Hülagu ( 23.08.1216)- (08.09.1277)

**Prof. Dr. Sinsi** · 07-24-2012

Hulâgû 1217’de doğdu

İran’da hüküm süren İlhanlılar Devleti’nin kurucusudur

Bağdat’ı alarak Abbasi Halifeliği’ni yıkmış olan meşhur Türk-Moğol serdar ve hükümdarıdır

Büyük kardeşi Mengu Han babasının yerine Hakan olmuş ve Hulâgû’yu 1253’te İran’a memur etmişti

“İlhan” Hakana bağlı Eyalet Hanı demektir

Bundan dolayı Hulâgû’ya (İlhan) lakabı verilmiş ve soyundan gelen hükümdarlara da İlhanlılar denilmiştir

Hulâgû, İran’ı ve Kafkasya’yı ele geçirdikten sonra Şarkî İsmailiye Devleti’ni ortadan kaldırmağa karar vermişti

O zamanlarda istediği hükümdarları fedai dervişleri vasıtası ile öldürten ve asrımızın anarşistleri gibi gizli ve korkunç teşkilatı bulunan İsmaililerin merkezi Elmut Kalesi’ni aldı

Sonuncu hükümdarları olan Rukneddin’i öldürttü

1256’da bu devleti ortadan kaldırdı

Onun elinde hapsedilmiş olan meşhur alim Nâsıruddin et-Tûsî’yi kurtararak yanına aldı

Hulâgû, Şii olan Nâsır ile Hıristiyan bulunan zevcelerinden birinin teşviki ile Bağdat Halifesi hakkında kin beslemeğe başlamıştı

Son Abbasi Halifesi Musta’sım-Billah’a itaat etmesi için haber gönderdi

Musta’sım kuvvetli olmadığı halde mağrur idi

Karşı koymak istedi

Halifenin Şii veziri İbni Alkami de vaziyetin hücuma elverişli olduğu hakkında Hulâgû’ya bilgi vererek Hulâgû’yu gizlice davet etti

Bunun üzerine Hulâgû, 1258’de Bağdat’ı elli gün kadar kuşattı

Sonuçta, Halife çaresiz kalarak oğulları ve maiyyeti ile birlikte af dilemek üzere Hulâgû’nun ordugahına gidince, Hulâgû onu çuvala koydurup süvarilerine çiğnetti

Bütün ailesini öldürtmekle beraber Bağdat’ı yakıp yıktı

Rivayete göre sekiz yüz bin kişiye yaklaşan bütün halkı da kılıçtan geçirdi

Daha sonra Suriye’ye doğru döndü

Haleb’i ve Şam’ı aldı

Fakat bu istila Mısır’daki Türk Sultanı Baybars tarafından durduruldu

Onun ordusu Hulâgû’nun bir serdarını fena halde bozguna uğratmış ve İlhanlıları Suriye’den çıkmaya mecbur etmişti

Hulâgû, daha önce büyük kardeşinin ölümünü haber alarak yerine geçmeğe hazırlanmıştı

Bu mağlubiyet darbesi üzerine İran’da kalmış ve kurduğu devletin işleriyle meşgul olmuştu

Tarihçiler Hulâgû’ya çok kan dökmüş bir hükümdar olarak bakarlar

Böyle olmakla beraber o, bir devletin kurucusu idi

Bilime ve sanata karşı da büyük saygısı vardı

Hulâgû, sarayına bilginleri toplar ve onları korurdu

Bilgiye merakı vardı

Kendisi astronomi ve kimya ile uğraşırdı

Merage’de bir rasathane yaptırdı

Bilginleri toplayarak ilim akademileri kurdu

Aladağ’da saraylar, Huy’da camiler yaptırdı

Tebriz şehri onun döneminde bir bilim merkezi oldu

Bizans’tan oraya kozmoğrafya ve diğer ilimleri öğrenmek için öğrenciler geliyordu

1266’da öldü

07-24-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Hülagu ( 23.08.1216)- (08.09.1277) Hulâgû 1217’de doğdu İran’da hüküm süren İlhanlılar Devleti’nin kurucusudur Bağdat’ı alarak Abbasi Halifeliği’ni yıkmış olan meşhur Türk-Moğol serdar ve hükümdarıdır Büyük kardeşi Mengu Han babasının yerine Hakan olmuş ve Hulâgû’yu 1253’te İran’a memur etmişti “İlhan” Hakana bağlı Eyalet Hanı demektir Bundan dolayı Hulâgû’ya (İlhan) lakabı verilmiş ve soyundan gelen hükümdarlara da İlhanlılar denilmiştir Hulâgû, İran’ı ve Kafkasya’yı ele geçirdikten sonra Şarkî İsmailiye Devleti’ni ortadan kaldırmağa karar vermişti O zamanlarda istediği hükümdarları fedai dervişleri vasıtası ile öldürten ve asrımızın anarşistleri gibi gizli ve korkunç teşkilatı bulunan İsmaililerin merkezi Elmut Kalesi’ni aldı Sonuncu hükümdarları olan Rukneddin’i öldürttü 1256’da bu devleti ortadan kaldırdı Onun elinde hapsedilmiş olan meşhur alim Nâsıruddin et-Tûsî’yi kurtararak yanına aldı Hulâgû, Şii olan Nâsır ile Hıristiyan bulunan zevcelerinden birinin teşviki ile Bağdat Halifesi hakkında kin beslemeğe başlamıştı Son Abbasi Halifesi Musta’sım-Billah’a itaat etmesi için haber gönderdi Musta’sım kuvvetli olmadığı halde mağrur idi Karşı koymak istedi Halifenin Şii veziri İbni Alkami de vaziyetin hücuma elverişli olduğu hakkında Hulâgû’ya bilgi vererek Hulâgû’yu gizlice davet etti Bunun üzerine Hulâgû, 1258’de Bağdat’ı elli gün kadar kuşattı Sonuçta, Halife çaresiz kalarak oğulları ve maiyyeti ile birlikte af dilemek üzere Hulâgû’nun ordugahına gidince, Hulâgû onu çuvala koydurup süvarilerine çiğnetti Bütün ailesini öldürtmekle beraber Bağdat’ı yakıp yıktı Rivayete göre sekiz yüz bin kişiye yaklaşan bütün halkı da kılıçtan geçirdi Daha sonra Suriye’ye doğru döndü Haleb’i ve Şam’ı aldı Fakat bu istila Mısır’daki Türk Sultanı Baybars tarafından durduruldu Onun ordusu Hulâgû’nun bir serdarını fena halde bozguna uğratmış ve İlhanlıları Suriye’den çıkmaya mecbur etmişti Hulâgû, daha önce büyük kardeşinin ölümünü haber alarak yerine geçmeğe hazırlanmıştı Bu mağlubiyet darbesi üzerine İran’da kalmış ve kurduğu devletin işleriyle meşgul olmuştu Tarihçiler Hulâgû’ya çok kan dökmüş bir hükümdar olarak bakarlar Böyle olmakla beraber o, bir devletin kurucusu idi Bilime ve sanata karşı da büyük saygısı vardı Hulâgû, sarayına bilginleri toplar ve onları korurdu Bilgiye merakı vardı Kendisi astronomi ve kimya ile uğraşırdı Merage’de bir rasathane yaptırdı Bilginleri toplayarak ilim akademileri kurdu Aladağ’da saraylar, Huy’da camiler yaptırdı Tebriz şehri onun döneminde bir bilim merkezi oldu Bizans’tan oraya kozmoğrafya ve diğer ilimleri öğrenmek için öğrenciler geliyordu 1266’da öldü