İslam İlmihali

Güsül Abdestin Bilgiler


GUSÜL (Boy Abdesti)


Namazýn doðru olmasý için, abdestin ve guslün doðru olmasý lâzýmdýr Cünüp olan her kadýnýn ve erkeðin, hayzdan ve nifasdan kurtulan kadýnlarýn, namaz vaktinin sonunda o namazý kýlacak kadar zaman kalýnca, gusül abdesti almasý farzdýr Cünüp olmak, cimâ ve ihtilâm ile olur


Peygamberimiz "sallallahü aleyhi ve sellem" buyuruyor ki: (Gusül abdesti almaya kalkan bir kimseye, üzerindeki kýl adedince [ya'nî pek çok] sevâb verilir O kadar günahý afv olur Cennetteki derecesi yükselir Guslü için ona verilecek sevâb, dünyada bulunan herþeyden daha hayrlý olur Allahü teâlâ meleklere, bu kuluma bakýnýz! Gece üþenmeden kalkýp, benim emrimi düþünerek, cünüplükten gusül ediyor Þâhit olunuz ki, bu kulumun günahlarýný afv ve maðfiret eyledim buyurur)


Diðer bir hadîs-i þerîfte, (Kirlenince, çabuk gusül abdesti alýn! Çünkü kirâmen kâtibin melekleri, cünüp gezen kimseden incinir) buyuruldu Ýmâm-ý Gazâlî "rahmetullahi aleyh" buyurdu ki: "Bir kimse, rü'yâda bana dedi ki, (Bir miktar zaman cünüp kaldým Þimdi üzerime ateþten gömlek giydirdiler Hâlâ ateþ içindeyim) Bir hadîs-i þerîfte de, (Resim, köpek ve cünüp kimse bulunan eve rahmet melekleri girmez) buyuruldu


Namaz kýlan ve kýlmayan herkes, bir namaz vaktini cünüp geçirirse, çok acý azâb görecektir


Su ile yýkanmak mümkün olmazsa teyemmüm etmelidir Cünüp olan kimseler þunlarý yapamaz:


1- Hiç bir namazý kýlamaz 2- Kur'ân-ý kerîme ve âyetlerine el süremez 3- Kâ'beyi tavaf edemez 4- Câmi ve mescidlere giremez


Gusül Abdesti Nasýl Alýnýr?


Sünnet üzere gusül abdesti, þöyle alýnýr:


1- Önce, temiz olsalar dahî, iki eli ve avret yerini ve bedeninde necâset (pislik) bulunan yerleri yýkamalýdýr


2- Sonra, tam bir abdest almalý, yüzünü yýkarken gusle niyyet etmelidir Ayaklarýn altýnda su toplanmýyorsa, ayaklarý da yýkamalýdýr


3- Sonra bütün bedene üç defa su dökmelidir Önce üç defa baþa, sonra sað omuza, sonra sol omuza dökmelidir Her döküþte o taraf tamam ýslanmalýdýr Birinci döküþde oðmalýdýr


Gusülde, bir uzva dökülen su, baþka uzuvlara akýtýlýrsa orasý da temizlenir Çünkü, gusülde bütün beden, bir uzuv sayýlýr Abdest alýrken bir uzva dökülen su ile baþka uzuv ýslanýrsa, yýkanmýþ sayýlmaz Gusül tamam olunca, tekrar abdest almak mekrûhtur Fakat gusül ederken abdesti bozulursa, bir daha almak lâzým olur


Guslün Farzlarý


Hanefî mezhebinde guslün farzlarý üçtür:


1- Aðzýn hepsini yýkamaktýr Aðzýn içinde iðne ucu kadar ýslanmadýk yer kalýrsa, diþlerin üzeri ve diþ çukuru ýslanmazsa gusül olmaz


2- Burnu yýkamaktýr Burnundaki kuru kirin altýna ve aðýzdaki çiðnenmiþ ekmeðin altýna su geçmezse, gusül olmaz Hanbelî mezhebinde, aðzý ve burnu yýkamak, abdest alýrken de, gusülde de farzdýr Þâfi'î mezhebinde de, gusül ederken niyyet etmek farzdýr


3- Bedenin her yerini yýkamaktýr Göbek içini, býyýk, kaþ ve sakalý ve altlarýndaki derileri ve baþtaki saçlarý yýkamak farzdýr Týrnaklarda, dudak, göz kapaðý veya vücûdun herhangi bir yerinde su geçirmeyen maddeler bulunursa [týrnakda oje bulunursa], gusül abdesti alýnmýþ olmaz


Guslün Sünnetleri


1- Önce elleri yýkamak


2- Edep yerlerini yýkamak


3- Bütün bedeni pislikten temizlemek


4- Gusülden evvel abdest almak, yüzü yýkarken, gusle niyyet etmek Þâfi'î mezhebinde niyyet etmek farzdýr


5- Bütün bedeni, üç defa oðarak yýkamak


6- Bütün vücudu yýkadýktan sonra, iki ayaðýný yýkamak


AÇIKLAMA (Dolgu ve Kaplama Diþi Olanlar):


Hanefî mezhebinde, diþlerin arasý ve diþ çukurlarý ýslanmazsa, gusül tamam olmaz Bunun için, diþ kaplatýnca ve doldurunca, gusül abdesti sahîh olmaz Ýnsan cenâbetlikten kurtulamaz Altýn, gümüþ ve necis olmayan baþka maddelerden yapýlan kaplama ve dolgularýn altýna su girmeyince, Hanefî mezhebi âlimlerinin hepsine göre, gusül abdesti câiz olmaz


Tahtâvî, (Merâkýl-felâh) hâþiyesi, doksanaltýncý sahîfesinde ve ayrýca bunun tercemesi olan (Ni'met-i Ýslâm) kitâbýnda þöyle yazýyor: Bir Hanefînin, kendi mezhebine göre yapamadýðý bir iþi yapabilmesi için, Þâfi'î mezhebini taklîd etmesinde bir beis yoktur (Bahr-ür-râýk) ve (Nehr-ül-fâýk) kitaplarýnda da böyle yazýlýdýr Fakat, bu iþi yaparken, o mezhebin þartlarýný da yerine getirmesi lâzýmdýr Harac, meþakkat olmadan ve þartlarýný yapmadan taklîd ederse, buna (müleffik) denir ki, kolaylarý toplayýcý demektir Bu, câiz deðildir


Kendi mezhebindeki bir farzý yapamayan kimsenin, yalnýz bu farzý yapmasý için baþka mezhebi taklîd etmesi lâzýmdýr Fakat, bu iþi yaparken, taklîd ettiði mezhebin þartlarýný da yerine getirmelidir Kaplama ve dolgu yaptýran Hanefî mezhebindeki bir kimsenin, Mâlikî [veyâ Þâfi'î] mezhebini taklîd etmesi için, gusülde, abdest almakta ve namazda niyyet ederken, Ýmâm-ý Mâlike [veyâ Ýmâm-ý Þâfi'îye] tâbi olduðunu hatýrlamasý yetiþir Ya'nî gusül abdesti almaða baþlarken, (Niyyet ettim gusül abdesti almaða ve Mâlikî [veyâ Þâfiî] mezhebine uymaða) sözünü kalbinden geçiren bir kimsenin, gusül abdesti sahîh olur Aðzýnda kaplama veya dolgu bulunan Hanefî mezhebindeki bir kimse, böyle niyyet edince, guslü ya'nî boy abdesti sahîh olur Cünüplükten kurtulur, temiz olur Mâlikî [veyâ Þâfi'î] mezhebini taklîd edince, abdesti ve namazlarý sahîh olur Kaplama ve dolgusu olmayanlara da imâm olabilir


Þâfi'î mezhebini taklîd edenin, imâm arkasýnda Fâtiha sûresini okumasý, kendisinin veyâ baþkasýnýn sev'eteynine, ya'nî iki abdest bozma uzuvlarýna eli ayasý ile dokunursa ve nikâh ile almasý harâm olan onsekiz kadýndan baþka kadýnýn derisine derisi deðerse abdest almasý, abdeste niyyet etmiþ olmasý ve az necâsetten de sakýnmasý lâzýmdýr Kur'ân-ý kerîm tutacaðý zaman da Þâfi'î mezhebine göre abdestli olmasý lâzýmdýr Hanefî mezhebinde olan bir yolcunun, Þâfi'î mezhebini taklîd ederek, öðle ile ikindi ve akþam ile yatsý namazlarýný takdîm ve tehîr ederek, birlikte kýlabilmesi için, Þâfi'î mezhebine göre abdestli olmasý lâzýmdýr


Kadýnlarýn Hayz ve Nifâs Halleri


Onbir türlü gusül abdesti vardýr Beþi farzdýr Bunlardan ikisi kadýnýn hayz ve nifâstan kurtulunca gusül abdesti almasýdýr


Ýbni Âbidîn (Menhel-ül-vâridîn) adýndaki eserinde diyor ki: Her müslümân erkeðin ve kadýnýn ilmihâl öðrenmesi farz olduðunu, fýkh âlimleri söz birliði ile bildirdi Her müslümân kadýnýn hayz ve nifâs bilgilerini öðrenmesi farzdýr Her müslümân erkeðin evleneceði zaman, hayz ve nifâs bilgilerini öðrenmeleri lâzýmdýr Evlenince, hanýmýna da öðretmelidir


Hayz, sekiz yaþýný bitirip, dokuz yaþýna basmýþ ve saðlýðý yerinde bir kýzýn veya (âdet zamaný) son dakikasýndan onbeþ gün geçmiþ olan kadýndan gelen ve en az üç gün devam eden kana denir Beyazdan baþka her renge ve bulanýk olana hayz kaný denir Bir kýz, hayz görmeye baþlayýnca, erginlik çaðýna girer ve kadýn hükmünde olup, dînin emir ve yasaklarýndan mes'ûl olur Kan görüldüðü andan, kesildiði güne kadar olan günlerin sayýsýna "Âdet zamaný" denir Bu zamanýn en azý üç, en fazlasý on gündür Her kadýnýn kendi âdetinin gün sayýsýný ve saatini bilmesi lâzýmdýr Sekiz yaþýný temâmlýyan kýza, anasýnýn, anasý yoksa, ninelerinin, ablalarýnýn, hala ve teyzelerinin hayz ve nifâs ilmini bildirmeleri farzdýr


Nifâs, lohusa demektir Kadýndan, doðumdan sonra gelen kana denir Bu kanýn en az müddeti yoktur Kan kesildiði zaman derhal gusül abdesti almalýdýr En çok zamaný kýrk gündür Kýrk gün tamam olunca, kan kesilmese de, gusül edip namaza baþlar Kýrk günden sonra gelen kan, istihâza, (ya'nî özür) olur Kadýnlarýn nifâs (lohusalýk) günlerini de ezberlemeleri lâzýmdýr


Ýstihâza [özür kaný] , üç günden, ya'nî yetmiþiki saatten beþ dakika bile az olan ve yeni baþlayan için on günden çok süren ve yeni olmayanlardan âdetten çok olup, on günü de aþan ve hâmile, ellibeþ yaþýný geçmiþ (âyise) kadýnlardan, dokuz yaþýndan küçük kýzlardan gelen kanlara denir Bu kan hastalýk iþâretidir Uzun zaman akmasý tehlikeli olup, doktora baþvurmak lâzýmdýr


Ýstihâza günlerinde bulunan kadýn, sýk sýk burnu kanayan kimse gibi olup, bu halde namaz kýlabilir ve oruç tutabilir


Hayz ve nifâs halinde iken kadýn, namaz kýlamaz ve oruc tutamaz Tilâvet ve þükür secdesi yapamaz Kur'ân-ý kerîme dokunamaz Câmi ve mescide giremez, Kâ'beyi tavaf edemez Vatyde bulunamaz Temizlenince, oruclarýný kazâ eder, namazlarýný kazâ etmez Kadýnýn hayzýn baþladýðýn&amp ;#253; kocasýna bildirmesi lâzýmdýr Peygamberimiz "sallallahü aleyhi ve sellem" (Hayzýn baþladýðýn&amp ;#253; ve bittiðini kocasýndan saklayan kadýn mel'ûndur) buyurdu Hayz ve nifâs kesilince, hemen gusül edip yýkanmak farzdýr Allahü teâlânýn emridir


Hak teâlâ, intikamýný yine kul ile alýr

Bilmiyen (ilm-i ledünnî), aný kul yapdý sanýr

Cümle eþyâ Hâlýkýndýr, kul elîle iþlenir

Emr-i Bârî olmayýnca, sanma bir çöp deprenir!


TEYEMMÜM


Teyemmüm, toprakla temizlenmek demektir Abdest almak veya gusül etmek için, su bulunmazsa veya su olduðu halde kullanýlmasý mümkün olmayan durumlarda, temiz toprak, kum, kireç ve taþ gibi toprak cinsinden temiz bir þey ile teyemmüm edilir


Teyemmüm, abdest ve gusül için bir kolaylýktýr Dînimizde, toprak ile teyemmüm de, su ile temizlenmek gibidir Dînimiz bir çok kirliliðin toprak ile temizlenebileceðini açýkça bildirmektedir


Teyemmümü gerektiren baþlýca hâller þunlardýr:


1- Abdest ve gusül için temiz su bulamamak (Þehirde her zaman su aramak farzdýr)


2- Su kullanmaya mâni olan hastalýk, su kullanýnca soðuktan ölmek veya hasta olmak tehlikesi bulunmak


3- Suyun yanýnda düþman veya yýrtýcý, zehirli hayvan bulunmak


4- Hapiste olup, su kullanmamak


5- Ölümle tehdit edilmek


6- Yolcu olup, yanýnda içme suyundan fazla su bulunmamak


7- Kuyudan su çýkarmak imkâný olmamak


Teyemmümün Farzlarý


Teyemmümün farzý üçtür:


1- Niyyet etmek


2- Ýki elin içini temiz topraða sürüp, yüzün tamamýný mesh etmek


3- Elleri temiz topraða vurup, önce sað ve sonra sol kolu mesh etmek


Teyemmümün farzý ikidir, diyenler de vardýr Ýkinci ve üçüncü farzý bir farz olarak söylemektedirler Ýki þekli de doðrudur


Teyemmümün Sünnetleri:


1- Besmele ile baþlamak


2- Topraða avucun içini koymak


3- Avuçlarý toprak üzerinde ileri ve geri çekmek


4- Avuçta toprak varsa, toprak kalmayýncaya kadar, iki eli, baþ parmaklarý ile birbirine çarpmak


5- Elleri topraða koyarken parmaklarý açmak


6- Evvelâ yüzü, sonra sað kolu, sonra sol kolu mesh etmek


7- Abdest alýr gibi, çabuk yapmak


8- Kollarda ve yüzde mesh edilmedik yer kalmamak


9- Teyemmümden önce, umduðu yerde su aramak


10- Elleri, topraða vurarak, kuvvetle koymak


11- Kollarý mesh etmek


12- Parmaklarýn arasýný mesh etmek ve bunu yaparken yüzüðünü oynatmak


Teyemmümde Þunlara Dikkat Etmelidir:


1- Abdestsiz bir kimse talebesine göstermek için, teyemmüm ederse, bununla namaz kýlamaz


2- Teyemmüm ile namaz kýlabilmek için, yalnýz teyemmüme niyyet etmek yetiþmez Namaz için de niyyet etmek lâzýmdýr


3- Bir topraktan birkaç kimse teyemmüm edebilir Çünkü, teyemmüm edilen toprak ve benzerleri müsta'mel olmaz Teyemmümden sonra elden, yüzden dökülen toz müsta'meldir


4- Teyemmüm edilebilecek þey ile, teyemmüm edilemiyecek þey karýþýk ise, yarýdan çok olan hangisi ise onun ismi verilir


5- Bir teyemmüm ile çeþitli namaz kýlmak câizdir


6- Müsâfir, iki kilometreden az uzakta su bulunacaðýný alâmetlerle veya akýllý, bâlið ve âdil bir müslümanýn haber vermesi ile, çok zannettiði zaman, her tarafa doðru ikiyüz metre giderek veya birini göndererek aramasý farz olur Çok zannetmezse, suyu aramasý lâzým olmaz


7- Bir kimse, suyu sormadan teyemmüm edip, namaza dursa, sonra yanýnda bulunan âdil bir þahýstan, su olduðunu haber alsa, abdest alýp, namazýný iâde eder


8- Ýki kilometreden uzakta su varken, teyemmüm ile namaz kýlmak câizdir


9- Eþyasý arasýnda su bulunduðunu unutan kimse, þehirde, köyde deðilse, teyemmüm ile namaz kýlabilir

10- Suyun bittiðini zanneden kimse, namazdan sonra suyunu görse, teyemmüm ile kýldýðý namazý iâde eder


11- Müsâfirin, yanýnda bulunanlardan su istemesi vâcibdir Su vermezlerse, teyemmüm ile kýlar Arkadaþý suyu, piyasadaki fiyatýna satarsa, fazla parasý olan müsâfirin satýn almasý lâzýmdýr Sâhibi suyunu gaben-i fâhiþ ile satarsa, teyemmüm ile kýlmasý câizdir Piyasa fiyatýna alacak fazla parasý yoksa, yine teyemmüm eder


12- Çölde, yollarda içmek için konulan su varken, teyemmüm edilebilir


13- Su az ise, cünüb olan kimsenin, hayzlý kadýndan, abdestsizden ve meyitten önce yýkanmasý lâzýmdýr Suyun sâhibi baþkalarýndan önce yýkanýr Sâhibleri ayrý ayrý olan sular, bir araya getirilince, önce meyyit yýkanýr


14- Cünüb bir kimse, teyemmüm ettikten sonra, abdesti bozulsa, cünüb olmaz Az su varsa, yalnýz abdest alýr


15- Cünüb kimsenin vücud yüzeyinin yarýdan fazlasý yara veya çiçek, kýzýl gibi ise teyemmüm eder Derisinin çoðu saðlam ise ve yaralý kýsýmlarý ýslatmadan yýkamasý mümkün ise gusl eder Yaralý kýsýmlarý ýslatmadan yýkanamazsa yine teyemmüm eder


Teyemmüm Nasýl Yapýlýr?


1- Önce cünüplükten veya abdestsizlikten temizlenmek için niyyet edilir Teyemmüm ile namaz kýlabilmek için, yalnýz teyemmüme niyyet etmek yetiþmez Ýbâdet olan bir þeyi, meselâ, cenâze namazý, secde-i tilâvet yapmak için veya abdest için veya gusül için teyemmüm etmeye niyyet lâzýmdýr


Teyemmüme niyyet ederken, abdest ile guslü ayýrmaya lüzum yoktur Abdest için niyyet etmekle, cünüplükten de temiz olur Cünüplükten temizlenmeye niyyet edilen teyemmüm ile namaz kýlýnabilir Abdest için ikinci teyemmüme lüzum yoktur


2- Ýki kolu dirseklerinden yukarý sývalý olarak, iki elin içini temiz topraða, taþa, toprak veya kireç sývalý duvara sürüp, en az üç parmaðý deðmek üzere, iki avucu ile yüzünü bir kere mesh etmek, ya'nî sýðamak Eli, yüzünün iðne ucu kadar yerine deðmezse, teyemmüm yapýlmýþ olmaz


Yüzü tam mesh edebilmek için, avuçlar açýk ve dört parmak birbirlerine yapýþýk ve iki elin ikiþer uzun parmaklarýnýn uçlarý birbirlerine deðmiþ olarak, avuç içleri saç kesimine koyup, çeneye doðru yavaþça indirilir Parmaklar yatay vaziyette alný, göz kapaklarýný, burnun iki yanýný ve dudaklarýn üzerlerini ve çenenin yüz kýsmýný iyice sýðamalýdýr Bu esnada avuç içleri de yanaklarý sýðar


3- Ýki avucu tekrar topraða sürüp, birbirine çarparak, tozu topraðý silkeledikten sonra, önce sol elin dört parmaðý içi ile, sað kolun alt yüzünü, parmak ucundan dirseðe doðru saðlayýp sonra, kolun iç yüzünü, sol avuç içi ile, dirsekten avuca kadar sýðamak ve sonra sol baþ parmak içi ile, sað baþ parmak dýþýný sýðamaktýr Yüzüðü çýkarmak lâzýmdýr Sonra, yine böyle sað el ile, sol kol sýðanýr El ayasýný topraða sürmek lâzýmdýr Topraðýn, tozun elde kalmasý lâzým deðildir


Abdest ve gusül için teyemmüm aynýdýr


Teyemmümü Bozan Þeyler


Teyemmümü gerektiren özür hâli ortadan kalkýnca, su bulununca, abdesti ve guslü bozan hallerde, teyemmüm de bozulur


Abdestin, Guslün ve Teyemmümün Faydalarý


Ýbâdet maksadýyla yapýlan her iki temizlik, beden saðlýðým&# 253;z için pek çok faydalarý hâsýl etmektedir Bedenî faydalarýnýn yanýnda, ruh saðlýðý yönünden de faydasý çoktur Tesbit edilen sayýsýz faydalarýndan bazýlarýný þöyle sýralayabiliriz:


1- Günlük hayatýmýzda, ellerimizin dokunmadýðý yer, kapmadýðý mikrop kalmýyor Ýþte abdest alýrken, el, yüz ve ayaklarý yýkamak, cilt hastalýklarý ve iltihaplarý için en güzel bir korunmadýr Mikroplar, parazit bakteriler vücûda hep deri yoluyla dahil olurlar


2- Solunum sistemimizin bekçiliðini yapan burnu yýkamakla, toz ve mikrop yýðýnlarýn&amp ;#253;n vücuda girmeleri önlenmiþ olmaktadýr


3- Yüzün yýkanmasý da cildi kuvvetlendirir, baþtaki aðýrlýð&#2 53; ve yorgunluðu hafifletir Damarlarý ve sinirleri harekete geçirir Devamlý abdest alanlar, ihtiyarlasalar bile yüzlerindeki güzelliklerinin gitmemesi bu yüzdendir


4- Cünüplüðe sebep olan hallerde büyük bir enerji harcanmakta, kalb ve dolaþým hýzý artmakta, solunum hýzlanmaktadýr Vücûdun aþýrý çalýþmasýyla da yorgunluk, bitkinlik, uyuþukluk ve gevþeklik hissedilmekte, genellikle zihnî faaliyetler oldukça yavaþlamaktadýr Gusül ile vücut eski zindeliðini kazanýr Vücûdu belirli aralýklarla devamlý yýkamak, koruyucu hekimlik yönünden fevkalâde önemlidir


5- Vücûdumuzun normalde bir statik elektrik dengesi vardýr Vücut saðlýðý bu elektriksel denge ile yakýndan alâkalýdýr Bu denge, psikolojik gerilimler, iklim þartlarý, giyim eþyalarý, yaþama ve iþyerleri ve bu arada guslü gerektiren hallerle bozulur Bu elektriksel yük, öfke hâlinde normalin dört katýna, guslü gerektiren hallerde 12 katýna çýkmaktadýr Günümüzde "Kýzýl ötesi" (Enfra-rouje) ýþýnlarla dýþ derinin özel fotoðraflarý çekilmiþ, bu fotoðraflarda cinsî münasebetten sonra, vücûdun bütün yüzeyinin fazla statik elektrik tabakasýyla örtüldüðü tesbit edilmiþtir Bu tabaka, derinin oksijen alýþveriþine engel olduðu gibi, cildin renginin bozulmasýna ve çabuk kýrýþmasýna sebep olur Bu durumdan kurtulmak için vücûdun iðne ucu kadar yer dahi kalmayacak þekilde tamamen yýkanmasý gerekir Böylece su zerreleri, olumsuz elektrik gerilimini alarak, vücûdu topraklýyor ve yeniden normale döndürüyor Bu açýdan gusül, týbbî yönden de mutlaka yapýlmasý gereken bir temizliktir


6- Abdest ve gusül, dolaþým sistemi üzerinde de olumlu etkilerde bulunmaktadýr Damarlardaki sertleþme ve daralmayý önler Abdestte mevzi bir uyarýlma vardýr Lenf sistemi, en önemli merkezlerinden biri olan burun arkasý ve bademcikler yýkanarak uyarýlmaktadýr Ayrýca boyun ve yanlarýnýn yýkanmasý da, lenf sistemine te'sir eder Abdest ve gusülle kolaylaþan lenf dolaþýmý sâyesinde, lenfosit denen savaþçý hücreler vücûdu zararlý unsurlardan korurlar ve vücut direncini arttýrýrlar


7- Su bulunmadýðý zaman toprakla yapýlan teyemmüm de büyük ölçüde vücuttaki statik elektriði yok etmekte, topraklamaktadýr