Yalnız Mesajı Göster

Yönelme hal eki

Eski 06-21-2012   #1
Prof. Dr. Sinsi
Varsayılan

Yönelme hal eki



-E Yönelme Hâl Eki


İsimleri fiillere, bazen de edatlara bağlar


Yönelme hâlinde, ismin belirttiği kavrama yöneliş, dönme söz konusudur


okul-a git, ev-e dön


Eklendiği kelimelere farklı anlamlar katar ve değişik anlam ilişkileri kurar


Yönelme, yaklaşma, ulaşma bildirir Bu eki alan kelimeler cümlede dolaylı tümleç ve yüklem olabilir:


Bugün okula gitti

Benim itirazım yapılan haksızlığa (haksızlığadır: yüklem)


Fiyat, araç ile anlamı katar:


Kitabı bin liraya aldı (karşılığında)

Bu iş kaç paraya olur?


Zaman bildirir, zarf tümleci yapar:


Bu iş sabaha biter

Haftaya size gelelim


Yer bildirir:


Bizi karşılamak için kapıya geldi


İsimleri edatlara bağlar:


Akşama kadar okulda ders çalıştık

Sabaha karşı varırız

Yaşına göre ağır bir işte çalışıyordu


Deyim kurar:


Ağzına geleni söyler

İşleri yoluna koymak

Başına buyruk

Başa gelen çekilir

Çok cana yakın bir çocuktu


İçin, aitlik, amaç ilgisi kurar:


Bunu size aldık (sizin için)

Sana bir iyilik düşünüyorlar (senin için)

Annesini görmeye gitti


İkilemeler kurarak durum bildirir:


Otobüse nefes nefese yetiştiler

İki ahbap kafa kafaya vermiş


“-an, -en” sıfat-fiil ekleriyle birleşerek abartma anlamı veren ikilemeler kurar:


Soran sorana,

geçen geçene,

giden gidene


Şekilce çekimli fiil olan fakat fiil özelliğini kaybetmiş söz gruplarına gelir:


Geçmiş olsuna gitti (demeye)

Alıntı Yaparak Cevapla