Tiyatro Bir Memleketin Kültür Seviyesinin Aynasıdır

**Prof. Dr. Sinsi** · 06-21-2012

Tiyatro bir memleketin kültür seviyesinin aynasıdır "

Atatürk Dönemi Tiyatro ve Opera Çalışmalarında Türk Halk Kültüründen Nasıl Yararlanıldı? - Nail TAN
I

Uluslararası Atatürk ve Türk Halk Kültürü Sempozyumu Bildirileri

Atatürk Dönemi Tiyatro ve Opera Çalışmalarında Türk Halk Kültüründen Nasıl Yararlanıldı?

Nail TAN ( Türkiye )

Yüce Atatürk Cumhuriyet dönemi müzik çalışmalarında nasıl ki

halk ezgilerinin derlenerek

en son müzik kurallarına göre işlenip "ye*ni Türk müziğinin" yaratılmasını hedef göstermişse tiyatro ve opera alanında da Türk tarihinden

mitolojisinden

halk kültüründen yarar*lanılmasını istemiştir

Atatürk

çok okuyan

okuduğundan milleti için yararlı sonuçlar çıkaran bir cumhurbaşkanıydı

Dünya tiyatro ve opera tarihinin önemli eserlerinde

antik Yunan tiyatrosunda ve W

Shakespeare'in eserlerinde mitolojinin

destan ve efsanelerin bol bol kullanıldığını

bu sayede görkemli eserler yaratıldığını çok iyi biliyordu

Diğer taraftan

önünde Tanzimat

Meşrutiyet dönemi tiyatrosuyla Dârû'l Bedâyi'nin tiyatro

operet mirası duruyordu

Ziya Gökalp gibi

iyi bir kültür kuramcısını tanıma fırsatını bulmuştu

Avrupa'yı da kısmen gezmişti

Ülkemizde tiyatroda halk kültüründen yararlanma düşüncesinin uygulamalarına bilinçsiz bir şekilde Tanzimat ve Meşrutiyet dönem*lerinde başlanmıştır

Şinasi

Şair Evlenmesi'nde (1859); halk diline yak*laşmaya çalışmış

bu amaçla bol bol atasözü ve deyim kullanmıştır

1868 Nisan'ında İstanbul Gedikpaşa Tiyatrosu'nda ilk düzenli temsil*ler verilmeye başlandığında; Güllü Agop

tiyatroya seyirci çekebilmek için Leylâ ile Mecnun hikâyesine el atmış

bu hikâyeyi

Dinibütün Mustafa Efendi'ye oyunlaştırmıştır

Recaizâde Mahmut Ekrem'in 1874 yılında yazdığı Çok Bilen Çok Yanılır oyunu 1001 Gece Masalları'ndan uyarlamadır

Meşrutiyet dönemi oyun yazarlarından

mitolojiye değer verip oyunlarında en çok kullananı Abdülhak Hamit Tarhan olmuştur

Tar-han'ın konusunu mitolojiden

efsane ve masallardan

tarihî olaylar*dan alan oyunları şunlardır: Nesteren (1877)

Eşber (1880)

Zeynep (1908)

Garam (1912)

İlhan (1913)

Turhan (1916)

İbn-i Musa (1917)

Ha*kan (1935)

1874'te yazdığı Sabr ü Sebat oyununda ise 73 atasözü ve 36 deyim kullanmıştır

Feraizcizâde Mehmet Şakir Evhamî (1885-86) oyununda gölge ve orta oyunu tiplerinden yararlanmıştır

Musahip-zâde Celâl ise oyunlarında Türk Halk Edebiyah'ndan

halk tiyatro*sundan

gelenek ve göreneklerimizden bilinçli bir şekilde yararlanma*sını bilmiştir

İstanbul Efendisi (1913-14) ve Kaşıkçılar (1920) oyunların*da bu özelliği açıkça görülmektedir

29 Ekim 1923'te Cumhuriyet ilân edildikten sonra

her alanda ol*duğu gibi güzel sanatlar alanında da çalışmalar bir disipline bağlan*dı

Osmanlı'dan

intikal eden Darü'l Elhan

Darü'l Bedâyi

Muzıka-i Hümayun ve Sanayi-i Nefise Mekteb-i Ali'si yeniden yapılandırıldı

adları değiştirildi

Halk müziği derlemelerine başlandı (1925)

Anka*ra'da Musiki Muallim Mektebi (1924) ve Ankara Devlet Konservatu-varı (1936) açılarak Batı Müziği eğitimine ağırlık verildi

Müzik

ope*ra

bale

tiyatro dallarında ihtiyaç duyulan sanatçıların yetiştirilmesi*ne başlandı

Atatürk döneminde profesyonel tiyatro çalışmalarının merkezi Dürü'l Bedâyi idi

Ayrıca özel tiyatro grupları da vardı

Osmanlı'dan intikal eden bu kuruluşun başına 1927 yılında Muhsin Ertuğrul geti*rildi ve büyük gelişme kaydedildi

Kadın oyuncuların sayısı artırıldı

Oyun dağarcığı geliştirildi

Bilindiği gibi

Afife Jale'den sonra Ata*türk'ün isteğiyle Bedia Muvahhit de ilk kez İzmir'de sahneye çıkmış (Temmuz 1923)

filmlerde rol almıştı

25 Haziran 1927 gün ve 1167 sa*yılı kanun çıkarılarak eğitim amaçlı temsillerden ve konserlerden tü*ketim vergisi alınmaması sağlandı

19 Kasım 1930 tarihinde Darü'l Be-dâyi'ye bağlı bir Tiyatro Meslek okulu açılarak yeni sanatçılar yetişti*rilmeye başlandı

1931 yılında Darü'l Bedâyi'nin adı İstanbul Şehir Ti*yatroları olarak değiştirildi

"

Atatürk döneminde amatör tiyatro çalışmalarının merkezi ise ön*celeri Türk Ocakları

1932 yazından itibaren de Halkevleri'ydi

Halkevleri'ndeki dokuz şubeden biri "Temsil Şubesi"ydi

Temsil-tiyatro şubesinde birden fazla tiyatro grubu bulunabiliyordu

Halkevleri Ça*lışma Talimatnamesi'ne göre"

şubelerde oynanacak temsillerin CHP yönetimince seçilmiş olması

kadın rollerinin erkeklerce oynanmama*sı şart koşulmuştu

Talimatnamenin 48

maddesinde

Karagöz ve kuk*la sanatlarımıza da çalışmalarda yer verileceği belirtilmişti

İstanbul Şehir Tiyatrolarının 1930 yılında açtığı Tiyatro Meslek Okulu başarılı olamadı

1936 yılında Ankara'da Paul Hindemith'in yönetiminde bir Devlet Konservatuvarı kuruldu

Tiyatro bölümünün başına Prof

Carl Ebert getirildi

Üç kız (Melek Ökte-Gün

Muazzez Lutas-Kurdaoğlu

Nermin Sarova) ve beş erkek öğrenciyle (Ertuğrul İlgin

Esat Tolga

Mahir Canova

Nüzhet Şenbay

Salih Canar) öğretime başladı

" Konservatuvarın şan ve bale bölümlerinden opera ve bale

müzik bölümlerinden de orkestra sanatçıları yetişmeye başladı

Konservatuvar sanatçıları yetişinceye kadar

Ankara'da temsillerde Müzik Öğretmen Okulu

Gazi Eğitim Enstitüsü

Kız Lisesi

İsmet Paşa Kız Enstitüsü öğretmen ve öğrencilerinden yararlanıldı

Tiyatro

opera

bale sanatlarının alt yapısı oluşturulurken

yeni oyun ve operalar yazılması

bestelenmesi konusu gündeme geldi

Atatürk

Cumhuriyet dönemi güzel sanatlar çalışmalarının kaynağını Türk tarihinin

Türk halk kültürünün ve Cumhuriyet'in getirdiği yeni değerlerin oluşturmasını istiyordu

Bu amaçla

bazı oyunların konula*rını bizzat kendisi vermiş

bu oyunların metinlerini bir dramaturg gi*bi inceleyip düzeltmiş

ilk temsillerinde de hazır bulunmuştur

Ata*türk

tarih konusuna eğildiği zaman Faruk Nafiz Çamlıbel'e Akın-Öz-yurt-Kahraman üçlemesini yazdırmış

Akın oyununun yazılışını denet*lemiş

sonunu değiştirmiştir

" Behçet Kemal'in Çoban oyununun tem*silinden (3 Nisan 1932) sonra da; "Tiyatro bir memleketin kültür seviyesinin aynasıdır" demiştir

Atatürk

Münir Hayri Egeli'nin 1932 yı*lında yazdığı Bayönder

Bir Ülkü Yolu ve Taş Bebek oyunlarının metinle*rini de bir damaturg gibi incelemiş

üzerinde önemli düzeltmeler yap*mıştır

" Ata

Abdülhak Hamit Tarhan'ın Hakan (1935) oyununu da okumuş bazı satırların altını çizmiştir

Bu oyunlardan Bayönder'i Necil Kâzım Akses'e

Taş Bebek'i Ahmet Adnan Saygun'a vererek opera olarak bestelemelerini istemiştir

Atatürk

ayrıca Öz Soy operasının librettosu İçin Münir Hayri Egeli'yi görevlendirmiş ve operanın konu*sunu bizzat kendisi vermiştir

Türk ve İran mitolojilerini birleştiren

Türk-İran dostluğunu

kardeşliğini vurgulayan bu opera

Ahmet Ad*nan Saygun tarafından bestelenmiş ve İran Şahı Rıza Pehlevi'nin An*kara'yı ziyareti sırasında Haziran 1934 tarihinde Ankara Halkevi'nde sahneye konulmuştur

Yüce Atatürk'ün gelenekten kaynaklanan kültürel eser yaratma dinamizmine" uygun ilk önemli eser Faruk Nafiz Camlıbel'in Akın oyunudur

Manzum bir destandır

Akın'ın konusu kısaca şöyledir:

Orta Asya'da yıllarca süren kuraklığın sona ermesi için

ihtiyar Hakan İstemi Han

yasa gereğince

kurban edilecektir

Gün

Batı ve Doğu Beyleri bu hükmü yerine getirmek üzere İstemi Han'a gelirler

Bu üç beyin oğulları da

devlet yönetimini öğrensinler diye

Hakan'ın yanındadırlar

Üç başbuğ hileye başvurur ve kuraklık devam edeceği için

kurban edilme sırasının İstemi Han'dan sonra kendilerine de geleceğini düşünerek

Han yerine kızı Suna'nın öldürülmesi için başbakıcıyı kandırırlar

Gün Başbuğu'nun oğlu Demir

Suna'yı sevmektedir

bu yüzden hileyi meydana çıkarır

Mertliğe sığmayan bu tutumları yüzünden

halk üç başbuğu öldürür

Bunların oğulları Bumîn

Bayan ve Demir başbuğ olur ve İstemi Han'ın "Akın" ülküsünü gerçekleştir*mek için boylarıyla birlikte üç yöne dağılırlar

Akın

önce Ankara Halkevi'nde sahneye konuldu

Yüce Atatürk

provaları sık sık İzledi ve 4 Ocak 1932 gecesi Ankara Halkevi'nde ve*rilen ilk temsiline de geldi

takdirlerini belirtti

Atatürk

Muhsin Ertuğrul'dan Akın'ın İstanbul Şehir Tiyatroların*ca da temsilini ister

Kötü oynanırsa tenkit edeceğini söyler

Oyunda İstemi Han'ı Muhsin Ertuğrul oynamaktadır

11 Şubat 1932 tarihinde İstanbul Tepebaşı Tiyatrosu'ndaki temsile Atatürk

İstanbul Valisi Mu*hittin Üstündağ'Ia birlikte gelir

Muhsin Ertuğrul'un bu temsille ilgili anıları yayımlanmıştır

" İlk perdenin sonlarına doğru gözlerinden yaşlar süzülür

Oyundan sonra Atatürk

Muhsin Ertuğrul'a; "Bahsi kazandın

Sen bizim en değerli sanatkârımızsın!" der

1930'lu yıllarda

Atatürk'ün belirlediği amaç doğrultusunda

ko*nusunu Türk Tarihinden

uygarlığından

destan ve efsanelerinden halk kültüründen

Cumhuriyet'in erdemlerinden

devrimlerinden

getirdiği yeni değerlerden alan birçok oyun yazıldı

Bunlardan önem*lilerini şöyle sıralayabiliriz:"

Faruk Nafiz Çamlıbel: Akın

(1932)

Özyurt (1932)

Kahraman (1933)

Yangın (1933)
Münir Hayri Egeli: Bayönder (1932)

Bir Ülkü Yolu (1932)

Taş Bebek (1932)
Behçet Kemal Çağlar: Çoban (1933)

Ergenekon (1933)

Attilâ (1935)
Yaşar Nabi Nayır: Mete {1932}

İnkılâp Çocukları (1933)

Beş Devir (1933)

Köyün Namusu (1933)
İbnürrefik Ahmet Nuri Sekizinci: Şeriye Mahkemesinde (1933)

Belkıs (1934)
Halit Fahri Ozansoy: On Yılın Destanı (1933)
Necip Fazıl Kısakürek: Tohum (1933)
Aka Gündüz: Beyaz Kahraman (1932)

Yarım Osman (1933)

Gazi Ço*cuktan İçin (1933)

Köy Muallimi (1933)

Mavi Yıldırım (1934)

O Bir De*virdi (1938)
Abdullah Ziya Kozanoğlu: Kazanoğlu (1932)
Vedat Nedim Tör: Yirmi Dokuz Birinciteşrin (1933)
Vehbi Cem Aşkun: Oğuz Destanı (1935)

Atatürk Köyünde Bir Uçak Günü (1936)
Reşat Nuri Güntekin: İstiklâl (1933)

Vergi Hırsızı (1933)
Nihat Sami Banarlı: Kızıl Çağlayan (1933)
Vasfi Mahir Kocatürk: Yaman (1933)
Peyami Safa: Gün Doğuyor (1937)
Abdülhak Hâmit Tahran: Hakan (1935)
Nahit Sırrı Örik: Sönmeyen Ateş (1933)
Galip Naşit: Destan (1933)
Ziya Boral: Yaşayan Ölü (1936)
Ferit Celâl Güven-Raşit Rıza Samako: Çakır Ali (1937)
Burhan Cahit Morkaya: Gavur İmam (1933)
Celâl Tuncer: Devrim Yolcuları (1937)
Saim Kerim Kalkan: Vatan ve Vazife (1938)
Ahmet Naim -Celâl Edip: Uzun Mehmet (1938)
Şükrü Halil Tuğal: Kartal (1936)
Yusuf Sururi Eruluç: Yanık Efe (1936)

Bir Gönül Masalı (1938)
Musahipzâde Celâl: Atlı Ases (1936)

Köprülüler (1936)

Lâle Devri (1936)
Aziz Nogay: İstibdattan Cumhuriyet'e (1933)

Sevr'den Lozan'a (1933)
Şinasi Okur: Gâzi'nin Yolu (1935)

Kadın Saylav (1935)
Naci Tanseli: Zafer İçin (1933)
Yunus Nüzhet Unat: Hedef (1934)

Haydi Suna (1938)
Halit Fahri: Ali Baba ve Kırk Haramiler (1936)
Feyzi Kutlu Kalkancı: Timurhan (1934)

06-21-2012	#2
Prof. Dr. Sinsi	Tiyatro Bir Memleketin Kültür Seviyesinin Aynasıdır Tiyatro bir memleketin kültür seviyesinin aynasıdır " Atatürk Dönemi Tiyatro ve Opera Çalışmalarında Türk Halk Kültüründen Nasıl Yararlanıldı? - Nail TAN I Uluslararası Atatürk ve Türk Halk Kültürü Sempozyumu Bildirileri Atatürk Dönemi Tiyatro ve Opera Çalışmalarında Türk Halk Kültüründen Nasıl Yararlanıldı? Nail TAN ( Türkiye ) Yüce Atatürk Cumhuriyet dönemi müzik çalışmalarında nasıl ki halk ezgilerinin derlenerek en son müzik kurallarına göre işlenip "yeni Türk müziğinin" yaratılmasını hedef göstermişse tiyatro ve opera alanında da Türk tarihinden mitolojisinden halk kültüründen yararlanılmasını istemiştir Atatürk çok okuyan okuduğundan milleti için yararlı sonuçlar çıkaran bir cumhurbaşkanıydı Dünya tiyatro ve opera tarihinin önemli eserlerinde antik Yunan tiyatrosunda ve W Shakespeare'in eserlerinde mitolojinin destan ve efsanelerin bol bol kullanıldığını bu sayede görkemli eserler yaratıldığını çok iyi biliyordu Diğer taraftan önünde Tanzimat Meşrutiyet dönemi tiyatrosuyla Dârû'l Bedâyi'nin tiyatro operet mirası duruyordu Ziya Gökalp gibi iyi bir kültür kuramcısını tanıma fırsatını bulmuştu Avrupa'yı da kısmen gezmişti Ülkemizde tiyatroda halk kültüründen yararlanma düşüncesinin uygulamalarına bilinçsiz bir şekilde Tanzimat ve Meşrutiyet dönemlerinde başlanmıştır Şinasi Şair Evlenmesi'nde (1859); halk diline yaklaşmaya çalışmış bu amaçla bol bol atasözü ve deyim kullanmıştır 1868 Nisan'ında İstanbul Gedikpaşa Tiyatrosu'nda ilk düzenli temsiller verilmeye başlandığında; Güllü Agop tiyatroya seyirci çekebilmek için Leylâ ile Mecnun hikâyesine el atmış bu hikâyeyi Dinibütün Mustafa Efendi'ye oyunlaştırmıştır Recaizâde Mahmut Ekrem'in 1874 yılında yazdığı Çok Bilen Çok Yanılır oyunu 1001 Gece Masalları'ndan uyarlamadır Meşrutiyet dönemi oyun yazarlarından mitolojiye değer verip oyunlarında en çok kullananı Abdülhak Hamit Tarhan olmuştur Tar-han'ın konusunu mitolojiden efsane ve masallardan tarihî olaylardan alan oyunları şunlardır: Nesteren (1877) Eşber (1880) Zeynep (1908) Garam (1912) İlhan (1913) Turhan (1916) İbn-i Musa (1917) Hakan (1935) 1874'te yazdığı Sabr ü Sebat oyununda ise 73 atasözü ve 36 deyim kullanmıştır Feraizcizâde Mehmet Şakir Evhamî (1885-86) oyununda gölge ve orta oyunu tiplerinden yararlanmıştır Musahip-zâde Celâl ise oyunlarında Türk Halk Edebiyah'ndan halk tiyatrosundan gelenek ve göreneklerimizden bilinçli bir şekilde yararlanmasını bilmiştir İstanbul Efendisi (1913-14) ve Kaşıkçılar (1920) oyunlarında bu özelliği açıkça görülmektedir 29 Ekim 1923'te Cumhuriyet ilân edildikten sonra her alanda olduğu gibi güzel sanatlar alanında da çalışmalar bir disipline bağlandı Osmanlı'dan intikal eden Darü'l Elhan Darü'l Bedâyi Muzıka-i Hümayun ve Sanayi-i Nefise Mekteb-i Ali'si yeniden yapılandırıldı adları değiştirildi Halk müziği derlemelerine başlandı (1925) Ankara'da Musiki Muallim Mektebi (1924) ve Ankara Devlet Konservatu-varı (1936) açılarak Batı Müziği eğitimine ağırlık verildi Müzik opera bale tiyatro dallarında ihtiyaç duyulan sanatçıların yetiştirilmesine başlandı Atatürk döneminde profesyonel tiyatro çalışmalarının merkezi Dürü'l Bedâyi idi Ayrıca özel tiyatro grupları da vardı Osmanlı'dan intikal eden bu kuruluşun başına 1927 yılında Muhsin Ertuğrul getirildi ve büyük gelişme kaydedildi Kadın oyuncuların sayısı artırıldı Oyun dağarcığı geliştirildi Bilindiği gibi Afife Jale'den sonra Atatürk'ün isteğiyle Bedia Muvahhit de ilk kez İzmir'de sahneye çıkmış (Temmuz 1923) filmlerde rol almıştı 25 Haziran 1927 gün ve 1167 sayılı kanun çıkarılarak eğitim amaçlı temsillerden ve konserlerden tüketim vergisi alınmaması sağlandı 19 Kasım 1930 tarihinde Darü'l Be-dâyi'ye bağlı bir Tiyatro Meslek okulu açılarak yeni sanatçılar yetiştirilmeye başlandı 1931 yılında Darü'l Bedâyi'nin adı İstanbul Şehir Tiyatroları olarak değiştirildi" Atatürk döneminde amatör tiyatro çalışmalarının merkezi ise önceleri Türk Ocakları 1932 yazından itibaren de Halkevleri'ydi Halkevleri'ndeki dokuz şubeden biri "Temsil Şubesi"ydi Temsil-tiyatro şubesinde birden fazla tiyatro grubu bulunabiliyordu Halkevleri Çalışma Talimatnamesi'ne göre" şubelerde oynanacak temsillerin CHP yönetimince seçilmiş olması kadın rollerinin erkeklerce oynanmaması şart koşulmuştu Talimatnamenin 48 maddesinde Karagöz ve kukla sanatlarımıza da çalışmalarda yer verileceği belirtilmişti İstanbul Şehir Tiyatrolarının 1930 yılında açtığı Tiyatro Meslek Okulu başarılı olamadı 1936 yılında Ankara'da Paul Hindemith'in yönetiminde bir Devlet Konservatuvarı kuruldu Tiyatro bölümünün başına Prof Carl Ebert getirildi Üç kız (Melek Ökte-Gün Muazzez Lutas-Kurdaoğlu Nermin Sarova) ve beş erkek öğrenciyle (Ertuğrul İlgin Esat Tolga Mahir Canova Nüzhet Şenbay Salih Canar) öğretime başladı" Konservatuvarın şan ve bale bölümlerinden opera ve bale müzik bölümlerinden de orkestra sanatçıları yetişmeye başladı Konservatuvar sanatçıları yetişinceye kadar Ankara'da temsillerde Müzik Öğretmen Okulu Gazi Eğitim Enstitüsü Kız Lisesi İsmet Paşa Kız Enstitüsü öğretmen ve öğrencilerinden yararlanıldı Tiyatro opera bale sanatlarının alt yapısı oluşturulurken yeni oyun ve operalar yazılması bestelenmesi konusu gündeme geldi Atatürk Cumhuriyet dönemi güzel sanatlar çalışmalarının kaynağını Türk tarihinin Türk halk kültürünün ve Cumhuriyet'in getirdiği yeni değerlerin oluşturmasını istiyordu Bu amaçla bazı oyunların konularını bizzat kendisi vermiş bu oyunların metinlerini bir dramaturg gibi inceleyip düzeltmiş ilk temsillerinde de hazır bulunmuştur Atatürk tarih konusuna eğildiği zaman Faruk Nafiz Çamlıbel'e Akın-Öz-yurt-Kahraman üçlemesini yazdırmış Akın oyununun yazılışını denetlemiş sonunu değiştirmiştir" Behçet Kemal'in Çoban oyununun temsilinden (3 Nisan 1932) sonra da; "Tiyatro bir memleketin kültür seviyesinin aynasıdır" demiştir Atatürk Münir Hayri Egeli'nin 1932 yılında yazdığı Bayönder Bir Ülkü Yolu ve Taş Bebek oyunlarının metinlerini de bir damaturg gibi incelemiş üzerinde önemli düzeltmeler yapmıştır" Ata Abdülhak Hamit Tarhan'ın Hakan (1935) oyununu da okumuş bazı satırların altını çizmiştir Bu oyunlardan Bayönder'i Necil Kâzım Akses'e Taş Bebek'i Ahmet Adnan Saygun'a vererek opera olarak bestelemelerini istemiştir Atatürk ayrıca Öz Soy operasının librettosu İçin Münir Hayri Egeli'yi görevlendirmiş ve operanın konusunu bizzat kendisi vermiştir Türk ve İran mitolojilerini birleştiren Türk-İran dostluğunu kardeşliğini vurgulayan bu opera Ahmet Adnan Saygun tarafından bestelenmiş ve İran Şahı Rıza Pehlevi'nin Ankara'yı ziyareti sırasında Haziran 1934 tarihinde Ankara Halkevi'nde sahneye konulmuştur Yüce Atatürk'ün gelenekten kaynaklanan kültürel eser yaratma dinamizmine" uygun ilk önemli eser Faruk Nafiz Camlıbel'in Akın oyunudur Manzum bir destandır Akın'ın konusu kısaca şöyledir: Orta Asya'da yıllarca süren kuraklığın sona ermesi için ihtiyar Hakan İstemi Han yasa gereğince kurban edilecektir Gün Batı ve Doğu Beyleri bu hükmü yerine getirmek üzere İstemi Han'a gelirler Bu üç beyin oğulları da devlet yönetimini öğrensinler diye Hakan'ın yanındadırlar Üç başbuğ hileye başvurur ve kuraklık devam edeceği için kurban edilme sırasının İstemi Han'dan sonra kendilerine de geleceğini düşünerek Han yerine kızı Suna'nın öldürülmesi için başbakıcıyı kandırırlar Gün Başbuğu'nun oğlu Demir Suna'yı sevmektedir bu yüzden hileyi meydana çıkarır Mertliğe sığmayan bu tutumları yüzünden halk üç başbuğu öldürür Bunların oğulları Bumîn Bayan ve Demir başbuğ olur ve İstemi Han'ın "Akın" ülküsünü gerçekleştirmek için boylarıyla birlikte üç yöne dağılırlar Akın önce Ankara Halkevi'nde sahneye konuldu Yüce Atatürk provaları sık sık İzledi ve 4 Ocak 1932 gecesi Ankara Halkevi'nde verilen ilk temsiline de geldi takdirlerini belirtti Atatürk Muhsin Ertuğrul'dan Akın'ın İstanbul Şehir Tiyatrolarınca da temsilini ister Kötü oynanırsa tenkit edeceğini söyler Oyunda İstemi Han'ı Muhsin Ertuğrul oynamaktadır 11 Şubat 1932 tarihinde İstanbul Tepebaşı Tiyatrosu'ndaki temsile Atatürk İstanbul Valisi Muhittin Üstündağ'Ia birlikte gelir Muhsin Ertuğrul'un bu temsille ilgili anıları yayımlanmıştır" İlk perdenin sonlarına doğru gözlerinden yaşlar süzülür Oyundan sonra Atatürk Muhsin Ertuğrul'a; "Bahsi kazandın Sen bizim en değerli sanatkârımızsın!" der 1930'lu yıllarda Atatürk'ün belirlediği amaç doğrultusunda konusunu Türk Tarihinden uygarlığından destan ve efsanelerinden halk kültüründen Cumhuriyet'in erdemlerinden devrimlerinden getirdiği yeni değerlerden alan birçok oyun yazıldı Bunlardan önemlilerini şöyle sıralayabiliriz:" Faruk Nafiz Çamlıbel: Akın (1932) Özyurt (1932) Kahraman (1933) Yangın (1933) Münir Hayri Egeli: Bayönder (1932) Bir Ülkü Yolu (1932) Taş Bebek (1932) Behçet Kemal Çağlar: Çoban (1933) Ergenekon (1933) Attilâ (1935) Yaşar Nabi Nayır: Mete {1932} İnkılâp Çocukları (1933) Beş Devir (1933) Köyün Namusu (1933) İbnürrefik Ahmet Nuri Sekizinci: Şeriye Mahkemesinde (1933) Belkıs (1934) Halit Fahri Ozansoy: On Yılın Destanı (1933) Necip Fazıl Kısakürek: Tohum (1933) Aka Gündüz: Beyaz Kahraman (1932) Yarım Osman (1933) Gazi Çocuktan İçin (1933) Köy Muallimi (1933) Mavi Yıldırım (1934) O Bir Devirdi (1938) Abdullah Ziya Kozanoğlu: Kazanoğlu (1932) Vedat Nedim Tör: Yirmi Dokuz Birinciteşrin (1933) Vehbi Cem Aşkun: Oğuz Destanı (1935) Atatürk Köyünde Bir Uçak Günü (1936) Reşat Nuri Güntekin: İstiklâl (1933) Vergi Hırsızı (1933) Nihat Sami Banarlı: Kızıl Çağlayan (1933) Vasfi Mahir Kocatürk: Yaman (1933) Peyami Safa: Gün Doğuyor (1937) Abdülhak Hâmit Tahran: Hakan (1935) Nahit Sırrı Örik: Sönmeyen Ateş (1933) Galip Naşit: Destan (1933) Ziya Boral: Yaşayan Ölü (1936) Ferit Celâl Güven-Raşit Rıza Samako: Çakır Ali (1937) Burhan Cahit Morkaya: Gavur İmam (1933) Celâl Tuncer: Devrim Yolcuları (1937) Saim Kerim Kalkan: Vatan ve Vazife (1938) Ahmet Naim -Celâl Edip: Uzun Mehmet (1938) Şükrü Halil Tuğal: Kartal (1936) Yusuf Sururi Eruluç: Yanık Efe (1936) Bir Gönül Masalı (1938) Musahipzâde Celâl: Atlı Ases (1936) Köprülüler (1936) Lâle Devri (1936) Aziz Nogay: İstibdattan Cumhuriyet'e (1933) Sevr'den Lozan'a (1933) Şinasi Okur: Gâzi'nin Yolu (1935) Kadın Saylav (1935) Naci Tanseli: Zafer İçin (1933) Yunus Nüzhet Unat: Hedef (1934) Haydi Suna (1938) Halit Fahri: Ali Baba ve Kırk Haramiler (1936) Feyzi Kutlu Kalkancı: Timurhan (1934)