Gürcistan

İÇİNDEKİLER



ÜLKE PROFİLİ



I GÜRCİSTAN HAKKINDA GENEL BİLGİ


• Temel Göstergeler

• Siyasi ve İdari Yapı

• Gürcistan Tarihi

• Dış İlişkiler

• Siyasi Durum


IIGENEL EKONOMİK YAPI


1 Temel Makro Ekonomik Göstergeler

2 Dış Borçlar

3 Enflasyon

4 Döviz Politikaları

5 Özelleştirme

6 Sektörler


• Bankacılık ve Finans

• Sanayi

• Enerji

• İnşaat

• Tarım ve Hayvancılık

• Ulaştırma ve Haberleşme

• Turizm


7 Doğal Kaynaklar


III EĞİTİM VE KÜLTÜR


• Sosyal Yapı ve İstihdam

• Eğitim

• Sağlık ve Sosyal Güvenlik

• Kültürel Hayat


IV DIŞ TİCARET


• Dış Ticaret Politikaları

• Yatırımlar






V TÜRKİYE –GÜRCİSTAN TİCARİ FAALİYETLERİ


• Türk Eximbank Kredileri

• Gürcistan’da Türk Yatırımcıların Karşılaştığı Sorunlar ve Mevcut Durum

• Başlıca İşbirliği Yapılabilecek Alanlar


VI FAYDALI BİLGİLER


• İş Saatleri ve Resmi Tatil Günleri

• Ulaşım

• Konaklama

• Lokantalar

• Gürcistan’ın Yurt Dışındaki Büyükelçilikleri

• Gürcistan’ın Diğer Dış Temsilcilikleri

• Faydalı Adresler






I GÜRCİSTAN HAKKINDA GENEL BİLGİ



Temel Göstergeler



Resmi adı : Gürcistan


Yönetim Biçimi : Cumhuriyet


Devlet Başkanı : Mikheil SAAKASHVILI


Başkent : Tiflis


Nüfus : 4479011 ( 2003)


Başkent Nüfusu : 1, 4 milyon kişi


Komşuları : Güneyinde Türkiye ve Ermenistan, Doğusunda Azerbaycan, Batısında Karadeniz, Kuzeyinde Rusya Federasyonu yer almaktadır

Coğrafi Koordinatları : 40-470 Doğu boylamları, 41-440 Kuzey enlemleri


Yüzölçümü : 69700 km2


Karasuları : Hazar Denizi havzasına akan nehirler: Mtkvari (1364 km), Tergi (623 km) Alazani (351 km) Karadeniz havzasına akan nehirler: Çoruh (438 km), Rioni (327 km), Enguri (213 km) Önemli Gölleri: Paravani, Hozapini, Paliastomi, Tabatskuri, Ritsa, Bazaleti


Önemli Şehirleri : Tiflis (1,4 milyon kişi), Kutaisi (240 bin kişi), Rustavi (158 bin kişi), Batum (137 bin kişi) Gori (70 bin kişi), Poti (50 bin kişi)


GSYİH : 3,883 milyar ABD Doları (2003 )


Kişi başına GSYİH : 867 ABD Doları (2003)


GSYİH (büyüme) : %5,4 (2003 )


Para Birimi : Lari (GEL),



Kur Oranı : 1 ABD Doları=2,18 Lari(2003)


Enflasyon Oranı ( 2003) : % 7


Tarımsal Üretim : Üzüm, narenciye, çay, fındık, sebze, patates, çiftlik

hayvanları


Madenler : Manganez, bakır, çelik, demir, çinko, kömür, petrol


Sanayi üretimi : Metal işleme, uçak üretimi, elektrik teçhizatı, takım tezgahları, kimyasal maddeler, kereste, şarap üretimi


İşsizlik Oranı : %11,4 (2001, ILO standartlarına göre)


İthalat : 1057,7 milyon ABD Doları (2003)


İhracat : 444,0 milyon ABD Doları (2003)


Dış TicHacmi : 1501, 9 milyon ABD Doları (2003)


İhraç Ürünleri : Narenciye, çay, fındık, şarap, diğer gıda maddeleri, hurda metal, kimyasal maddeler,fındık, makineler


Limanlar : Poti, Batum, Sukhumi


İklim : Karadeniz sahili ve Rion havzasında ılık, nemli ve yarı tropik bir iklim hüküm sürmektedir Doğu Gürcistan'da daha karasal bir iklim hüküm sürmektedir Kışları soğuk, yazları ise kuru ve sıcaktır

Doğal Kaynakları : Ormanlar, manganez rezervi, demir ve bakır


Nüfus Artış Oranı : -% 0,55


Çalışan nüfus ve Sekt Dağılım : %20 sanayi, %40 tarım, %40 hizmet


Dinler : Ortodoks Gürcü %65, Müslümanlar %11, Ortodoks Rus %10, Gregoryen Ermeni % 8, diğerleri % 6


Resmi Dil : Gürcüce


Nüfusun Etnik dağılım : Gürcü %70,1, Ermeni %8,1, Rus % 6,3, Azeri %5,7, Oset %3, Abaza % 1,8, diğerleri % 5


Okuma-Yazma Oranı : % 99


Bağımsızlık İlanı : 9 Nisan 1991





Siyasi ve İdari Yapı



İdari Yapı : 9 bölge , 9 kent, iki Özerk Cumhuriyet (Abhazya ve Acara), bir Özerk Bölge (Güney Osetya)


Milli Gün : 26 Mayıs (26 Mayıs 1918 tarihinde Gürcistan

S ovyet Rusya’dan ayrılmıştır)


Oy Verme Hakkı Yaşı : 18


Anayasa Kabul Günü : 17 Ekim 1995


Seçimler : 5 yılda bir Devlet Başkanı seçimleri, 4 yılda bir parlamento seçimleri, 4 yılda bir yerel seçimler yapılmaktadır


Yasama : Son seçimler 2004 yılında yapılmıştır



Gürcistan Tarihi


Gürcistan’a, bugünkü halkın ataları olan toplulukların MÖ 7yy’da Mezopotamya’dan geldiği tahmin edilmektedir MS 4 yy başlarında Gürcüler Hrıstiyanlığı kabul etmişler ve 5yy’de Gürcü alfabesi ilk kez kullanılmaya başlanmıştır 6yy’de Gürcistan’da feodal bir yapı oluşmuş, ardından Ülke, 9yüzyıla kadar Arap hakimiyeti altında kalmıştır İki yüzyıl süren Müslüman hakimiyetinden sonra 9yy’de başlayan özgürlük hareketi sonunda IIDavid ve Kraliçe Tamara döneminde Gürcistan en görkemli dönemini yaşamıştır 13 yy’a kadar geçen bu dönem Gürcistan tarihinde “Altın Çağ” olarak adlandırılmaktadır


Ancak, 1220’den itibaren başlayan Moğol istilaları, bunu izleyen Timur istilası (1384-1403) Gürcistan tarihinin sürekliliğini bozmuştur Bu arada Gürcistan Kral VIII Giorgi (1446-1465) yönetiminde tekrar bağımsızlığını kazanmış ama bağımsızlık sürekli olamamıştır


1510 yılında Osmanlı orduları Gürcistan’ın büyük bir bölümünü ele geçirmiş, daha sonra bu yüzyılın sonunda İranlı’lar Ülkenin doğusuna hakim olmuştur Sonraki yıllarda Osmanlı ve İran egemenliği altında kalan Gürcistan, Kral IIIraklı döneminde 1783 yılında yapılan Georgiyavsk Dostluk Anlaşması ile Rusya’nın himayesi altına girmiştir 1801 yılında Anlaşmayı tek taraflı olarak fesh eden Rusya, Gürcistan’ı ilhak etmiştir


Bolşevik ihtilalinden sonra 26 Mayıs 1918 tarihinde Gürcistan bağımsızlık ilan etmiş ancak, Kızılordu’nun 1921 yılındaki müdahelesi sonucunda, 1922`de Transkafkasya Sovyet Federe Sosyalist Cumhuriyeti’ne (TSFSR) bağlanmıştır 1936 yılında TSFSR’nin dağılmasıyla SSCB’nin bir üyesi olmuştur


Sovyetler Birliği’nin glastnost ve prestroyka hareketi ile birlikte dağılma sürecine girmesinin ardından, Gürcistan`da 1990 yılı başından itibaren güçlü bir bağımsızlık hareketi başlamıştır Bu süreç içinde Gürcistan Yüksek Sovyeti`nce, 1921 Gürcistan-SSCB Anlaşması ile 1922 Birlik Anlaşması’nın geçersizliğini ilan eden kararlar alınmış ve 31 Mart 1991 tarihinde Ülke genelinde referanduma gidilmiş, 9 Nisan 1991 tarihinde Gürcistan parlementosu ülkenin bağımsızlığını ilan etmiştir


Gürcistan bağımsızlık süreciyle birlikte kendisini iç çatışmaların ortasında bulmuştur Gürcistan’da Acara ve Abhazya Özerk Cumhuriyetleri ile Güney Osetya Özerk Bölgesi mevcuttur


1991 yılı Mayıs ayında Gamsahurdiya halkın %86,5 oyu ile yeni kurulan Cumhuriyetin Başkanı olmuştur 21 Aralık 1991 tarihinde başlayan iç çatışmalar, 6 Ocak 1992 de Gamsahurdiya’nın ailesi ile birlikte Ülkeyi terk etmesiyle son bulmuştur Ekim 1992’de yapılan seçimler sonucunda Shevardnadze Devlet ve Parlemento Başkanı seçilmiştir 2004 yılında yapılan son seçimler sonucunda Mikheil SAAKASHVILI Devlet Başkanlığı görevini üstlenmiştir


Dış İlişkiler


Bağımsızlığını kazandıktan sonra Gürcistan’ı ilk tanıyan ülke Türkiye dir Bağımsızlık sonrasında Türkiye Gürcistan ilişkileri askeri işbirliğini de içinde alacak şekilde gelişmiştir


Gürcistan dış politikada, Rusya Federasyonu ile Batı arasında denge sağlamaya özen göstermektedir


Gürcistan 1995 yılında Bağımsız Devletler Topluluğu’na katılmıştır Aynı zamanda, GUUAM (Gürcistan, Özbekistan, Ukrayna, Azerbaycan ve Moldova işbirliği paktı) ve KEİ üyesidir Gürcistan NATO ve Avrupa Birliği’ne üye olmak için başvurmuştur


Gürcistan’da Büyükelçilikleri bulunan ülkeler; Polonya, Romanya, Rusya Federasyonu, Türkiye, Ukrayna, İngiltere, İran, İsrail, ABD, Çin Halk Cumhuriyeti, Ermenistan, Azerbaycan, Fransa, Almanya, Yunanistan ve İtalya dır


Gürcistan’da temsilciliği bulunan başlıca uluslararası kuruluşlar; Birleşmiş Milletler, Avrupa Komisyonu, Kızıl Haç, AGİT, OSCE, Uluslararası Göç Teşkilatı, IMF ve Dünya Bankası dır



Siyasi Durum


Gürcistan bağımsızlık süreciyle birlikte kendisini etnik çatışmaların ortasında bulmuştur Gürcistan’da Acara ve Abhazya Özerk Cumhuriyeti ile Güney Osetya Özerk Bölgesi mevcuttur


Rüşvet ve yolsuzluk, enerji yetersizliği ve kayıt dışı ekonomi Gürcistan ekonomisini olumsuz etkileyen başlıca faktörlerdir


Gürcistan Türkleri


Gürcistan’da yaklaşık 500 bin Türk kökenli nüfus bulunmaktadır Gürcistan’ın çeşitli bölgelerinde dağınık şekilde yaşayan Türkler; Karapapak, Borçalı, Ahıska, Kıpçak, Oğuz ve Azeri olarak adlandırılmaktadır Azeriler yaklaşık 300 bin nüfusla ilk sırada yer almaktadır







II GENEL EKONOMİK YAPI


Sovyetler Birliği'nin dağılması Gürcistan ekonomisi üzerinde olumsuz bir etki yaratmış ve oldukça istikrarsız bir yapı ortaya çıkmıştır Hammadde, enerji ve diğer endüstri ürünlerinin pazarlandığı diğer Cumhuriyetlerle arasındaki bağların ortadan kalkması Gürcistan ekonomisini olumsuz etkilemiş, bireysel gelirlerde, tarımsal ve sanayi üretiminde, turizm gelirlerinde önemli düşüşler yaşanmış, enflasyon ve işsizlik önemli ölçüde artmıştır


1991'de bağımsızlığını kazandıktan sonra Gürcistan'daki ekonomik durumunun oldukça istikrarsız olduğu gözlenmiştir Bağımsızlığın ilk yıllarında, yüksek enflasyon, sanayi ve tarım ürünleri üretiminde azalma, ülkeye gelen turist sayısında düşüş ve işsizlik oranında artış görülmüştür Bağımsızlığın ilan edilmesinden 1995 yılına kadar geçen sürede Gürcistan'ın GSYİH'sı her yıl azalan bir seyir izlemiştir


1995 yılında başlatılan Ekonomik istikrar programlarının başarıyla uygulanması sonucunda, Gürcistan ekonomisinde gözle görülür bir düzelme kaydedilmiştir 2003 yılında Gürcistan’daki GSYİH 8,465 milyar Lari’ dir


Gürcistan'da serbest pazar ekonomisinin kurum ve kuruluşlarıyla tesis edilme çalışmalarının başlatılmasından bu yana özel sektörün GSYİH'deki payında artış eğilimi görülmektedir


Son yıllarda sanayi, ulaşım, ticaret, otel ve lokanta hizmetleri ve iletişim sektörlerinde ekonomik anlamda büyüme gözlemlenmektedir


Gürcistan’ın başlıca ekonomik faaliyetleri tarım (çay, fındık, narenciye ve üzüm), madencilik (magnezyum ve bakır) ve sanayi (içecek, metal ve makine üretimi) sektörlerinde yoğunlaşmıştır Gürcistan’da hidro elektrik kaynakları mevcut olup, doğalgaz ve petrol ihtiyacı ithalat yoluyla karşılanmaktadır


2003 yılında ekonomideki büyüme sanayi, tarım, inşaat sektörlerindeki gelişmelerden ve ticaret alanındaki faaliyetlerin aktifleşmesinden kaynaklanmaktadır Ayrıca, iletişim ve maliye sektörlerindeki ekonomik büyüme GSYİH’nın artmasında önemli oranda katkı sağlamıştır


1996-2003 yıllarında ekonomide üretilen toplam katma değerin ortalama artış oranı %5,3’tir


Ülkenin en önemli sektörü olan tarım sektörü için 2003 yılı son 9 yılın en verimli dönemidir Tarım sektörünün ekonomiye sağlamış olduğu katma değer 2003 yılında %7 oranında artış göstermiştir


2003 yılında bir önceki yıla kıyasla, sanayide üretilen toplam katma değer %14,0 oranında artış göstermiştir Bu artışın esas nedeni maden sanayi ve işletme sanayinin büyüme hızının yüksek oluşudur


İnşaat sektörü, Ülke ekonomisinin dinamik şekilde büyüyen sektörlerinden birisidir 1995-2003 yıllarında bu alanda oluşan toplam katma değerin ortalama büyüme hızı %17,1 oranındadır Bu alandaki faaliyetlerin temeli iç pazara yönelik ihtiyaçlardır, ancak dış kaynaklardan finanse edilmiş Bakü-Supsa ve Bakü-Ceyhan petrol boru hatları, Şahdeniz-Türkiye gaz boru hattı, enerji ve iletişim alanlarında gerçekleştirilen uluslararası rehabilitasyon projeleri de göz önünde bulundurulmalıdır



2003 yılında ticaret hacmindeki artış %7 oranında iken, 1996-2003 yıllarında bu alanda üretilen toplam katma değerin yıllık ortalama büyüme hızı %5,4 oranında gerçekleşmiştir




2003 Yılı Temel Sosyo-Ekonomik Göstergeleri


2003 Yılının 2002 Yılına Oranı



GSYİH %108,6

Sanayi Ürünlerinin Toplamı %110,6

Enerji Ürünlerinin Toplamı %107,5

Gıda Maddeleri, İçki ve Tütün

Ürünlerinin Toplamı %126,2

Tarım Ürünlerinin Toplamı % 107,0

Her Türlü Ulaşım Taşımacılığı % 108,8

Perakende Ticaret Hacmi %108,7

Dış Ticaret Hacmi % 139,2

İhracat %127,7

İthalat %144,6

Tüketici Fiyatları Endeksi %104,8



1 Temel Makroekonomik Göstergeler


Gürcistan Maliye Bakanlığı verilerine göre, 2003 yılı Ocak-Kasım aylarında devlet bütçesi (merkezi bütçe, özel devlet fonları ve yerel bütçeden oluşan devlet bütçesi) toplam gelirleri 1170,6 milyon Lari’dir Söz konusu bütçe gelirlerinin % 92,3’ü vergiden, %5,7’si vergi dışı kaynaklardan, %2’si ise yurt dışından gelen hibe gelirlerinden elde edilmiştir


Gürcistan Milli (Merkez) Bankası verilerine göre, 31 Aralık 2003 tarihinde tedavüldeki para miktarı 473,2 milyon Lari’ dir


2003 yılı Aralık ayında çalışan nüfusun geçinebilme endeksi 136 Lari olarak hesaplanmıştır Asgari ücret 54,1 Lari’ dir







GSYİH’nin Sektörel Dağılımı (2003)


Başlıca sektörler Milyon Lari Toplamdaki Payı (% olarak) 2002 Yılına Göre Artış Oranı (%)

Tarım, ormancılık, avcılık ve balıkçılık 1715,3 20,3 7,0

Sanayi 1129,2 13,3 14,0

İnşaat 438,8 5,2 16,3

Ticaret 1103,3 13,0 7,0

Otelcilik ve lokantacılık 245,7 2,9 14,4

Ulaşım 857,8 1,3 10,1

İletişim 292,6 3,5 31,3

Finans 124,1 1,5 19,8

Devlet yönetimi, savunma 326,2 3,9 - 2,6

Eğitim 273,5 3,2 1,7

Sağlık ve sosyal hizmetler 364,5 4,3 5,1

Diğer sosyal hizmetler 273,1 3,2 19,1

Elektrik enerjisi, doğal gaz, su 302,5 3,6 2,2


2003-2004 döneminde Bakü-Tiflis –Ceyhan Petrol Boru Hattı ve Güney Kafkasya Doğal Gaz Boru Hattı projelerindeki yatırımlar nedeniyle ekonomik büyümenin ivme kazanması beklenmektedir


2 Dış Borçlar


2003 yılı Ocak-Kasım aylarında toplam harcama tutarı 1358,7 milyon Lari olup merkezi bütçe açığı 188,1 milyon Lari olarak gerçekleşmiştir Toplam harcamalarının % 10,2’si borçların ödenmesi için kullanılmıştır



30 Kasım 2003 tarihine göre, devlet bütçesi borçlarının toplamı 4699,1 milyon Lari civarında olup, söz konusu borcun 3135,6 milyon Lari’si dış borçlardan oluşmaktadır Bir yıl içerisinde dış borçlar Lari olarak % 9,8 oranında azalmıştır


3 Enflasyon


2003 yılında 2002 yılına göre, tüketici fiyatları milli endeksi %4,8 oranında artmıştır Anılan dönemde, yıllık enflasyon oranının ortalaması % 7 olup, 2003 yılı boyunca aylık enflasyon oranının ortalaması %0,56 olarak gerçekleşmiştir


4 Döviz Politikaları


Gürcistan Lari'si 25 Ekim 1995 tarihinde tedavüle sürülmüş olup, beş yıl boyunca Lari’nin uluslararası para piyasalarındaki döviz kuru sabitlenmiştir Lari'nin tedavüle girmesinden 1998 yılına kadar geçen sürede, Gürcistan Milli Bankası (Merkez Bankası) Lari'nin piyasa değerini, ABD Doları rezervlerini satıp para ve finans piyasalarına müdahale etmek suretiyle muhafaza etmiştir


Anılan dönemde Gürcistan Milli Bankası'nın döviz rezervleri, Dünya Bankası'nın finans destek programları ile desteklenmiş olup, 1998 yılı sonunda söz konusu döviz politikalarında değişiklik yapılması öngörülmüştür


Gürcistan ile önemli ticaret hacmine sahip Rusya'da ortaya çıkan ekonomik kriz Lari’yi olumsuz etkilemiştir Gürcistan Milli Bankası milli para birimini korumayı teminen döviz rezervlerinin önemli bir kısmını çok kısa bir dönem içinde satmak zorunda kalmıştır


1999 yılının Ocak ayında Gürcistan Lari’sinin değerinin serbest piyasa koşulları içinde oluşması yönünde karar alınmıştır


5 Özelleştirme


Gürcistan’da 1990’lı yılların başlarında özelleştirme süreci başlamış olup, özelleştirme, ekonominin yeniden yapılandırılmasında ve pazar ekonomisine geçiş sürecinde kullanılan önemli araçlardan bir tanesidir


Gürcistan’ın ekonomik reformları, ülkenin altyapısının ve stratejik işletmeler hariç, sanayinin tamamen özelleştirilmesini öngörmektedir



Küçük Ölçekli İşletmelerin özelleştirilmesi başarıyla gerçekleştirilmiş olup, büyük sanayi işletmelerinin özelleştirilmesine ilişkin bazı sorunlar mevcuttur 1991-2001 yılları arasında yaklaşık 16500 KOBİ özelleştirilmiştir


Gürcistan’da küçük ve orta ölçekli yatırımların %80’i özelleştirilmiştir Sektörel bazda bakıldığında, özelleştirilen işletmelerin yüzde 28,5’i tarım, yüzde 18,5’i inşaat ve yüzde 15,2’si sanayi sektöründedir Özelleştirme oranının en düşük olduğu sektör enerji sektörüdür


6 Sektörler


Bankacılık ve Finans


Gürcistan’da Bankacılık sistemin kurulma süreci 1991 yılından itibaren başlamıştır Bir taraftan para politikasını yöneten ve bankacılık sistemini denetleyen Gürcistan Milli (Merkez) Bankası ve diğer taraftan ticari bankalara ilişkin mevzuat geliştirilmiştir


Gürcistan'da bankacılık sistemi, Gürcistan Milli (Merkez) Bankası ve ticari bankalardan oluşmaktadır Gürcistan Milli Bankası Merkez Bankası'nın görevlerine sahiptir Yabancı ticari bankalar Gürcistan'da kendi şubelerini açabilirler veya Gürcü ticari bankaların hissedarları olabilirler Gürcistan Bankacılık sistemindeki yabancı yatırımların payı %25'dir

1995 yılı itibariyle Gürcistan Milli (Merkez) Bankasının gözetim politikası, dünyada başta gelen sanayi ülkeleri ile BIS -“Bankacılık Gözetimi Bazel Komitesi” tarafından yayımlanan “Banka Gözetiminde 25 Temel İlke”’ye dayanmaktadır Ticari banka faaliyetlerinin değerlendirilme ve denetim yöntemi olarak ise dünyaca bilinen ve kullanılan CAMEL sistemi uygulanmaktadır Bankacılık gözetimi ile ilgili lisanslama, yönetim, mülkiyet, sermaye kifayeti, kredi politikası, aktiflerin sınıflandırılması, kredi toplama, mali, kredi, kur vs riskleri, iç kontrolü ve audit gibi çeşitli konuları içeren bankacılık denetim kuralları ve işlemleri her yıl geliştirilmektedir


Bankacılık sektörünün geliştirilmesi ile beraber, Gürcistan bankacılık sisteminin esas çekirdeği olan ve bankacılık sisteminin istikrarlılık kalitesini belirten bankalar ortaya çıkmıştır Bu dönemde Gürcistan’da 25 banka faaliyette bulunmasına rağmen, bankacılık sektöründe mevcut toplam aktiflerin %81’i, taahhütlerin %87’si ve mevduatın % 86’sı büyük 7 bankada bulunmaktadır Bankacılık sektöründeki finans verilerinin artırılması bu 7 bankanın aktif faaliyetlerinin sonucudur


Gürcistan bankacılık sisteminde toplam taahhütlerin %80-85’i ve toplam aktiflerin %60-65’i yabancı döviz halinde olup, Lari toplama fonksiyonunun zayıftır


Bankacılık sisteminde belli sorunlar mevcut olup, sorunların çözülmesi Gürcistan Milli (Merkez) Bankası’nın öncelikli faaliyetleri arasındadır Söz konusu sorunlar şunlardır: bankaların sermaye toplamasının seviyesinin düşük olması, bankacılık sistemine karşı yetersiz güven ve kayıt dışı ekonominin önemli boyutta olması, banka dışında mevcut paranın bankacılık ağlarında toplanmasına engellemektedir Bu durum, bankacılık sistemindeki kredi kaynaklarında açığa neden olmaktadır


Ülkede gerçekleştirilen bankacılık reformları neticesinde bazı gelişmeler elde edilmiştir Bu gelişmeler ise, ticari bankaların sayısının azaltılması, devlet banmalarının özelleştirilmesi, banka ürünleri hacminin artışı, banka hizmetlerinin geliştirilmesi, uluslararası standartlara uygun denetim politika ve prosedürlerinin pratikte uygulanması, kalite ve miktar göstergelerinin yükselmesi, sağlam rekabet ortamının oluşturulmasıdır Dolayısıyla, bankacılık sisteminin alt yapısı bugünkü piyasa şartlarına uygun olup bankacılık sisteminden yararlanmak isteyen gerçek ve tüzel kişilerinin artan taleplerini karşılayabilir hale gelmiştir Elde edilen sonuçlara rağmen, Gürcistan bankacılık sistemi hala gelişme sürecinde olup, beklenen gelişmenin sağlanması için reformlara devam edilmesi ve gerekli tedbirlerin alınması gerekmektedir


Gürcistan’da bankacılık sistemini düzenleyen kanunlar aşağıdaki gibidir: 1995 yılı tarihli “Gürcistan Milli Bankası Hakkında Gürcistan Kanunu”, 1996 yılı tarihli “Ticari Bankalar Faaliyeti Hakkında Gürcistan Kanunu” ve banka dışı mevduat kurumlarının kredi bağlantıları ve denetimi, para-kredi politikası, döviz rejimi ve ödeme sistemini düzenleyen bir çok yasa ve kararlardır


Uluslararası para transferlerinde SWIFT sistemi, ülke içindeki para transferlerinde ise RTGS sistemi kullanılmaktadır Ticari bankalarca perakende transferler konusunda önemli gelişmeler kaydedilmiştir Bu alanda müşterilere hem uluslararası (Western Union, Money Gram, Anelik, Caucasus Express) hem yerel (UGB, Express, Elva, Agro-express vs) sistemleri ile hizmet verilmektedir Para transferi için uygulanan faizler bankalara göre değişmektedir






17 Mart 2004 tarihi itibariyle Gürcistan’da faaliyette bulunan ticari bankalar :

________________________________________

1 Bank “Republic”

380079, Tbilisi, 2 Abashidze Str

Tel: +(995 32) 294 576

Fax: +(995 32) 227 566



2 Bank “Tbilbusinessbank”

380019, Tbilisi, 6/8 Ateni Str

Tel: +(995 32) 250 122

Fax: +(995 32) 940 531



3 Bank “Kavkasioni”

380064, Tbilisi, 41 Chubinishvili Str

Tel: +(995 32)951 444

Fax: +(995 32) 959 393



4 “Bank Credit”

380012, Tbilisi, 150 D Agmashenebeli Ave

Tel: (995 32) 964 483

Fax: (995 32) 969 968



5 “Tetri Bank”

380007, Tbilisi, N11/11 Lermontov Str

Tel: +(995 32) 933 824

Fax: +(995 32) 998 365



6 “TBC bank”

380079, Tbilisi, 11 Chavchavadze Ave

Tel: +(995 32) 220 661

Fax: +(995 32) 220 406



7 “Bank of Georgia”

380007, Tbilisi, 3 Pushkin Str

Tel: +(995 32) 934 608

Fax: +(995 32) 444174



8 “People's Bank of Georgia”

380005, Tbilisi, 3 Khazina Str

Tel: +(995 32) 982 204

Fax: +(995 32) 982 204



9 “Georgian Bank”

380071, Tbilisi, 2 Dolidze Str

Tel: +(995 32) 330 422

Fax: +(995 32) 330 422



10“Gamabank”

380002, Tbilisi, 89/24 D Agmashenebeli Ave

Tel: +(995 32) 958 089

Fax: +(995 32) 943 233



11“Intellectbank”

380064, Tbilisi, 127 D Agmashenebeli Ave

Tel: +(995 32) 989 791

Fax: +(995 32) 989 792



12 “Bazisbank”

380003, Tbilisi, 1 Ketevan Tsamebuli Ave

Tel: +(995 32) 989 597

Fax: +(995 32) 986 548



13 “Post bank of Georgia”

380008, Tbilisi, 12 Rustaveli Ave

Tel: +(995 32) 985 010

Fax: +(995 32) 966 988



14 “Tbiluniversalbank”

380071, Tbilisi, 70 Kostava Str

Tel: +(995 32) 998 292

Fax: +(995 32) 998 292



15 “United Georgian Bank”

380002, Tbilisi, 37 Uznadze Str

Tel: (995 32) 997 004

Fax: (995 32) 999 139



16 “Bank Cartu”

380062, Tbilisi, 39a Chavchavadze Ave

Tel: +(995 32) 230 021

Fax: +(995 32) 221 519



17 Emporiki Bank - Georgia SA”

380008, Tbilisi, 14 Chanturia Str

Tel: +(995 32) 922 376

Fax: +(995 32) 922 433



18 “Procreditbank” (Microfinance Bank of Georgia)

380012, Tbilisi, 74a Chavchavadze Ave (18, Tamar Mephe Ave)

Tel: +(995 32) 292 635/ 921 616

Fax: +(995 32) 250 580



19 “Agro-business bank of Georgia”

380080, Tbilisi, 10 Budapesht Str

Tel: +(995 32) 250 820

Fax: +(995 32) 932 880



20 “Silk Route”

380005, Tbilisi, 18 P Iashvili Str

Tel: +(995 32) 921 863

Fax: +(995 32) 922 080



21 “Investbank”

380008,Tbilisi, 3 Lesia Ukrainka Str



22 “Ziraat Bank of the Republic of Turkey” Tbilisi branch

380012, Tbilisi, 111 D Agmashenebeli Ave

Tel: +(995 32) 943 704

Fax: +(995 32) 943 834



23 “Caucasus development bank” Tbilisi branch

380006, Tbilisi, 5 Jorjadze Str

Tel: +(995 32) 923 399

Fax: +(995 32) 923 399




Sanayi


Gürcistan sanayisi genel olarak gıda işleme, makine , metal işleme, inşaat, malzemeleri, kereste, kağıt, hafif sanayi, kimya ve petro kimya sanayi, elektrik üretimi, petrol ürünleri, un, hububat işleme ve yem sanayi, demir ve demir dışı metalurji sanayinden oluşmaktadır Sanayi alanında faaliyet gösteren toplam işletme sayısı 2263 olup, işletme başına çalışan kişi sayısı 370'dir Ancak, çok sayıda sanayi tesisi işlevini yerine getiremez durumdadırYetersiz sermaye yüzünden tesislerin modernizasyonu yapılamamaktadır Aynı zamanda Sovyetler Birliği döneminde hammaddeye uzak alanlarda kurulan kuruluşlar, sistemin çökmesiyle pazarlardan uzak kalmıştır


Sanayi üretiminin %60'ını gıda ve hafif sanayi ürünleri oluşturmaktadır Sovyetler Birliği'nin dağılmasını izleyen dönemde sanayinin ekonomideki payı ve sınai üretim miktarı sürekli düşmüştür Ancak bazı sanayi kollarında önemli artışlar olmuştur Özellikle yakıt üretimi ve inşaat malzemeleri üretiminde artışlar meydana gelmiştir Sanayi şirketleri için yüksek maliyetler ve enerji kıtlığı en önemli problemlerdir


Zestafoni demir alaşımları işletmeleri ve Rustavi metal işletmeleri ülkenin en büyük iki tesisidir Tesislerde Gürcü kömürü, Azeri demiri ve Ukrayna'dan gelen hammaddeler kullanılarak demir ve çelik üretilmektedir Tiflis, Poti ve Batum şehirlerinde yoğunlaşan mühendislik sektörü kapsamında elektrikli aletler, hava taşıtları, kamyon ve gemi üretimi gerçekleştirilmektedir


Kimya sanayi esas olarak barit, kalkit, arsenik, betonit, diatomit, talk, zeolit gibi ülke içinde çıkarılan hammaddeleri işleyen tesislerden ibarettir


Hafif sanayi kapsamında yün, deri, saf ipek, naylon ve pamuk gibi hammaddeler dışarıdan ithal edilerek, tekstil, örgü giyim eşyası ve ayakkabı üretimi gerçekleştirilmektedir


2003 yılında 2002 yılına kıyasla, ülke genelinde üretilen sanayi ürünleri arasında aşağıda belirtilen ürünlerde artış kaydedilmiştir: maden sanayi ürünleri (%57,7 oranında), ham petrol ve doğal gaz ürünleri ( %90,7 oranında) , gıda maddeleri ve içki, kereste, matbaa ürünleri vs


Tütün, mobilya, kağıt ve kağıt ürünleri, gübre vs ürünlerin üretimi ise bir önceki yıla oranla azalmıştır


2003 yılında sanayi işletmelerince üretilen ürünlerin ihracat hacmi 522,8 milyon Lari olarak gerçekleşmiştir



Enerji


Gürcistan ekonomisinde bağımsızlık sonrasında yaşanan ekonomik krizin başlıca sebebi enerji üretimindeki yetersizliktir Enerji problemi sanayinin gelişmesinin önünde ciddi bir engel oluşturmaktadır Ülkenin petrol ve doğal gaz rezervleri sınırlıdır Az miktarda kömür ve petrole sahip Ülkede mevcut petrol ve kömür üretimi ihtiyacın ancak %5’ini karşılamaktadır


Yıllık enerji üretimi yaklaşık 7 milyar KW'dir Bunun %85'lik kısmı hidro elektrik santrallerinden elde edilmektedir Hidro elektrik üretiminde büyük potansiyele sahip olan Gürcistan, bu potansiyelin ancak yüzde 10-20’sini kullanmaktadır Ülkede özellikle kış aylarında enerji sıkıntısı çekilmektedir Doğalgaz ithali Gürcistan’ın dış borçlarının önemli bir bölümünü teşkil etmektedir Doğal gaz Rusya Federasyonu ve Türkmenistan’dan ithal edilmektedir Enerji ithali sebebiyle oluşan borçlar GSYİH'nın % 65'i dolayındadır



İnşaat


Yabancı yatırımların % 64,9'u inşaat-montaj sektöründedir 2000 yılı Ocak-Ekim ayları arasında, inşaat sektöründe faaliyet gösteren kayıtlı şirketlerin sayısı 456 dır Anılan yetkili şirketlerin 146' sı kamuya ait olup, 310 adedi özel sektöre aittir Anılan dönemde 1160 milyon Lari tutarında inşaat işi yapılmış olup tamamlanan işlerin % 64,9'u özel sektör tarafından çekleştirilmiştir


Petrol boru hatları inşası ve uluslararası kuruluşların finansman desteğiyle artan altyapı projelerinin de etkisiyle, son yıllarda inşaat sektörü büyüme eğilimine girmiştir


2003 yılında 438,8 milyon Lari’lik hacim ile inşaat sektörü GSYİH’nın %5,2’sini oluşturmuştur


Tarım ve Hayvancılık


Tarım Gürcistan ekonomisindeki en önemli sektörlerden birisidir Nüfusun yaklaşık %40'ı tarım sektöründe istihdam edilmektedir Tarım ve hayvancılık yüzde 20,3 ile GSYİH içindeki en önemli kalemdir


Gürcistan topraklarının %13’ü düz arazi, %33,4’ü meyilli arazi, kalan kısmı da dağlık alandan oluşmaktadırToprağın yaklaşık %44’ü tarım amaçlı kullanılmaktadırTarım alanlarının %21’i sulu arazidir


Bağımsızlık sonrasında başlayan ekonomik kriz, ekonominin pek çok kolunu yok etmiş ve tarım Gürcistan ekonomisinin belkemiği olmuştur Sovyetler Birliği döneminde ülkedeki tarımsal üretim, narenciye, diğer meyveler, şaraplık üzüm ve sebze üretimine yönelmiştir Ülke topraklarının %10'u daha çok çay , turunçgiller ve üzüm üretimi için kullanılmaktadır


Şarap üretimi ülkedeki başlıca tarımsal ürünlerden birisidir Toplam ihracatın %10’unu şarap ihracatı oluşturmaktadır


Gürcistan tahıl ihtiyacının %80'ini ithal etmektedir Ülke de tarımsal üretim teknolojik yetersizlik nedeniyle geleneksel yöntemlerle yapılmaktadır



Gürcistan, önemli ölçüde çay ve fındık yetiştirme kapasitesine sahiptir Fındık yetiştiriciliğinde dünyada ilk on ülkede yer almaktadır


Son yıllarda tarımsal üretimin özel sektör tarafından yürütülmeye başlanması ve başta dış kaynaklardan temin edilen kredilerle tarım sektörü gelişme eğilimi içine girmiştir Hali hazırda tarım üretiminin büyük bir kısmı özel sektör tarafından gerçekleştirilmekle beraber, devlet çay ve tohum üretimiyle ilgilenmektedir


Modern ekipman ve yüksek kaliteli gübre çeşitlerinin yetersizliği, standardizasyon eksikliği, ürünlerin transferi ve ambalaj konularında karşılaşılan sorunlar ve ürünlerin işlenmesi için gerekli entegre tesislerin olmayışı, tarım sektörünün gelişimini engelleyen başlıca nedenlerdir


Özellikle sektörde büyük üreticilerin olmayışı, toprakların çok parçalanmış olması, üretilen ürünleri toplayan toptancıların bulunmayışı ürünlerin transferini ve pazarlanmasını güçleştirmektedir



Gürcistan hükümeti uluslararası yardım kuruluşlarının da onayıyla tarım sektörünü öncelikli sektör ilan etmiş ve tarımda verimliliği artırıcı tedbirler alınmaya başlanmıştır


Tarım sektöründe, ihraç geliri sağlayacak ürünler arasında aşağıda belirtilmekte olan ürünler öncelikli olarak tespit edilmiştir


1 Şarap şampanya ve brendi

2 Yaş ve işlenmiş meyve ve sebze

3 Maden suyu, meşrubat ve meyve suları

4 Çay

5 Fındık ve ceviz

6 Süt ürünleri


Ülkenin coğrafi ve iklim koşulları hayvan yetiştiriciliği için oldukça elverişli olmasına rağmen, Gürcistan’da hayvan yetiştiriciliğine yeterli ilgi duyulmadığı gözlenmektedir


2003 yılında tarımsal üretimde önemli artışlar kaydedilmiştir Tarım sektörü 2003 yılında %7 oranında artış göstermiştir


Tarımsal üretim:


2003 Yılı Üretim Hacmi

(bin ton) 2003 Yılı 2002 Yılına Kıyasla (% olarak)

Tahıl ve bakla üretimi 738,7 109,9

Ayçiçeği 24,0 113,2

Patates 424,0 102,1

Sebze 430,0 106,0

Meyve 260,0 150,6

Narenciye 50,0 151,1

Üzüm 200,0 2,2 kat

Çay 25,5 106,3



Hayvansal ürünlerin üretimi:


2003 Yılı Üretim Hacmi

(bin ton) 2003 Yılı 2002 Yılına Kıyasla (% olarak)

Et 108,9 100,9

Süt 765,0 103,1

Yumurta (milyon adet) 430,1 105,2

Yün 64,5 100,0



Ulaştırma ve Haberleşme


Gürcistan, stratejik konumu itibariyle bölgede Kuzey-Güney ve Doğu-Batı koridorunda çok önemli bir pozisyona sahiptir Bu nedenle, ulaşım sektörü öncelikli sektörler arasında kabul edilmektedir



Ulaşım ve iletişim Gürcistan'ın en hızlı gelişen sektörleri arasında yer almaktadır Gürcistan, Asya ile Avrupa'yı birbirine bağlayan koridor üzerinde bulunması ve kıtalararası transit hizmetlerinin gerçekleştirilmesi, bölgede mal taşımacılığı ve Orta Asya ile Azerbaycan'dan batıya petrol ve doğalgaz taşınması nedeniyle son yıllarda önemli bir rol kazandırmıştır Gürcistan'ın jeo-politik konumu, uluslararası ulaşım sistemine katılmasına imkan sağlamaktadır


Dolayısıyla ulaşım sektörü, Gürcistan'ın öncelik verilen ekonomik sektörleri arasında bulunmaktadır Gürcistan, uluslararası havacılık, denizcilik, demiryolu ve kara ulaşımı alanlarında 80 ülke ile ikili anlaşmalar imzalamıştır



Karayolları: Gürcistan'daki kara yollarının toplam uzunluğu yaklaşık 20000km'dir Bunun 1474 km' si uluslararası yollardır Son yıllarda kara yollarının durumu kötüleşmiştir Yolların inşaat ve tamirat işleri hem Hükümet tarafından, hem de uluslararası kuruluşlar (Dünya Bankası, Avrupa Birliği) tarafından finanse edilmektedir


Ülkemiz ile Gürcistan arasında yolcu ve ticari taşımacılığın yoğun olarak yapıldığı güzergah Hopa –Sarp-Batum karayoludur Ayrıca , Posof – Vale karayolu da mevcuttur Ancak, Posof –Vale karayolunun Gürcistan tarafında yaklaşık 20Km’lik yolun bozuk olması nedeniyle bu yol çok tercih edilmemektedir


Demir yolları:Gürcistan’ın demiryolları 125 yıllık bir geçmişe sahiptirÜlkenin mevcut 1538 Km'lik demiryolu ağı ülkeyi Rusya ile Bakü, Erivan ve Karadeniz limanlarına bağlamaktadır Demiryollarının tamamının elektrifikasyonu tamamlanmıştır Kars -Tiflis Demir Yolu’nun inşasına ilişkin olarak Türkiye ile Gürcistan arasında mutabakata varılmıştır Bu demir yolu sayesinde, Gürcistan'ın Batı Avrupa ve Akdeniz'e ulaşma olanağı artacak, Türkiye ise Kafkasya ve Orta Asya ile daha ucuz ve daha kısa ulaşım koridoruna sahip olacaktır


Avrupa Birliği'nin desteklediği Khashuri- Zestaphoni, Batum-Samtredia ve Samtredia- Poti demir yollarının yeniden inşa ve modernizasyon projeleri tamamlanmıştır Dünya Bankası ve EBRD Gürcistan demiryollarının rehabilitasyonu için 235 milyon Dolarlık kredi tahsis etmiştir Bunun yanı sıra Avrupa Birliği, demiryollarına Fiber-optik kablo iletişim sisteminin temin edilmesine yönelik olarak 6 milyon Dolarlık kredi tahsis etmiştir


Denizyolları: Bölge ülkeleri arasında ticaret ve Azerbaycan ile Ermenistan'ın dünyaya açılmaları bakımından Gürcistan'ın Karadeniz limanları Batum ve Poti ayrı bir öneme sahiptir Poti Limanı yıllık 7 milyon ton ve Batum Limanı 5 milyon ton kapasiteye sahiptir Bu limanların genişletilmesi ve modernizasyonu ile ilgili bazı projeler yürütülmektedir Poti Limanında iki konteyner terminalinin inşasına ilişkin olarak EBRD 21 milyon Dolarlık kredi sağlamaktadır


Poti'den çeşitli Karadeniz limanlarına ro-ro hattı düzenlenmektedir İran, Azerbaycan, Gürcistan, ve Bulgaristan arasında imzalanan ve Orta Doğu ile Batı Avrupa arasında gerçekleştirilmesi planlanan ro-ro seferleri Orta Doğu ile Batı Avrupa arasında yeni bir köprü işlevi görecektir Rize –Poti ve Trabzon –Poti arasında Ro-Ro seferleri mevcuttur


2003 yılı Ocak Haziran döneminde Poti ve Batum limanlarında yüklenen ve indirilen yük miktarı 7,0 milyon ton olup, bu rakam 2002 yılının aynı dönemine göre %9,4 oranında artmıştır Supsa terminalinden ise 3,1 milyon ton petrol gönderilmiştir


Havayolları: Gürcistan'ın hava ulaşımı, en büyüğü Air Zena-Gürcistan Havayolları olan birkaç yerli firma tarafından gerçekleştirilmektedir Ayrıca, British Airline ve Türk Hava Yolları’nın da seferleri mevcuttur


Avrupa Birliği tarafından 1993 yılında TRACECA programı kabul edilmiş ve Doğu-Batı ekseni üzerinde Karadeniz, Kafkaslar, Hazar Denizi ve Orta Asya arasında bir ulaşım koridoru oluşturulmaya çalışılmaktadır Bu proje, Avrupa ile Asya’nın ulaşım ağlarının birleştirilmesini öngören büyük ipek yolu projesinin uygulamasıdır Anılan proje var olan boru hatlarını, deniz yollarını, hava yollarını ve diğer iletişim hatlarını rehabilite etmeyi ve geliştirmeyi hedeflemektedir Yapılan çalışmalar sektör üzerinde olumlu etki yapmıştır


Gürcistan'da iletişim sektörü gelişme süreci içinde olup yatırımların artırılması için büyük çaba gösterilmektedir Mevcut olan iletişim ağları 70-80'lı yıllarda yapılmış olup yenilenmesine ihtiyaç duyulmaktadır Bugünlerde birkaç yerel ve uluslararası işletmeciler, TV-Radyo şirketi ve üç GSM şebekesi ("MAGTICOM", "GEOCELL", "MEGACOM") faaliyette bulunmaktadır Uluslararası görüşmeler "Georgian Telecom"' şirketi aracılığı ile yapılmaktadır, "Georgian Elektrokavşiri" ise iç pazarın % 85 payının sahibi olup, yurt içi bağlantıların başlıca işletmecidir Gürcistan genelinde ortalama 8 kişiye 1 telefon düşmektedir


Gürcistan’da iletişim sektörü ulaştırma, tarım, turizm ve enerji sektörlerin yanısıra öncelikli sektörler arasında bulunmaktadır



Gürcistan genelinde 1125 posta ofisi faaliyettedir Ayrıca, DHL, TNT, UPS, Fedex gibi Express Posta şirketleri de hizmet vermektedir



İletişim alanındaki yabancı yatırımcılar arasında DAEWOO (Korea), "TURKCELL" (Türkiye- Finlandiya) "TELRAD" İsrail) ve "METROMEDIA" (ABD) yer almaktadırlar



Gürcistan, EUTELSAT, INTELSAT, INTERSPUTNIC gibi ceşitli uluslararası kuruluşların üyesidir



2003 yılında iletişim ve posta işletmelerince verilen hizmetten elde edilen gelir 378,4 milyon Lari olup, bu rakamdan 93,1 milyon Lari Gürcistan Ulaştırma ve İletişim Bakanlığı’na bağlı olan işletmelerce elde edilmiştir


Anılan dönem içerisinde Gürcistan Ulaştırma ve İletişim Bakanlığı’na bağlı olan işletmelerce 5,5 milyon adet gazete ve dergi (2002 yılına göre % 8,8 oranında fazla) dağıtılmıştır


Şehirlerarası ve uluslararası konuşmalarının sayısı 56,6 milyon adet olarak gerçekleştirilmiş ve 2002 yılına kıyasla % 3,7 oranında artmıştır


1 Ocak 2004 tarihi verilerine göre, telefon abonelerinin sayısı 1103,0 bine ulaşmıştır Cep telefonları kullanan sayısı ise 560,8 bin kişi olup ( 8/1 kişi), bu rakam geçen senenin aynı tarihine göre % 35,9 oranında artmıştır



Turizm


Gürcistan, Karadeniz'e bakan sahil şeridi, dağları, kış turizmine elverişli tesisleri, tarihi ve kültürel zenginlikleri ile önemli ölçüde turizm potansiyeline sahiptir Ayrıca, zengin termal su kaynakları ve kaplıcaları da bir çok turisti ülkeye çekmektedirDiğer taraftan Avrupa'ya yakınlığı büyük bir avantaj oluşturmaktadır


1990'lı yılların başında yaşanan güvenlik sorunları ve ekonomik durgunluk nedeniyle, ülkenin turizmi gelişme kaydedememiştir ve ülkeye gelen turist sayısında büyük düşüş yaşanmıştır Konaklama, uluslararası ulaşım hizmetleri ve diğer bir çok altyapı unsuru geliştirilmeye gerek duymaktadır


Gürcistan’da son yıllarda EBRD ve diğer uluslararası kuruluşlarla birlikte turizm sektöründeki altyapının geliştirilmesine yönelik olarak etkin ve ciddi adımlar atılmıştır


Dünya Turizm Örgütü (WTO) ve UNESCO'nun işbirliğinde" İpek Yolu Projesi "nin hayata geçirilmesi desteklenmiştir Projenin amacı, katılımcı ülkeler arasındaki alt yapı gelişiminin teşvik edilmesidir


Turizm sektörü Gürcistan'ın öncelikli sektörleri arasında yer almakta ve 2005 yılında ülkeye gelen turist sayısının yıllık 1 milyon kişiyi aşması hedeflenmektedir



2003 yılında Gürcistan’a toplam 313400 turist ve ziyaretçi gelmiştir Bu rakamın 174000’ini BDT ülkelerinden gelenler, 139000’ini ise diğer ülkelerden gelenler oluşturmaktadır Gelen turist ve ziyaretçi sayısı önceki seneye göre 15,0 bin kişi artmıştır BDT ülkelerinden gelen ziyaretçi sayısı 2,4 bin kişi azalmış olup, diğer yabancı ülkelerden gelenler sayısı ise 17,4 bin artmıştır


Gürcistan’dan dışarıya giden turist sayısı önceki seneye göre, 39,8 bin kişi artarak, 2003 yılında 357,0 bin kişi olarak gerçekleşmiştir


Gürcistan Devlet İstatistik İdaresi ile Turizm Devlet İdaresi’nin ortak değerlendirmesine göre, yabancı ve yerel turistlerce yapılan ulaşım, konaklama, yiyecek ve diğer masraflardan elde edilen gelir 749,2 milyon Lari olup, GSYİH’nın %8,8’ini oluşmaktadır


Doğu -Batı hava ve kara koridorları Gürcistan'dan geçmektedir Turizm sektöründe yapılacak yatırımlar bölgeye ve özellikle Gürcistan'a yönelik iş turizmini artıracaktır Diğer taraftan, Gürcistan'ın jeopolitik konumu Ermenistan ve Azerbaycan arasındaki bölgelerarası trafik için elverişli bir merkez imkanı sunmaktadır


Gürcistan'daki otel sayısı 211'dir Bunların 74'ü devlete, 137'si ise özel sektöre aittir Otellerdeki toplam oda sayısı 8 788, yatak kapasitesi ise 17 349'dur Otellerin çoğunda geçici olarak Abhazya ve Tshinvali Bölgesi'nden göçmenler barınmaktadır Otellerde kalan göçmenlerin toplam sayısı 16706 kişidir Bunun yanı sıra, Gürcistan'ın çeşitli bölgelerinde uluslararası standartlara uyan 199 otel ve misafirhane bulunmaktadır Bu otel ve misafirhanelerdeki toplam oda sayısı 1340, yatak kapasitesi ise 2682'dir Gürcistan'da faaliyet gösteren turizm şirketlerinin sayısı 74'dür


Turizm sektörünün gelişmesine engel olan 5 önemli sorun :


• Kaliteli personel ve hizmet eksikliği

• Reklam eksikliği ve imaj problemi

• Turistik faaliyetlerin yelpazesinin dar oluşu

• Yetersiz turizm altyapısı

• Güvenlik


Gürcistan hükümeti, turizm sektöründe faaliyet gösteren yerel ve yabancı girişimciyi teşvik amacıyla 2003 yılı Mart ayında yeni bir kanun çıkarmıştırAnılan kanuna göre;


Dağlık bölgelerde 0,25 milyon ABD$ diğer bölgelerde ise 3 milyon ABD$’dan fazla yatırım yapılması halinde ,


Turistik tesisler KDV’den %20 muaf tutulmaktadır


Yapılan yatırımın hacmine göre, oteller 6,7,10 yıl süre ile gelir vergisinden muaftır


7 Doğal Kaynaklar


Gürcistan'ın petrol ve doğalgaz rezervleri oldukça sınırlıdırÜlkede çıkarılan başlıca mineraller manganez ve perlittir Bunun yanı sıra, ülkenin dünyaca meşhur şifalı su kaynakları ile kaplıcaları bulunmaktadır


Metal alaşımları üretiminde kullanılan ve önemli ihracat potansiyeline sahip manganez minerallerinin üretimi, hala Sovyet döneminden kalma eski yöntemlerle sürdürülmektedir Dünyadaki en zengin manganez rezervleri Gürcistan’ın Chiatura bölgesinde bulunmaktadır


Gürcistan, enerji kaynakları bakımından yetersiz olması nedeniyle, bu açığını ithalatla gidermeye çalışmaktadır Bilinen petrol rezervi 12 milyon ton civarındadır Petrol ihtiyacının bir kısmını İran'dan ithal etmektedir Ayrıca, Rusya ve Türkmenistan'dan doğalgaz ithal etmektedir


Gürcistan önemli madensuyu kaynaklarına sahiptir Günde yaklaşık 130 milyon litre memba suyu üretilmektedir




III EĞİTİM VE KÜLTÜR


Sosyal Yapı ve İstihdam


2001 yılının Aralık ayında çalışan nüfusun geçinebilme endeksi 118,0 Lari olarak hesaplanmış ve asgari ücret ise 46,9 Lari olarak belirlenmiştir



2001 yılının ilk dokuz ayında 15 yaş ve daha yaşlıların nüfus sayısı 3,2 milyon olup çalışabilen kişi sayısı ise 2,1 milyon olarak belirlenmiştir Çalışabilen nüfusun % 88,6’si istihdam edilmiş olup %11,4’ü ise çalışmamaktadır



2001 yılının ilk dokuz ayında resmi kayıtlarda iş arayanların sayısı 108,4 bin kişiye ulaşmış olup, 2000 yılının aynı tarihine kıyasla % 34,1 oranında artmıştır



ILO standartlarına göre işsizlik oranı kırsal kesimde % 2,7, kentlerde % 22,7, ülke genelinde ise % 11,4 olarak hesaplanmıştır


Eğitim


1999-2000 eğitim yılı verilerine göre ülkede 3305 okul faaliyette bulunmaktadır Bunların 104'ü özel paralı okuldur, diğerleri ise devlet okuludur Okullarda öğrenim gören toplam öğrenci sayısı 725, 2 bindir


Ülke genelinde 24 devlet yüksek okulu ile 8 şubesi ve 163 özel paralı yüksek okul bulunmaktadır Devlete ait 18 yüksek okul ile 5 şubesinde paralı bölümler de bulunmaktadır Yüksek okullarda öğrenim gören öğrenci sayısı 131 bin olup bunun %45, 3'u (59,6 bin öğrenci) parasız, %24,7'si (32,5 bin) devlete ait yüksek okulların paralı bölümlerde, % 30'u (39, bin) ise özel sektöre ait yüksek okullarda öğrenim görmektedir



Gürcistan'daki bazı Üniversitelerin isim ve adresleri:


İsim Adres Telefon ve faks


1 Cavahişvili Tiflis Devlet 380028, Cavcavadze 290825, 221103

Ü Cad 1, Tiflis faks: 221103


2 Gürcistan Teknik 380071, Kostava sok 330762, 366470

Üniversitesi No 77, Tiflis faks: 942033


3 Devlet Tıp Üniversitesi 380077, Vaja Pşavela 392613, 395432

Cad 33, Tiflis


4 Devlet Sanat Akademisi 380008, Griboedov sok 936870, 932972

No 22, Tiflis faks: 936959


5 Devlet Tiyatro ve Sinema 380008, Rustaveli Cad 999411, 931074

Enstütüsü No 19, Tiflis



6 Sulhan Saba Devlet 380079, ICavcavadze 223581, 221637

Pedagoji Üniversitesi Cad No 32, Tiflis faks: 294713


7 I Cavcavadze Yabancı Dil ve 380062, ICavcavadze 221703, 294197

Kültür Enstitüsü Cad No 45, Tiflis faks: 231196


8 Devlet Konservatuarı 380008, Griboedov sok 935260, 935302

No 8, Tiflis faks: 987187


9 Gürcistan Beden Eğitimi ve 380062, ICavcavadze 223160, 232008

Spor Akademisi Cad No 49, Tiflis


10 Uluslararası Karadeniz Guramişvili Cad No 17, 613062, 610945

Üniversitesi Tiflis faks: 943069

(Özel Türk Üniversitesi)


Sağlık ve Sosyal Güvenlik


Mevcut sosyal güvenlik sistemi Eski Sovyet döneminden kalma olup, yetersiz kalmaktadır Uygulamadaki sosyal güvenlik sisteminin başarısız olması nedeniyle, sosyal güvenlik reformu ülkenin öncelik verilen konuları arasında bulunmaktadır


Gürcistan'da emeklilik maaşı ile işsizlik maaşı çok düşük olup insanların ihtiyaçlarını karşılamakta yetersiz kalmaktadır Emeklik maaşı aylık yaklaşık 7,5 ABD Doları, Asgari ücret 54,1 lari, işsizlik maaşı ise ilk iki ay için 14 Lari, ikinci iki ay için 12 Lari ve son iki ay için 11 Lari'dir


Kültürel Hayat


Gürcistan'ın başkenti Tiflis'te yaklaşık 14 tiyatro faaliyet göstermektedir Ülkedeki kötü ekonomik koşullar tiyatro ve diğer sanat dallarını olumsuz etkilemiştir Ancak, Tiflis'teki kültürel hayatın imkanlar ölçüsünde canlı olduğu söylenebilir Son zamanlarda sergi salonları sayısı artmakta, sinema salonlarının sayısı azalmaktadır Televizyon ve radyo faaliyetleri de artmaktadır; iki devlet televizyon kanalı ile 7 özel televizyon kanalı yayın faaliyetinde bulunmaktadır


Tiflis'te bulunan önemli müzeler şunlardır:


Gürcistan Canşia Devlet Müzesi Rustaveli Cad No 3, Tiflis 997176


Gürcistan Sanat Müzesi Gudiaşvili sok No 1, Tiflis 996635


Tiflis Tarih ve Etnografya Müzesi Sioni sok No 8, Tiflis 721706







IV DIŞ TİCARET


Dış Ticaret Politikası



Diğer alanlarda olduğu gibi dış ticarette de bağımsızlığın ilk yıllarında önemli oranda düşüş olmuştur Dışa bağımlı bir ekonomiye sahip olan Gürcistan'ın bu özelliğiyle ithalattaki artış oranı yükselmiş ve dolayısı ile dış ticaret son yıllarda büyüme eğilimine girmiştir


Gürcistan’ın stratejik konumu itibari ile Doğu –Batı ve Kuzey –Güney ekseninde transit ticarete en elverişli ülkelerden birisidir Ancak, ulaşım ağındaki eksiklikler ticaret sektörünü olumsuz etkilemektedir



2000 yılı Temmuz ayında Gürcistan Dünya Ticaret Örgütü'nün 137 üyesi olmuştur Bu üyelikten sonra Gürcistan BDT dışındaki ülkelerle ticari ilişkilerini geliştirmeye çalışmaktadır


Azami gümrük vergisi oranı %12 olan Gürcistan'da oldukça liberal bir ticaret rejimi tesis edilmiştirYatırım malları, yedek parça ve giderlere uygulanan ithalat vergisi %5' tir Buğday, bebek, maması, diyabettik yiyecekler ve insani yardımlar ithalat vergisinden muaftır Ayrıca yabancı yatırımcıların şahsi malları ve üretimde kullanılacak ekipmanlar da vergiden muaftır


Gürcistan, Ülkemizden daha çok hazır giyim, gıda, temizlik malzemeleri ve kağıt, karton ithal etmekte, Ülkemize demir çelik, mineral yakıtlar ve metal cevherleri ihraç etmektedir Gürcistan’ın ürettiği demir alaşımları ve demir içeren hurda metallerin tamamına yakını Türkiye tarafından ithal edilmektedir


2003 yılında perakende ticaret hacmi 3,4 milyar Lari olarak gerçekleşmiştir Perakende ticaret hacminin % 99,6’sı özel sektör tarafından gerçekleşmiştir Anılan dönemde lokanta ve otellerde verilen hizmet hacmi 63,8 milyon Lari oluşmuştur


2003 yılında Gürcistan’ın dış ticaret hacmi 1501,9 milyon ABD Doları olarak gerçekleşmiştir Bu rakam geçen senenin aynı dönemine ait rakamın %139,2’sidir İhracat hacmi 444,1 milyon ABD Doları olarak ithalat hacmi ise 1057,8 milyon ABD Doları olarak gerçekleşmiştir İthalat hacminin büyük ölçüde artışının esas nedeni, Bakü-Ceyhan petrol boru hattı inşaatında kullanılan yapı malzemeleri ve araç-gereçlerinin Avrupa Birliği ülkelerinden ithal edilmesidir


Gürcistan’ın Temel Dış Ticaret Ortağı 10 Ülke ile Gerçekleştirdiği Ticaret-2003


Ülke İhracat İthalat Dış Ticaret Hacmi

Bin ABD Doları Toplamdaki Payı (% olarak) Bin ABD Doları Toplamdaki Payı (% olarak) Bin ABD Doları Toplamdaki Payı (% olarak)

TOPLAM 444086,9 100,0 1057790,8 100,0 1501877,7 100,0

Rusya 75578,5 17,0 149848,0 14,2 225426,5 15,0

Türkiye 78851,1 17,8 107529,4 10,2 186380,5 12,4

İngiltere 25677,7 5,8 140805,9 13,3 166483,7 11,1

Azerbaycan 15995,9 3,6 92802,8 8,8 108798,8 7,2

Ukrayna 27161,0 6,1 80689,9 7,6 107850,9 7,2

Almanya 10340,8 2,3 80472,4 7,6 90813,3 6,0

ABD 14645,5 3,3 52951,0 5,0 67596,6 4,5

Türkmenistan 56644,2 12,8 9472,3 0,9 66116,5 4,4

Fransa 4942,7 1,1 51368,0 4,9 56310,7 3,7

İsviçre 32607,2 7,3 12636,9 1,2 45244,0 3,0

Başlıca partner ülkeler 342444,8 77,1 778576,7 73,6 1121021,5 74,6


Kaynak:Gürcistan Devlet İstatistik İdaresi (GDİİ)

*** GDİİ ve DİE verileri farklılık gösterebilmektedir


Başlıca ithal ürünleri arasında petrol ve petrol ürünleri (%9,7), Bakü-Ceyhan inşaatında kullanılan borular (%8,9), ilaç (%4,9), şeker (%4,8), araba (%4,2), elektrik enerjisi (%2,0), sigara (%1,9) vs bulunmaktadır


Başlıca ihracat ürünleri arasında hurda siyah metal ( ihracattaki payı %12,7), şarap (% 8,2), şeker (%7,0), işlenmemiş ve yarı işlenmiş altın (%4,2), gübre (% 4,2), maden suları (%4,0) vs bulunmaktadır


Yatırımlar


2001 yılında Gürcistan ekonomisine 383, 8 milyon Lari sermaye yatırılmıştır Yatırılan sermayenin 128,2 milyon Lari'si yabancı sermayedir


Gürcistan Devlet İstatistik İdaresi verilerine göre ülkeye giren net yabancı doğrudan yatırım miktarı 2000 ve 2001 yıllarında sırasıyla, 60,14 milyon ve 61,8 milyon Dolar olarak gerçekleşmiştir


Yabancı yatırımın yoğunlaştığı başlıca alanlar enerji, tarım, ticaret, turizm ve ulaştırma olmakla beraber, gıda, imalat ve telekomünikasyon alanlarında da önemli yatırımlar mevcuttur


2000 yılında Gürcistan'da yabancı yatırımların ülkelere göre dağılımı aşağıdaki gibidir:


Ülke Toplam yabancı yatırım hacmindeki payı (%)


ABD 30,1


Türkiye 23,7


Fransa 20


İsrail 11,7


BDT ülkeleri 7,8


Bulgaristan 5,1

V TÜRKİYE –GÜRCİSTAN TİCARİ İLİŞKİLERİ


Gürcistan Devlet İstatistik İdaresi’nin verilerine göre, Gürcistan ile 2003 yılında gerçekleştirilen toplam ticaret 186,3 milyon ABD Doları olup, Gürcistan’ın toplam ticari faaliyetinin % 12,4’üne karşılık gelmektedir Bu rakamlarla Ülkemiz, Rusya Federasyonu’ndan (% 15) sonra ikinci önemli ticari partner konumundadır Gürcistan, Rusya Federasyonu’ndan daha çok enerji ithal etmektedir


Gürcistan, Ülkemizden daha çok hazır giyim, gıda, temizlik malzemeleri ve kağıt, karton ithal etmekte, Ülkemize demir çelik, mineral yakıtlar ve metal cevherleri ihraç etmektedir Gürcistan’ın ürettiği demir alaşımları ve demir içeren hurda metallerin tamamına yakını Ülkemiz tarafından ithal edilmektedir


Gürcistan’ın bağımsızlık ilanından bugüne kadar geçen süre içerisinde Ülkemizle olan toplam ticaret hacminin önemli ölçüde arttığı gözlenmekle beraber, iki ülke arasındaki mevcut ticaret olanakları yeterince değerlendirilememiştir


Yıllar İtibari ile Türkiye- Gürcistan Dış Ticareti (Milyon $)


Yıllar İhracat(X) İthalat(M) X/M Denge Hacim

1993 34,4 21,8 1,57 12,6 56,3

1994 67,1 25,6 2,63 41,5 92,8

1995 68,1 50,1 1,35 17,9 118,2

1996 110,3 32,5 3,39 77,8 142,8

1997 173,5 65,9 2,72 107,6 239,4

1998 164,1 91,0 1,80 73,1 255,1

1999 114,2 93,3 1,22 20,9 207,5

2000 131,7 155,3 0,84 -23,5 287,0

2001 144,0 127,2 1,13 16,8 271,2

2002 100,6 137,5 0,73 -36,9 238,1

2003 154,5 272,0 0,57 -117,5 426,5


Kaynak evlet İstatistik Enstitüsü (DİE)


* (DİE ve GDİİ verileri farklılık göstermektedir )


Türk Eximbank Kredileri


2003 yılı sonu itibariyle Türk Eximbank Gürcistan’a yönelik olarak 41,5 milyon Dolarlık kredi kullandırmıştırGeri ödemede gecikme olması nedeniyle, 1998 yılında bir Borç Erteleme Anlaşması imzalanmıştırGürcü tarafı söz konusu anlaşmada kabul edilen plan çerçevesinde düzenli olarak ödeme yapmaya başlamıştır


Gürcistan’da Türk Yatırımcının Karşılaştığı Sorunlar ve Mevcut Durum


• Bürokratik işlemlerde zorluk çıkarılması

• Yabancılar için güvenlik sorunu

• Alacak tahsilinde sorun yaşanması

• Siyasi ve ekonomik istikrarsızlık sonucu, Gürcistan’ın yüksek riskli bir ülke olması ve yabancı yatırımcıda oluşan belirsizlik ve güvensizlik

• Ulaşım altyapısının yetersizliği

• “Çifte Vergilendirmeyi Önlemeye İlişkin Anlaşma”nın henüz sonuçlandırılamamış olması

• Modern sigortacılık anlayışının henüz yerleşmemiş olması

• Türk mallarının Gürcistan’da olumlu bir imaja sahip olmaması ciddi bir sorun olarak görülmektedir Gürcistan vatandaşları genelde Türk mallarını kalitesiz mal olarak bilmektedirler

• Gürcistan’da faaliyet gösteren Türk firmaları çoğunlukla Küçük ve Orta Ölçekli firmalardan oluşmaktadır Büyük ölçekli firmaların Gürcistan’a fazla ilgi göstermediği bilinmektedir

• Artan ticaret hacmine rağmen, iki ülke arasında mevcut ticaret olanaklarının yeterince değerlendirilemediği düşünülmektedir


Başlıca İşbirliği Yapılabilecek Alanlar


• Ülkenin en önemli potansiyeli olan, ancak şu an yeterince değerlendirilemeyen tarım sektöründe işbirliği yapılabileceği düşünülmektedir Söz konusu işbirliği çeşitli tarım ürünlerinin yetiştirilmesi, işlenmesi ve pazarlanması şeklinde olabilirİki ülke arasında tamamlayıcı tarımsal politikaların izlenmesi yerinde olacaktır

• Orman ürünlerinin ithalatı veya yerinde işlenmesi ve pazarlanması

• Et ve süt ürünlerinin işlenmesi ve pazarlanması

• Ham post ve deri ithalatı veya yerinde işlenmesi

• Tekstil

• Turizm

• Telekomünikasyon

• Hurda metal ithalatı

• İnşaat ve taahhüt

• Hidroelektrik santrallerinin inşası/ ortak işletilmesi






VI FAYDALI BİLGİLER


İş Saatleri ve Resmi Tatil Günleri


Gürcistan'da çalışma saatleri 9:00-17:00 veya 9:30-17:30 arasındadır Gürcistan ile Türkiye arasında +1 saat fark vardır


Yılbaşı : 1 Ocak

Noel Bayramı : 7 Ocak (Ortodoks)

Vaftiz Günü : 19 Ocak

Anneler Günü : 3 Mart

Kadınlar Günü : 8 Mart

Bağımsızlık Günü : 9 Nisan

Paskalya Bayramı : 11 Nisan

Ölüleri Anma Günü : 12 Nisan (her yıl değişmektedir)

Cumhuriyet Bayramı : 26 Mayıs

Anayasa Kabul Günü : 24 Ağustos

Aziz Meryem Ana Günü : 28 Ağustos

Mtshete : 14 Ekim

Aziz Giorgi Günü : 23 Kasım

24-25 Aralık : Noel (Katolik)



Ulaşım


Türk Hava Yolları:


İstanbul-Tiflis: Çarşamba ve Pazar günleri


Tiflis-İstanbul: Pazartesi ve Perşembe günleri olmak üzere haftada 2 gün sefer düzenlenmektedir


Karayolu ile ulaşım Sarp Sınır Kapısı ve Türkgözü Sınır Kapısı'ndan yapılmaktadır


Ülke içinde toplu taşıma araçları (metro, troyleybüs ve dolmuş seferleri) bulunmaktadır Ayrıca taksilerle ve özel otolarla da ulaşım sağlanabilmektedir


Konaklama


Tiflis'teki otellerin adres ve telefonları aşağıda verilmiştir:


Otel Adı Adres Telefon ve Faks


Sheraton Metekhi Palace Telavi sok No 3 946444, 772020

(*****) faks: 956135


Otel Muza Kostava sok No 27 88817, 988814

faks: 988816


Villa Berika Dzotsenidze sok No 9 933562, 942506

faks: 933562


London Cikobava sok No 8 953076

faks: 954381


Morkinali 26 Mayıs Meydanı No 1 221512

Türk-Gürcü Ortaklı)


Tori Çanturia sok No 10 923765, 923460

Faks:923822


Lokantalar


Tiflis'te bulunan lokanta, kafe ve eğlence yerlerinin adresleri aşağıda verilmiştir:


Ad Adres Te/Faks


Antsi Restoran Şartava sok No 44 370152


Aragvi Restoran Sanapiro sok No 6 920408


Berikoni Restoran Erekle II Meydanı No2 982822


Excess Kafe Cavcavadze Cad No 2 232945


Green Bar Rustaveli Cad No 16 997280


Macdonalds Kakbadze sok No 3 922942

Faks: 922944


Mtatsminda Business Club Ağmaşenebeli sok No 1 982609

Faks: 989644


Nikala Restoran Rustaveli Cad No 22998283




Gürcistan'ın Yurt Dışındaki Büyükelçilikleri



Ülke Adres Tel/Faks


Türkiye Hilal 1 Mah 7 cadde N:31, : (312)4426508-09

Yıldız/Çankaya Faks[img]images/smilies/frowngif[/img]312)4426507



Belçika ve Rue Vergote 15, Bruksel, Belcika (322) 7328550

Avrupa Birliği Faks[img]images/smilies/frowngif[/img]322) 7328547


Avusturya Makrokkanergasse 16, Viena (431) 7103611 Faks[img]images/smilies/frowngif[/img]431)7103610


Almanya Am Kurpark 6, Bonn (228) 9575112

Faks[img]images/smilies/frowngif[/img]228) 9575121


Azerbaycan Azadlig 1, Otel Azerbaycan, (8922) 981779

Baku Faks[img]images/smilies/frowngif[/img]8922)989440


Fransa, Ispanya, 104 Avenue Raymond Poincare, (331) 45021616

UNESCO Paris Faks[img]images/smilies/frowngif[/img]331)45021601


İtalya Plazzo Pierret, Piazza di Spagna (396) 69941972/73

No: 20, Roma Faks[img]images/smilies/frowngif[/img]396) 69941942


Rusya Federasyonu Mali Rzevski No 6, Moskova (095) 2906902

Faks[img]images/smilies/frowngif[/img]095) 2024098


ABD, Kanada, Maxico 1511 K st NW Suit 400, (202) 3935959

Washington DC 20005 Faks[img]images/smilies/frowngif[/img]202)3934537


Yunanistan Agiou Dımıtrıou str, 154 52 (301) 6716737

Pleoo Psihio, Atina Faks: (301) 6716722


İran Farmaniye,Lavasani AvHosseini (9821) 2295135

strMottagahian str 36, Tehran Faks(9821)2295136



Ermenistan Narbandian sok 5, Erevan (8852) 523674

Faks: (8852) 564183


İsviçre 131 Rue de Lausanne; (4122) 7328010

1202 Jenevra Faks: (4122) 7328595


İngiltere Hornton Place Kensington (44171) 9384108

London WS 4LZ Faks: (44171) 9378233


Kazakistan #9, 2 Mikroraion-shkolnik, (3272) 214930

Almatı Faks: (3272) 213881


Ukrayna, Moldova 9-b Kudriashov str, Kiev (044) 2768053

Faks: (044) 2440901



Gürcistan'ın Diğer Dış Temsilcilikleri


Trabzon Başkonsolosluğu (Türkiye)

Adres: Uzunkum Cad Uzanlar Apt No 7, Trabzon

Tel: (462) 3262226

Faks: (462) 3262296


Atina Başkonsolosluğu (Yunanistan)

Adres: 85, Mikhalakopoulou str 11528 Atina

Tel: (301) 748 9180

Faks: (301) 7489181

E-mail: georg@holgr


Moskova Başkonsolosluğu (Rusya Federasyonu)

Adres: 42 Arbat str Moskova

Tel: (095) 2031662, 2032957

Faks: (095) 2031473


Vilnius Başkonsolosluğu (Litvanya)

Adres: 380 Vilnius, Antakalnio 30-2

Tel: (0122) 709650

Faks: (0122) 709650


Bağımsız Devletler Topluluğu İcra Sekretaryası Temsilciliği

Adres:17, Kirov str Minsk, Beyaz Rusya

Tel: (017) 2223090

Faks: (017) 2272939


Birleşmiş Milletlerdeki Gürcistan Daimi Temsilciliği

Adres: 136 East 67 str New-York, NY 10021

Tel: (1212) 759 1949

Faks: (1212) 759 1832

E-mail:misgeorgia@aolcom









Faydalı Adresler


TC Tiflis Büyükelçiliği

Adres : Cavcavadze Cad 35, Tiflis, Gürcistan

E-mail: tiflisbe@yahoocom

Tel: 00 99 532-252072/73/74/76

Faks: 00 99 532-220666


TIKA Program Koordinatörlüğü (TİKAPKO)

Adres: (TİKA PKO bugünlerde yeni adresine taşınmaktadır)

E-mail: tikatiflis@internetge

Tel: (99532) 933990

Faks: (99532) 985430



TC Ticaret Müşavirliği

Adres : Cavcavadze Cad 35, Tiflis, Gürcistan


Gürcistan Yatırım Merkezi

Adres: Kazbegi Cad No 42, Tiflis

Tel: (99532) 921839

Faks: (99532) 921840


Gürcistan Ticaret ve Sanayi Odası

Adres: Cavcavadze Cad No 11, Tiflis

Tel: (99532) 220702

Faks: (99532) 235760


Avrupa Birliği Delegasyonu

Adres: Cheidze sok No 38, Tiflis

Tel: (99532) 943763, 943768

Faks: (99532) 943768


Birleşmiş Milletler (UN)

Adres: Eristavi sok No 9, Tiflis

Tel: (99532) 251131, 251126, 988558

Faks: (99532) 250071, 250272


Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGIT)

Adres: Krtsanısı Devlet Konukevi, blok No 5, Tiflis

Tel: (99532) 988205, 938915, 989904

Faks: (99532) 942330


Uluslararası Göç Teşkilatı

Adres: Kikodze sok No 8, Tiflis

Tel: (99532) 936761

Faks: (99532) 989981


Uluslararası Para Fonu (IMF)

Adres: Ingorokva sok No 7, Tiflis

Tel: (99532) 936601, 986752

Faks: (99532) 931918


Dünya Bankası

Adres: Conkadze sok No 18a, Tiflis

Tel: (99532) 942213, 942898

Faks: (99532) 995288


Dünya Sağlık Örgütü (WHO)

Adres: Gamsahurdia Cad No 30, Tiflis

Tel: (99532) 376023, 998073

Faks: (99532) 998073


Uluslararsı Kızılhac ve Kızılay Federasyonu

Adres: Tevdore Mğvdeli sok No 35, Tiflis

Tel: (99532) 950945, 951404

Faks: (99532) 237176


Birleşmiş Milletler Çocukları Koruma Örgütü (UNICEF)

Adres: Eristavi sok No 9, Tiflis

Tel: (99532) 232388, 251130

Faks: (99532) 251236


Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP)

Adres: Eristavi sok No 9, Tiflis

Tel: (99532) 251131, 251128, 998558

Faks: (99532) 250071, 250272


Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı (UNWFP)

Adres: Cavcavadze Cad No 39a, Tiflis

Tel: (99532) 253667, 253668

Faks: (99532) 253670


ABD Uluslararası Geliştirme Ajansı (USAID)

Adres: Telavi sok No 20, Sheraton-Metekhi Palace, Tiflis

Tel: (99532) 931262, 922547, 778541

Faks: (99532) 931769