06-05-2012
|
#5
|
Şengül Şirin
|
Cevap : Bulgar Edebiyatı
Bu arada gerçekçilik geleneği,alaycı öyküleriyle Sofya sosyetesini yeren Anton Straşimirov ve G Stamatov gibi yazarların yapıtlarında varlığını sürdürdü Straşimirov içinde yaşadığı toplumun keskin bir gözlemcisiydi "Koçolovskata Kramola"(1895-Kaçolova Kavgası) köy yaşamını konu alan öykülerinin en iyilerinden biriydi Ayrıca Esenni dni (1902-Sonbahar günleri),Krıstopıt (1904-Kavşak),Sreşta (1908-Buluşma),adlı romanları ,Vampir (1902) ,Svekırva (1904-Kaynana)adlı oyunları da vardı Straşimirov"un çağdışı Elin Pelin,Razkazi(1904-ve 1911,Öyküler) ile Geratiste (1911,Gerat Ailesi) ve Zemya (1928,Toprak) adlı trajik uzun öykülerinde doğduğu kırsal bölgeyi nükteli ve insancıl bir yaklaşımla anlattı Romancı ve oyun yazarı Yordan Yovkov,gençlik döneminde yazdığı başyapıtı Zemlyatsi"de (1915,)olduğu gibi,savaşın etkilerini büyük bir ustalıkla sergiledi Bulgarların düşünme biçimini derinden kavrayan " Staroplaninski legendi"(1927,Balkan Efsanaleri) ve "Veçeri v Antimovskiya han"(1928,Antimova Hanı Akşamları) adlı öyküleriyse,Yovkov"un düzyazı anlatıda klasik bir ustalığa ulaştığını gösteriyordu
I Dünya Savaşı sonunda edebiyattaki sol eğilimi,çok genç yaşta ölen üç şair temsil eder Bunlar Hristo Sirnenski,devrimci görüşleri ve Marksizmi benimseyen Geo Milev,bir de genç ve yetenekli şair Nikola Vaptsarov"du Motorni pesni (1940,Bir Hayat Fabrikası Kuracağız,1980) ,İzbrani Stihotvoreniya (1946,Seçme Şiirler)gibi yapıtlarında sosyalizmin doğuşunu ve makine çağını selamlayan Vaptsarov,Nazilere karşı yürütülen direniş sırasında kurşuna dizildi
İkinci dünya savaşı arasında bir yandan Elin Pelin ve Yovkov"un yapıtları önem kazanırken,öte yanda genç kuşak yazarlar Bulgar halkının yaşamını gerçekçi ama ince bir sanat anlayışıyla yansıttılar Zlatorog (1920-44)ve simgeciliği savunan Hyperion (1920-31) gibi önemli dergiler,yüksek edebiyat ölçütleri getirdi Sanat tarihçisi Nikolay Raynov"un ortaçağ Bulgaristan"ı gizemli ve fantastik boyutlarıyla canlandıran yapıtları ,Bulgar yeni-romantizminin en üstün örnekleriydi Elisaveta Bagryana ise yapıtlarında ,deneysel ve geleneksel şiir anlayışlarını etkin bir biçimde kaynaştırıyordu
1944"te kurulan komünist rejim,yalnızca SSCB"deki resmi estetik anlayışının belirlediği toplumcu gerçekçiliği destekledi Bunun edebiyatta doğurduğu bir örneklik,birçok yazarın yapıtının değerlendirilmesini güçleştirdi Bununla birlikte D Dimov"un ve D Talev"in romanları özellikle de Talev"in 19 yüzyıl Makedonya"sını konu alan yapıtları ,dünya çapında ilgi topladı Ayrıca genç kuşak içinde gelecek için umut veren yetenekli yazarlarda yetişti
Çağdaş Bulgar şiirinden seçmeler içeren bir yapıt Türkçede Çağdaş Bulgar Şiiri Antolojisi (1983)adıyla yayınlanmıştır
Kaynak;AnaBritannica cilt 7 frmsinsi net için derlenmiştir
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır
|
|
|
|