Türkçede büyük harflerin kullanıldığı yerler

**Prof. Dr. Sinsi** · 06-21-2012

Cümle başlarında Cümle büyük harfle başlar

Cümlenin sonuna nokta konulur ve yeni cümleye yine büyük harfle başlanır

NOT: Rakamla başlayan cümlelerde rakamdan sonra gelen kelime büyük harfle başlamaz

1996 yılında okulu bitirdim

Tırnak içindeki cümle başlarında:Cümle içinde başkasından aktarılan ve tırnak içine alınan cümleler büyük harfle başlar

Atatürk, gençliğe seslenirken “Ey Türk istikbalinin evlâdı ! İşte, bu ahval ve şerait içinde dahi, vazifen; Türk istiklâl ve Cumhuriyetini kurtarmaktır! Muhtaç olduğun kudret, damarlarındaki asil kanda mevcuttur

” diyor

NOT: Tırnak içinde aktarılan söz, tam bir cümle değilse veya cümlenin baş tarafı alınmamışsa büyük harfle başlamaz

NOT: İki çizgi arasındaki açıklama cümleleri de büyük harfle başlamaz

Yorulsa da -emin ol- bu maçı kazanır

İki noktadan sonraki cümle başlarında:İki noktadan sonra gelen cümleler büyük harfle başlar

Orhun Kitabesi’nde, Türk hakanı şöyle diyor : Türk Tanrısı, Türk milleti yok olmasın diye atalarımı gönderdi

NOT: İki noktadan sonra cümle niteliğinde olmayan örnekler sıralanırsa bu örnekler büyük harfle başlamaz

Mısraların başlarında:Mısralar (dizeler) büyük harfle başlar

Bin atlı akınlarda çocuklar gibi şendik,

Bin atlı o gün dev gibi bir orduyu yendik

pezevenkler naber hııııııııııııı kızlar sizi görünce yüregim sızlar

Belirli tarihler Belirli bir tarih bildiren ay ve gün isimleri büyük harfle başlar

Toplantı 28 Ekim Salı günü yapılacak

NOT: Belirli bir tarihi belirtmeyen ay ve gün adları küçük harfle başlar

Okullar genellikle eylül ayının ikinci haftasında açılır

Açıklamaların başlarında Levhalar ve açıklama yazıları büyük harfle başlar

Giriş, Danışma, Otobüs durağı

Özel adlarda Özel isimler büyük harfle başlar

Kişi adlarıyla soyadları büyük harfle başlar

Kişi adlarından önce ve sonra gelen saygı sözleri, unvanlar ve meslek adları büyük harfle başlar

Toplantıya Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet SEZER de katıldı

NOT: Akrabalık bildiren kelimeler büyük harfle başlamaz

Ancak akrabalık bildiren kelimeler başa gelirse lâkap yerine geçtiği için büyük harfle başlar

Bana Ahmet amca yardım etti

Erzurum’a Nene Hatun’un heykeli dikilmiştir

Resmi yazılarda saygı bildiren sözlerden sonra gelen ve makam, mevki, unvan bildiren kelimeler büyük harfle başlar

Sayın Bakan

NOT: Mektuplarda ve yazışmalarda hitapların ilk kelimesi büyük harfle başlar

Sevgili kardeşim,

Hayvanlara verilen özel adlar büyük harfle başlar

Sobanın başında Minnoş uyuyordu

Millet, boy, oymak adları büyük harfle başlar

Biz Oğuz boyundanız

Dil ve lehçe isimleri büyük harfle başlar

En çok konuşulan dillerin başında İngilizce gelir

Devlet adları büyük harfle başlar

Devletimiz, Azerbaycan Cumhuriyeti ile petrol antlaşması yaptı

Din ve mezhep adları ile bunların mensuplarını anlatan sözler büyük harfle başlar

Bu topraklar üzerinde Müslümanlar ve Hristiyanlar yıllarca barış içinde yaşamışlardır

Din ve mitoloji kavramlarını karşılayan özel adlar büyük harfle başlar

Yunan mitolojisinde Zeus çok önemlidir

NOT: Tanrı kelimesi özel ad olarak kullanılmadığı zaman küçük harfle başlar

Eski Yunan tanrıları için tapınaklar yapılmış

NOT: Bazı dinî kavramların küçük harfle başlaması gelenekleşmiştir

Müslümanlar için cennet, cehennem ve sırat köprüsü kavramları önemlidir

Gezegen ve yıldız adları büyük harfle başlar

Bilim adamları Mars’ta su olabileceği ihtimalini araştırıyor

NOT: Dünya, güne ve ay kelimeleri coğrafya ve gök bilimi ile ilgili yayınlarda terim olarak kullanıldığı zaman büyük harfle başlar, diğer kullanımlarda küçük harfle başlar

Herkes bilir ki Ay, Dünya’nın uydusudur

Yer adları (kıt’a, ülke, bölge, il, ilçe, köy, semt, cadde, sokak vb

) büyük harfle başlar

Ülkemizin Asya ve Avrupa’da toprakları var

NOT: Yer adlarında ilk isimden sonra gelen “deniz, nehir, göl, dağ, boğaz vb

” tür bildiren ikinci isimler küçük harfle başlar

Ancak, ikinci isim özel isme dahil ise ve ikisi birden kastedilen kavramı karşılıyorsa, ikinci isim de büyük harfle başlar

Savaş Tuna nehri kıyılarında olmuş

NOT: Mahalle, meydan, bulvar, cadde, sokak adlarında geçen “mahalle, meydan, bulvar, cadde, sokak” kelimeleri büyük harfle başlar

Buradan İnkılâp Sokağı’na gidilir

Saray, köşk, han, kale, köprü, anıt vb

yapı adlarının bütün kelimeleri büyük harfle başlar

Belediye, Galata Köprüsü’nü bakıma almıştı

Kurum, kuruluş ve kurul adları büyük harfle başlar

Bu konuda Yeşilay Derneğine başvurmalı

NOT: Kurum, merkez, bakanlık, üniversite, fakülte, bölüm vb

kuruluş bildiren kelimeler, belli bir kurum kastedildiği zaman büyük harfle başlar

Bu yıl Meclis, yeni döneme erken başlayacaktır

Kitap, dergi, gazete, tablo, heykel isimleri büyük harfle başlar

Tarık Buğra’nın Küçük Ağa’sı, başarılı bir dizi film haline getirildi

NOT: Özel ada dahil olmayan gazete, dergi, tablo vb

sözler büyük harfle başlamaz

Türk Dili dergisi kaliteli bir dergidir

NOT: Kitap adlarında ve başlıklarda, arada ve sonda bulunan “ve, ile, ya, veya, yahut, ki, da, de” sözleri ile “mı, mi, mu, mü” soru eki küçük harfle yazılır

Dostoyevski’nin “Suç ve Ceza” romanını çok severim

Kanun, tüzük, yönetmelik, yönerge, genelge, adlarının her kelimesi büyük harfle başlar

Millî Eğitim Bakanlığı, Norm Kadro Yönetmeliğini yayınladı

Millî ve dinî bayramların adları büyük harfle başlar

Bütün okullar 19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı’nı kutlamaya hazırlanıyor

NOT: Bayram niteliği kazanmış günlerin adları da büyük harfle başlar

Bakanımız Öğretmenler Günü dolayısıyla kutlama mesajı yayınladı

NOT: Kurultay (kongre), bilgi şöleni (sempozyum), açık oturum (panel) vb

toplantıları bildiren özel adlarda her kelime büyük harfle başlar

Ankara’da Türk Gramerinin Sorunları Toplantısı yapıldı

NOT: Genel nitelikteki günlerin, haftaların, mevsimlerin, kurultay, bilgi şöleni vb

toplantıların adları küçük harfle başlar

Bu yıl dil kurultayı beklenen ilgiyi görecek mi?

Özel adlardan türetilen bütün kelimeler büyük harfle başlar

Türk’üz, Atatürkçüyüz, özgürüz yerden göğe

NOT: Özel ad kendi anlamı dışında yeni bir anlam kazanmışsa büyük harfle başlamaz

Bu arada donkişotluk yapmanın gereği yok

NOT: Müzikte kullanılan makam ve tür adları da büyük harfle başlamaz

türkü, acem makamı

Yer ve millet adlarıyla kurulan birleşik kelimelerde özel adlar büyük harfle başlar

Yarışmada Van kedisi birinci seçildi

Tarihî olay, çağ ve dönem adları büyük harfle başlar

Bu millet Kurtuluş Savaşı’nı büyük fedakârlıklarla kazanmıştır

06-21-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Türkçede büyük harflerin kullanıldığı yerler Cümle başlarında Cümle büyük harfle başlar Cümlenin sonuna nokta konulur ve yeni cümleye yine büyük harfle başlanır NOT: Rakamla başlayan cümlelerde rakamdan sonra gelen kelime büyük harfle başlamaz 1996 yılında okulu bitirdim Tırnak içindeki cümle başlarında:Cümle içinde başkasından aktarılan ve tırnak içine alınan cümleler büyük harfle başlar Atatürk, gençliğe seslenirken “Ey Türk istikbalinin evlâdı ! İşte, bu ahval ve şerait içinde dahi, vazifen; Türk istiklâl ve Cumhuriyetini kurtarmaktır! Muhtaç olduğun kudret, damarlarındaki asil kanda mevcuttur” diyor NOT: Tırnak içinde aktarılan söz, tam bir cümle değilse veya cümlenin baş tarafı alınmamışsa büyük harfle başlamaz NOT: İki çizgi arasındaki açıklama cümleleri de büyük harfle başlamaz Yorulsa da -emin ol- bu maçı kazanır İki noktadan sonraki cümle başlarında:İki noktadan sonra gelen cümleler büyük harfle başlar Orhun Kitabesi’nde, Türk hakanı şöyle diyor : Türk Tanrısı, Türk milleti yok olmasın diye atalarımı gönderdi NOT: İki noktadan sonra cümle niteliğinde olmayan örnekler sıralanırsa bu örnekler büyük harfle başlamaz Mısraların başlarında:Mısralar (dizeler) büyük harfle başlar Bin atlı akınlarda çocuklar gibi şendik, Bin atlı o gün dev gibi bir orduyu yendik pezevenkler naber hııııııııııııı kızlar sizi görünce yüregim sızlar Belirli tarihler Belirli bir tarih bildiren ay ve gün isimleri büyük harfle başlar Toplantı 28 Ekim Salı günü yapılacak NOT: Belirli bir tarihi belirtmeyen ay ve gün adları küçük harfle başlar Okullar genellikle eylül ayının ikinci haftasında açılır Açıklamaların başlarında Levhalar ve açıklama yazıları büyük harfle başlar Giriş, Danışma, Otobüs durağı Özel adlarda Özel isimler büyük harfle başlar Kişi adlarıyla soyadları büyük harfle başlar Kişi adlarından önce ve sonra gelen saygı sözleri, unvanlar ve meslek adları büyük harfle başlar Toplantıya Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet SEZER de katıldı NOT: Akrabalık bildiren kelimeler büyük harfle başlamaz Ancak akrabalık bildiren kelimeler başa gelirse lâkap yerine geçtiği için büyük harfle başlar Bana Ahmet amca yardım etti Erzurum’a Nene Hatun’un heykeli dikilmiştir Resmi yazılarda saygı bildiren sözlerden sonra gelen ve makam, mevki, unvan bildiren kelimeler büyük harfle başlar Sayın Bakan NOT: Mektuplarda ve yazışmalarda hitapların ilk kelimesi büyük harfle başlar Sevgili kardeşim, Hayvanlara verilen özel adlar büyük harfle başlar Sobanın başında Minnoş uyuyordu Millet, boy, oymak adları büyük harfle başlar Biz Oğuz boyundanız Dil ve lehçe isimleri büyük harfle başlar En çok konuşulan dillerin başında İngilizce gelir Devlet adları büyük harfle başlar Devletimiz, Azerbaycan Cumhuriyeti ile petrol antlaşması yaptı Din ve mezhep adları ile bunların mensuplarını anlatan sözler büyük harfle başlar Bu topraklar üzerinde Müslümanlar ve Hristiyanlar yıllarca barış içinde yaşamışlardır Din ve mitoloji kavramlarını karşılayan özel adlar büyük harfle başlar Yunan mitolojisinde Zeus çok önemlidir NOT: Tanrı kelimesi özel ad olarak kullanılmadığı zaman küçük harfle başlar Eski Yunan tanrıları için tapınaklar yapılmış NOT: Bazı dinî kavramların küçük harfle başlaması gelenekleşmiştir Müslümanlar için cennet, cehennem ve sırat köprüsü kavramları önemlidir Gezegen ve yıldız adları büyük harfle başlar Bilim adamları Mars’ta su olabileceği ihtimalini araştırıyor NOT: Dünya, güne ve ay kelimeleri coğrafya ve gök bilimi ile ilgili yayınlarda terim olarak kullanıldığı zaman büyük harfle başlar, diğer kullanımlarda küçük harfle başlar Herkes bilir ki Ay, Dünya’nın uydusudur Yer adları (kıt’a, ülke, bölge, il, ilçe, köy, semt, cadde, sokak vb) büyük harfle başlar Ülkemizin Asya ve Avrupa’da toprakları var NOT: Yer adlarında ilk isimden sonra gelen “deniz, nehir, göl, dağ, boğaz vb” tür bildiren ikinci isimler küçük harfle başlar Ancak, ikinci isim özel isme dahil ise ve ikisi birden kastedilen kavramı karşılıyorsa, ikinci isim de büyük harfle başlar Savaş Tuna nehri kıyılarında olmuş NOT: Mahalle, meydan, bulvar, cadde, sokak adlarında geçen “mahalle, meydan, bulvar, cadde, sokak” kelimeleri büyük harfle başlar Buradan İnkılâp Sokağı’na gidilir Saray, köşk, han, kale, köprü, anıt vb yapı adlarının bütün kelimeleri büyük harfle başlar Belediye, Galata Köprüsü’nü bakıma almıştı Kurum, kuruluş ve kurul adları büyük harfle başlar Bu konuda Yeşilay Derneğine başvurmalı NOT: Kurum, merkez, bakanlık, üniversite, fakülte, bölüm vb kuruluş bildiren kelimeler, belli bir kurum kastedildiği zaman büyük harfle başlar Bu yıl Meclis, yeni döneme erken başlayacaktır Kitap, dergi, gazete, tablo, heykel isimleri büyük harfle başlar Tarık Buğra’nın Küçük Ağa’sı, başarılı bir dizi film haline getirildi NOT: Özel ada dahil olmayan gazete, dergi, tablo vb sözler büyük harfle başlamaz Türk Dili dergisi kaliteli bir dergidir NOT: Kitap adlarında ve başlıklarda, arada ve sonda bulunan “ve, ile, ya, veya, yahut, ki, da, de” sözleri ile “mı, mi, mu, mü” soru eki küçük harfle yazılır Dostoyevski’nin “Suç ve Ceza” romanını çok severim Kanun, tüzük, yönetmelik, yönerge, genelge, adlarının her kelimesi büyük harfle başlar Millî Eğitim Bakanlığı, Norm Kadro Yönetmeliğini yayınladı Millî ve dinî bayramların adları büyük harfle başlar Bütün okullar 19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı’nı kutlamaya hazırlanıyor NOT: Bayram niteliği kazanmış günlerin adları da büyük harfle başlar Bakanımız Öğretmenler Günü dolayısıyla kutlama mesajı yayınladı NOT: Kurultay (kongre), bilgi şöleni (sempozyum), açık oturum (panel) vb toplantıları bildiren özel adlarda her kelime büyük harfle başlar Ankara’da Türk Gramerinin Sorunları Toplantısı yapıldı NOT: Genel nitelikteki günlerin, haftaların, mevsimlerin, kurultay, bilgi şöleni vb toplantıların adları küçük harfle başlar Bu yıl dil kurultayı beklenen ilgiyi görecek mi? Özel adlardan türetilen bütün kelimeler büyük harfle başlar Türk’üz, Atatürkçüyüz, özgürüz yerden göğe NOT: Özel ad kendi anlamı dışında yeni bir anlam kazanmışsa büyük harfle başlamaz Bu arada donkişotluk yapmanın gereği yok NOT: Müzikte kullanılan makam ve tür adları da büyük harfle başlamaz türkü, acem makamı Yer ve millet adlarıyla kurulan birleşik kelimelerde özel adlar büyük harfle başlar Yarışmada Van kedisi birinci seçildi Tarihî olay, çağ ve dönem adları büyük harfle başlar Bu millet Kurtuluş Savaşı’nı büyük fedakârlıklarla kazanmıştır