumuna gelmiştir

Tipi : Tek yüzlü meydan çeşmesi

Ahmed Ağa Çeşmesi
Yaptıran : Kaptani Hacı Hafız Ahmed Ağa

Yapım Yılı : H 1233 / M 1817
Yeri : Eminönü'nü Unkapanı'na bağlayan ana caddenin deniz tarafındadır

Tipi : Tek yüzlü duvar çeşmesi

Cevri Usta Çeşmesi ve Sebili
Yaptıran : Sultan II

Mahmud
Yapım Yılı : H 1235 / M 1819
Yeri : Sultanahmed Divanyolu'nda

Cevri Kalfa Mektebi'nin altındadır

Tipi : Sebille birlikte tasarlanan tek yüzlü duvar çeşmesi

II

Mahmud Han Çeşmesi
Yaptıran : Sultan II

Mahmud
Yapım Yılı : H 1247 / M 1831
Yeri : Bostancı, İskele karşısında Bağdat Caddesi başlangıcında, otobüs durağı yanındadır

Tipi : Tek yüzlü namazgâh çeşmesi

Ali Bey Çeşmesi (Cihannüma Çeşmesi)
Yaptıran : Ali Bey

Yapım Yılı : H 1252 / M 1836
Yeri : Beşiktaş'ta, Yıldız Yeni Mahalle 'de, Yeni Mahalle Fırını Sokağı'ndadır

Tipi : Dört yüzlü meydan çeşmesi

Kavacık Çeşmesi
Yaptıran : Hasan Tahsin Bey

Yapım Yılı : H 1253 / M 1837
Yeri : Kanlıca'da Eski Kavacık Çiftliği havuzu başındadır

Tipi : Dört yüzlü, sütun çeşme

Bezmiâlem Valide Sultan Çeşmesi - Maçka
Yaptıran : II

Mahmud'un ikinci kadını ve Sultan Abdülmecid'in annesi Bezmiâlem Valide Sultan

Yapım Yılı : H 1255 / M 1839

Yeri : Beşiktaş ile Maçka arasında uzanan Spor Caddesi üzerindedir

Tipi : Dört yüzlü meydan çeşmesi

Abdullah Ağa ve Bezmiâlem Valide Sultan Çeşmesi
Yaptıran : Babüsaade Ağası Abdullah Ağa yaptırmış, Sultan Abdülmecid'in annesi Bezmiâlem Valide Sultan ise tamir ettirmiştir

Yapım Yılı : H 1257 / M 1841
Yeri : Fatih Silivirikapı, Uzun Yusuf Mahallesi, Silivrikapı Yağhanesi Sokağı ile Yeldeğirmeni ve Yedi Emirler Çeşmesi Sokaklarının kesiştiği köşedir

Tipi : Tek yüzlü köşe çeşmesi

II

Mahmud Çeşmesi
Yaptıran : Sultan II

Mahmud

Yapım Yılı : H 1256 / M 1840
Yeri : Divanyolu'nda Sultan Mahmud Türbesi mezarlık duvarları üzerinde Bâb-ı Âli Caddesi üzerindedir

Tipi : -

Bezmiâlem Valide Sultan Çeşmesi - Topkapı
Yaptıran : Bezmiâlem Valide Sultan

Yapım Yılı : H 1259 / M 1843
Yeri : Topkapı'da sur dışında kale kapısının karşısında, Davutpaşa ve Maltepe yollarının kavşağındadır

Tipi : Tek yüzlü duvar çeşmesi
çift olarak yapılmış)

Abdülmecid Han Çeşmesi - Yeşilköy
Yaptıran : Sultan Abdülmecid
Yapım Yılı : H 1258 / M 1842 Yeri : Yeşilköy, Bademlik Sokak ile Çekmece Caddesi'nin kesiştiği köşedir

Tipi : Namazgâhlı çeşmesi

Bezmiâlem Valide Sultan Çeşmesi - Yıldız
Yaptıran : Bezmiâlem Valide Sultan

Yapım Yılı : H 1259 / M 1843
Yeri : Yıldız Cihannüma Mahallesi

Tipi : Tek yüzlü duvar çeşmesi (çift olarak yapılmış)

06-22-2012	#4
Prof. Dr. Sinsi	Osmanlı Dönemi İstanbul Çeşmeleri Selâmi Çeşme Yaptıran : Çeşmenin yerinde daha önce çok harap, banisi belli olmayan bir çeşme varken, H 1215 / M 1800 yılında Şuhi Kadın'ın Kethüdası tarafından tümüyle yenilenmiştir H 1254 / M 1838-39 tarihinde ise Sultan II Mahmud, Hazinedarı'na çeşmenin tamir edilmesini emretmiştir Yapım Yılı : H 1215 / M 1800 Yeri : Bağdat Caddesi üzerindedir Tipi : Tek yüzlü menzil / namazgâh çeşmesi III Selim Han Çeşmesi (Çiçekçi Çeşmesi) Yaptıran : Sultan III Selim Yapım Yılı : H 1217 / M 1802 Yeri : Üsküdar Çiçekçi'de, Harem İskelesi Sokağı'nın köşesindedir Tipi : Tek yüzlü, hazneli köşe çeşmesi Mihrişah Valide Sultan Çeşmesi - Yeniköy Yaptıran : Mihrişah Valide Sultan Yapım Yılı : H 1220 / M 1805 Yeri : Yeniköy'de, eski Köybaşı Caddesi üzerinde yeni düzenlenen parkın önündedir Tipi : Tek yüzlü duvar çeşmesi II Mahmud Han Çeşmesi Yaptıran : Sultan II Mahmud Yapım Yılı : H 1226 / M 1811 Yeri : Beylerbeyi'nde deniz kenarındadır Tipi : Tek yüzlü meydan çeşmesi Ahmed Kâmili Efendi Çeşmesi Yaptıran : Rumeli Elhac Hafız Ahmed Kâmili Efendi Yapım Yılı : H 1228 / M 1813 Yeri : Sarıyer'de Balıkçılar Çarşısı'nın içinde iken, 1962 yılında çarşının kaldırılması ile meydan çeşmesi konumuna gelmiştir Tipi : Tek yüzlü meydan çeşmesi Ahmed Ağa Çeşmesi Yaptıran : Kaptani Hacı Hafız Ahmed Ağa Yapım Yılı : H 1233 / M 1817 Yeri : Eminönü'nü Unkapanı'na bağlayan ana caddenin deniz tarafındadır Tipi : Tek yüzlü duvar çeşmesi Cevri Usta Çeşmesi ve Sebili Yaptıran : Sultan II Mahmud Yapım Yılı : H 1235 / M 1819 Yeri : Sultanahmed Divanyolu'nda Cevri Kalfa Mektebi'nin altındadır Tipi : Sebille birlikte tasarlanan tek yüzlü duvar çeşmesi II Mahmud Han Çeşmesi Yaptıran : Sultan II Mahmud Yapım Yılı : H 1247 / M 1831 Yeri : Bostancı, İskele karşısında Bağdat Caddesi başlangıcında, otobüs durağı yanındadır Tipi : Tek yüzlü namazgâh çeşmesi Ali Bey Çeşmesi (Cihannüma Çeşmesi) Yaptıran : Ali Bey Yapım Yılı : H 1252 / M 1836 Yeri : Beşiktaş'ta, Yıldız Yeni Mahalle 'de, Yeni Mahalle Fırını Sokağı'ndadır Tipi : Dört yüzlü meydan çeşmesi Kavacık Çeşmesi Yaptıran : Hasan Tahsin Bey Yapım Yılı : H 1253 / M 1837 Yeri : Kanlıca'da Eski Kavacık Çiftliği havuzu başındadır Tipi : Dört yüzlü, sütun çeşme Bezmiâlem Valide Sultan Çeşmesi - Maçka Yaptıran : II Mahmud'un ikinci kadını ve Sultan Abdülmecid'in annesi Bezmiâlem Valide Sultan Yapım Yılı : H 1255 / M 1839 Yeri : Beşiktaş ile Maçka arasında uzanan Spor Caddesi üzerindedir Tipi : Dört yüzlü meydan çeşmesi Abdullah Ağa ve Bezmiâlem Valide Sultan Çeşmesi Yaptıran : Babüsaade Ağası Abdullah Ağa yaptırmış, Sultan Abdülmecid'in annesi Bezmiâlem Valide Sultan ise tamir ettirmiştir Yapım Yılı : H 1257 / M 1841 Yeri : Fatih Silivirikapı, Uzun Yusuf Mahallesi, Silivrikapı Yağhanesi Sokağı ile Yeldeğirmeni ve Yedi Emirler Çeşmesi Sokaklarının kesiştiği köşedir Tipi : Tek yüzlü köşe çeşmesi II Mahmud Çeşmesi Yaptıran : Sultan II Mahmud Yapım Yılı : H 1256 / M 1840 Yeri : Divanyolu'nda Sultan Mahmud Türbesi mezarlık duvarları üzerinde Bâb-ı Âli Caddesi üzerindedir Tipi : - Bezmiâlem Valide Sultan Çeşmesi - Topkapı Yaptıran : Bezmiâlem Valide Sultan Yapım Yılı : H 1259 / M 1843 Yeri : Topkapı'da sur dışında kale kapısının karşısında, Davutpaşa ve Maltepe yollarının kavşağındadır Tipi : Tek yüzlü duvar çeşmesi çift olarak yapılmış) Abdülmecid Han Çeşmesi - Yeşilköy Yaptıran : Sultan Abdülmecid Yapım Yılı : H 1258 / M 1842 Yeri : Yeşilköy, Bademlik Sokak ile Çekmece Caddesi'nin kesiştiği köşedir Tipi : Namazgâhlı çeşmesi Bezmiâlem Valide Sultan Çeşmesi - Yıldız Yaptıran : Bezmiâlem Valide Sultan Yapım Yılı : H 1259 / M 1843 Yeri : Yıldız Cihannüma Mahallesi Tipi : Tek yüzlü duvar çeşmesi (çift olarak yapılmış)