Antarktika bitki örtüsü

BİTKİ ÖRTÜSÜ



Antarktika"nın soğuk çöl iklimi,ancak soğuğa ve fotosentezin olanaksızlaştığı yarı karanlık ya da tam karanlık uzun kış dönemlerine dayanıklı bitkilerin yaşamasına olanak verirBitki büyümesi,enlem,mevsimlik kar örtüsü,deniz düzeyindeki yükseklik,topografik ortam,rüzgar ve nem gibi çok çeşitli etkenlere bağlı olarak birkaç gün birkaç hafta ya da bir- iki ay süren dönemlerde tamamlanmak zorundadırAtmosferdeki su buharından yerel kar erimesinden,çatlaklardaki karlardan ve sürekli don altındaki topraklardan kaynaklanan nem,bitki yaşamını belirleyen en önemli etkendirAkarsu yok denecek kadar azdırAşırı soğuk sert rüzgarlar ve kuraklık,çoğu bölgelerde yaz aylarında bile bitki büyümesini sınırlarBununla birlikte,karanlık yüzeyler arasındaki ısınma farklarının oluşturduğu mikroklimalarının etkisinde kalan bazı yüksek bölgeler,bitkisel yaşama olanak verirBu tür mikroklimaların önemi,Byrd"in ikinci Antarktika keşif gezisiyle de (1933-35)belirlenmiştirBu araştırma,Marie Byrd Topraklarında likenlerin,koyu renkli,güneş ısısını daha çok çeken kayalarda büyüme eğiliminde olduğunu ortaya koymuştur

Antarktika"da yaşayan bitki türleri toplam 800 dolayındadır ve bunların 350"sini likenler oluştururLikenler,yavaş büyümelerine karşın,kıtadaki yaşam koşullarına çok iyi uyum sağlaruzun kış uykusu dönemlerine dayanabilir ve koşulların değişmesiyle de hemen fotosentez yapmaya başlarYüzden çok türü bulunan yaprakyosunları ve ciğerotları kıyı kesimlerinde baskındırama özellikle yaprakyosunları likenlerin bulunduğu hemen her yerde yetişirSayısız küf,maya ve başka mantar türleri ile birlikte tatlı ve su algleri ve bakterileri,Antarktika bitki örtüsünü tamamlarÇok yaygın olan bu bitkiler87 derece güney enlemi kadar uzak yerlerde bile görülürAntarktika,denizleri,özellikle kıyıya yakın kesimler,plankton bakımından çok zengindirBir tür alg olan diyatomeler çok boldur

Genel olarak humuslu olmayan Antarktika toprağında gene de bakteri gibi mikroorganizmalar ya da mavi-yeşil alg türleri bulunurAntarktika,bugünkü çorak görüntüsüyle bitki örtüsünün çok daha zengin olduğu Birinci ve İkinci zamanlar Antarktikası ile pek az benzerlik taşırKıtanın büyük olasılıkla 50 milyon yıl önce başlayan buzullaşma süreci damarlı bitkileri ( eğrelti otları,iğneyapraklılar ve çiçekli bitkiler)kuzeye kaymaya zorlamıştırYalnızca odunsu olmayan bitkiler Alt-Antarktika"da ve seyrek olarak da Antarktika bölgesinde yeniden yaygınlaşabilmiştir

Antarktika Sınır Kuşağının kuzeyinde ise,Alt-Antarktika bitki alanında yer alan Güney Georgia,Crozet,Kerguelen ve Macguarie gibi adaların temel özelliği,çeşitli türlerde damarlı bitkilerin bolluğudurYalnızca Güney Georgia"da 50 tür damarlı bitki saptanmıştırSporlarla üreyen bitkilerse Alt-Antarktika bölgesinin ana özelliğidir

Antarktika ve Alt-Antarktika bölgelerinin çoğu kesiminde doğal ekosistemi insanlar büyük ölçüde etkilemiştirBalina avı merkezlerinin çevresinde kıtaya yabancı damarlı bitki türleri ekosisteme katılıraraştırma istasyonlarının yakınlarında da çok sayıda yabancı mikroorganizmanın yaşadığı kuşkusuzdurBaşta koyun ve taşvan olmak olmak üzere gene kıtaya yabancı otcul hayvanlar,Alt-Antarktikada adalarının çoğunda bitki topluluğunu tüketmiştir


Kaynak:AnaBritannica cilt 2 frmsinsinet için derlenmiştir

__________________